«دنیای‌اقتصاد» یک شرکت صنعت لوازم‌خانگی را بررسی می‌کند
عملکرد بهتر«لخزر»
شرکت صنعتی پارس‌خزر با نام شرکت صنعتی پارس‌توشیبا در سال 1347 تاسیس شد و با سرمایه 6میلیون و 500هزار تومان در اداره ثبت شرکت‌ها به ثبت رسید و شروع به کار کرد. در اردیبهشت 1352 نوع شرکت به سهامی‌خاص تغییر یافت و در سال 1361 پس از واگذاری حقوق مالکانه شرکت توشیبای ژاپن، نام شرکت به صنعتی پارس‌خزر تغییر داده شد. در بهمن 1374 این شرکت از سهامی‌خاص به سهامی عام تغییر یافت و در تاریخ 27 اسفند همان سال در بورس اوراق بهادار پذیرفته و با نماد «لخزر»، معاملات این سهام آغاز شد.
در اساس‌نامه شرکت پارس‌خزر، موضوع فعالیت شرکت، بهره‌برداری و توسعه کارخانه‌ها به‌منظور ساخت لوازم‌خانگی و الکترونیکی و قطعات و متعلقات در ایران ذکر شده است. محصولات پارس‌خزر، در چهار گروه محصولات سرمایشی و گرمایشی، محصولات پخت و پز، محصولات غذاساز و سایر محصولات، تولید و عرضه می‌شوند. این محصولات از طریق شرکت پخش پارس‌خزر، شبکه نمایندگی‌های شرکت در سراسر کشور، فروش مستقیم به سازمان‌ها، ادارات، اتحادیه‌ها و فروشگاه‌های زنجیره‌ای در داخل و از طریق صادرات به خارج از کشور عرضه می‌شوند. اصلی‌ترین سهامدار شرکت پارس‌خزر، شرکت سرمایه‌گذاری پارس‌توشه (سهامی‌عام) است که مالک بیش از 88درصد سهام این شرکت به شمار می‌رود.
اهداف و راهبرد مدیریت
شرکت صنعتی پارس‌خزر در نظر دارد با تامین به‌موقع مواد اولیه و شناسایی بازارهای جدید، حوزه فروش محصولات خود را گسترش دهد و با افزایش کارآفرینی، ایجاد ارزش‌افزوده برای سهامداران و بهره‌گیری از حداکثر توان و ظرفیت‌های تولیدی و با تکیه بر نیروی انسانی کارآمد و متعهد، اهداف و استراتژی‌هایی را تعقیب کند.
پروژه‌ها، طرح‌ها و برنامه توسعه
افزایش توان تولید و فروش، تولید اقتصادی و مهندسی اثربخش ارزش‌ها، توسعه کمی و کیفی محصولات و بهبود فرآیند تولید و راه‌اندازی خطوط جدید ماشین لباسشویی، از جمله طرح‌ها و برنامه‌های توسعه در دست شرکت است.
شرکت‌های سرمایه‌پذیر
پارس‌خزر، در هفت‌شرکت پذیرفته‌شده در بورس و فرابورس سرمایه‌گذاری کرده است. سرمایه‌گذاری پارس‌توشه، لامپ پارس‌شهاب، صنایع شیمیایی سینا، تجارت الکترونیک پارسیان، فولاد آلیاژی ایران، پتروشیمی پردیس و پتروشیمی فجر، از جمله شرکت‌های بورسی و فرابورسی زیرمجموعه پارس‌خزر هستند. پارس‌خزر در دو شرکت خارج از بورس (بین‌المللی نور توشه و بازرگانی پارس‌شید) نیز سرمایه‌گذاری کرده است.
ریسک‌ها و چالش‌های پارس‌خزر
تحریم: تحریم یکی از عوامل اصلی افزایش بهای تمام‌شده و عدم‌دسترسی به ماشین‌آلات و تجهیزات موردنیاز است.
افزایش نرخ ارز: افزایش نرخ ارز در سه‌ماه ابتدایی سال جاری موجب شد تا دسترسی به مواد اولیه و ماشین‌آلات و خرید آنها دشوار باشد.
روش‌های فروش، توزیع و الگوی خرید مشتریان
توسعه فروش غیر‌حضوری: فروش غیر‌حضوری یکی از روش‌هایی است که در این سال‌ها توسعه یافته و کاربرد فراوانی پیدا کرده است.
توسعه فروش مستقیم: فروش مستقیم با هدف کاهش بیشتر هزینه‌های فروش، توسعه فروش مستقیم و همچنین فروش به سازمان‌ها و ارگان‌ها افزایش پیدا کرده است.
