ترجمه و تلخیص: مهدی نیکوئی* به جز هزینه‌های مستقیم، گردشگری شامل هزینه‌های غیرمستقیمی نیز می‌شود که از آنها با نام‌های «هزینه‌های جانبی»، «ظواهر زیان‌بخش» یا «فقر اقتصادی خارجی» نیز نام برده می‌شود. هزینه‌های جانبی منجر به هزینه‌های کیفیت زندگی و هزینه‌های عمومی یا مالی می‌شوند. جمعیت محلی یک ناحیه در مواجهه با این هزینه‌ها یکی از سه راه زیر را برمی‌گزینند: • ممکن است که مجبور باشند به کیفیت پایین‌تر زندگی در مقایسه با زمانی که منطقه توریست‌پذیر نیست، رضایت دهند.
• ممکن است که از طریق پرداخت هزینه‌های عمومی، کاهش کیفیت زندگی خود را جبران کنند.
• ممکن است که مستقیما هزینه‌های مالی را از طریق مالیات‌ها یا بلیت‌ها به گردشگران تحمیل کنند.
در جدول زیر تعدادی از مهم‌ترین گروه‌های هزینه‌های جانبی گردشگری که مرتبط با واردات توریسم است، مشاهده می‌شود، البته نمی‌توان ادعا کرد که توریست‌پذیری در یک حجم مشخص باعث ایجاد تمامی این هزینه‌ها می‌شود.
در کنار هزینه‌های جانبی می‌توان از هزینه‌های جانبی ثانویه نیز نام برد. گردشگران بیشتر منجر به پدید آمدن کسب‌وکارهای جدید یا توسعه کسب‌وکارها می‌شوند که به نوبه خود نیاز به کارکنان جدید و جمعیت بیشتر را ایجاد می‌کند. جمعیت بیشتر نیز باعث تحمیل هزینه‌های کیفیت زندگی و هزینه‌های عمومی به اجتماع می‌شود. برخی از این هزینه‌ها که برای ساکنان محلی بیشتر باید پرداخت شوند، شبیه هزینه‌هایی است که برای گردشگران بیشتر پرداخت می‌شود.
لازم به ذکر است که این هزینه‌ها به طور مستقیم توسط گردشگری ایجاد نمی‌شوند، بلکه گردشگری در ایجاد آنها نقش غیرمستقیم دارد. مثال رایجی در این زمینه وجود دارد؛ تقاضای گردشگری در بسیاری از نواحی فصلی است که فرصت‌های شغلی فصلی ایجاد می‌کند. این ناحیه یا کشور اقدام به جذب نیروی کار می‌کند که همزمان نیاز به پرداخت حقوق بیکاری و سایر برنامه‌های انتقال درآمد در فصول کم گردشگر نیز ایجاد خواهد شد.
مزایای جانبی گردشگری
توسعه گردشگری در مقیاسی وسیع باعث ایجاد و توسعه بخش‌های اقتصادی دیگر می‌شود. ممکن است که هزینه‌های توسعه گردشگری در ابتدا زیاد به نظر برسد، اما باید به این نکته توجه داشت که بسیاری از هزینه‌های انجام شده، هزینه‌های زیربنایی و توسعه زیرساخت‌ها بوده و توسط تمامی بخش‌های اقتصادی فعال مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرند. به همین دلیل نمی‌توان این هزینه‌ها را تنها هزینه‌های توسعه گردشگری دانست. به عنوان مثال بهبود در شبکه‌های حمل‌ونقل، کیفیت آب و تسهیلات مدیریت فاضلاب ممکن است به خاطر صنعت گردشگری توسعه یافته باشند، اما منافع آن به سایر بخش‌های اقتصاد نیز می‌رسد. یک فرودگاه بین‌المللی که برای توسعه گردشگری ایجاد شده است، امکان صادرات محصولات تولید شده محلی را نیز تسهیل می‌کند.
مزیت دیگر ایجاد فعالیت‌های کارآفرینانه است. معیارهایی که روی حجم ارتباطات بخش گردشگری با کارآفرینان محلی تاثیرگذار است، عبارتند از:
• نوع عرضه‌کنندگان و تولیدکنندگانی که با تقاضای صنعت مرتبط شده‌اند
• توانایی عرضه‌کنندگان محلی در تامین نیازهای گردشگری ایجاد شده
• توسعه تاریخی گردشگری در ناحیه مقصد
• نوع توسعه گردشگری.
در مفاهیم فنی قطبیت، ارتباطات معکوس نیز قابل رویت است. زمانی که تعدادی هتل بزرگ در یک ناحیه ایجاد شوند، بلافاصله تقاضا برای حجم وسیعی از محصولات کشاورزی و سایر خدمات ایجاد می‌شود. عرضه‌کنندگان محلی غالبا از نظر کیفیت و کمیت قادر به تامین این نیاز نیستند. پس از چند سال، بسته به توانایی عرضه‌کنندگان در تامین تقاضاهای جدید، واردات محصولات کاهش یافته و عرضه محصولات محلی افزایش می‌یابد. فعالیت‌های کارآفرینانه احتمالا بیشتر توسط اقتصادهای خارجی تقلید می‌شوند، تا اینکه ایجاد شوند.
nikoueimahdi@gmail.com*