تجربه منطقه‌ای توسعه گردشگری ساحلی

گروه گردشگری؛ امیر شاملویی: گردشگری ساحلی برای کشورهایی که دارای آب‌های آزاد و منابع آبی بزرگ هستند، می‌تواند فرصتی ایجاد کند تا از این طریق به افزایش درآمدزایی ارزی و جذب تعداد زیاد گردشگران به‌خصوص در فصل‌های گرم بپردازند. ایران در سال‌های اخیر، به دنبال تحریم‌هایی که از سوی قدرت‌های جهانی اعمال شده بود، نتوانست در این زمینه چندان کاری انجام دهد و این درحالی است که همسایگان آبی خلیج‌فارس در این مدت با استفاده از فرصت پیش آمده به تقویت گردشگری دریایی خود پرداختند. امروز که ایران در دوران پسابرجام قرار دارد و روند ورود گردشگران به داخل ایران نیز شدت گرفته است، کارشناسان معتقدند باید تدابیری در خصوص رقابت با کشورهایی همچون امارات‌متحده عربی بر سر جذب گردشگران دریایی اندیشیده شود. با این‌همه شکی نیست که کشورمان فاصله قابل‌توجهی تا دستیابی به جایگاهی درخور پیش‌رو دارد.در همین حال، امارات متحده عربی، همسایه جنوبی ایران، توانسته با برنامه‌های جامع و مدونی گردشگری دریایی خود را توسعه بخشد و از این طریق گردشگران بسیاری را به خود جلب کند.

وضعیت توریسم ساحلی در ابوظبی

ابوظبی، پایتخت امارات متحده عربی بیش از ۲۰۰ جزیره طبیعی و ۶۰۰ کیلومتر خط ساحلی دارد و به سرعت تسهیلات مربوط به باراندازها و بندرگاه‌های خود را تقویت کرده است. این شهر به‌خودی خود یک جزیره است که به سختی به اندازه منهتن در نیویورک می‌رسد و قصد دارد بندرگاه‌ها و باراندازهای خود را از طریق تفریحگاه‌ها، سواحل و ذخایر طبیعی در دسترس عموم قرار دهد. در سال‌های اخیر دولت ابوظبی تلاش‌های گسترده‌ای برای حفظ و نگهداری اکوسیستم‌های دریایی خود از طریق ایجاد پارک‌های ملی و خطوط توسعه ساحلی کرده است. در همین حال، یک شرکت خصوصی در حال توسعه ساحل آل‌رها است؛ اسکله‌ای که به مساحت بیش از ۵۰۰ هکتار در طول ۹ کیلومتر امتداد یافته و ظرفیت اقامت ۱۲۰ هزار نفر را دارد. این پروژه ۴ تفرجگاه ساحلی دارد و با اسکله‌های خصوصی و عمومی تکمیل می‌شود. هدف از این پروژه ایجاد یک طرح یکپارچه برای توسعه قایقرانی تفریحی و ارائه تسهیلات و امکانات رفاهی در اسکله ساحل آل‌رها بوده است.

