گروه گردشگری، پرستو فخاریان: درحالی‌که تعریف برند گردشگری در ایران به معضلی تقریبا لاینحل تبدیل شده، تا آنجا که معاون گردشگری کشور در دیدار با مقامات گردشگری سوئیس نیز به این چالش اعتراف کرد، متخصصان و فعالان گردشگری و برندسازی در حاشیه نمایشگاه بین‌المللی گردشگری کیش گردهم آمدند تا ببینند برای دستیابی به این هدف مهم از چه سازوکاری باید بهره گرفت.

نماینده دانشگاه هاگ هلند که خود سابقه مدیریت بازاریابی و ارتباط با مشتری را نیز دارد، در این نشست با اشاره به اینکه کاربرد، اصلی برند تسهیل روند انتخاب برای گردشگر است، گفت: «از نظر من باید از دید مشتری یا مخاطب به محصول نگاه کنیم تا بدانیم او چه می‌خواهد.» راب بلتمن با تاکید بر اینکه برند قرار نیست آرزوهای ما (به عنوان صاحب برند) را برآورده کند، خاطرنشان کرد: «چالش شما در زمینه ایجاد برند این است که می‌خواهید نمونه و منحصربه‌فرد باشید؛ درحالی که شما نمونه و منحصربه‌فرد هستید ولی مشکل این است که چگونه با گردشگران بالقوه ارتباط برقرار کنید.» این فعال بازاریابی و برندسازی هلند افزود: «برند دیگر مثل قدیم از سوی بازاریاب‌ها ساخته نمی‌شود و درحال حاضر بیشتر و بیشتر از سوی مشتریان شکل می‌گیرد. درواقع اکنون برند آن چیزی است که توسط صحبت مخاطبان با هم درباره ما، ایجاد می‌شود.» وی خاطرنشان کرد: «در حقیقت آنچه مخاطبان درباره ما می‌گویند دیگر تحت کنترل ما نیست، بلکه شاید بتوان گفت تبلیغات ما تحت کنترل آنها است. این درحالی است که اگر ما به عنوان یک برند کنترلمان روی مخاطب را از دست بدهیم مخاطب نیز به‌جای ارتباط با ما، با یک شخص ثالث که همان واسطه باشد ارتباط خواهد گرفت.»به گفته این نماینده دانشگاه هلندی، آنچه برندهای بزرگ انجام می‌دهند ارتباط با مخاطب به هر بهانه و در هر فرصتی است. بلتمن تاکید کرد: «چالش تنها ساخت برند نیست، بلکه ساخت برندی مورد علاقه مشتری است.»وی همچنین ارتباط و تعامل بین تمام ارکان برند را لازمه ساختن برند گردشگری دانست و تصریح کرد: «ارکان لازم برای ساختن برند گردشگری نمی‌توانند جدا از هم کار کنند؛ بلکه باید اجزا در ارتباط با هم باشند و همگام با هم توسعه و شهرت یابند.»

کیش 17پتانسیل گردشگری دارد

معاون گردشگری سازمان منطقه آزاد کیش نیز در این نشست با اشاره به کاستی‌های حوزه برندسازی، کار در این حوزه را تخصصی عنوان کرد و گفت: «ما در کیش ۱۷ پتانسیل گردشگری داریم که گفته می‌شود بر همین مبنا می‌توانیم گردشگران را به خود جذب کنیم اما چرا راهبردی برای دستیابی به این مهم ایجاد نشده؟»محمد محب خدایی اولین و مهم‌ترین مورد از ۱۷پتانسیل گردشگری کیش را بازار نامید و این پرسش را مطرح کرد که چرا ما نتوانسته‌ایم از این پتانسیل بهره بگیریم. به گفته این مقام مسوول، این درحالی است که ترکیه توانسته برندهای بسیاری را به کشور خود بکشاند و حتی برند پوشاک ایجاد کند. وی ناکامی کیش در این حوزه را به‌دلیل مشکلات مربوط به صادرات چمدانی دانست.

