آغاز آزمایشی صدور ویزای الکترونیک

گروه گردشگری، پرستو فخاریان: معاون پارلمانی و کنسولی وزارت امور خارجه شامگاه دوشنبه از آغاز طرح آزمایشی صدور ویزای الکترونیک از روز گذشته(سه‌شنبه) خبر داد. این اتفاق از سوی یکی از آژانس‌های واردکننده گردشگر خارجی صورت خواهد گرفت.

به این ترتیب، مشکل ویزا برای ورود گردشگران خارجی تقریبا حل شده است؛ چه اینکه علاوه‌بر تلاش برای راه‌اندازی ویزای الکترونیک از سوی وزارت امورخارجه، ایران با برخی کشورها لغو ویزا انجام داده و علاوه‌بر آن، اعتبار ویزای فرودگاهی نیز تا سه ماه افزایش یافته است. علاوه‌بر این حسن قشقاوی در نشست هم‌اندیشی بخش خصوصی و دولتی گردشگری که در هتل اوین برگزار شد، قول داد ویزای الکترونیک ایران تا پایان سال جاری راه‌اندازی شود. به گفته او، با استفاده از این سیستم صدور ویزای الکترونیک، فرد درخواست‌کننده می‌تواند از منزل و به‌صورت آنلاین روند صدور ویزای خود را پیگیری کند. معاون وزیرخارجه همچنین درباره ۱۱نوع ویزای موجود برای ورود به کشور توضیح داد و گفت: «بعضا عدم آگاهی از انواع ویزا باعث می‌شود که تعداد سفرها به کشور کمتر شود.» قشقاوی افزود: «مثلا نوعی ویزای یکساله داریم که با یک‌سوم قیمت برای همسران خارجیِ زنان ایرانی و فرزندان آنها قابل دریافت است که بسیاری از آن بی‌اطلاع هستند. این موضوع زمانی ضرورتش آشکار می‌شود که بدانیم ٦ میلیون ایرانیِ مقیم خارج داریم که تمایل دارند به همراه خانواده خود به ایران بیایند.»

این دیپلمات با اشاره به اهمیت گردشگری در صلح و تاثیر مثبتی که بر دیپلماسی دارد، خاطرنشان کرد: «اگر اعتبارات وزارت خارجه را ۵ درصد درنظر بگیریم و ۹۵ درصد دیگر اعتبارات را به گردشگری بدهیم، بیشتر به نفع دیپلماسی کشور خواهد بود؛ زیرا بارها متوجه تفاوت برخورد سران برخی کشورها که قبلا به ایران آمده‌اند و کسانی که تاکنون سفری به کشورمان نداشته‌اند، شده‌ام. این یعنی گردشگری به برخورد بهتر دیپلمات‌های خارجی با دیپلمات‌های ما کمک می‌کند.» قشقاوی البته درباره حاشیه‌های سفر یکی از ستاره‌های آمریکایی-انگلیسی نیز توضیح داد: «وقتی چنین فردی برای دریافت ویزای ایران از طریق شرکتی درخواست می‌دهد، این بحث مطرح می‌شود که چرا او را تشخیص ندادند؛ درحالی‌که این سوال وجود دارد که همکاران ما چرا باید چنین افرادی را بشناسند؟! بنابراین چنین مسائلی هم وجود دارد که انتظار می‌رود افراد به آن دامن نزنند و به حاشیه‌سازی در خصوص آن نپردازند تا حساسیت‌هایی برای علمای ما نیز ایجاد و خدای نکرده بخش گردشگری کشور با مشکل مواجه نشود.» به گفته معاون کنسولی وزارت خارجه، این ستاره سینمایی خارجی با اسم دیگری ویزای ایران را گرفته بوده است. او در پایان سخنانش با تاکید براینکه فعالان گردشگری بیشترین ثواب را می‌برند چون از این طریق به ارزآوری و رشد اقتصادی کشور کمک می‌کنند، از تمام آنها خواست در اجرای طرح‌های مختلف در این حوزه، دستگاه‌های اجرایی را کمک کنند تا علیه کشور فضاسازی نشود.

