فعالان گردشگری از چه حرکتی غافل هستند؟
۶ محرک سفر برای پساکرونا
شکل خدمات توریستی در بازار زمین‌گیر شده
محمد شیرکوند، رئیس کمیسیون گردشگردی اتاق بازرگانی ایران و ایتالیا دراین‌باره به «دنیای اقتصاد» گفت: در حال حاضر حوزه گردشگری به‌طور کلی تخریب شده و فضای کلی گردشگری نیز در تمام قاره‌های اروپا، آمریکا و آسیا از بین رفته؛ به‌خصوص جنوب شرق آسیا که منبع اقتصادی گردشگری محسوب می‌شود، کاملا تخریب شده است.
وی افزود: دولت‌ها در جهان بخش کلانی هستند که همیشه حوزه گردشگری را حمایت می‌کنند. ظرفیت این بخش کلان در تمام جهان تقریبا به یک اندازه است، دولت معمولا در همه کشورها حمایت‌های مالی دارد، میزان مالیات و همچنین بحث بین همکاری و تعامل بین مدیران و همکاران را مشخص می‌کنند تا تعامل کلی در یک صنعت شکل بگیرد. در حال حاضر بخش خصوصی در کل دنیا به‌جز ایران به دنبال ارائه راه حل و راهکار است. به‌طوری که از این فضای متوقف شده کرونا چه استفاده‌ای برای زمان پساکرونا داشته باشند.
به گزارش «دنیای اقتصاد» دو پیش بینی در حوزه گردشگری وجود دارد؛ اول اینکه احتمالا در فضای پساکرونا با حجم انبوهی از سفر مواجه خواهیم شد زیرا افراد از خانه‌نشینی، قرنطینه و تورهای مجازی و حضور در فضای مجازی برای سرگرم کردن خود خسته شده‌اند و پس از کرونا مطمئنا سفر را در برنامه‌ریزی‌های خود قرار می‌دهند. دوم اینکه مدل سفر نیز تغییر خواهد کرد به‌طوری که حتی نحوه انتخاب مقاصد توسط گردشگران نیز دستخوش تغییراتی خواهد شد. بنابراین شرکت‌های خدمات مسافرتی که در زمان کرونا دست روی دست گذاشته و هیچ فعالیت نداشته‌اند از ذهن مخاطب خارج می‌شوند و زمانی که کرونا پایان یافت دیگر آن دفاتر خدمات مسافرتی و تورگردانان در ذهن مسافران نیستند و به همین دلیل نیز در برنامه‌ریزی‌های سفر گردشگران آن دفتر جایگاهی ندارند و بزرگترین آسیب اقتصادی به آنها وارد می‌شود.
شیرکوند اعلام کرد: فعالان گردشگری در اولین گام باید از این فضای کرونایی حاکم استفاده کرده و کارهایی انجام دهند تا در لیست انتخاب‌های مسافران قرار گیرند. برای این کار کافی است خاطرات را در رسانه‌های اجتماعی همچون اینستاگرام بازسازی کنند و یا اینکه با قرار دادن مکان‌های دیدنی مختلف در فضای مجازی و آگاهی دادن به گردشگران آنها را ترغیب کنند تا جایی که مقصد مورد نظر در لیست آرزوهای مخاطب قرار گیرد و در دوران پساکرونا مقصدی را که شما در خدمات خود قرار داده‌اید را انتخاب کنند. در واقع این کار یک نوع پیش فروش کردن است. اگر دفاتر خدمات مسافرتی، هتلداران، ایرلاین و... توانستند این کارها را انجام دهند در زمان پسا کرونا موفق خواهند شد.
