احمد پنجه‌پور/ وکیل پایه یک دادگستری

Ahmad.panjehpour@gmail.com

صنایع‌دستی ایران، یکی از جذابیت‌های مهم و حیاتی اقتصاد سنتی و از بزرگ‌ترین مزیت‌ها در صنعت و هنر ایرانی نسبت به کشورهای همجوار است. سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، متولی اصلی این حوزه در کشور بوده و هست. هیات وزیران در جلسه مورخ ۱۳۸۳/ ۱۰/ ۲۰ بنا به پیشنهاد وزارت صنایع و معادن و تایید سازمان‌مدیریت و برنامه‌ریزی کشور و به استناد تبصره (۳) ماده واحده قانون تاسیس سازمان صنایع‌دستی ایران‌ـمصوب ۱۳۸۳ـ اساسنامه سازمان صنایع دستی ایران را تصویب کرد. البته وظایف این سازمان پس از تشکیل سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری به این سازمان واگذار شد. ماده نخست اساسنامه، صنایع‌دستی را مجموعه‌ای از صنایع هنری و سنتی ایران به استثنای فرش دستباف ‌معرفی کرده است. اما سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری در قبال صنایع دستی چه وظایف قانونی‌ای دارد؟

* تنظیم راهبردها، سیاست‌ها، خط‌‌مشی‌ها، ضوابط و برنامه‌های کلان در جهت توسعه کمی و بهبود کیفی‌ صنایع‌دستی کشور و پیگیری برای برقراری حمایت‌های لازم در چارچوب سیاست‌های صنعتی کشور با هماهنگی مراجع ذی‌صلاح‌.

* اعمال نظارت و حمایت‌های لازم در جهت بهبود کیفی محصولات صنایع‌دستی به‌ویژه در حوزه ‌صادرات‌.

* برنامه‌ریزی‌، سیاست‌گذاری و نظارت در امر تدوین استانداردها و صدور گواهینامه‌های درجه کیفیت‌ صنایع دستی تولیدی با همکاری موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران‌.

* ارائه راهنمایی‌های لازم برای سرمایه‌گذاری‌، تولید و بازاریابی صنایع دستی از طرق مختلف‌.

* برنامه‌ریزی‌، سیاست‌گذاری و نظارت بر وضعیت کارگاه‌های تولیدی و آموزشی صنایع دستی‌.

* پشتیبانی از هنرمندان و صنعتگران و همکاری با مراجع ذی‌ربط برای اعطای درجه هنری به ‌هنرمندان صنایع دستی کشور در چارچوب قوانین و مقررات مربوط‌.

* هماهنگی و برنامه‌ریزی در مورد مالکیت‌های معنوی و فکری صنایع دستی ایران (آثار و هنرمندان‌) در داخل و خارج از کشور با همکاری مراجع ذی‌صلاح‌.

* هماهنگی و برنامه‌ریزی در جهت استفاده از فناوری‌های جدید برای ارتقای کیفیت و توسعه کمی‌صنایع دستی کشور.

* طراحی نظام جامع آموزش و تربیت نیروی انسانی موردنیاز صنایع دستی با بهره‌مندی از فناوری‌های‌نوین و هماهنگی و برنامه‌ریزی برای ارتقای دانش و مهارت صنعتگران و هنرمندان و ایجاد هماهنگی لازم ‌بین آنها برای افزایش اثربخشی این خدمات‌.

* برپایی المپیادهای تخصصی صنایع دستی‌.

* فراهم ‌آوردن بستر لازم برای ایجاد ارتباط موثر میان دانشگاه‌ها و مراکز علمی ـ تحقیقاتی کشور با تولیدکنندگان صنایع دستی‌.

* سازماندهی نظام اطلاع‌رسانی در زمینه صنایع دستی‌.

* همکاری با دستگاه‌های ذی‌ربط به‌منظور تدوین سرفصل دروس هنرستان‌ها، آموزشکده‌ها و دانشکده‌های صنایع دستی‌.

* هماهنگی و برنامه‌ریزی برای تاسیس نهادهای غیردولتی برای کاهش تصدی دولت و ساماندهی‌ فعالیت صنایع دستی در چارچوب قوانین و مقررات مربوط‌.