گلایه‌های چندباره از چالش‌ها

براساس گزارش خبرنگار ما، میزبان این نشست جامعه تورگردانان کشور بود؛ تورگردانانی که می‌خواستند در خلال آن، چالش‌های خود را با مسوولان دولتی و پارلمانی، همچنین با پارلمان بخش خصوصی درمیان بگذارند. در همین راستا نیز رئیس این جامعه به نمایندگی از تورگردانان کشور ضمن بیان گوشه‌ای از مشکلات این بخش، دست یاری به سوی مسوولان مربوطه دراز کرد. ابراهیم پورفرج با اشاره به افزایش درخواست ورود به ایران برای سال ۲۰۱۷ نسبت به سال ۲۰۱۶، گفت: «این اتفاق نیک درحالی رخ داده که چالش‌های عمده‌ای بر سر راه توسعه گردشگری کشور وجود دارد.» او با بیان اینکه در حال حاضر گردشگری تنها صنعتی است که می‌تواند کشور را از درآمد تک محصولی نفت رها سازد، تاکید کرد همه سازمان‌های ذی‌ربط باید موقعیت به دست‌ آمده را غنیمت بدانند.

این تورگردان، تبدیل سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری را به وزارتخانه، مطالبه تمام افراد بخش خصوصی گردشگری دانست و از مجلس خواست که این موضوع را در دستور کار خود قرار دهد. پورفرج با تاکید براینکه توسعه گردشگری نیازمند یک مدیریت و دستگاه قوی است، ابراز کرد: «سازمان گردشگری نه پول دارد، نه توان و نه یارای حمایت از بخش خصوصی در نمایشگاه‌های خارجی؛ از این رو نمی‌توان تنها به کمک این سازمان چشم دوخت.» وی درباره نحوه همکاری سازمان توسعه تجارت در امر گردشگری، تصریح کرد: «ما بارها خواستار ورود حداقل ۲هزار دستگاه اتوبوس توریستی شده‌ایم، اما در این راستا حمایتی از سوی وزارت صنعت صورت نگرفته است. از آقای افخمی به عنوان معاون وزیر انتظار می‌رود که نظر ایشان را نسبت به حمایت از ورود این تعداد وسیله نقلیه توریستی فراهم کنند.»

این فعال بخش‌خصوصی همچنین با اشاره به اینکه شهرداری‌ها و بانک‌ها باید سرمایه‌گذاران هتل‌ها را حمایت کنند نه آنکه با سنگ‌اندازی‌ها، آنها را از کار خود پشیمان کنند، خاطرنشان کرد: «واقعا بانک‌ها حمایت نمی‌کنند. اگر اراده باشد آنها می‌توانند ما را کمک کنند و با ارائه راه‌حل‌هایی به توسعه زیرساخت‌ها یاری برسانند.» پورفرج با انتقاد از برگزاری همایش‌ها و سمینارها در ایام اوج سفر، گفت: «بارها خواسته‌ایم که اتاق هتل‌ها در ایام اوج سفرهای ورودی در اختیار تورها قرار گیرد و در سایر ایام سال به همایش‌ها اختصاص یابد. به این ترتیب این امکان ایجاد می‌شود که هتل‌ها در تمام ایام سال مشتری داشته باشند و به اقتصاد آنها نیز کمک خواهد شد. با این وجود هنوز شاهد این هستیم که مثلا در مهرماه که ماه ورود گردشگران خارجی به اصفهان است، هتل‌ها برای سمینارها رزرو شده‌اند؛ این درحالی است که ما از ماه‌ها قبل هتل‌ها را رزرو کردیم و حالا رزروها را باطل کرده‌اند و ما نمی‌دانیم گردشگرانمان را در کجا اقامت دهیم!» وی با مخاطب قرار دادن رئیس سازمان میراث فرهنگی که هنوز در جلسه حاضر نشده بود، ابراز تاسف کرد که با این شرایط تورگردانان حتی نمی‌توانند برای فردای خود تصمیم بگیرند. رئیس جامعه تورگردانان البته با قدردانی بسیار از قشقاوی و همکارانش در وزارت امورخارجه برای حل مساله ویزا، یادآور شد: «من بعد از ۲۷سال فعالیت در این عرصه دیدم که وعده‌ها به درستی عملی شد. اگر همه سازمان‌های مربوطه همچون وزارت خارجه عمل می‌کردند و درصدد رفع چالش‌ها برمی‌آمدند، الان وضعیت بهتری داشتیم.»

