«دنیای اقتصاد» چالش‌های احیای بناهای تاریخی در اصفهان را بررسی می‌کند
مناقشه‌ای بر سر خانه‌های تاریخی
در این بین مسوولان استان و شهر اصفهان نیز از این قاعده مستثنا نیستند و به فکر بهره‌گیری از خانه‌های تاریخی موجود در شهر اصفهان افتاده‌اند؛ طرحی که کارشناسان معتقدند نتایج موفق آن در کاشان و یزد قطعا در اصفهان نیز می‌تواند تکرار شود. اما مناقشه‌ای که در این زمینه وجود دارد، مشخص نبودن تعداد خانه‌های تاریخی اصفهان است. از یک طرف شهردار و مدیران شهری اصفهان از وجود یک هزار خانه تاریخی در اصفهان خبر می‌دهند؛ تا جایی که مهدی جمالی‌نژاد در این خصوص می‌گوید: «ما ۱۰۰۰ خانه تاریخی در اصفهان داریم که می‌توانند به هتل و سفره‌خانه تبدیل شوند و فوق‌العاده علاقه داریم که این خانه‌ها را به هتل تبدیل کنیم.» او گفته این قول را می‌دهد که هرکس درخواست تحویل خانه تاریخی داشته باشد، می‌تواند به شهرداری اطلاع دهد و شهرداری نیز سریعا برای تبدیل آن اقدام خواهد کرد. شهردار اصفهان ادامه می‌دهد: «شهرداری هیچ‌گاه در فکر تصدیگری در بخش گردشگری نیست و آنچه مدنظر ما است، فقط کمک است و اصلا بحث درآمدزایی مطرح نیست.»
اما از دیگر سو، معاون گردشگری اداره میراث فرهنگی استان اصفهان در خصوص یک هزار خانه تاریخی موجود در اصفهان پیش از این گفته است: «در خصوص خانه‌های تاریخی موجود در اصفهان خیلی به آمار نباید اکتفا کرد. سوال اینجا است که واقعا چه کسی این تعداد خانه را شمارش کرده و چه کسی می‌داند الان این خانه‌ها کجا هستند؟ این در حالی است که بی‌شک بسیار از این خانه‌ها تخریب شده و قطعا آمار این تعداد نیست.» محسن یارمحمدیان تصریح کرده: «در اصفهان ۲۵ تا ۳۰ خانه شناسایی شده است که امکان مرمت و استفاده از آنها وجود دارد که از این تعداد ۱۰ تا ۱۵ خانه متعلق به میراث فرهنگی و تعداد زیادی دارای مالک خصوصی است. البته خوشبختانه صندوق احیا کمک‌های بسیار خوبی برای خرید خانه‌های دارای مالک خصوصی به ما داده و حتی سرمایه‌گذار برخی از این خانه‌ها نیز شناسایی شده‌اند؛ اما هنوز مرحله مرمت آنها آغاز نشده است.» معاون گردشگری استان اصفهان خاطرنشان کرده است: «برخی از این خانه‌ها به عنوان فرصت سرمایه‌گذاری در سایت میراث فرهنگی اصفهان معرفی شده و هرکس علاقه‌مند باشد می‌تواند از طریق سایت برای سرمایه‌گذاری پیش قدم شود.»
میراث فرهنگی خانه‌ها را بخرد!
