ضرورت هم‌اندیشی دولت و بخش خصوصی در گردشگری
گروه بنگاه‌ها - زهرا مجتهد:رییس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران معتقد است که اختلاف نظر میان دو بخش خصوصی و دولتی است که باعث بالندگی و رشد صنعت گردشگری می‌شود.
محمد حسن کرمانی با اشاره به اینکه پیش از این دولت توقع داشت که نظر بخش خصوصی در راستای انتظاراتش باشد، گفت:اگر چه همین اختلاف نظر‌ها سبب رشد صنعت گردشگری می‌شود اما این امر را نباید نادیده گرفت که کشور ما نیاز به منابع درآمدی غیر نفتی دارد و بنابراین راه اندازی این صنعت می‌تواند این نیاز را مر تفع سازد.
وی در گفت‌وگو با خبرنگار «دنیای اقتصاد» افزود: در دولت گذشته نظر بخش دولتی با بخش خصوصی فاصله زیادی داشت که در نهایت منجر به دور شدن هر دو بخش از کسب منفعت ملی شده بود؛ به طوری که در برخی موارد شاهد تعطیلی و از پای درآمدن برخی بنگاه‌های فعال بخش خصوصی نیز بودیم.
کرمانی درباره انتخاب دکتر نجفی به عنوان رییس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری خاطرنشان کرد: «دکتر نجفی» فرد شایسته‌ای است و توقع ما این است که دید ایشان درمقوله گردشگری اصلا سیاسی نباشد؛ چرا که از این صنعت، با عنوان صنعت تولید پول و ثروت نام برده می‌شود و سیاست در آن جایگاهی ندارد.
کرمانی به دیگر انتظار حوزه گردشگری از ریاست سازمان اشاره کرد و افزود: انتظار می‌رود که در این میان فردی به عنوان معاونت گردشگری در سازمان از سوی ایشان انتخاب شود که علاوه بر داشتن صلاحیت، با بخش خصوصی ارتباط و تعامل خوبی برقرار کند و در تعارض با این بخش نباشد.
رییس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران درباره استراتژی این انجمن در دولت جدید اظهار کرد: تعیین استراتژی کار انفرادی نیست و مادامی که سازمان میراث فرهنگی سیاست‌های خود را در ابعاد کلان شکل ندهد و به اجرا نگذارد، برنامه‌ریزی‌ها بی‌فایده است. بنابراین وظایف ما پس از روشن شدن استراتژی دولت، تعیین خواهد شد.
وی معتقد است که با مشخص شدن پارامتر‌هایی از قبیل تعیین کشورهابه عنوان بازار هدف، زمان‌بندی، تعداد ورودی و خروجی گردشگران و... از سوی دولت، شکل گیری استراتژی در صنعت گردشگری سرعت می‌گیرد.
کرمانی در نهایت استراتژی انجمن را وابسته به شکل‌گیری استراتژی دولت در دوره جدید دانست و افزود: در واقع هموار کردن جاده و مسیر و خاکریز زدن بر عهده دولت و گذشتن از خاکریز و اتخاذ مواضع، کار بخش خصوصی است.

تعریف نادرست از گردشگر
کرمانی در عین حال بر این باور است که در حال حاضر ما بازار هدفی نداریم.وی دلیل این امر را نداشتن سهم از بازار گردشگری دانست.
این فعال حوزه گردشگری در پاسخ به این پرسش که منظور شما از نداشتن سهم در بازار چیست؟ بیان کرد: در شکل واقعی، درآمدی از صنعت گردشگری در کشور وجود ندارد. «گردشگر» به این معنا نیست که عده‌ای به اراده و خواسته خود برای زیارت به کشور ورود کنند و اسم این افراد «گردشگر» باشد. این یک حرکت طبیعی است که سالیان سال است در کشور ما مرسوم بوده‌است.
کرمانی با اشاره به این مطلب که تعریف گردشگر و آمارهای ثبت شده در کشور صحیح نیست، اظهار کرد: آمارهای واقعی ورود گردشگر به لحاظ ناچیز بودن در ابعاد واژه «صنعت» نمی‌گنجد. بنابراین اگر تعریف صحیحی از گردشگر داشته باشیم، باید این‌گونه باشد: گردشگر فردی است که با برنامه‌ریزی سفر از طرف مقصد وارد شده باشد. با این اوصاف باید در کلیت آمارهای ثبت شده در این زمینه تجدید نظر کرد و به این ترتیب نداشتن سهم از بازار گردشگری محسوس می‌شود.