وعده‌های رئیس سازمان توسعه تجارت

رئیس سازمان توسعه تجارت نیز در این نشست از درآمد ۲ میلیارد و ۸۵۰ میلیون دلاری کشور از راه گردشگری طی ۴ ماه نخست سال جاری خبر داد و گفت: «با این رقم، به ۷۱درصد از برنامه درآمدی امسال در این حوزه دست‌یافته‌ایم؛ چه اینکه پیش از این پیش‌بینی شده بود کشور بیش از چهار میلیارد دلار تا پایان امسال از گردشگری درآمد داشته باشد.» ولی‌الله افخمی با ارائه پیشنهادهایی به تورگردانان برای طراحی تورهای متقابل با روسیه و عمان، درباره ورود اتوبوس‌های گردشگری و وسایل حمل و نقل گردشگران که از جمله خواست‌های تورگردانان است، توضیح داد: «لازم است متذکر شوم که محدودیتی برای ورود این خودروها به کشور نداریم. درواقع مشکل اصلی این است که تورگردانان خواستار معافیت مالیاتی در این حوزه هستند که این امر امکان‌پذیر نیست؛ زیرا طبق قوانین هر کالایی که به کشور وارد می‌شود، باید حقوق ورودی پرداخت کند.»

وی خطاب به بانک‌ها ادامه داد: «ان‌شاءالله بانک‌ها در این زمینه کمک کرده و از نظر مالی برای ورود این خودروها مساعدت می‌کنند.» این مقام مسوول وزارت صنعت با بیان لیستی از کمک‌هایی که سازمان توسعه تجارت می‌تواند به توسعه گردشگری داشته باشد، تصریح کرد: «تدوین شیوه‌نامه حمایت از تشکل‌های گردشگری، پوشش برخی هزینه‌های شرکت‌های برتر این حوزه در قالب یارانه نمایشگاهی، همکاری و همراهی برای افزایش دانش بازاریابی از طریق آموزش به فعالان گردشگری، امکان استفاده از فضاهای نمایشگاهی، همکاری در جهت ثبت برند ملی گردشگری، آمادگی در جهت ثبت آمار در حوزه گردشگری، آمادگی برای همکاری در کمپین گردشگری برای تغییر دیدگاه منفی نسبت به ایران، توجه به مزیت‌های ایران در حوزه گردشگری سلامت و... بخشی از حوزه‌هایی است که در آنها فعالان گردشگری می‌توانند روی کمک سازمان توسعه و تجارت حساب کنند.»