توسعه برندشاپ‌ها: شرکت پارس‌خزر، به‌منظور برقراری ارتباط بیشتر با مصرف‌کنندگان نهایی و خرده‌فروشان، در توسعه برندشاپ‌ها پیشرفت خوبی داشته است.
فعالیت‌های مرتبط با صدور محصول به خارج از کشور: محصولات این شرکت به طور مستقیم و غیرمستقیم به خارج کشور، از جمله برخی کشور‌های اروپایی، صادر می‌شود.
افزایش نمایندگی‌ها: افزایش فروش از طریق نمایندگی‌های فروش در سراسر کشور قابل ملاحظه است. تخفیفات فروش نیز در سه‌ماه ابتدایی سال‌جاری و قبل از آن، حداکثر 12درصد بوده است.
بررسی برخی نسبت‌های مهم در صورت وضعیت مالی
نسبت دریافتنی‌های تجاری به فروش، در سال 1399، حدود 16درصد و در سال 1400، 26درصد بوده است. به عبارت دیگر، با وجود تغییر 110درصدی حساب‌های دریافتنی تجاری که ناشی از عملیات اصلی شرکت بوده، درآمد‌های عملیاتی تنها 44درصد افزایش یافته است. این موضوع نشان‌دهنده این است که بخشی از سرمایه در گردش شرکت که در دست مشتریان است، افزایش پیدا کرده است. از طرف دیگر پرداختنی‌های تجاری، 86درصد رشد داشته است؛ یعنی شرکت این توانایی را پیدا کرده که بخشی از سرمایه در گردش را از زنجیره تامین خود جبران کند؛ اما این عدد با توجه به رشد درآمد‌های عملیاتی و دریافتنی‌های تجاری ناچیز بوده است. بررسی نسبت جریان نقد عملیاتی به فروش نیز نشان می‌دهد که هر کسب‌وکار چقدر محصولات خود را نقد می‌فروشد. در سال 1400، حدود 11درصد از فروش جریان نقد عملیاتی به شرکت ورود پیدا کرده؛ این در حالی است که این نسبت در سال 99، تقریبا 7درصد بوده است.
میزان فروش
پارس‌خزر در سال 1400، بیش از 241هزار دستگاه محصولات سرمایشی و گرمایشی را در بازار عرضه کرده که در مقایسه با سال پیش از آن با 11درصد کاهش همراه بوده است. همچنین در سه‌ماه ابتدایی سال‌جاری، 97هزار دستگاه از این نوع محصولات را به فروش رسانده است. میزان فروش محصولات پخت‌وپز نیز در سال 1400 در مقایسه با سال 1399، 50درصد کاهش یافته است. فروش محصولات غذاساز در پارس‌خزر هم 60درصد افزایش پیدا کرده و به 271هزار دستگاه رسیده است. این شرکت پیش‌بینی کرده است که در سه‌فصل پایانی سال 1401، 148هزار دستگاه محصولات سرمایشی و گرمایشی، 140هزار دستگاه محصولات پخت‌وپز و 278هزار دستگاه غذاساز را به فروش می‌رساند.
نرخ فروش
نرخ فروش محصولات سرمایشی و گرمایشی پارس‌خزر در سال 1400 نسبت به سال 1399، با 61درصد افزایش مواجه شده است. نرخ این محصول در فصل ابتدایی سال نیز نسبت به کل سال 1400، 13درصد افزایش داشته است. این در حالی است که نرخ فروش محصولات پخت‌وپز در سال 1400، با افزایش 137درصدی نسبت به سال پیش از آن و افزایش 20درصدی در سه‌ماه ابتدایی 1401 سال نسبت به متوسط سال 1400 روبه‌رو بوده است. در این میان، کاهش 13درصدی نرخ محصولات غذاساز در سال 1400 نسبت به سال پیش از آن قابل‌توجه بود.
پیش‌بینی شرکت در خصوص نرخ فروش محصولات در 9ماه پایانی سال نیز، روند افزایشی داشته است؛ به‌طوری که برای محصولات گرمایشی و سرمایشی نرخ یک‌میلیون و 200هزار تومان به‌ازای هر دستگاه و برای محصولات پخت‌وپز نرخ یک‌میلیون و 300هزار تومان به‌ازای هر دستگاه در نظر گرفته شده است. همچنین انتظار می‌رود، نرخ فروش محصولات غذاساز، در سه‌فصل پایانی سال‌جاری، به یک‌میلیون و 400هزار تومان به‌ازای هر دستگاه و نرخ متوسط فروش سایر محصولات، به 11میلیون و 300هزار تومان به ازای هر دستگاه افزایش یابد.