درحالی‌که تعداد خانه‌های تاریخی اصفهان مورد مناقشه میراث فرهنگی و مدیران شهری است، ابوالفضل قربانی یکی از اعضای شورای اسلامی شهر اصفهان طی جلسه علنی شورای اسلامی در تذکری به میراث فرهنگی خواسته بود تا این سازمان تکلیف خانه‌های تاریخی را روشن کند. وی در این خصوص اظهار کرده بود: «ضوابط و قوانینی که میراث فرهنگی برای خانه‌های تاریخی وضع کرده، موجب اعتراض شدید مردم شده؛ چرا که متاسفانه این مکان‌ها محل انبار، معتادان یا جمع‌آوری زباله شده است. این عضو شورای شهر اصفهان همچنین تصریح کرده بود: «برخی از این خانه‌ها در گلوگاه‌های محلات هستند و محله را قفل کرده‌اند و مالکان این خانه‌ها هم نمی‌توانند ملک خود را به فروش برسانند.» قربانی خواستار این شد که سازمان میراث فرهنگی در خصوص این خانه‌ها شفاف عمل کند و اگر قرار است آنها را حفظ کند، بخرد و نگهداری کند یا اینکه هزینه نگهداری را به مالک بدهد یا از مشارکت بخش خصوصی در راستای توسعه گردشگری بهره بگیرد. در واقع این عضو شورای اسلامی شهر اصفهان مناقشه در خصوص خانه‌های تاریخی را دو چندان کرد و از تخریب این خانه‌ها یا خرید آنها توسط میراث فرهنگی صحبت به میان آورد؛ اتفاقی که با میزان بودجه‌های میراث فرهنگی قطعا همخوانی ندارد و این اتفاق به هیچ عنوان رخ نخواهد داد.
منعی برای احیا نیست
در همین حال مدیر کل میراث فرهنگی اصفهان نیز اعلام کرده: «به هیچ عنوان اجازه تخریب خانه‌های تاریخی اصفهان را نمی‌دهیم و سازمان میراث فرهنگی هیچ منعی برای فروش یا بهره‌برداری از این خانه‌ها ایجاد نکرده است. جالب است بدانید که حتی امروز برخی از خانه‌های تاریخی توسط بخش خصوصی مرمت و استفاده می‌شود و آنها می‌توانند برای خانه‌های تاریخی، کاربری جدید بدون تخریب خانه تعریف کنند.» فریدون الهیاری خاطرنشان کرده: «نظر شهرداری بر این است که میراث فرهنگی خانه‌های تاریخی را خریداری کند. چنین چیزی نه امکان‌پذیر است و نه اصلا معقول. میراث فرهنگی باید کاربری درست برای این خانه‌ها تعریف و نسبت به واگذاری آنها به بخش خصوصی اقدام کند.» وی همچنین تاکید کرده: «همه باید کمک کنند تا زمینه فرهنگی و گردشگری شهر طوری تبیین شود که سرمایه‌گذاران برای توسعه گردشگری اقدام کنند و شورای شهر نیز باید در این زمینه کمک‌کننده باشد.»
به گزارش «دنیای اقتصاد»، زمانی که ورود گردشگران به کشور و به‌خصوص اصفهان تسهیل شده است و سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی برای سرمایه‌گذاری در حوزه گردشگری ابراز تمایل می‌کنند، باید فرصت‌هایی از این دست برای آنها تعریف و معرفی شود تا سرمایه‌های آنها به سمت و سوی مناسبی حرکت کند. سرمایه‌گذاری در بناهای رو به تخریب تاریخی، بنا به گفته اقتصاددانان و کارشناسان گردشگری هم مانع تخریب این خانه‌ها خواهد شد، هم به لحاظ اقتصادی بازدهی مناسبی خواهد داشت و هم مشکل اقامت را برای گردشگران خارجی برطرف خواهد کرد. علاوه‌بر همه اینها، اقامت و پذیرایی در چنین خانه‌های احیا شده‌ای می‌تواند ترویج فرهنگ و زیست ایرانی باشد؛ امری که برای گردشگران خارجی همواره از مهم‌ترین خواست‌ها است. استفاده از خانه‌های تاریخی که می‌تواند یک بخش از طرح‌های بومگردی هم باشد، باید با نظارت سازمان میراث فرهنگی گسترش پیدا کند و هرچه سریع‌تر مناقشه‌های مطرح درخصوص آن، نظیر آنچه در اصفهان وجود دارد، حل و فصل شود.
ارسال نظر