وی دیگر دلیل نداشتن سهم واقعی در بازار گردشگری را جای خالی این صنعت در بودجه کشور دانست و گفت: در قانون برنامه پنجم توسعه به این صنعت پرداخته نشده و بنا براین بودجه‌ای هم برای آن تخصیص داده نشده است. البته در برهه‌های مختلف براساس قدرت برخی افراد کارهایی انجام شده که ریشه‌ای و اساسی نبوده است.
وی با انتقاد به این مطلب که عدم تعریف صحیح از گردشگر و انتشار آمار و ارقام نا‌صحیح از سوی دولت، منجر به بروز مشکلاتی برای آژانس‌داران می‌شود تصریح کرد:به طور مثال وقتی عنوان می‌شود هفت میلیون گردشگر وارد کشور شده است، در این آمار افرادی که به سبب زیارت و بدون برنامه سفر از سوی آژانس‌ها به راحتی ویزا می‌گیرند و وارد کشور می‌شوند نیز حضور دارند. این ارقام با توجه به تعریف واژه «گردشگر» قابل اتکا نیست و باید در نظر داشت که به این طریق درآمدی عاید آژانس داران نشده است.
وی ادامه داد: تنها آثار منفی از انتشار این آمارها گریبانگیر آژانس‌ها شده و در حالی که آنها درآمدی از این بابت شناسایی نکرده‌اند، دستگاه مالی و مالیاتی برای درآمد کسب نشده آنها مالیات تعیین می‌کند.

وضع مالیات برای آژانس‌ها
آری یا نه؟!
کرمانی در پاسخ به خبرنگار ما که آیا خواسته فعالان این صنعت ندادن مالیات است، با توجه به اینکه تمامی صنایع موظف به پرداخت مالیات بردرآمد هستند، خاطرنشان کرد: ما کاری به صنایع دیگر نداریم. بحث این است که اگر اطلاعات شفاف باشد فرآیند‌های کتمان و حساب‌سازی دیگر به میان نمی آید و شکی نیست که عدم شفافیت به کار استراتژیک آسیب می‌رساند.
رییس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران بر این امر تاکید کرد که بحث معافیت مالیاتی در بسیاری از کشورهایی که حرفی برای گفتن در صنعت گردشگری دارند روال است و ما نیز اگر تمایل به راه‌اندازی صنعت گردشگری داریم بهتر است از این الگو‌ها بهره ببریم. وی افزود: اگر دولت از این رقم کوچک بگذرد و اجازه دهد تا فعالان این صنعت آن را هزینه ورود و جذب گردشگر بکنند، این صنعت رونق می‌گیرد.
کرمانی یادآور شد: این صنعت قادر است که حجم قابل توجهی پول وارد مملکت کند و به جای تمرکز ثروت در یک محدوده جغرافیایی، موجبات توزیع ثروت را فراهم آورد تا بخش‌های عقب مانده در کشور از نظر اجتماعی و شغلی احیا شوند.
وی معتقد است که دادن ویزا با شرایط آسان از نقاط قوت ما به شمار می‌رود و باید از این اهرم برای پول سازی بهره ببریم. همان‌طور که عربستان برنامه سفر به حجاج می‌دهد ما نیز باید از منافع ملی حمایت کنیم و ورود گردشگر را به داشتن برنامه سفر تایید شده از سوی آژانس‌ها منوط کنیم.
کرمانی در واکنش به این مطلب که حرف‌های گفته شده از نظر بسیاری افراد ممکن است «درد دل» تلقی شود، گفت: حرف‌های ما درد دل نیست، بلکه چالش‌هایی است که ما در صنعت گردشگری با آن روبه‌رو هستیم و اگر قرار است این صنعت دارای استراتژی تدوین شده باشد، به رفع چنین موانعی نیازمند است.
