اطلس رشد صادرات صنایع‌دستی هند هند با استفاده از قابلیت‌های صنایع‌دستی توانسته است در فاصله ماه‌های آوریل تا سپتامبر 2016 افزایشی 231 میلیون دلاری در درآمدهای این بخش، نسبت به مدت مشابه سال گذشته تجربه کند؛ امری که بیانگر رشد 5/ 13 درصدی در کل صنایع‌دستی این کشور نسبت به مدت مشابه سال

دنیای اقتصاد- امیر شاملویی: صنایع‌دستی اقتصادی‌ترین بخش فرهنگ و هنر هر کشور است که می‌تواند در صادرات نقش داشته باشد و به درآمدزایی منجر شود. صنایع‌دستی در کشورهایی مانند هند بسیار پررونق است و نقش مهمی در اقتصاد این کشور ایفا می‌کند. ازجمله بخش‌هایی که در صنایع‌دستی هند وجود دارد و برای مقاصد صادراتی مورد استفاده قرار می‌گیرد، می‌توان به کارهای هنری فلزی، وسایل هنری و تزیینی ساخته شده از چوب، پارچه‌ها و روسری‌هایی که با دست روی آنها کار شده است، کارهای قلاب‌دوزی شده، شال‌ها، کالاهای زری و زری‌دوزی‌شده، جواهرات بدلی و سایر کالاهای صنایع‌دستی اشاره کرد. هند با استفاده از تنوع قومی و فرهنگی و همچنین سابقه سنتی خود در تولید انواع کالاهای صنایع‌دستی توانسته است مزیتی در این عرصه به دست آورد و امروزه در مقیاسی نسبتا وسیع به تجارت این کالاها با کشورهای همسایه بپردازد. بازخوانی تجربه هند در زمینه موفقیت در صادرات و فروش صنایع‌دستی در سطح جهان و کشورهای اطراف خود می‌تواند برای ایران نیز به عنوان کشوری دارای صنایع‌دستی غنی، راهگشا باشد.

ارقام رشد صادرات صنایع دستی هند

هند با استفاده از قابلیت‌های صنایع‌دستی توانسته است در فاصله ماه‌های آوریل تا سپتامبر ۲۰۱۶ افزایشی ۲۳۱ میلیون دلاری در درآمدهای این بخش، نسبت به مدت مشابه سال گذشته تجربه کند؛ امری که بیانگر رشد ۵/ ۱۳ درصدی در کل صنایع‌دستی این کشور نسبت به مدت مشابه سال گذشته است. همچنین در همین مدت یعنی فاصله آوریل تا سپتامبر ۲۰۱۶ نسبت به مدت مشابه سال ۲۰۱۵، افزایشی ۲۳/ ۲۸ درصدی در ارزش دلاری بخش صنایع‌دستی فلزی این کشور ایجاد شده و ارزش صادراتی این دسته از صادرات هند از ۳۰۲ میلیون دلار به ۳۸۷ میلیون دلار رسیده است. در بخش صادرات تزئینات ساخته‌شده از چوب نیز با افزایش ۵/ ۹ درصدی ارزش این محصولات، صادرات آن از ۲۹۸ میلیون دلار به ۳۲۷ میلیون دلار رسیده است.

در بخش پارچه‌های صادراتی دست‌دوز نیز رشد ۵/ ۸ درصدی مشاهده می‌شود و ارزش این محصولات از ۲۲۲ میلیون دلار به ۲۴۱ میلیون دلار افزایش داشته است. در کارهای قلاب‌دوزی و سایر کارهای مشابه نیز رشدی ۱۱ درصدی رخ داده و افزایش صادراتی آن از ۲۲۳ میلیون دلار به ۲۴۷ میلیون دلار رسیده است. شال‌های معروف هندی نیز رشد ۷۶/ ۴ درصدی داشته‌اند و ارزش آنها از ۴۲۰ هزار دلار به ۴۴۰ هزار دلار افزایش یافته است. در این میان اما جواهرات بدلی و کالاهای زری و زری‌دوزی‌شده با رشد منفی روبه‌رو بوده‌اند و ارزش جواهرات بدلی صادراتی هند با ۵/ ۱ درصد کاهش از ۱۶۷ میلیون دلار به ۱۶۵ میلیون دلار تنزل یافته است. کالاهای زری‌‌دوزی‌شده نیز از ۷/ ۹ میلیون دلار به ۴۵/ ۸ میلیون دلار رسیده است که بیانگر رشد منفی ۱۳ درصدی در این بخش است. سایر صنایع‌دستی نیز رشدی ۱۶ درصدی تجربه کرده‌اند و ارزش صادراتی آنها از ۵/ ۴۸۹ میلیون دلار به ۵۶۷ میلیون دلار افزایش پیدا کرده است.