از سوی دیگر در ابوظبی، دبی، شارجه، ام‌القوین، راس‌الخیمه و فجیریه ۲۹ محل برای ایجاد تفریحگاه‌های ساحلی در حال ساخت هستند. طی سال ۲۰۰۷ نمایش قایقرانی بین‌المللی دبی برگزار شد که چشم‌انداز و دیدگاه خوبی را نسبت به نیازمندی‌ها و آرزوهای گردشگران خارجی و ملی امارات متحده عربی ایجاد کرد. پس از ارزیابی جنبه‌های مختلف، تحلیلی در مورد تهدیدها و فرصت‌ها در این حیطه انجام گرفت. یکی از نتایج پژوهش‌های انجام شده این بود که شبکه‌ای از امکانات برای اسکله‌ها و مقاصدی که اهمیت زیادی در این منطقه برای قایقرانی ساحلی موفق و گردشگری دریایی داشتند، ایجاد شد. از این‌رو، شبکه قایقرانی در ۳ سطح مورد بررسی قرار گرفت: محلی، منطقه‌ای و ملی. با اینکه وضعیت قایقرانی محلی در امارات خوب ارزیابی می‌شد اما بیشتر جزایر به‌دلیل مالکیت خصوصی قابل دسترسی نبودند؛ مساله‌ای که همچنان نیز وجود دارد. به این خاطر کارشناسان معتقدند به اقداماتی فوری نیاز است تا بهبود گردشگری دریایی در سطح محلی نیز هموار شود. آنها تاکید می‌کنند کسانی که از این موضوع نفع می‌برند باید تلاش کنند مسیرها و مقاصد جذاب دریایی به‌وجود آورند. درعین حال، حضور قدرتمند میادین نفتی فراساحلی، امکان قایقرانی در سطح منطقه‌ای و ملی را با محدودیت‌هایی روبه‌رو ساخته است.

هم‌افزایی گردشگری ساحلی و املاک

تجربه امارات متحده عربی در این حوزه نشان می‌دهد، توسعه مناطق ساحلی و تفریحگاه‌های آن باید در چارچوب سیستم‌های یکپارچه‌ای در کنار املاک و مستغلات قرار بگیرد و البته توسعه املاک و مستغلات در وهله اول قرار دارد. این کار بهترین هم‌افزایی را در میان تفریحگاه‌های ساحلی و بخش املاک و مستغلات دارد و بهترین امکان را برای متعادل ساختن عرضه و تقاضا فراهم می‌آورد. در واقع این کشور با این پروژه ساخت، هم بخش املاک و مستغلات خود و هم بخش گردشگری و توریسم دریایی و تفریحگاه‌های دریایی را تقویت کرده است. عملیات ساخت تفریحگاه‌های دریایی می‌تواند در ارائه تسهیلات و خدمات و افزایش کیفیت آنها و شبکه قایقرانی در سطوح منطقه‌ای و محلی نقش داشته باشد. در تابستان سال گذشته پیش‌بینی می‌شد گردشگری دریایی در ابوظبی طی دوره ۲۰۱۶-۲۰۱۵ رشدی ۲۰ درصدی را تجربه کند. به گفته شرکت بنادر ابوظبی، این تعداد گردشگر دریایی در امارات که در فصل سفر ۲۰۱۶-۲۰۱۵ به حدود ۲۲۸ هزار نفر خواهند رسید، در مقایسه با ۱۹۰ هزار گردشگر در مدت مشابه سال ۲۰۱۵-۲۰۱۴، افزایش قابل‌توجهی یافته‌اند.

گزارش کسب و کار شرکت بنادر ابوظبی نشان می‌دهد گردشگری دریایی در امارات متحده عربی رشد مستمری را از نظر تعداد کشتی‌های تفریحی کروز در هر فصل داشته است. این کار پس از اینکه بندر زاید به‌طور رسمی شروع به دریافت کشتی‌های گردشگری در فصل سفر سال ۲۰۰۷-۲۰۰۶ کرد، رخ داد. تعداد گردشگران ورودی به امارات از طریق بندر زاید در طول فصل سفر سال ۲۰۱۵-۲۰۱۴ به ۱۹۰ هزار نفر افزایش یافت که با ۹۴ کشتی سفر کرده بودند. این در حالی است که در مدت مشابه سال پیش از آن ۱۲۴ هزار و ۴۰۰ گردشگر با ۷۵ کشتی به بندر زاید وارد شده بودند. بنادر ابوظبی اخیرا یک پایانه جدید در بندر زاید ایجاد کرده‌اند که ظرفیت ۲۵۰۰ مسافر و ۳ کشتی را به‌طور همزمان دارد. این پایانه دریایی تا پایان سال جاری عملیاتی خواهد شد و بر تعداد ورود گردشگران خارجی و نیز رونق گردشگری دریایی در امارات متحده عربی خواهد افزود.