میرهادی رهگشای/ کارشناس ارشد اقتصاد

در حال حاضر ایران با وجود جاذبه‌های فراوان گردشگری و همچنین امنیت و ثبات قابل قبول، وضعیت مناسبی در زمینه جذب گردشگران خارجی ندارد. جذب گردشگر خارجی امروزه به یکی از اصلی‌ترین منابع درآمدی کشورهای جهان تبدیل شده و بسیاری از کشورها تلاش می‌کنند شرایط را برای ورود هرچه بیشتر گردشگران خارجی فراهم کنند؛ چراکه ورود گردشگران و بازدید آنها از یک کشور، منابع ارزی فراوانی را نصیب آن کشور می‌کند.

پس از اجرایی شدن برجام یکی از بخش‌های اقتصادی که انتظار جهش آن می‌رود، بخش گردشگری است. با این حال جذب گردشگران خارجی و افزایش درآمد ایران از محل ورود گردشگران خارجی، نیاز به انجام اقداماتی دارد که بستر را برای حضور گسترده آنها در ایران فراهم کند. در جذب گردشگران خارجی لازم است امکانات و منابع محدود صرف جذب آن دسته از گردشگران خارجی شود که اولا جذب آنها برای ایران مزیت داشته باشد و ثانیا جذب این گردشگران ارزش افزوده بیشتری نصیب کشور کند.

در حال حاضر بخش عمده‌ای از گردشگران ورودی به ایران را مسلمانان کشورهای همسایه تشکیل داده‌اند که با هدف بازدید از مکان‌های زیارتی ایران و گذراندن اوقات خود در مکان‌های تفریحی که محیطی مذهبی دارند، به ایران می‌آیند. وجود میلیون‌ها مسلمان در کشورهای همسایه که می‌توانند با هزینه‌ای به مراتب کمتر از دیگر نقاط جهان به ایران سفر کنند، این مزیت را برای ایران فراهم کرده که با برنامه‌ریزی مناسب و صرف هزینه و منابع کمتر، گردشگران بیشتری را از این کشورها جذب کند.

در این شرایط مزیت ایران در جذب بیشتر این قشر از گردشگران خارجی است. همچنین از آنجا که این گردشگران با خانواده به سفر می‌پردازند، ارزش افزوده بیشتری را نصیب کشور می‌کنند. بنابراین لازم است مسوولان کشور در برنامه‌ریزی برای جذب گردشگری خارجی اولویت را به این دست از گردشگران اختصاص دهند.

گرچه در سال‌های اخیر بسیاری از کشورهای دنیا همچون ژاپن، ترکیه و حتی آمریکا در پی فراهم کردن شرایط برای جذب گردشگران حلال از کشورهای مسلمان دنیا هستند، اما می‌توان گفت ایران جزو کشورهایی است که بسیاری از تفریحات حلال در آن در دسترس است؛ به عنوان نمونه سواحل ایران که متناسب با چارچوب‌های دینی اداره می‌شوند، ظرفیت بالایی در جذب گردشگران حلال دارند. به‌طور خاص جزایر کیش، قشم و چابهار که از آب و هوای مناسبی نیز برخوردارند، می‌توانند پذیرای تعداد زیادی از گردشگران مسلمان باشند که به دنبال مکانی برای تفریحات حلال هستند.

بنابراین فضای مذهبی حاکم بر مناطق دیدنی کشور، خصوصا کیش و قشم، چنانچه به درستی مدیریت شود، می‌تواند نقطه‌قوت ایران در جذب گردشگر خارجی باشد و ایران را به قطب گردشگری حلال در دنیا بدل سازد.برای این منظور لازم است در این زمینه تبلیغات گسترده‌ای در میان تمام مسلمانان کشورهای جهان، خصوصا کشورهای همسایه صورت گیرد و امکان تفریح حلال در ایران به آنها معرفی شود. گردشگری حلال علاوه‌بر مزایای جذب گردشگر خارجی، می‌تواند به‌عنوان گفتمان جهانی جمهوری اسلامی ایران در صنعت گردشگری دنیا مطرح شود و در این زمینه ایران را به‌عنوان کشوری پیشرو و گفتمان‌ساز نشان دهد.