ترجمه و تلخیص: متین پدرام * یکی از مسائلی که اغلب در جهان گردشگری و مسافرت به گوش می‌رسد این است که وقتی اتفاق ناگوار و مغایر برنامه‌ای روی می‌دهد، به تعداد انگشتان دست هم نمی‌توان افرادی را یافت که مسوولیت آن را بپذیرند. پذیرفتن مسوولیت، امری فراتر از صرف ارائه خدمات مطلوب است. مسوولیت‌پذیری توانایی حل مشکل یا یافتن جایگزین‌هایی برای مسائل حین مسافرت یا گردشگری است. باید به خاطر بیاوریم در عرصه کسب‌وکار تنها کسی که با عذرخواهی احساس آرامش می‌کند، همانی است که آن را بر زبان می‌آورد!

همچنین جنبه دیگری از گردشگری مسوولانه وجود دارد و آن چیزی نیست جز مسوولیت صنعت برای فراهم آوردن خدماتی مسوولانه که منافع آنها برای جوامع محلی بسیار بیشتر از مضرات باشد.

این به آن مفهوم است که باید درباره تاثیرات اقتصادی و اجتماعی گردشگری، تغییر فرهنگ مناطق محلی در اثر آن و الزاماتی که صنعت گردشگری باید رعایت کند تا اتلاف منابع روی ندهد، اندیشید. این مقاله به طور خلاصه بر موضوعاتی که می‌تواند به گردشگری مسوولانه کمک کند، اشاره کرده است.

گردشگری مسوولانه؛ چگونه؟

برای گسترش جنبه‌های گردشگری مسوولانه لازم است به نکاتی توجه کنیم:

الف- حدود مسوولیت ذی‌نفعان صنعت گردشگری را بدانید: بسیاری از ذی‌نفعان حوزه گردشگری حدود مسوولیت خود را در برابر مسائل مختلفی که ممکن است واقع شود، نمی‌دانند.

برای نمونه اینکه چه زمانی آژانس مسافرتی مسوولیت مدنی دارد یا اینکه مسوولیت هتل به چه میزان است، برای بسیاری از ذی‌نفعان حوزه توریسم امری مبهم است. در این زمینه باید از مشاوره حقوقدانان آشنا به صنعت گردشگری استفاده کرد و این را به خاطر سپرد که قوانین حاکم بر این بخش با توجه به پویایی این صنعت ممکن است تغییر کند؛ بنابراین در زمینه قوانین حاکم بر این صنعت باید به‌روز بود.

ب- زمانی را برای مشورت با سازمان‌های داخلی و بین‌المللی حوزه گردشگری بگذارید تا متوجه شوید، چه انتظاری از یک کسب‌وکار حوزه گردشگری می‌رود. همان‌طور که می‌دانیم این سازمان‌ها اطلاعات و معیارهای متعددی دارند که می‌توان با دانستن و به کار بستن آنها، ضمن آگاهی از انتظارات به بهترین الگوی عملکردها برای دیگر کسب‌وکارهای فعال در این حوزه بدل شد.

ج- ریسک‌هایی را که ممکن است به وقوع بپیوندند، شناسایی و مدیریت کنید: بهترین روش برای حل یک مشکل و جلوگیری از بروز بحران این است که از وقوع آن پیشگیری کرد.

مهم است یادآوری کنیم زمانی که به مسافرت می‌رویم، همه مشکلات را باید به عنوان نوعی بحران در نظر گرفت؛ زیرا یک مشکل ممکن است برای آژانس مسافرتی مساله‌ای پیش‌ پا افتاده باشد، اما همان امر برای مشتریان و گردشگران صدق نکند. همچنین باید اشاره شود که زمان در گردشگری همیشه امری بنیادی است؛ بنابراین حل سریع‌تر مشکل به معنای شانس کمتر آن برای ایجاد بحران بزرگ‌تر برای مشتریان خواهد بود.

د- با کارشناسان خبره نه تنها در کشور اقامتگاه، بلکه در کشورهایی که در آنجا فعالیت می‌کنید، مشورت کنید: آژانس‌های مسافرتی، گردانندگان تورها و شرکت‌های بیمه مسافرتی همه باید بدانند برای چه و در برابر چه کسی مسوولیت دارند. این به آن مفهوم است که آنها باید زمانی را نه تنها صرف دانستن مسائل حقوقی کنند، بلکه باید از مسائل اخلاقی آن جوامع نیز آگاهی یابند. باید دانست که توریسم کسب‌وکاری است که می‌تواند تنها زمانی معتبر و آبرومند جلوه کند که پا را از قانون فراتر ننهیم و قواعد اخلاقی را نیز در نظر داشته باشیم. خدمات مطلوب چیزی بیشتر از رفتار محترمانه با میهمانان و درواقع به مفهوم رفتار مسوولانه است.

ه- باید به خاطر داشت که کسب‌وکار فعال در حوزه گردشگری نه تنها در برابر مشتریان خود، بلکه در برابر جامعه گردشگری نیز مسوولیت دارد.

گردشگری مسوولانه به این مفهوم است که زمانی را برای اندیشیدن درباره تاثیر محصول گردشگری خود صرف کنید؛ به این معنی که ذی‌نفعان حوزه گردشگری باید تاثیرات اقتصادی و اجتماعی گردشگری را بر جوامع محلی در نظر بگیرند، جنبه‌های منفی آن را بیابند و از اینکه چطور می‌توان همانند کنشگری مسوول در برابر جامعه گردشگری عمل کرد، آگاهی یابند.

و- مسوولانه رفتار کردن همچنین به مفهوم آن است که گردشگری از نظرگاه مادی یا اخلاقی یارای پذیرش رفتار مجرمانه را به عنوان بخشی از صنعت گردشگری ندارد. زمانی که قاچاق انسان و کودک‌آزاری وارد نظام گردشگری شود این نظام محکوم به فروپاشی است. ذی‌نفعان گردشگری باید همیشه با مشتریان خود، عرف‌ها و قوانین، صادقانه برخورد کنند و خود را در برابر شهروندان و کره زمین مسوول بدانند.

* وکیل پایه یک دادگستری و مشاور حقوقی

matin@cgiran.org