* برنامه‌ریزی‌، سیاست‌گذاری و نظارت در ترویج صنایع دستی در جامعه ایرانی و ایجاد تحول در طرح‌ها و تولید و عرضه محصولات با حفظ اصالت ملی و توسعه موارد مصرف آنها به‌ویژه در معماری و شهرسازی با هماهنگی مراجع ذی‌ربط.

* برنامه‌ریزی‌، سیاست‌گذاری و نظارت در جهت برگزاری نمایشگاه‌های ملی و منطقه‌ای و بین‌المللی‌ صنایع دستی در داخل و خارج از کشور توسط بخش خصوصی‌.

* برنامه‌ریزی‌، سیاست‌گذاری و نظارت در امر شناساندن تاریخ‌، ارزش‌ها، نمونه مصنوعات دستی‌، صنعتگران‌، هنرمندان صنایع دستی و صادرکنندگان صنایع دستی کشور در سطح ملی و بین‌المللی به ‌روش‌های سمعی و بصری‌، چاپ‌، نشر، ارتباطات جمعی و مطبوعات‌.

* برنامه‌ریزی‌، سیاست‌گذاری و نظارت بر تاسیس شرکت‌های نمایشگاهی تخصصی صنایع دستی توسط بخش خصوصی‌.

* مشارکت در همایش‌ها، سمینارهای ملی و جشنواره‌های صنایع دستی با هماهنگی مراجع ذی‌صلاح‌.

* برنامه‌ریزی‌، سیاست‌گذاری و نظارت در معرفی صنایع دستی برگزیده کشور در مراکز عمومی از طرق مناسب تبلیغی و ترویجی‌.

* برنامه‌ریزی برای راه‌اندازی مراکز فروش کتب و نشریات صنایع دستی از طریق‌ تجهیز بخش تعاون و اشخاص حقیقی‌.

* برنامه‌ریزی‌، سیاست‌گذاری و نظارت بر شناسایی و گردآوری آثار با ارزش و برگزیده صنایع دستی دوران معاصر و نمایش آنها توسط دستگاه‌های ذی‌ربط‌.

* تحقیق و بررسی مستمر درباره وضعیت صنایع‌دستی و جمع‌آوری آمار و اطلاعات لازم از وضعیت صنایع دستی ایران و جهان به‌منظور ارتقای جایگاه صنایع دستی ایران‌.

* پژوهش در زمینه‌های تاریخی صنایع دستی ایران و جهان‌.

* مطالعه و برنامه‌ریزی به‌منظور ارتقای موقعیت ایران در نظام بازار صنایع دستی جهان در جهت رونق و افزایش صادرات‌.

* برنامه‌ریزی‌، سیاست‌گذاری و نظارت جهت بهره‌گیری از سیستم‌های پیشرفته بازرگانی به‌منظور توسعه بازار فروش صنایع دستی ایران در کشورهای هدف توسط بخش غیردولتی‌.

* هماهنگی و برنامه‌ریزی برای ایجاد بازارچه‌های صنایع دستی توسط مردم و بخش غیردولتی به‌منظور توسعه بازارهای داخلی با استفاده از روش‌های اصلاح الگوی مصرف‌.

* عضویت و حضور موثر در سازمان‌ها و مجامع بین‌المللی مرتبط و نمایندگی دولت جمهوری اسلامی‌ایران در این مجامع.

* تشویق صنعتگران و بازرگانان صنایع دستی به‌منظور حضور در بازارهای جهانی و مجامع‌بین‌المللی‌.

* انجام مطالعات لازم درخصوص چگونگی گسترش حضور موثر در بازارهای جهانی به‌منظور افزایش سهم ایران در این بازارها.

* همکاری برای برقراری ارتباطات و مبادلات علمی‌، فرهنگی و فنی با مراکز ذی‌ربط در عرصه‌بین‌المللی‌.

* همکاری با دستگاه‌های فعال در روابط بین‌الملل برای توسعه و رشد صنایع دستی کشور باهماهنگی مراجع ذی‌ربط‌.

در یادداشت بعدی به تحلیل این وظایف می‌پردازیم.