سود شویندهسازها در بهار ۱۴ برابر شد
روزهای خوب در انتظار پاککنندهها؟
افزایش روزافزون مصرف محصولات شوینده موجب رشد تقاضای آن در تمام اقتصادهای جهان شده است. با این تفاسیر می‌‌‌توان گفت که قسمتی از محصولات شوینده و پاک‌‌‌کننده در سبد مصرفی خانوار جزو کالاهای ضروری به شمار می‌روند. به عبارت دیگر تحت شرایط مختلف اقتصادی، این صنعت به علت ضرورت استفاده، همواره سهم خویش را حفظ کرده است. در واقع از منظر اقتصادی، کشش تقاضای محصولات پاک‌‌‌کننده و بهداشتی به‌طور نسبی پایین است. به بیان واضح، در صورت افزایش سطح عمومی قیمت‌ها، میزان تقاضا و مصرف این نوع کالاها نسبت به کالاهای دیگر کاهش خواهد یافت. بنابراین سرمایه‌گذاری در صنعت شوینده تحت شرایط تورم شدید، روی‌هم‌رفته ریسک کمتری دارد. در این راستا حضور شرکت‌های فعال بورسی در این بخش تولیدی، همواره طی بلندمدت در اوضاع اقتصادی متلاطم و بی‌‌‌ثبات، از مقاومت بهتری برخوردار است. این در حالی است که در بورس ایران نسبت قیمت به سود محقق‌شده صنعت محصولات پاک‌‌‌کننده حدود 4/ 14واحد است. این رقم از معیارهای ارزش‌گذاری نسبی سهام یا صنایع در آینده است. در صنعت شوینده کمترین رقم شاخص P/ E به میزان 71/ 7واحد برای سهم «قرن» و بیشترین رقم با 63/ 18واحد متعلق به نماد «پاکشو» است. از این رو، با توجه به P/ E بالای این صنعت نسبت به بازار، شوینده‌‌‌سازان با ریسک بسیار کمتری مواجه هستند. البته معیار P/ E تنها معیار سنجش امکان سوددهی نیست و فقط بخشی از ریسک‌ها و ظرفیت‌های این صنعت را نشان می‌دهد.
روند صعودی فروش در بلندمدت
با بررسی فروش 10ساله صنعت شوینده از سال 1392 تا 1401، می‌‌‌توان روند آن را به دو صورت مشاهده کرد. در سال‌های 1392 تا 1395 میزان رشد فروش این صنعت زیر 10درصد بوده و به‌طور میانگین 6درصد گزارش شده؛ اما از سال 1395 تا 1401 در سطح بالاتری قرار گرفته است. با اوج‌گرفتن رشد فروش صنعت شوینده، در سال 1396 این رقم 33درصد و در سال 1397، 24درصد ثبت شد. در سال 1398 رشد فروش جهش زیادی داشت و 132درصد ثبت شد. این متغیر در دوسال 1399 و 1400 بالای 50درصد بود؛ اما در سال 1401 این صنعت با کاهش آهنگ رشد فروش مواجه شد. صرف‌نظر از رشد فروش 132درصدی در میانه دوره بررسی‌شده، در کل دوره یادشده، بیشترین کاهش رشد فروش از 54درصد به 27درصد ثبت شده است.
جهش‌‌‌های درآمدی صنعت شوینده عمدتا به دلیل تکانه‌‌‌های شدید ارزی در سال‌های 1397 تا 1399 بوده است. اما پس از سال 1399 با آرامش نسبی بازار ارز، رشد درآمدی این صنعت نیز کمی ملایم‌‌‌تر شده است. با این حال، همواره یکی از معضلات این صنعت، عدم‌رشد نرخ‌های فروش به‌تناسب نرخ تورم و رشد بهای تمام‌‌‌شده بوده است.
مقایسه محصولات پرفروش
در ادامه با در نظر گرفتن پرفروش‌‌‌ترین محصول هر شرکت فعال بورسی در صنعت شوینده به تجزیه و تحلیل نرخ فروش و روند رشد آن پرداخته شده است. نرخ فروش هریک از سهام در ماه‌‌‌های مختلف سال 1401 نشاندهنده اطلاعات تقریبا نزدیک به یکدیگر است. در این راستا بیشترین فروش در صنعت شوینده مربوط به سهم «پاکشو» برای شوینده البسه به‌میزان 24میلیون تومان به‌ازای هر تن در سه‌ماه منتهی به اسفندماه 1401 است. در مقابل، کمترین نرخ فروش هم در سهم «شپاکسا» برای پودرها به‌میزان 13میلیون تومان به ازای هر تن در 12ماه منتهی به دی‌ماه 1401 ثبت شده است. از منظر دیگر به‌رغم آنکه نماد «شپاکسا» کمترین نرخ فروش را داشته؛ اما این نرخ برای ششماه منتهی به خرداد 1402 به‌میزان 21میلیون تومان به ازای هر تن رسیده است. بر این اساس بیشینه رشد نرخ فروش متعلق به «شپاکسا» است. در این میان، نماد «ساینا» برای پرفروش‌‌‌ترین محصول خود یعنی مایعات ظرف‌‌‌شویی پایین‌‌‌ترین رشد نرخ را در ششماه منتهی به خرداد 1402 داشته است. به بیان دیگر در سهم «ساینا» در بازه مذکور نرخ فروش از 5/ 17میلیون به 6/ 18میلیون تومان به ازای هر تن رسیده است که نسبت به سایر شرکت‌های این صنعت رقم پایینی است.