شرکای صادراتی هند در صنایع‌دستی فلزی

صنایع‌دستی فلزی هند بیشترین ارزش صادراتی را در میان صنایع‌دستی صادرشده از هند به خود اختصاص داده است. بیشترین شرکای صادراتی هند در این بخش را می‌توان امارات متحده عربی، ایالات متحده آمریکا، بریتانیا، آلمان، هلند، کشورهای آمریکای لاتین، فرانسه، استرالیا، کانادا، ایتالیا، ژاپن و سوئیس قلمداد کرد. این کشورها به ترتیب ۲۷، ۲۲، ۵/ ۶، ۵/ ۳، ۵/ ۲، ۲، ۵/ ۱، ۵/ ۱، ۱، ۱، ۵/ ۰ و ۱۵/ ۰درصد از بازار صادراتی هند را تشکیل می‌دهند و بزرگ‌ترین بازارهای صادراتی محصولات صنایع‌دستی این کشور به حساب می‌آیند. حدود ۳۱ درصد باقیمانده نیز به سایر کشورهای جهان تعلق دارند. کشورهای عمده‌ای که ذکر شد، می‌توانند خریداران بالفعل و حتی بازارهای بالقوه برای بسیاری از کالاهای صنایع‌دستی ایران نیز باشند. این حجم از صادرات صنایع‌دستی و رشد روزافزون آن را می‌توان ناشی از چند دلیل دانست که بر عرصه ساخت صنایع‌دستی و فروش آنها در هند و صادرات آن به کشورهای دیگر اثرگذارند. به چند مورد از مهم‌ترین این عوامل در زیر پرداخته می‌شود.

تاسیس شورای ترویج و ارتقای صادرات صنایع‌دستی

تاسیس این شورا در سال ۱۹۸۷-۱۹۸۶ انجام گرفت. این سازمان که یک نهاد غیرانتفاعی است تحت قوانین شرکت‌ها قرار دارد و هدف آن ارتقا، حمایت، حفظ و نگهداری و افزایش صادرات صنایع‌دستی بوده است. یکی از کارهایی که این نهاد انجام داده، این است که هند را در خارج از این کشور به عنوان عرضه‌کننده قابل اطمینان کالاهای صنایع‌دستی و خدمات با کیفیت به تصویر کشیده و این اطمینان را برای مصرف‌کنندگان ایجاد کرده است که این محصولات دارای استانداردهای بین‌المللی هستند. این شورا همچنین در تامین زیرساخت‌های لازم علاوه بر بازاریابی و تسهیل ارائه اطلاعات نقش داشته است که هم برای صادرکنندگان و هم برای واردکنندگان مفید بوده‌اند. در مجموع این سازمان که آمار مربوط به صادرات و واردات صنایع‌دستی را نیز منتشر می‌کند، توانسته است نقش بسیار مهمی در پیشرفت و توسعه صنایع‌دستی این کشور ایفا کند.

برگزاری دوره‌های آموزشی صادراتی

یکی دیگر از کارهای مهمی که هند در این زمینه انجام داده برگزاری دوره‌های سه‌ماهه و دادن گواهینامه برای موفقیت در صادرات صنایع‌د‌ستی و تجارت داخلی این محصولات بوده است. در همین راستا، دهلی‌نو اقدام به تشویق استارت‌آپ‌های نوپا کرده است و با استفاده از متخصصان تجاری به آنان یاد می‌دهد چگونه با سازندگان، معامله‌گران، کارکنان و فعالان مختلف این صنعت در زمینه کالاهای دکوری و تزیینی، پارچه‌های دست دوز یا کار شده با دست، جواهرات بدلی و سایر محصولات دیگر صادراتی صنایع‌دستی در هند، همکاری کنند.

این دوره‌ها موجب ارتقای کارآفرینی در این حوزه می‌شود و می‌تواند بر قابلیت صادراتی این کشور اثرگذار باشد. این کار همچنین زمینه را برای فعالیت کارآفرینان در ایجاد شرکت‌های کوچک در محصولات دارای ارزش افزوده برای بازارهای بین‌المللی و بازارهای داخلی هند فراهم می‌کند. از سایر اهداف این دوره می‌توان به آشنایی و دادن آگاهی به شرکت کنندگان و صادرکنندگان در مواردی همچون ایجاد نوآوری در محصولات جدید این حوزه، آگاهی از قوانین حاکم بر روابط خارجی و سطح همکاری‌های خارجی بین کشورها، معضلات و تسهیلات گمرکی، مباحث مربوط به خدمات مالیاتی و بانکداری، تامین مالی صادرات، بیمه و پوشش ریسک و سایر مواردی از این دست اشاره کرد.

این دو راهکار در کنار تلاش هند و عزم دولت این کشور برای بهره‌مندی از مزایای صادراتی و ارزآوری این بخش موجب شده‌اند که هند در این زمینه به یکی از پیشتازان تبدیل شود. ایران نیز با ارتقای نقش نهادهای خود در زمینه صنایع‌دستی، بازاریابی این محصولات، ارائه آگاهی نسبت به این کالاها در خارج از کشور و برخی کارهای دیگر در کنار آموزش افراد فعال در این صنعت در زمینه‌های تعامل با یکدیگر، تسهیلات گمرکی، نحوه صادرات، مشکلات و مزایای این کار و نیز تشویق کارآفرینی و استارت‌آپ‌های این حوزه، می‌تواند بر بخش صادراتی این محصولات اثر بگذارد و از ارزش اقتصادی صنایع‌دستی بهره‌مند شود.