وی افزود:قرار نیست ما با هر ارگانی پروژه تعریف کنیم و بارها و بارها وارد مذاکره شویم تا به طور مثال امکان و اجازه تبلیغات در خارج از کشور به ما داده شود. کرمانی گفت: وزارت امور خارجه، وزارت اطلاعات، نیروی انتظامی و سایر دستگاه‌هایی که زیر چتر دولت جای دارند اگر در چارچوب قانون ملاحظاتی داشته باشند و از سوی دیگر برنامه صنعت گردشگری نیز مشخص باشد، دیگر نیرو و توان دو بخش خصوصی و دولتی به هدر نخواهد رفت. وی خواستار شد تا تمامی بخش‌های بدنه دولت مرتبط با گردشگری و فعالان بخش خصوصی بر سر میزی مشترک با حقوق مساوی و با تامین حاشیه امنیت بخش خصوصی بنشینند و جملگی درباره نیاز‌ها، راهکارها و مشکلات صنعت گردشگری رای دهند.



کارگروه مشترک راهنمایان تور، جامعه تورگردانان و معاونت گردشگری کلید خورد
یزدانی: سازمان میراث فرهنگی جزیره‌ای عمل نکند
تشکیل صندوق حمایت از خدمات گردشگری هم به نفع دولت است و هم به نفع بخش خصوصی
گروه گردشگری- پرستو فخاریان: پنج‌شنبه گذشته و در آخرین روز از هفته گردشگری، جامعه راهنمایان تور با حمایت سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، نشستی را در برج میلاد برگزار کرد که جمع محدودی از راهنمایان تور نیز در آن حضور داشتند. در این جلسه نماینده جامعه راهنمایان تور از تشکیل کارگروه مشترکی بین معاونت گردشگری و جامعه تورگردانان برای بررسی مشکلات و برنامه‌ریزی جهت حل آنها خبر داد. در این میان اما برخی از اعضای انجمن صنفی راهنمایان تور معترض شدند. محمد یزدانی، رییس انجمن صنفی راهنمایان تور تهران، درباره این جلسه و علت اعتراض به خبرنگار «دنیای اقتصاد» گفت: این جلسه در حوزه راهنمایان گردشگری برگزار شد و در آن یکی از اعضای جامعه راهنمایان تور خود را نماینده راهنمایان سراسر کشور عنوان کرد، درحالی که واقعا چنین نیست. دلخوری پیش آمده نیز هم از این منظر بود و هم از اینکه چرا برای تشکیل شورایی در همین رابطه، اسمی از انجمن صنفی راهنمایان برده و نظری از ما خواسته نشده است. یزدانی با انتقاد به اینکه گویی در سازمان میراث فرهنگی جزیره‌ای عمل می‌شود، افزود: پس از جلسه بنده شخصا با آقای جهانیان، معاون گردشگری سازمان، صحبت و این انتقادات را مطرح کردم. ایشان نیز ضمن پذیرش این انتقاد، قرار را بر این گذاشتند که چنانچه این شورا شکل گرفت حتما از تشکل‌های مختلف نماینده داشته باشند که بهتر بتوانیم در این زمینه تعامل کنیم. وی تصریح کرد که این کارگروه قرار است با حضور کانون سراسری انجمن صنفی راهنمایان، جامعه راهنمایان، نمایندگان در حوزه خدمات مسافرتی و جامعه تورگردانان شکل خواهد گرفت.
یزدانی همچنین با اشاره به چالش‌برانگیز بودن قسمت دوم جلسه گفت: در بخش دوم جلسه گفت‌وگو‌هایی بین راهنمایان، نمایندگان وزارت امورخارجه و پلیس بین‌الملل مطرح شد که در آن یکی از آژانس‌داران در مورد لزوم آموزش‌دیدن راهنمایان محلی بحثی را با حضار در میان گذاشت. یکی از نمایندگان انجمن صنفی راهنمایان از این موضوع حمایت کرد و همچنین خواستار برنامه‌ریزی صحیح برای این کار و پرداخت مناسب به راهنمایان شد. در این بین برخی از دوستان در انجمن تورگردانان مخالفت‌هایی داشتند که متاسفانه به دلیل عدم زمان کافی، بحث عقیم ماند و بنا شد در فرصت دیگری به این موضوع پرداخته و به صورت تخصصی دنبال شود.
