آسیب‌شناسی ناکامی در جذب گردشگران روس

دنیای اقتصاد: درحالی که پس از متشنج شدن رابطه روس‌ها با ترکیه و تحریم سفر به این کشور، بسیاری معتقد بودند می‌توان گردشگران روس را به ایران جذب کرد؛ این اتفاق به وقوع نپیوست و فرصت با آشتی دوباره روس‌ها با ترکیه از دست رفت. با این‌همه به گزارش «دنیای اقتصاد» برخی اقدامات برای همکاری‌های مشترک با آژانس فدرال گردشگری روسیه از سوی فعلان بخش خصوصی ایران و با حمایت سازمان میراث‌فرهنگی و گردشگری صورت گرفت؛ اقداماتی که هنوز خروجی قابل‌ملاحظه‌ای نداشته است. حالا معاون رئیس‌جمهوری و رئیس سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری در نشستی با فعالان بازار گردشگری روسیه خواستار آن شده که موارد مرتبط با این بازار آسیب‌شناسی شود؛ چراکه روسیه یک حوزه مهم برای گردشگری ایران است و باید سهم مشخصی از این بازار وسیع به‌دست آورد. به‌گزارش میراث‌آریا، زهرا احمدی‌پور روز گذشته با اشاره به اینکه برگزاری این جلسات اقدامات عملیاتی و اجرایی در پی خواهد داشت، تاکید کرد: «ناموفق بودن ما در جذب گردشگر از کشورهایی که ارتباط سیاسی خوبی با آنها داریم، موضوعی است که باید به‌طور جدی مورد بررسی و پیگیری قرار گیرد.» او ادامه داد: «رئیس‌جمهوری هم در ایام نوروز درباره این موضوع صحبت کردند که چرا جریان گردشگری ما با کشورهای روسیه، ترکیه، گرجستان و... یک‌طرفه است و سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری و فعالان این بخش چه برنامه‌ای برای برقراری توازن گردشگر بین این کشورها و ایران دارند.»

6 اقدام برای سهم‌ گرفتن از بازار روسیه

رئیس سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری، راه‌اندازی کمپین، حضور جدی‌تر در نمایشگاه‌ها، برگزاری دوره‌های آموزشی برای راهنمایان گردشگری، آموزش راهنمایان گردشگری مسلط به زبان روسی، ترجمه و انتشار اطلاعات مربوط به جاذبه‌های متنوع کشور به‌زبان روسی و تعدیل هزینه سفر را از مهم‌ترین اقداماتی دانست که برای به‌دست آوردن سهم مناسبی از بازارهای گردشگری روسیه در دستورکار سازمان میراث‌فرهنگی قرار دارند. احمدی‌پور البته تاکید کرد که در این زمینه همکاری بخش‌خصوصی در اجرا و عملیاتی کردن این برنامه‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. او یادآور شد: «باید اقدامات و تمهیدات لازم با هدف توازن‌بخشی ورودی و خروجی گردشگر بین کشور ما با روسیه انجام شود و این امر مهم بدون مشارکت بخش‌خصوصی محقق نمی‌شود.» معاون رئیس‌جمهوری با اعلام اینکه سازمان متبوعش از فعالان بخش خصوصی در این راستا حمایت می‌کند، خاطرنشان کرد که سازمان میراث‌فرهنگی و گردشگری خود نیز اقدامات عملیاتی و اجرایی را با جدیت پیگیری می‌کند. احمدی‌پور همچنین خواستار استفاده از فرصت برگزاری جام‌جهانی فوتبال در روسیه شد و گفت: «باید امکانات و ظرفیت‌های موجود را برای استفاده بهینه از این فرصت به‌کار بگیریم.» به گفته این عضو کابینه تدبیر و امید، هر آژانسی که در بخش خروجی فعال است، باید برای ورود گردشگر از روسیه به ایران نیز فعالیت کند و برنامه داشته باشد.

نتیجه مذاکرات

معاون گردشگری سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری نیز در این جلسه، روسیه را یکی از کشورهایی عنوان کرد که در فهرست کشورهای هدف ‌گردشگری ایران قرار دارد. مرتضی رحمانی‌موحد افزود: «در سه سال اخیر جریان توسعه گردشگری بین ایران و روسیه به‌عنوان یکی از موضوعات مهم در تعاملات بین دو کشور مطرح شده است.» به گفته او، امضای برنامه اقدام مشترک با رئیس آژانس فدرال گردشگری روسیه و برگزاری جلسات برای اجرایی کردن این برنامه مشترک از اقدامات مهمی است که برای توسعه گردشگری بین دو کشور انجام شده. معاون گردشگری خاطرنشان کرد که این جلسات درنهایت به عزم برای لغو روادید گروهی بین ایران و روسیه منجر شد؛ اما طی فرآیند اجرای لغو روادید در کشور روسیه زمانبر است. رحمانی‌موحد افزود: «با رایزنی‌هایی که با سفارت ایران در روسیه داشتیم، ملاقات با مدیر اجرایی انجمن تورگردانان روسیه انجام و در این ملاقات مقرر شد تورگردانان روسی اکتبر ۲۰۱۷ برای آشنایی با ظرفیت‌ها و جاذبه‌های ایران به کشورمان سفر کنند.» بر این اساس، میزبان تورگردانان روس، جامعه تورگردانان ایران است و سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری نقش حامی را برعهده دارد.