لزوم تدوین برنامه جامع

رئیس اتاق بازرگانی تهران نیز در این نشست با اشاره به اینکه گردشگری یکی از بخش‌هایی است که می‌توانیم با سرمایه‌گذاری در آن به نتیجه برسیم، گفت: «گردشگری نیازمند برنامه جامع است؛ چراکه بدون استراتژی نمی‌توان به هدف رسید.» به اعتقاد مسعود خوانساری، این صنعت با چالش‌هایی از گذشته تاکنون مواجه بوده که تبلیغات یکی از آنها است؛ چه اینکه نمی‌توان بدون سرمایه‌گذاری در رسانه‌های معتبر و شبکه‌های ماهواره‌ای موفق بود. اگر مصر یا ترکیه به این تعداد از گردشگر دست یافته‌اند، به خاطر تبلیغات ماهواره‌ای بوده است. این فعال بخش خصوصی در ادامه سخنانش به برخی خطوط قرمز و سرگردانی در مقابل آنها اشاره و تصریح کرد: «چند وقت پیش می‌خواستیم فیلمی درباره تاریخ ۲۵۰۰ساله کشور با عنوان کوروش بسازیم، ولی دچار ابهام شدیم و نمی‌دانستیم این کار با ارزش‌های کشور منافات دارد یا نه!» وی همچنین خواستار توجه به بازار چین از سوی فعالان گردشگری شد. خوانساری در این باره توضیح داد: «جذب گردشگران چینی‌ اهمیت دارد چراکه آنها در سال گذشته ۱۹۲ میلیارد دلار در خارج از کشورشان و در سفر هزینه کرده‌اند و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۲۰ این رقم به ۱۲۰۰ میلیارد دلار برسد. ضمن اینکه از آنجا که ما با چین مشکل سیاسی نداریم، تعامل در این زمینه با این کشور آسان‌تر و دست‌یافتنی‌تر خواهد بود.» به گفته رئیس اتاق تهران، این پارلمان بخش خصوصی در جلسه‌ای با سفیر سابق ایران در چین، از وی خواسته است تا به عنوان نماینده کشورمان برای جذب گردشگران این کشور اقدام کند.

انتقاد از شهرداری

نایب‌رئیس اتاق بازرگانی تهران نیز که به همراه رئیس اتاق تهران در این نشست حضور یافته بود، از دریافت ۵۰ میلیارد تومان عوارض توسط شهرداری برای احداث یک هتل در تهران خبر داد و نسبت به رفتار شهرداری ابراز نارضایتی کرد. مهدی جهانگیری با بیان این مطلب گفت: «برهمین اساس است که ساخت هتل کاری غیراقتصادی جلوه می‌کند.» وی با طرح مطالبه جدی بخش خصوصی، اعلام کرد: «این مطالبه‌ جدی اتاق بازرگانی از دولت است که اگر بنا دارد کلیدی‌ترین، اصولی‌ترین و بحق‌ترین توسعه اقتصادی را سرلوحه قرار دهد، باید پایه‌اش را روی گردشگری بگذارد. این یک مطالبه جدی است که اگر نگاه شعاری به آن شود، به بیراهه خواهد رفت.» این فعال بخش خصوصی با انتقاد به وضعیت تبلیغات ایران در جهان نیز گفت: «انتظار داریم دنیا، ایران‌هراسی را بدون هیچ هزینه‌ای فراموش کند. برجام و تغییر ادبیات سیاسی بزرگ‌ترین توفیق ما بوده، ولی این تنها راه برای معرفی ما در جهان نیست و باید روی تبلیغات کار شود.» جهانگیری خطاب به سلطانی‌فر افزود: «انتظار داریم برند ملی گردشگری در دوره شما به سرانجام برسد و بخش خصوصی را برای حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی، حمایت کنید.» او که خود سرمایه‌گذار در حوزه گردشگری نیز هست، به عدم افزایش چشمگیر تعداد هتل‌های پایتخت طی ۳۷ سال گذشته اشاره کرد و خواستار نگاه آسیب‌شناسانه به آن شد. نایب‌رئیس اتاق بازرگانی تهران تاکید کرد بخش خصوصی انتظار دارد با اجماع قوای سه‌گانه چالش‌های این صنعت حل شود. جهانگیری در پایان سخنان خود، به عنوان رئیس هیات مدیره یکی از بانک‌های کشور نیز دو قول به فعالان این حوزه داد؛ حمایت از دفاتر خدمات مسافرتی و گردشگری در جهت تامین سرمایه در گردش برای توسعه این صنعت، جذب گردشگران خارجی، چارتر کردن هواپیما و اجاره هتل و همچنین تامین سرمایه و منابع اولیه برای ایجاد هلدینگ عمده‌فروشی به‌منظور کاهش هزینه‌های سفر.