7میم برندسازی

عضو رسمی هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی نیز در این نشست با بیان اینکه برند آن چیزی است که ما را به دیگران می‌شناساند، گفت: «برند مجموع وعده و قول با پایبندی و تعهد است.» دکتر احمد روستا ضمن برشمردن «۷میم برند» خاطرنشان کرد: «نخست برند باید معرف مبانی فکری، فرهنگی، ارزشی و انسانی صاحب برند باشد. دوم باید مبتنی بر قابلیت و استعداد و شایستگی یا ویژگی‌های تعریف شده باشد.» وی ادامه داد: «برند باید مخاطب را بشناسد و مرتبط با آن باشد. همچنین مطلوبیت و مزیت و محبوبیت، چهارمین «میم برند» است.»به گفته این متخصص برندسازی و بازاریابی، مداوم بودن و متناسب بودن با شرایط و تحولات نیز از دیگر ویژگی‌های یک برند مناسب است.روستا، متفاوت، مشخص و متمایز بودن را از دیگر ویژگی‌های برند دانست و گفت: «درنهایت برند خوب باید مقتدر، معتبر و ماندگار باشد.» وی در بخش دیگری از سخنان خود، سه امری که در روند برند گردشگری نباید آن را انجام داد برشمرد و تصریح کرد: «اول باید بدانیم نباید درچیزهایی که تخصصی در آنها نداریم دخالت کنیم. مثال آن نیز همین دبی است. روزی که این امیرنشین خواست گردشگری‌اش را توسعه دهد، مسوولان آن به ناکاربلدی خود معترف بودند و کار را به کاربلدان سپردند و حالا می‌بینیم که به چه توسعه‌ای دست یافته‌اند.» این مشاور برندسازی مقطعی کارکردن و سیاسی کردن فعالیت‌های گردشگری را نیز از دیگر نباید‌ها در حوزه برندسازی عنوان کرد و گفت: «با این حساب گویا ما خود بیماری مان را می‌دانیم ولی نمی‌خواهیم درمان کنیم.» وی با طرح این سوال که مسوول برندینگ کیش هم‌اینک کیست، خواستار تشکیل کمیته‌ای برای رسیدگی به تعریف برند برای کیش به عنوان یک مقصد گردشگری شد و تصریح کرد: «این کمیته باید کاملا تعریف شده و متشکل از فعالان اقتصادی کیش، مسوولان دولتی و همچنین کارشناسان حرفه‌ای این حوزه باشد تا از این طریق هم به بازاریابی و هم برندسازی کیش پیگیری شود.» این استاد دانشگاه تاکید کرد که تنها درصورت مستمر بودن کار این کمیته است که نتیجه آن می‌تواند بر کل کشور اثرگذار باشد. به گزارش خبرنگار «دنیای اقتصاد»، نمایشگاه بین‌المللی گردشگری و سفر کیش تا روز جمعه در این جزیره ادامه خواهد داشت و درحاشیه آن دو همایش دیگر با موضوعات «شهر گردشگری» و «حمل‌ونقل و گردشگری» برگزار می‌شود.

معاون رئیس جمهوری در افتتاحیه نمایشگاه گردشگری کیش:اول ایرانگردی کنید، بعد جهانگردی

رئیس سازمان میراث فرهنگی، ‌صنایع دستی و گردشگری در مراسم افتتاحیه نهمین نمایشگاه بین‌المللی گردشگری و سفر کیش از مردم ایران خواست تا جهانگردی را از ایرانگردی آغاز کنند. مسعود سلطانی‌فر شامگاه سه‌شنبه در این مراسم افزود: «پرحجم‌ترین گردشگری داخلی را از ۲۵ اسفند تا ۱۵ فروردین داریم. فکر می‌کنم مردم ایران باید جهانگردی را از ایرانگردی آغاز کنند و امیدوارم این سیاست را با جدیت دنبال کنیم چون ایران از جهت جاذبه‌های گردشگری‌، تاریخی، مذهبی‌، طبیعی‌ و سلامت ظرفیت و امکانات گسترده‌ای دارد.»او اضافه کرد: «ما به عنوان دولت وظیفه داریم آرامش وسلامتی مردم را حفظ کنیم و بگوییم در شرایط فعلی امن‌ترین نقاط گردشگری در منطقه، ایران پهناور است و این شرایطِ خاصی را می‌طلبد.» وی همچنین بار دیگر از مردم ایران خواست تا نوروز امسال علاوه‌بر هشت محوری که در سال‌های گذشته از آن به‌عنوان مراکز اصلی گردشگری استفاده می‌کردند به محورهای دیگر نیز توجه کنند. رئیس سازمان میراث فرهنگی‌، صنایع‌دستی و گردشگری همچنین خاطرنشان کرد: «گرچه برخی کشورهای همسایه ایران در ایام کم حجم، نرخ‌های ارزانی ارائه می‌کنند اما در مجموع هزینه تورهای داخلی تا ۷۰ درصد ارزان‌تر از کشورهای همسایه است.»به گفته معاون رئیس‌جمهور، زمانی‌که در فصلی مانند نوروز قرار داریم بسیاری از کشورهای اطراف در فصل لوسیزن (گردشگری با حجم پایین) قرار گرفته‌اند. اما هزینه‌ای که از مردم دریافت می‌کنند دو برابر معمول است. درحالی‌که اگر تور کیش را با آنها مقایسه کنیم هزینه آن ۵۰ تا ۶۰ درصد از تورهای خارجی کمتر است. سلطانی‌فر تاکید کرد: «مناسب است مردم در نوروز مقاصد گردشگری داخلی را انتخاب کنند. ما فکر می‌کنیم با توجه به ظرفیت‌ها می‌توانیم از امکانات بالقوه موجود استفاده کنیم.»