درآمد فروش
بررسی درآمد فروش شرکت از ابتدای شروع تحریم‌های جدید تاکنون اطلاعات بااهمیت و درخور توجهی را در اختیار می‌گذارد. درآمد فروش در پایان سال 99 و اوج فشار تحریم‌های بین‌المللی با افزایش نرخ ارز و با وجود کاهش میزان فروش در نتیجه رکود بازار لوازم‌خانگی، 121درصد نسبت به سال 98 افزایش داشت. در سال 1400 نیز با توجه به ادامه روند تورم، همچنان فضای رکود در بازار لوازم‌خانگی برقرار بود و با وجود افزایش نرخ محصولات، درآمد فروش تنها 33درصد افزایش یافت. احتمالا انتظار شرکت از افزایش میزان فروش در سال 1401، در نتیجه حمایت‌های بیشتر از تولید داخل و ممنوعیت واردات است. شرکت پارس‌خزر، درآمد فروش خود را در سال 1401 با احتساب درآمد 715میلیارد تومانی ارائه خدمات، حدود هزار و 800میلیارد تومان برآورد کرده که نسبت به سال 1400، حدود 44درصد افزایش یافته است. پیش‌بینی تحلیلگر «دنیای‌اقتصاد» نیز از درآمد فروش، با در نظر گرفتن آخرین نرخ گزارش ماهانه برای محصولات و میزان فروش برآوردی حدود هزار و 900میلیارد تومان است.
بهای تمام‌شده
عمده بهای تمام‌شده شرکت که مربوط به مواد اولیه آن است و بخش عمده آن در داخل کشور تامین می‌شود، شامل قطعات و مواد شیمیایی برای تولید محصولات است. پارس‌خزر، قطعات پلاستیکی و فوم بسته‌بندی و انواع الکتروموتور محصولات، انواع ورق‌ها و مفتول‌های فولادی را از داخل کشور و برخی قطعات را از تامین‌کنندگان خارجی خریداری می‌کند. شرکت پیش‌بینی کرده نرخ قطعاتی که از داخل کشور تامین می‌شود، 95درصد و نرخ قطعات وارداتی 537درصد افزایش یابد؛ این موضوع باعث افزایش قابل‌توجه بهای تمام‌شده در سال‌جاری می‌شود. طبق پیش‌بینی‌های صورت‌گرفته، انتظار می‌رود که پارس‌خزر در 9ماه پایانی سال 1401، حدود 431میلیارد تومان و در کل سال 1401، 572میلیارد تومان مواد اولیه مصرف کند.
یکی از قسمت‌های مهم در ریزحساب بهای تمام‌شده پارس‌خزر و گروه لوازم‌خانگی که معمولا در سایر شرکت‌ها بااهمیت تلقی نمی‌شود، بهای تمام‌شده خدمات ارائه‌شده است. این عدد طی سال‌های مختلف نزدیک به بهای تولید بوده و در صورت کم‌توجهی تحلیلگران به این موضوع می‌تواند ذهنیت سرمایه‌گذار را در خصوص بهای تمام‌شده دچار مشکل کند. پیش‌بینی شرکت پارس‌خزر از بهای تمام‌شده خدمات خود، 738میلیارد تومان بوده که با توجه به نسبت این عدد به بهای تولید در سال‌های گذشته، عدد معقولی به نظر می‌رسد. با مفروضات موجود در بودجه شرکت و پیش‌بینی‌های تحلیلگر «دنیای‌اقتصاد»، انتظار می‌رود بهای تمام‌شده در 9ماه پایانی سال، حدود هزار و 200 تا هزار و 300میلیارد تومان و این عدد برای کل سال 1401، حدود هزار و 500 تا هزار و 560میلیارد تومان باشد.
حاشیه سود ناخالص
مزیتی که حاشیه سود ناخالص برای تحلیلگر ایجاد می‌کند، این است که می‌توان آن را برای گروه یا تک‌تک محصولات تولیدی در نظر گرفت. در سال‌های 1400 و 99، کمترین حاشیه سود ناخالص برای محصولات سرمایشی و گرمایشی و غذاساز‌ها و بیشترین حاشیه سود ناخالص برای محصولات پخت‌وپز بوده است. فروش سایر محصولات نیز در سال 99 حاشیه زیان ناخالص 2درصدی داشته که در سال 1400 به سود ناخالص 4درصدی رسیده است.
