محصول توریستی، آمیزه‌ای از عوامل
ترجمه: مهدی نیکویی یک محصول توریستی می‌تواند با توجه به اینکه از دید عرضه‌کننده به آن نگریسته شود یا از دید گردشگر، معانی مختلفی داشته باشد. برای هتلدار «اتاق‌ها» محصول هستند، برای شرکت حمل‌ونقل هوایی «صندلی‌ها» و برای مالک رستوران نیز وعده‌های غذایی که ارائه می‌کند.
اینها محصولاتی هستند که به توریست‌‌ها ارائه می‌شوند. درواقع محصول توریستی آن چیزی است که گردشگر می‌خرد.
کسی که به تعطیلات می‌رود تجربه‌ای از تعطیلات یا هر چیزی از لحظه ترک خانه تا بازگشت (زنجیره تجربه) را خریداری می‌کند. اگر بخواهیم به معنای آن از جنبه‌ای گسترده‌تر توجه کنیم، باید بگوییم یک محصول توریستی مجموعه‌ای است از آنچه توریست در مقصد دارد و خدماتی که استفاده می‌کند.
جذابیت‌ها، دسترسی و تسهیلات در مقصد مثل محل اسکان، خوراک و نوشیدنی، سرگرمی، حمل‌‌و‌نقل داخلی و ارتباطات، متصدیان تور و غیره و بسیاری عوامل ناملموس دیگر مانند آب و هوا، جو، مهمان‌نوازی مردمان محلی اجزای تشکیل‌دهنده این آمیزه هستند و هر کدام از این اجزا یکدیگر را تکمیل می‌کنند. گیلبرت در سال 1990 یک محصول توریستی را این‌گونه معرفی کرد: «مجموعه‌ای از کالاها و خدمات مختلف که به عنوان یک تجربه فعالیت به توریست ارائه می‌شوند». ارائه‌دهنده این محصول می‌تواند متصدی تور، آژانس مسافرتی، بخش اسکان، سازمان مدیریت مقصد، سایر برنامه‌ریزان یا افراد دیگری باشند، ولی این محصولات تنها برای توریست نیستند.

توریسم، یک فعالیت خدماتی
هر چند که گردشگری به عنوان یک صنعت شناخته می‌شود، اما نمی‌توان آن را به معنای حقیقی کلمه یک صنعت دانست، بلکه بیشتر مشخصات خدمات را دارا است. یک کالا و یک خدمت با هم تفاوت‌های بسیاری دارند. در اینجا ما برای توریسم به عنوان یک خدمت، چند ویژگی مهم را عنوان می‌کنیم:
اول از همه اینکه، تمامی خدمات توریسم ناملموس هستند. براساس تعاریف سازمان بین‌المللی تجارت و تراز تجاری، توریسم خارجی را می‌توان صادرات یا واردات نامرئی دانست. چنین خدماتی قابل بازرسی نیستند.
دومین ویژگی مهم خدمات توریسم، تجزیه‌ناپذیری آن است. تولید و مصرف در محل تولیدکننده انجام می‌شود (مانند خدمات هوایی) و نه در محل اقامت گردشگر و بالطبع کارکنان تولیدکننده توریسم با مصرف‌کنندگان ارتباط برقرار کرده و به عنوان جنبه‌ای جدانشدنی از محصول خدماتی در دید گردشگر حضور دارند.
همچنین کالاها می‌توانند آزمایش شوند، تست گردند و عملکردشان از طریق قوانین حمایت از مصرف‌کننده تحت نظارت قرار گیرد. اما این کار در مورد خدمات توریسم بسیار دشوارتر است. عملکرد یک هواپیما یا هتل توسط رفتار کارکنان آن تعیین می‌شود، و در این زمینه نمی‌توان انتظار گارانتی یا الزامات قانونی داشت.
ویژگی تجزیه‌ناپذیری نه تنها به طور مستقیم بر بازاریابی توریسم تاثیرگذار است، بلکه روی مدیریت موقعیت ارائه‌کننده نیز اثر دارد.
از سوی دیگر، رفتار کارکنان (مهمان‌نوازی و کمک‌رسانی) یک معیار حیاتی در تحویل محصولات توریستی است. از آنجا که انسان‌ها مانند ماشین نیستند ممکن است یک گروه توریست از رفتار کارکنان بسیار راضی باشند، در صورتی که هفته بعد گروهی دیگر از توریست‌ها شکایات بسیاری از نحوه رفتار کارکنان داشته باشند. این اتفاق به دلیل عواملی مانند فشار کاری کارکنان می‌تواند اتفاق بیفتد.
به همراه آب و هوا، رفتار کارکنان نیز تاثیر بسیار زیادی بر تنوع عملکرد دارد. تنوع عملکرد مستقیما مرتبط با ویژگی تجزیه‌ناپذیری است.
ویژگی بعدی، ویژگی فناشدنی خدمات است که با توجه به هدف ما مهم‌ترین ویژگی محسوب می‌شود. مفهوم این ویژگی به معنای عدم امکان ذخیره و انبار کردن خدمات است. در صورتی که کالاهای دیگر را با توجه به نوع آنها غالبا می‌توان در صورت مصرف نشدن تا مدت‌ها ذخیر‌ه سازی و انبار کرد، خدمات گردشگری را در همان حین تولید باید مصرف کرد و در غیر این صورت از بین خواهند رفت.