قول تشکیل کمیسیون مستقل برای گردشگری

در ادامه این نشست، رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس دهم نیز با اشاره به اهمیت گردشگری در اقتصاد کشور، آمادگی مجلس را برای تشکیل یک کمیسیون مستقل با عنوان گردشگری اعلام کرد و گفت: «ما وظیفه تنقیح قوانین را داریم؛ یعنی باید آن را به‌روزرسانی‌ کنیم. در این راه از بخش خصوصی نیز کمک خواهیم گرفت.» نصرالله پژمان‌فر با تاکید بر اینکه اگر نظام برنامه‌ریزی گردشگری منسجم پیش برود، هم‌افزایی در این زمینه بیشتر خواهد شد، یادآوری کرد: «می‌خواهیم بر مشوق‌های سرمایه‌گذاری در این حوزه بیفزاییم چراکه باید راحت‌ترین تسهیلات در مقابل فعالان گردشگری قرار بگیرد.» این نماینده مجلس با اشاره به اینکه وزارت صنعت با تخصیص معافیت مالیاتی برای ورود خودروهای گردشگری مخالفت کرده، اظهار کرد: «راه‌اندازی یک خط تولید برای تولید تنها ۵۰۰خودروی گردشگری که از سوی وزارت صنعت عنوان شده، امری اشتباه است؛ چرا که هیچ جای دنیا برای این میزان از تولید، خط تولید جدید راه‌اندازی نمی‌کنند.» دیگر نماینده مجلس حاضر در این نشست نیز مهرداد بائوج لاهوتی بود. او نیز در سخنان خود با تاکید بر اینکه گردشگران خارجی برای کشور ما مشکل فرهنگی ایجاد نمی‌کنند، خاطرنشان کرد: «آنها نه تنها برای ما مشکل فرهنگی ایجاد نمی‌کنند بلکه می‌توانند سفیران خوبی برای ایران نیز باشند.» این نماینده مجلس نیز قول مساعد داد که مجلس دهم در راستای توسعه گردشگری از هیچ اقدامی فروگذار نکند.

اوج همکاری قوا برای توسعه توریسم

اما آخرین سخنران، رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری بود، کسی که با حدود سه ساعت تاخیر در جلسه حاضر شد و در نهایت نیز هیچ‌کدام از سخنانش پاسخگوی چالش‌های فعالان گردشگری نبود. مسعود سلطانی‌فر در سخنان خود بار دیگر از واگذاری امور به بخش خصوصی سخن گفت و تصریح کرد: «سال ۹۵ را با این رویکرد آغاز کردیم که حتی بخشی از وظایف حاکمیتی خود را نیز به مرور زمان به بخش خصوصی واگذار کنیم و دولت تنها نقش برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری داشته باشد.» وی پیش از این نیز اعلام کرده بود که ۹۵ درصد بخش گردشگری، خصوصی است. معاون رئیس‌جمهور همچنین به تکه پاره بودن بخش گردشگری اشاره کرد و گفت: «مجوزهای فعالیت در گردشگری از سوی سه سازمان میراث فرهنگی، هواپیمایی، حج و زیارت داده می‌شود و این خود فعالیت در چنین حوزه‌ای را دشوارتر می‌کند.» او البته نسبت به یکپارچه شدن گردشگری ابراز امیدواری کرد و یادآور شد که این امر با صبر و به مرور زمان حاصل می‌شود. سلطانی‌فر با بیان اینکه تاکنون کشور در این سطح از همکاری برای توسعه گردشگری نبوده است، اذعان کرد: «این یک دستاورد خوب است که باید قدر آن را بدانیم. ده‌ها نماینده در دوره جدید مجلس در جریان دیدارها و ارتباط‌هایی که داشتند، برای کمک‌رسانی به صنعت گردشگری اعلام آمادگی کردند. حتی قوه قضائیه، دیوان عالی و بازرسی کل کشور نیز همراه است.» این مقام مسوول بر همین اساس، خواهان همراه‌تر عمل کردن بخش خصوصی شد.