علل وقوع سیل منطقه سواد‌کوه و راهکارهای مدیریت سیلاب در مناطق مشابه

از طرفی با توجه به بارش قابل‌توجه در ۵ روز رطوبت خاک بالا بوده و در اثر بارش با شدت بالایی رخ داده در منطقه، بارش به سرعت به روان‌آب تبدیل شد.

همچنین شیب تند دامنه‌‌‌ها و برونزدهای سنگی در دامنه‌‌‌های دوطرف آبراهه اصلی، مزید بر علت افزایش روان‌آب شده است. جاری شدن سیلاب در آبراهه اصلی و بالا آمدن تراز جریان در دره‌های مذکور، آبرفت کف بستر و دامنه‌‌‌ها را تحت فرسایش شدید قرار داده و مواد رسوبی زیادی را به‌‌‌صورت جریان واریزه‌‌‌ای به پایین‌دست منتقل کرده است. لازم به توضیح است که کالورت آب (مجرای) طراحی شده ظرفیت انتقال جریان مذکور را نداشته و توسط مواد درشت دانه حمل شده بلافاصله مسدود شده و جریان وارد جاده اصلی شده است.

براساس این گزارش محمدرضا غریب‌‌‌رضا، باقر قرمزچشمه و سید‌احمد حسینی به ترتیب معاون پژوهشی و روسای گروه‌های تحقیقاتی توسعه منابع آب و مهندسی رودخانه و حفاظت سواحل پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری کشور، اعلام کردند که بر اساس شواهد میدانی مقدار دبی جریان در مقطع خروجی آبراهه به جاده مواصلاتی حدود ۱۸۰ مترمکعب بر ثانیه برآورد شد.  آنها عنوان کردند که سیلاب رخ داده از نوع جریان واریزه‌‌‌ای بوده و حجم بالای روان‌آب از مواد جامد فرسایش‌یافته بالادست و بستر آبراهه را به سمت پایین‌دست و با سرعت بالا هدایت کرده است.

راهبردهای فنی از نظر این تیم کارشناسی شامل احداث سازه‌‌‌های آبخیزداری رسوبگیر متوالی با ارتفاع کم، به‌‌‌منظور اصلاح شیب آبراهه و کاهش قدرت جریان در مسیر آبراهه اصلی و شاخه‌‌‌های فرعی آن‌‌‌، احداث سدهای سرشاخه‌‌‌گیر برای تله انداختن شاخه و برگ درختان در میان‌دست و آبراهه‌‌‌های منتهی به نواحی جمعیتی و راه‌‌‌ها، ‌‌‌ طراحی اصولی سازه‌‌‌های تقاطعی آبراهه با جاده، نظیر کالورت با ابعاد هندسی متناسب با دوره بازگشت ۱۰۰ ساله، ‌‌‌ لایروبی رودخانه‌‌‌ها و آبراهه‌‌‌ها برای کاهش مصالح قابل حمل، ‌‌‌ تثبیت واریزه‌‌‌های قابل حمل در دامنه‌‌‌های پر‌شیب‌‌‌ به‌ویژه مشرف بر جاده‌‌‌ها، ‌‌‌ نظارت دقیق و کافی بر پیمانکاران در اجرای مناسب سازه‌‌‌ها و در یک کلمه اجرای عملیات آبخیزداری است.