رییس انجمن صنفی راهنمایان تور با بیان اینکه برای شکل‌گیری کارگروه مذکور مصوبه‌ای از این جلسه به دست نیامد، درباره هدفی که قرار است این کارگروه دنبال کند تصریح کرد: چنانچه می‌دانید در کشور ما نظیر این شوراها با این هدف که همه کارها در آن حوزه بر عهده آنها قرار بگیرد، به وجود می‌آیند و البته کمتر هم پیش می‌آید که واقعا کاری از پیش ببرند. اما به طور مشخص به نظر می‌رسد هدف چنین کارگروهی پیگیری فعالیت‌ها و حقوق راهنمایان و هرآنچه به آنها مربوط می‌شود، باشد؛ حال از لباس فرم گرفته تا نحوه فعالیت آنها. با این حال هنوز بحث خاصی به تصویب نرسید.
یزدانی در خصوص اینکه هدف انجمن صنفی برای حضور در چنین کارگروهی چیست، توضیح داد: چنانچه این کار گروه شکل بگیرد و ما در آن حضور پیدا کنیم، چند هدف اصلی را دنبال خواهیم کرد. نخست آنکه به تعریف شغلی صحیح و مشخصی از راهنمای تور برسیم، حوزه اختیارات و وظایف راهنما روشن شود و مسوولیت‌های اضافه بر دوش او قرار نگیرد و از سویی حقوق آژانس نیز معین شود تا اگر راهنما کارش را به درستی انجام نداد، حقی از آژانس نیز تضییع نشود. نکته دیگر بحث دستمزد راهنما است که از دستور خاصی پیروی نمی‌کند و هر کسی به صورت دلخواه این دستمزد را پرداخت می‌کند. وی با اشاره به پیگیری قراردادهای راهنمایان، گفت: بازآموزی راهنمایان را نیز در دستور چنین کارگروهی خواهیم داد. بعضا دیده شده که راهنمایان ما به دلیل عدم اطلاعات کافی در برخی حوزه‌ها، اعتماد به نفس لازم را برای راهنمایی تورها ندارند و بنابراین حاضر به پذیرش برخی تورها نیستند. یزدانی با تصریح این موضوع افزود: بنابراین برای رونق گرفتن کار آژانس‌ها باید برای افزایش توان علمی راهنمایان اقداماتی صورت دهیم.
بیمه راهنمایان نیز آخرین موضوعی بود که یزدانی ضمن اشاره به آن گفت: در حال حاضر راهنمایان ما از سوی آژانس‌ها بیمه نیستند و بیمه‌ای که آنها را تحت پوشش قرار می‌دهد صرفا از سوی جامعه راهنمایان است و برای این بیمه هم خود راهنمایان موظف به پرداخت حق بیمه هستند. ما در نظر داریم به امور بیمه راهنمایان نیز رسیدگی کنیم. او همچنین اضافه کرد: پیگیری برخی تخفیفات و ارائه خدمات سفری به راهنمایان و خانواده‌های آنها نیز مدنظر ما قرار دارد.
یزدانی با بیان اینکه موضوع مسکن راهنمایان در اولویت اصلی انجمن صنفی قرار ندارد، افزود: با این حال به عنوان یک تشکل صنفی برای این بحث نیز ملاحظاتی را درنظر خواهیم داشت.
وی با اشاره به پیشنهادی که پیش از این از طریق دنیای اقتصاد به رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری داده بود، عنوان کرد: تشکیل صندوق حمایت از خدمات گردشگری می‌تواند با سرمایه اولیه‌ای که دولت به آن اختصاص می‌دهد، صورت گیرد و از طریق سود آن، خدمات‌دهندگان گردشگری از جمله راهنمایان را حمایت کند. به این ترتیب هم مشکلات دولت را در تامین اعتبار مرتفع خواهد کرد و هم مشکلات راهنمایان را در حوزه‌های رفاهی.
جامعه راهنمایان تور، یکی از تشکل‌های وابسته به سازمان میراث فرهنگی و غیرانتفاعی است و انجمن‌ صنفی راهنمایان تور نیز در حوزه شغل و کار فعالیت دارند و فعالیت خود را زیر نظر وزارت کار و اموراجتماعی دنبال می‌کنند.