از تیمچه تا سفره خانه سنتی
میترا یزدچی تهران ۲۱۸ سال قبل توسط آقا محمدخان سرسلسله قاجار پایتخت ایران شد، اما تا دوران ناصرالدین شاه تحول عمدهای جز تبدیل چند باغ بزرگ به قصر سلطنتی در آن رخ نداد. بازار تهران یادگار دوران ناصرالدین شاه است که در میانه سلطنت پنجاه ساله خود یک شهرساز فرانسوی را مامور کرد که نقشهای از «دارالخلافه ناصری» تهیه کند.
گرمای تابستانهای تهران موجب ساخت بازاری مسقف شده و سرمایهداران و اشراف هم با وقف تیمچهها و بازارچهها بر آن افزودهاند. ناصرالدین شاه عمارتی بزرگ به سبک «اپراخانههای فرنگ» برای تعزیه و برگزاری مراسم رسمی در نزدیکی آن ساخت (تکیه دولت) و بزرگترین مسجد (مسجد امام خمینی) را هم چسبیده به آن برپا داشت، تا در نزدیکی کاخهای سلطنتی، شهری شکل گیرد.
گرمای تابستانهای تهران موجب ساخت بازاری مسقف شده و سرمایهداران و اشراف هم با وقف تیمچهها و بازارچهها بر آن افزودهاند. ناصرالدین شاه عمارتی بزرگ به سبک «اپراخانههای فرنگ» برای تعزیه و برگزاری مراسم رسمی در نزدیکی آن ساخت (تکیه دولت) و بزرگترین مسجد (مسجد امام خمینی) را هم چسبیده به آن برپا داشت، تا در نزدیکی کاخهای سلطنتی، شهری شکل گیرد.
میترا یزدچی تهران ۲۱۸ سال قبل توسط آقا محمدخان سرسلسله قاجار پایتخت ایران شد، اما تا دوران ناصرالدین شاه تحول عمدهای جز تبدیل چند باغ بزرگ به قصر سلطنتی در آن رخ نداد. بازار تهران یادگار دوران ناصرالدین شاه است که در میانه سلطنت پنجاه ساله خود یک شهرساز فرانسوی را مامور کرد که نقشهای از «دارالخلافه ناصری» تهیه کند.
گرمای تابستانهای تهران موجب ساخت بازاری مسقف شده و سرمایهداران و اشراف هم با وقف تیمچهها و بازارچهها بر آن افزودهاند. ناصرالدین شاه عمارتی بزرگ به سبک «اپراخانههای فرنگ» برای تعزیه و برگزاری مراسم رسمی در نزدیکی آن ساخت (تکیه دولت) و بزرگترین مسجد (مسجد امام خمینی) را هم چسبیده به آن برپا داشت، تا در نزدیکی کاخهای سلطنتی، شهری شکل گیرد.
جهانگردان و دیپلماتهای خارجی مقیم تهران، از اواخر قرن نوزدهم بازار مسقف تهران را به عنوان دیدنیترین نقطه پایتخت ایران توصیف کردهاند، بازاری که تجارت تمامی تولیدات داخلی و کالاهای وارداتی کشور به آن ختم میشد و صنایع کوچکی هم در آن شکل میگرفتند.
تیمچه اکبریان با مرمتی زیبا با نام جدید «سفره خانه سنتی طهرون قدیم»، یکی از تیمچههای قدیمی تهران است که در بازارچه عودلاجان قرار دارد. این بنا، با قدمت ۲۶۰ سال، نخستین بانک و صرافی ایران بوده که به صورت بانک رهنی کار میکرده است. اصغر شعر باف از اساتید مرمت و مرمت کار این اثر، قدمت آن را به دوره قاجاریه و عصر فتحعلیشاه قاجار نسبت میدهد که توسط داود کلیمی اداره میشد و تا اوایل انقلاب نیز توسط همین شخص و با کاربری بانک مشغول به فعالیت بود. این بانک نخستین بانک و صرافی ایران بوده که به صورت بانک رهنی کار میکرده است.
تیمچه اکبریان دارای ۵۵۰ مترمربع مساحت، سه اشکوب در جنوب و شمال و چهار اشکوب در غرب است که به روی فضای باز مرکزی گنبد قرار دارد و حجرات و ایوانها در دو طرف به صورت قرینه یکدیگر در اطراف فضای زیر گنبد قرار گرفتهاند. این تیمچه از بدو تاسیس تاکنون شاهد حضور مشاغل مختلفی در خود بوده است و در حال حاضر موجب درآمدزایی برای اهالی منطقه عودلاجان شده و با عرضه غذاهای اصیل ایرانی مانند آبگوشتهای مختلف معرف فرهنگ اصیل ایرانی نیز هست.
با توجه به قرار گرفتن این تیمچه در بازار بزرگ تهران به عنوان یکی از مراکز حضور گردشگران به خصوص گردشگران خارجی، پذیرایی در این فضا میتواند یکی از جاذبههای خاص در محله عودلاجان باشد.
متاسفانه تاکنون سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نه تنها خودش هیچ گونه اقدامی در رابطه با حفظ و احیای این بنا نکرده، بلکه حتی مانع تعمیرات آن (زیر نظر استاد مرمت و معماری) شده است به گونهای که یکی از طاقهای آن در اثر تعلل مذکور فرو ریخته است، و این مقدمه فروپاشی کامل این بنای تاریخی و از دست رفتن این فرصت غنیمت برای بهرهبرداری از آن شده است.
ارسال نظر