پاشنه آشیل عدم جذب روس‌ها

رئیس جامعه تورگردانان ایران هم که در این نشست حضور داشت، از بازار روسیه به عنوان بازاری بسیار بزرگ و مهم نام برد و تاکید کرد: «برای موفقیت در این حوزه باید برنامه‌های جدی و هدفمند داشته باشیم.» ابراهیم پورفرج با یادآوری اینکه شناخت مردم روسیه از ایران بسیار کم است، برگزاری تورهای آشناسازی را یکی از موضوعاتی دانست که باید با جدیت به آن توجه کرد. همچنین به باور او، شرکت در نمایشگاه‌ها نیز می‌تواند زمینه آشنایی مردم روسیه را با جاذبه‌ها و ظرفیت‌های کشور ما فراهم کند. این فعال بخش خصوصی تصریح کرد: «ما برای ورود به بازار مهم روسیه به یک سرمایه‌گذاری اولیه برای تبلیغات و معرفی ایران نیاز داریم که باید دولت آن را برعهده بگیرد.» پورفرج ادامه داد: «تعدیل نرخ بسته‌های سفر هم از موضوعات مهم دیگری است که باید پیگیری شود؛ چراکه درحال‌حاضر ۴۵ تا ۵۰درصد هزینه سفر به ایران مربوط به هتل است.»

یکی دیگر از آژانس‌داران حاضر در نشست نیز با اشاره به گرانی سفر به ایران گفت: «گردشگران روسی شناختی از ایران و ظرفیت‌هایی که در کشور ما وجود دارد ندارند و از طرفی هزینه بالای سفر به ایران دلیل دیگری برای سفر نکردن روس‌ها به ایران به‌حساب می‌آید.» اکبر غمخوار همچین از نبودِ راهنمای مسلط به زبان روسی به‌عنوان عاملی دیگر در از دست رفتن این بازار مهم گردشگری یاد کرد. به اعتقاد وی، روس‌ها برای فرار از سرما و استفاده از آفتاب و برای درمان بیماری‌هایی که به‌علت کمبود ویتامین ب به آن دچار می‌شوند، به کشورهای ترکیه، مصر و دبی سفر می‌کنند، از این‌رو‌ آنها به‌دنبال دیدن آثار تاریخی ‌و فرهنگی نیستند و فقط برای استفاده از آفتاب سفر می‌کنند. غمخوار تاکید کرد: «باید تلاش کنیم امکانات و بستر مناسب را برای نیازهای گردشگران روس فراهم سازیم.» این فعال بخش خصوصی همچنین خاطرنشان کرد: «روسیه ۲۵میلیون مسلمان دارد که ما می‌توانیم برای استفاده از این فرصت برنامه‌ریزی کنیم.»

یکی دیگر از مدیران‌عامل دفاتر خدمات‌ گردشگری ضمن مخالفت با دیدگاه غمخوار درباره خواسته‌های روس‌ها از یک مقصد گردشگری، توضیح داد: «معتقدم روس‌ها فقط به‌دنبال استفاده از آفتاب نیستند و بازدید از جاذبه‌های تاریخی‌وفرهنگی ما هم برای آنها جالب است.» محمد علیشاهی با اشاره به تجارب خود در این راستا افزود: «ما باید یک بسته کامل برای گردشگران روس داشته باشیم و فقط به یک موضوع بسنده نکنیم.» دیگر تورگردان حاضر در این نشست نیز سازوکار بازار گردشگری روسیه را با سایر نقاط دنیا متفاوت عنوان و اظهار کرد: «اگر موفق شویم بازار گردشگری روسیه را به‌دست بیاوریم، گردشگران آسیای مرکزی را هم می‌توانیم به ایران بیاوریم.» محمدعلی اشرف‌واقفی، کار بخش خصوصی را در بازار گردشگری روسیه سخت دانست و گفت: «رقبای بسیار زیادی در این زمینه داریم. باید با برگزاری هفته‌های فرهنگی و ارتباط با آژانس‌های فعال در کشور روسیه، جاذبه‌های کشور را به گردشگران روسیه معرفی کنیم.» مدیرعامل یکی دیگر از دفاتر خدمات‌گردشگری نیز در این نشست با اشاره به بررسی‌های خود در مورد فرهنگ و علایق مردم روسیه، گفت: «روس‌ها هیچ اطلاعاتی در مورد سایت‌های تاریخی و جاذبه‌های فرهنگی کشور ما ندارند. به همین دلیل ما با سفر به دور ایران اطلاعات مربوط به تمام این جاذبه‌ها را جمع‌آوری و پس از ترجمه در فضای مجازی منتشر کردیم.» رکسانا کرم‌پور تصریح کرد: «روس‌ها مردمانی هستند که خود را با شرایط وفق می‌دهند و می‌توان با کمترین امکانات گردشگران این کشورها را به ایران آورد. تبلیغات باید هدفمند و منظم باشد تا نتیجه بهتری از آن حاصل شود.»