جلیل مرداسنگی

در طول هزاره‌های متمادی، جشنواره‌ها به مثابه رخدادی اجتماعی در زمان‌های مشخصی از تقویم مذهبی، فرهنگی یا شغلی اقوام و ملت‌های مختلف برگزار می‌شده‌اند. این رویدادها در ابتدا جشن‌هایی مذهبی‌ و آیینی بوده‌اند که همراه با مراسم و آداب و رسوم خاصی اجرا می‌شدند. در حال حاضر جشنواره‌ها شیوه‌ای برای تقویت فرهنگ و سنن محلی هستند و فرصتی را برای جوامع فراهم می‌کنند تا هویت فرهنگی خویش را ابراز کنند. بسیاری از جشنواره‌های نوین نیز با هدف جذب گردشگر و معرفی و بهبود وجهه یک مقصد گردشگری ابداع می‌شوند.

گردشگری رویدادها و جشنواره‌ها گونه‌ای از گردشگری نوین است که با سایر انواع گردشگری پیوند دارد. مخاطبان این گونه از گردشگری را مسافرانی تشکیل می‌دهند که برای تماشای رویدادها یا تجربه‌ شرکت در جشنواره‌ها و نمایشگاه‌ها به سفر می‌روند. جشنواره‌ها به دلایل متفاوت و با محتوای مختلفی چون هنر، صنایع، میراث فرهنگی، قومیت‌ها، سنن مذهبی، مناسبت‌های مهم تاریخی، رویدادهای ورزشی، خوراک و نوشیدنی و محصولات کشاورزی برگزار می‌شوند و بازدیدکنندگان اساسا به علت علاقه‌ خاص به آن محصول، رویداد، میراث یا سنتی که جشن گرفته می‌شود در این رویدادها شرکت می‌کنند.

جزیره‌ قشم سرزمینی با سنت‌ها، آیین‌ها و آداب و رسوم و رویدادهای آیینی متنوع است که هرکدام از آنها دنیایی از رازها و زیبایی‌ها را با خود به همراه دارد. مشاهده‌ و شرکت در این آیین‌ها می‌تواند برای همگان جذاب و دیدنی باشد. آیین‌های زار و نوروز دریا در سلخ، بالاکشیدن بادبان در لافت، مراسم به آب انداختن لنج در سرریگ و...از این جمله‌اند. برگزاری همایش و جشن به مناسبت‌های مختلف هم‌چون آزادسازی جزایر، روز گردشگری قشم، بزرگداشت اخراج انگلیس از باسعیدو، جشن‌های مربوط به مشاغلی همچون صیادی، دریانوردی و کشاورزی، جشنواره‌ ماهیگیری و پخت انواع غذاهای دریایی، جشن بارور کردن نخل‌ها، هرس کردن نخل، خرما چینی، خرماپزان و... از جمله مناسبت‌هایی هستند که می‌توان آنها را جشن گرفت. برگزاری جشنواره‌های مختلف در جزیره باعث جلب توجه علاقه‌مندان و گردشگران و ایجاد فرصتی برای تبلیغ و معرفی آن مکان می‌شود. از طرف دیگر فستیوال‌ها، کارناوال‌ها، جشنواره‌ها، نمایشگاه‌ها، همایش‌ها و رویدادهای بزرگ در حوزه‌های مختلف فرهنگی، هنری، ورزشی و... باعث پویایی، سرزندگی و بهبود جذابیت‌های گردشگری قشم خواهد شد. این نوع از گردشگری از معدود راهکارهایی است که سبب بازدید دوباره‌ گردشگر از یک محل و همچنین جذب گردشگران در ایام غیر از اوج سفر می‌شود و برای رونق آن لازم است پس از شناسایی توانمندی‌ها و پتانسیل‌ها به برنامه‌ریزی برای این شاخه‌ گردشگری پرداخت.