سوددهی فزاینده در صنعت شوینده
میزان حاشیه سود از معیارهای مهم برای ارزیابی عملکرد هر سهم بورسی است. معیارهای مربوط به این شاخص نشاندهنده چگونگی سودآوری هر سهم است. در صنعت شوینده، سود ناخالص از سال 1393 تا 1401 به میزان 27درصد ثبت شده است. بنابراین تا حدودی می‌‌‌توان گفت این صنعت وضعیت مناسبی دارد. سود عملیاتی نیز 21درصد محاسبه شده است. سود خالص عملیاتی هم 19درصد محقق شده است. به‌طور مشخص، پایین بودن میزان سود خالص برخلاف رقم سود ناخالص خبر خوبی برای صنعت محصولات پاک‌‌‌کننده نیست. صرف‌نظر از توصیفات مربوط به سودآوری، با وجود آنکه این صنعت سهم کوچکی از بازار سهام را تشکیل می‌دهد، آمارها رشد 14برابری سود را در بهار 1402 نشان داده‌‌‌اند.
روند بادوام تولید در عین نرخ رشد پایین
بررسی انجام‌شده نشان می‌دهد که روند تولید در صنعت شوینده چنگی به دل نمی‌زند. براساس اطلاعات دریافت‌شده به‌جز سال‌های 1394 و 1395 که رشد تولید به ترتیب به‌میزان 27 و 28درصد نسبت به سال‌های قبل از آن رسیده، در 10سال بررسی‌شده رشد بالای 10درصد ثبت نشده است و بالاترین رقم بعد از سال‌های یادشده مربوط به سال 1393 با 7درصد است. بیشترین کاهش تولید هم در سال 1397 به میزان منفی 14درصد ثبت شده است. همچنین این رقم در دوسال آخر دوره بررسی‌شده، یعنی سال‌های 1400 و 1401 به ترتیب 4 و 5درصد بوده است.
به طور کلی یکی از دلایل کاهش آهنگ رشد تولید در صنعت شوینده، افزایش نامطلوب نرخ فروش است که شرایط اسفناکی را برای برخی از نمادهای این صنعت رقم زده است؛ به طوری که می‌‌‌توان گفت تنها نقطه‌عطف این صنعت می‌‌‌تواند اتکا به مدیران توانمندی باشد که با مدیریت مناسب نقدینگی، خریدهای به‌موقع و تولید محصول باکیفیت، توانسته‌اند سهم خوبی از بازار کسب کنند و تا حدودی سودآوری شرکت‌های این صنعت را بهبود بخشیده‌اند.
توجه به نسبت‌‌‌های نقدینگی در صنعت شوینده، به‌خصوص به دلیل وارداتی بودن مواد اولیه، می‌‌‌تواند یکی از معیارهای ارزش‌گذاری نمادهای این صنعت باشد. با این حال، صنعت مواد شوینده به دلیل عدم‌تاثیرپذیری از نرخ‌های جهانی ریسک پایینی دارد و به دلیل آنکه از حواشی فعلی بازار به دور است، در تیرماه و طی چهارماه اخیر، بازدهی خوبی را نصیب سهامداران کرده است. این در حالی است که روند سودآوری فصلی، به‌خصوص در بهار سال‌جاری، حکایت از آن دارد که حاشیه سود فصلی صنعت شوینده رو به بهبود بوده و برای میان‌مدت سرمایه‌گذاری در این صنعت توجیه‌‌‌پذیر است. علاوه بر این، روند رشد سود هر سهم نیز برای سرمایه‌گذاران جذابیت دارد و در آینده این صنعت تا پایان سال‌جاری نقش مهمی ایفا می‌کند. با این حال، در صورتی که رویکرد دولت در خصوص این صنعت تغییری نکند و بهبود نیابد، در بلندمدت همچنان صنعت شوینده با افت حاشیه سود و عدم‌رشد سودآوری متناسب با تورم همراه خواهد بود.