وی افزود: بازآوری خاطره و نگهداری گردشگرانی که سال گذشته با تور یا دفتر شما سفر کرده‌اند نیز پر اهمیت است. برای این کار می‌توانید یک عکس از سال گذشته گردشگر را در اینستاگرام قرار دهید و عنوان کنید یادتان هست که سال گذشته باهم رفتیم به این سفر اما امسال کرونا اجازه تجدید این سفر را نداد. با این حال ما سفرهای جذاب دیگری را نیز برای شما پس از کرونا در نظر گرفته‌ایم. یا اینکه یک عکس از یک مکان دیدنی و مسافرتی خاص را در پیج خود قرار دهید و اعلام کنید یکی از دوستانتان را که دوست دارید با او به اینجا سفر کنید، تگ کنید. یا به توریست‌های سال گذشته اعلام کنید یک خاطره کوتاه از سفر خود را که با شما داشته‌اند، بنویسند. با این کارها می‌توان مخاطبان خود را همچنان در کنار خود حفظ کرد.
علاوه بر آن می‌توان با برگزاری سفرهای مجازی در دوران کرونا گردشگران را برای سفر در دوران پسا کرونا تشویق کرد. مثلا یکی از مقاصدی که در تعطیلات عید ۹۹ قصد سفر داشته‌اید را معرفی کنید و با تصاویر زیبا و متن‌های خیلی کوتاه در اختیار توریست قرار دهید. شما باید سعی کنید آن مقصد را در لیست آرزوهای مخاطب خود جای دهید و چون شما این کار را کرده‌اید و آن مقصد را در لیست آرزوهای مخاطب قرارداده‌اید شرکت شما برآورده‌کننده آن نیاز مخاطب در راستای رویاپردازی‌های ذهنی توریست می‌شود. بنابراین گردشگر بعد از اتمام کرونا به‌صورت ناخودآگاه برای سفر خود، شما را انتخاب می‌کند.
بررسی‌های «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد شرکت‌های خدمات مسافرتی در سال گذشته ضرر بسیار قابل توجهی در حوزه درآمدی خود داشته‌اند که این امر اصلا ارتباطی به شیوع کرونا ندارد بلکه مشکلات داخلی که سال۹۸ در کشور رخ داد؛ فضای منفی در حوزه بین‌المللی علیه ایران ایجاد کرد و همین امر موجب کاهش سفرها شد. در واقع تلاشی که فعالان این حوزه انجام داده بودند تا امن بودن ایران به گوش تمامی گردشگران خارجی برسد با بروز حوادثی همچون ترور سردار سلیمانی، حادثه هواپیمای اوکراینی، اعتراضات مربوط به افزایش قیمت بنزین و... موجب از بین رفتن این امر شد و تورهای ورودی با کنسلی بیش از ۸۰ درصد مواجه شدند. در نتیجه این عوامل، موجب آسیب دیدن شرکت‌های خدمات مسافرتی شد و تمامی آنها منتظر تعطیلات نوروز بودند، آن هم نه به علت اینکه نوروز باعث سود کردن آنها شود، بلکه به علت اینکه نوروز می‌توانست موجب شود این دفاتر از بین نروند.
رئیس کمیسیون گردشگردی اتاق بازرگانی ایران و ایتالیا گفت: درست است که نیمه اول سال معمولا شرکت‌های ارائه دهنده خدمات مسافرتی سودهای قابل توجهی کسب می‌کنند، اما به هر حال در ۶ ماه دوم درآمد به اندازه‌ای که کفاف هزینه جاری همان زمان را پاسخگو باشد نیز وجود دارد. همه فعالان گردشگری باید بدانند در حال حاضر باید باهم تعامل داشته باشند و کارمندان نیز با کارفرمای خود که ۷ ماه درآمدی نداشته است تعامل کنند و تا جایی که ممکن است کارفرمایان با حداقل پرداختی نیز نیروهای خود را حفظ کنند و تعدیل نیرو انجام ندهند. اغلب فعالان گردشگری حاضر در کشور فعالانی هستند که به‌صورت آزاد کار می‌کنند و کارفرمایان می‌توانند از این نیروها در بخش تولید محتوا و آگاهی بخشی به توریست‌ها استفاده کنند. در این میان شرکت‌های خدمات مسافرتی نیز باید تضمینی بدهد که پس از اتمام کرونا اگر از طریق این تولید محتوا اتفاقات مثبتی رخ داد از سود خود به آنها نیز پرداخت کنند. همچنین باید در حال حاضر همه بخش‌های فعال در حوزه گردشگری کنار هم قرار گیرند و به صورت یکپارچه حرکت کنند تا این شرایط سخت‌تر نشود. با یکپارچه شدن می‌توانند تعدیل قیمت در راستای جذب گردشگر داشته باشند و همچنین خدمات خود را نیز افزایش دهند. در حال حاضر در کشور برای سفر بسته‌های متناسب با نیاز و بودجه گردشگران وجود دارد و این یکپارچگی می‌تواند تاثیر قابل توجهی بر میزان سفرها داشته باشند.
