تحول در گردشگری الکترونیک 2016 با واقعیت مجازی
مهدی نوابی
عضو جامعه تخصصی گردشگری الکترونیک

تاثیرگذارترین فناوری که در سال 2016 از نظر کارشناسان دنیای گردشگری الکترونیک در صنعت گردشگری به آن توجه می‌شود چیست؟ بسیاری از فعالان این عرصه، واقعیت مجازی (Virtual Reality) را یکی از مهم‌ترین تکنولوژی‌هایی دانسته‌اند که به‌عنوان یک فرصت و کاربرد مهم در بازاریابی برای مقاصد گردشگری در سال 2016 مورد استفاده قرار خواهد گرفت؛ ابزاری که مدیران مقاصد گردشگری و تمام دست‌اندرکاران باید با همکاری مشاوران خود در عرصه گردشگری الکترونیک و بازاریابی، آن را پیاده‌سازی کنند. اما پیش از همه باید با این تکنولوژی آشنا شویم.


واقعیت مجازی چیست؟

ویکی پدیا واقعیت افزوده را تلاش بشر برای برداشتن مرزهای بین فضای واقعی و فضای مجازی می‌داند. واقعیت مجازی یک تکنولوژی است که به کاربر این امکان را می‌دهد با یک محیط شبیه‌سازی رایانه‌ای تعامل داشته باشد. گروهی از فناوری‌های این بخش دارای حسگرهای صوتی یا لمسی برای تعامل با کاربر نیز هستند. نوع دیگری از واقعیت مجازی نیز توسط تصویر پانورامای 360 درجه ایجاد می‌شود و در حقیقت واقعیتی از آنچه هست را برای دیگران به نمایش می‌گذارد. واقعیت مجازی که از آن به‌عنوان محیط چندرسانه‌ای همه‌جانبه یاد می‌شود، یک محیط شبیه‌سازی کامپیوتری است که می‌تواند حضور فیزیکی را در یک محل و در یک دنیای واقعی با یک دنیای مجازی شبیه‌سازی کند. محیط‌های واقعیت مجازی در وهله اول محیط‌های دیداری هستند و از طریق دستگاه‌های تصویری معمولی مانند صفحه کامپیوتر یا در فضایی پیشرفته‌تر مانند فناوری سه بعدی قابل دسترسی هستند. برخی از شبیه‌سازها دارای اطلاعات حسی دیگری مانند تولید صدا نیز هستند و در موارد پیشرفته‌تر اطلاعات لمسی که بازخورد نیز در آنها وجود دارد، در این فناوری یافت می‌شود. واقعیت مجازی در حقیقت مانند پنجره‌ای برای دریافت تصاویر متحرک مانند پرده سینما است؛ با این تفاوت که در این فناوری اگر سر خود را از مقابل پنجره مقابلتان تکان دهید باز هم می‌توانید تصویر متحرکی در مقابل خود داشته باشید و این بزرگ‌ترین تاثیری است که این فناوری بر محیط‌های ارائه چندرسانه‌ای گذاشته است. در حال حاضر در بعضی از مراکز تفریحی شهری، شاهد استفاده از این فناوری به عنوان یک بازی پرطرفدار هستیم. اما واقعیتی که وجود دارد این است که این فناوری علاوه‌بر استفاده‌های بازی‌گونه، استفاده‌های بسیار مهمی در صنایع گوناگون مانند بهداشت و درمان، فضانوردی، خودروسازی و... دارد. یکی از مهم‌ترین استفاده‌های این فناوری در صنعت گردشگری است؛ همان‌گونه که احتمالا می‌توانید در ذهن خود تصور کنید که واقعیت مجازی چه کاربردهایی می‌تواند در این صنعت داشته باشد.


واقعیت مجازی در گردشگری

یکی از بزرگ‌ترین شاخه‌های واقعیت مجازی، ویدئوهای ۳۶۰ درجه است. این فناوری به این گونه است که ویدئوها یا تصاویری ۳۶۰ درجه و با کیفیت بالا از جاذبه‌های گردشگری و مهم تهیه می‌شود و افراد از کشورهای دیگر و از فواصل دور می‌توانند با استفاده از هدست‌های واقعیت مجازی آن ویدئوها را آن‌گونه ببینند که گویی در همان‌جا قرار دارند و به هرطرف که بخواهند می‌توانند حرکت کنند.

پوشیده نیست که این استفاده نه تنها در جاذبه‌های طبیعی و فرهنگی و در فضای باز، بلکه در فضاهایی مانند موزه‌ها نیز می‌تواند پیاده شود و مردم سراسر دنیا با استفاده از چنین فناوری به‌طور مثال خود را در میان موزه ایران باستان تصور می‌کنند و به هر اثر تاریخی که می‌خواهند به دقت نگاه می‌کنند. موزه بریتیش لندن و موزه تاریخ طبیعی آمریکا بخشی از داشته‌های خود را از این طریق به نمایش می‌گذارند و انگیزه گردشگران را برای سفر به آن مناطق و دیدار از دیگر آثار در آن موزه‌ها افزایش می‌دهند.

علاوه‌بر موزه‌ها در حال حاضر بسیاری از برندهای بزرگ گردشگری را می‌بینیم که محتواهای زیبا و شگفت‌آوری را برای ارائه از طریق این فناوری ارائه می‌کنند. به‌عنوان مثال در سال ۲۰۱۵ شرکت بزرگ مسافرتی «توماس کوک» با همکاری سامسونگ و فیلم‌سازان واقعیت مجازی مجموعه‌ای از فیلم‌های کوتاه از چند مقصد گردشگری خود را برای مشتریان تهیه و ارائه کرد. مشتریانی که به شعب این شرکت در انگلستان، آلمان و بلژیک مراجعه می‌کردند، می‌توانستند از این امکانات پیش از سفر با استفاده از هدست‌های VR سامسونگ بهره ببرند. در سه ماه نخست ۲۰۱۵ این کمپین موفق شد سطح سرمایه‌گذاری‌ها را به میزان ۴۰ درصد افزایش دهد.

یکی دیگر از بزرگ‌ترین فعالیت‌ها در این زمینه Visit Dubai بوده است که توانسته ویدئوهای جذاب ۳۶۰ درجه‌ای از دبی تهیه کند و در این ویدئوها تعامل لمسی را نیز به خوبی گنجانده است. بعضی از مقاصد گردشگری در استرالیا و جاذبه‌های دیگر دنیا نیز به این عرصه وارد شده‌اند. آنچه به‌عنوان یک حقیقت غیرقابل کتمان می‌توانیم آن را بیان کنیم این است که این تکنولوژی تازه، توجه بسیار زیادی را به خود جلب خواهد کرد و دنیای گردشگری را در سال ۲۰۱۶ تحت‌تاثیر قرار خواهد داد. همگام با این توسعه در سراسر دنیا به نظر می‌رسد مقاصد گردشگری در ایران در سطوح محلی و استانی می‌توانند از این ابزار جدید برای معرفی هرچه بهتر مقاصد خود و جذب گردشگران استفاده کنند.