شهر بندری جنوب ایران چه ویژگیهایی برای جهانیشدن دارد؟
ناگفتههای سفر به «کنگ»
از جمله مواردی که در این بازدید نظرم را جلب کرد هنر و دانش لنجسازی مردمان این بندر است. لنجسازی را هنر و دانش میدانم از آن لحاظ که ساخت سازهای شناور روی آب با قابلیت حرکت روی این حجم از آب و حمل بار و مسافر و صید به معنی واقعی کلمه از هنرهای بشر است و از بُعد دانش از آن لحاظ که ساخت یک لنج، علم، دانش و محاسبات زیادی میطلبد و این دانش و هنر نسل به نسل از سالیان قبل توسط مردم این دیار سینه به سینه به نسلهای بعدی منتقل شده است. هنر و دانشی که متاسفانه با توجه به غفلت مسوولان، کشورهای کوچک حاشیه جنوبی خلیجفارس با هزینه زیاد تبلیغات و استفاده از کوتاهی و غفلت مسوولان ما به دنبال مصادره کردن آن به نام خود هستند.
مورد دوم بافت تاریخی فرهنگی شهر؛ هیچ کلمهای نمیتواند حس قدم زدن با لباس بندری و زدن برقع بر چهره در کوچههای پر از گل و گلدان کنگ با بادگیرهای برافراشته به سمت آسمان آبی و پاک را توصیف کند.
نکته سوم، مهمترین نکته و البته خوشمزهترین نکته؛ حکایت کشتیبان و دانشمند نحو را با مضمون «عمرت بر فناست!» قطعا شنیدهاید. با الهام از این داستان میگویم: «کنگ اومدی و گبولی امتحان نکردی؟ عمرت بر فناست!» گبولی، غذای مختص هرمزگان، ترکیبی از پلو، گوشت مرغ و قرمز است که طعم و عطر ادویه خاص آن، جلوه بینظیری به آن میدهد.
شهر کنگ اساسا بر اساس تجارت و صید شکل گرفته است. اما منابع و آبزیان دریا اگر درست مدیریت نشود، روزی تمام خواهد شد همان طور که نفت تمام میشود. مسیرهای جدید دریایی احداث میشود و تجار به دنبال ایجاد راهها و مسیرهای ارزانتر و سریعتر برای انتقال کالا و بار خود میروند. از این رو ممکن است روزی، دیگر کنگ مرکز تجارت نباشد؛ اگر مسوولان غفلت کنند. کنگ با فرهنگ غنی آن همیشه کنگ خواهد ماند. با همین بافت و همین مردم بافرهنگ و آبوهوای مطبوع و پاک. بنابراین بهترین عامل برای توسعه کنگ، توجه به مبحث گردشگری است. چه داخلی و چه خارجی. البته که کارهای خوب و زیادی در این بندر صورت گرفته است که باید قدردان تمام کسانی که زحمت کشیدهاند باشیم. اما آیا از پتانسیل این بندر بهره کامل بردهایم؟ این شهر چه میزان بازدیدکننده در سال دارد و آیا تعداد بازدیدکنندگان این شهر درخور پتانسیل و ظرفیت این شهر هست؟ از نظر نگارنده کنگ باتوجه به موارد گفته شده قابلیت مطرح شدن به عنوان یک شهر در قواره جهانی را دارد.
ترکیه را با استانبول، امارات را با دبی و اخیرا عربستان را با شهر نئوم در سواحل دریای سرخ در نزدیکی بندر جده میشناسند. هیچ یک از این شهرها، پایتخت سیاسی کشور خود نیستند اما تبدیل به برند و هویت کشور خود شدهاند. چرا کنگ نتواند؟! در حالی که همواره میگوییم نفت رو به پایان است و اقتصاد متکی به نفت شکست خواهد خورد؛ چرا نباید از ظرفیت گردشگری سواحل جنوب و بنادر خود استفاده کنیم؟! گردشگری یک مقوله رفاهی است و اساسا یک گردشگر با جیب پر از پول به سفر میرود! یعنی به عبارتی هر گردشگر، یک عابربانک است! یک گردشگر از بدو ورود به مقصد با هر وسیله نقلیه و روشی اعم از هوایی، ریلی و زمینی و آبی تا هنگام ترک مقصد گردشگری، فقط برای هزینه کردن و لذت بردن آمده است. بنابراین چه بهتر با برنامهریزی و اجرای برنامه، بتوان اقتصاد شهری مثل کنگ را با جذاب کردن سفر و ماندگاری بیشتر گردشگر در شهر و هزینه کردن وی در شهر، بنا و استوار کرد. هر چه گردشگر بیشتر، در نتیجه اقتصاد مردم محلی و بومی قویتر خواهد شد. تهیه این امکانات و جذابیتها همت نهادهای مختلفی مثل سازمان بنادر و دریانوردی، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و شهرداریها و سازمانهای مردمنهاد به عنوان نمایندگان محلی را میطلبد!
از این رو پیشنهادهای زیر به عنوان ایدههای اولیه برای توسعه گردشگری و جهانیسازی کنگ ارائه میشود:
ساخت اسکله تفریحی اختصاصی برای لنجها جهت سرو وعده غذایی، گشت دریایی و اجرای برنامههای شاد و متنوع
برگزاری جشنواره ملی لنجها با هدف حفظ این میراث فرهنگی
ثبت، تبلیغ و برندسازی جهانی غذای گبولی به عنوان غذای مختص هرمزگان یا شهر کنگ
حمایت بیش از پیش از سرمایهگذاران برای احداث اقامتگاههای بومی و مدرن در شهر
ساخت بازارچههای بومی و مراکز تجاری مدرن با هدف تقویت اقتصاد مردم و نیز اشتغالزایی برای ایشان
حمایت از سرمایهگذاران دولتی و خصوصی برای احداث رستورانها و مراکز تفریحی متنوع
حمایت از کسب و کارها برای احداث کلوپهای ورزشی و تفریحی آبی و ساحلی و نیز غواصی با توجه به شفافیت آب در سواحل غرب هرمزگان.
امیدوارم روزی شما در حالی که در کنار ساحل زیبای خلیج همیشه فارس نشستهاید و از طعم قهوه عربی و عینالجمل و هوای مطبوع و پاک و البته آرامش خاص کنگ لذت میبرید، بگویید: «واقعا هیچ جا جنوب و کنگ نابو!»