وی افزود: در دوران پسا کرونا روان‌شناسی سفر تغییر خواهد کرد. در واقع پس از کرونا تا حداقل ۲ سال گردشگران از حضور در تورهای گروهی اجتناب می‌کنند، دیگر با اتوبوس سفر نخواهند رفت و حتی در هتل‌های شلوغ نیز اقامت نخواهند کرد. به همین علت است که می‌گوییم پس از کرونا سبک سفرهای گردشگران تغییر خواهد کرد، زیرا دغدغه مخاطب دارد که قبلا نداشت. باید شرکت‌های خدمات مسافرتی و هتل‌ها بتوانند اعتماد‌سازی کنند. از سوی دیگر مسافران نیز باید در این راستا کمک کنند به این صورت که به‌جای لغو سفر و باز پس گرفتن وجوه پرداختی خود سفر خود را به تعویق بیندازد زیرا لغو آنها به معنی قطعی شدن از بین رفتن خدمات‌دهندگان سفر است. رئیس کمیسیون گردشگردی اتاق بازرگانی ایران و ایتالیا تاکید کرد: تحقیقات در جهان نشان می‌دهد زمانی که کرونا به اتمام برسد حداقل ۲ ماه زمان می‌برد که از نظر روان‌شناسی وضعیت گردشگران عادی شود و در ایده‌آل‌ترین حالت کشور ما تنها یک‌ماه از ۱۵ مرداد تا ۱۵ شهریور ظرفیت کاری خواهد داشت که آن هم در شرایطی است که مدارس و دانشگاه‌ها همانند سال‌های گذشته تعطیل باشند. در غیر این صورت درآمد فعالان گردشگری در این یک‌ماه نیز از بین می‌رود. گردشگران با سفر تور محور می‌توانند بزرگترین کمک را به دفاتر خدمات مسافرتی کنند. توریست‌های داخلی نیز می‌توانند در این ایام قرنطینه درخصوص مقاصد مختلف گردشگری کشور تحقیق کنند، زیرا باید بدانند که مقصد صرفا شمال نیست، بلکه می‌توانند مقاصد جدید را نیز در برنامه‌های سفری خود قرار دهند.
شیرکوند عنوان کرد: شرکت‌هایی که امروز در موضوع پسا کرونا فعالیت می‌کنند در حال حاضر در سه حوزه روان‌شناسی مخاطب، تغییر مدل سفرها و یکپارچگی خود را به روز می‌کنند. در حال حاضر حوزه گردشگری در دنیا به حالت قبل بازگشته است و ما می‌توانیم از این امر استفاده کرده و از ایران یک برند جدید برای گردشگران جهان بسازیم و ذهن آنها را با ویژگی‌‌های مثبت ایران پر کنیم.
رئیس کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی ایران و ایتالیا گفت: آگاهی‌سازی گردشگران در حوزه یک کشور مباحث مختلفی را تحت پوشش قرار می‌دهد، در گام اول کشور باید اعلام کند که در آن کرونا وجود ندارد و در گام دوم مقاصد گردشگری خود را به خوبی توضیح دهیم. در حالت عادی حدود ۸ ماه طول می‌کشد فضای روانی جامعه به حالت عادی برگردد. در حوزه گردشگری خارجی ما سال ۲۰۲۰ را از دست دادیم و در حوزه گردشگری داخلی ما در بهترین شرایط حدودا یک ماه را برای بازار گردشگری داریم. اما اگر ایران هم مثل سایر کشورهای جهان در حوزه گردشگری چنین فعالیت‌هایی را انجام ندهد حداقل ۷ سال زمان می‌برد تا به حالت قبل خود برگردد.
