مقایسه عملکرد نیمه اول سال ۱۴۰۰ صنعت محصولات غذایی نشان داد
بورسی‌های برتر صنعت غذایی
در این گزارش قصد داریم به بررسی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران که در صنعت غذایی فعالیت می‌کنند، بپردازیم. صنعت غذایی در بورس تهران قابل تفکیک به چند حوزه مختلف، از جمله صنعت دامپروری، روغن خوراکی و مواد غذایی است. گزارش حاضر از میان شرکت‌های فعال در این صنایع به بررسی شرکت‌های «سیمرغ»، «سپید»، «غدیس»، «غبهنوش» و «غکورش» که از نظر سودآوری عملکرد بهتری داشته و نسبت P/ E قابل قبولی دارند، خواهد پرداخت. سطح زندگی مردم یک کشور بستگی به توانایی آن کشور در تولید کالا و خدمات دارد و از آنجا که سهم قابل‌توجهی از کالا و خدمات مربوط به صنعت غذایی است بنابراین دولت‌‌‌‌‌‌ها همواره تامین امنیت غذایی جامعه را به عنوان یک هدف استراتژیک در نظر می‌‌‌گیرند. از این رو شناخت عوامل موثر بر قیمت مواد غذایی از منظر سیاستگذاری‌‌‌ها حائزاهمیت خواهد بود.
در مجموع سیاست‌های تاثیرگذار بر صنعت مواد غذایی را می‌توان در دو تقسیم‌بندی جامع مطرح کرد:
۱- سیاست‌های کلان پولی و ارزی
۲- سیاست‌هایی که ارتباط مستقیم با بخش کشاورزی دارند همچون قیمت‌گذاری محصولات کشاورزی و غذایی، اعطای یارانه و...
بدیهی است تغییر در هر کدام از سیاست‌های فوق می‌تواند تاثیر قابل‌توجهی بر قیمت مواد غذایی - که یک متغیر کلیدی در این صنعت است - داشته باشد. قیمت مواد غذایی می‌تواند هم بر میزان تقاضا از سوی مصرف‌کننده و هم بر میزان عرضه و به نوعی انگیزه‌‌‌های تولید کشاورزان تاثیرگذار باشد. در راستای همین سیاستگذاری‌‌‌ها، دولت در جهت تامین معیشت مردم و در پی رشد ناگهانی نرخ ارز در سال ۹۷ تصمیم به تخصیص ارز ۴۲۰۰تومانی به کالاهای اساسی گرفت و هر سال مبلغی را با عنوان ارز ترجیحی در بودجه لحاظ کرد، با این حال بودجه ۱۴۰۰ با این فرض بسته شد که ارز ترجیحی فقط در ۶ماه ابتدایی سال تخصیص داده شود و تا انتهای سال به صورت تدریجی حذف شود. حال با اتمام نیمه نخست سال، بیش از هر زمان دیگری بحث حذف یا باقی‌ماندن ارز ۴۲۰۰ مطرح می‌شود که برای بررسی اثرگذاری آن بر شرکت‌های بورسی لازم است میزان تاثیر آن بر افزایش هزینه‌‌‌‌‌‌ها و افزایش درآمدها بررسی شود. در میان شرکت‌های فعال در بازار سرمایه، میزان بهره‌‌‌مندی شرکت‌ها از ارز ۴۲۰۰ متفاوت است و مصارف ارزی همه کالاها از طریق ارز دولتی تامین نمی‌شود، ولی آنچه مسلم است با حذف آن نرخ خرید برخی مواد اولیه در شرکت‌ها افزایش خواهد یافت و نرخ فروش محصولات آنها نیز متناسب با افزایش نرخ مواد اولیه افزایش می‌‌‌یابد که در مجموع می‌تواند اتفاق مثبتی تلقی شود. از طرفی قیمت محصولات کشاورزی و غذایی به طور غیرمستقیم تحت‌تاثیر سیاست‌های کلان نیز قرار می‌گیرد که در این خصوص می‌توان متغیری چون حجم نقدینگی را مثال زد. از آنجا که در ایران هزینه مواد غذایی سهم قابل‌توجهی از کل هزینه‌‌‌های خانوار را به خود اختصاص می‌دهد، بدیهی است با افزایش حجم نقدینگی، قیمت مواد غذایی نیز با رشد همراه خواهد بود.
سیمرغ : صنعت طیور در سال گذشته با مشکلات متعددی روبهرو بود که به طور مستقیم در بخش‌‌‌های مختلف این صنعت از جمله مرغ مادر گوشتی، مرغ مادر تخمگذار، تخمگذار تجاری و مرغ گوشتی تاثیرگذار بود به طوری که با نوسانات نرخ ارز، شاهد افزایش بسیار زیاد قیمت نهاده‌‌‌‌‌‌ها و اقلام مصرفی همچون خوراک طیور، دارو، واکسن و مکمل‌‌‌ها بودیم. از معضلات دیگری که شرکت‌های تولیدکننده در این صنعت را درگیر خود کرد، افت شدید قیمت جوجه یکروزه گوشتی در بخش عمده‌‌‌ای از سال بود که در مواردی این شرکت‌ها مجبور به فروش جوجه یکروزه گوشتی پایین‌‌‌تر از قیمت تمام شده آن بودند. از طرفی در پی افزایش بی‌رویه قیمت تخم‌مرغ خوراکی، نهادهای نظارتی اقدام به تعیین نرخ مصوب و پایین‌‌‌تر از نرخ معمول بازار کردند که تاثیر قابل‌توجهی بر سودآوری این شرکت‌ها داشت. شرکت سیمرغ در گزارش ۹ماهه منتهی به ۳۱/ ۰۶/ ۱۴۰۰ به میزان ۹۷۸میلیارد تومان درآمد عملیاتی شناسایی کرده که نسبت به مدت مشابه سال قبل با رشد ۹۶درصدی همراه بوده است. ترکیب درآمدی شرکت حاصل فروش محصولات تخم‌مرغ، جوجه یکروزه، پولت و جوجه یکروزه تخمگذار بوده که درصد قابل‌توجهی از آن مربوط به محصول تخم‌مرغ است.
از ابتدای سال ۹۹ تا انتهای شهریور ماه سال‌جاری نرخ هر کیلوگرم تخم‌مرغ از ۹۲۰۰ تومان به کیلویی ۱۹هزار و ۸۰۰ تومان رسیده است. «سیمرغ» در تابستان ۱۴۰۰ با رشد درآمد ۵۳درصدی نسبت به بهار همراه بود که در مقابل انتظارات فعالان بازار سرمایه توانست درآمد عملیاتی بالاتری را محقق کند، در حالی که سود هر سهم این شرکت در دو فصل ابتدایی سال مالی آن به ترتیب برابر با ۶۶ و ۴۳تومان بوده، در تابستان به ازای هر سهم ۱۲۰تومان سود شناسایی کرد که تقریبا دور از انتظار بازار بود. در مجموع این شرکت در ۹ماه ابتدایی سال مالی خود، به ازای هر سهم ۲۲۹تومان سود شناسایی کرده که این عدد در مدت مشابه سال قبل ۴۵ تومان بوده است. روند رشد درآمدهای عملیاتی، رشد تولید و رشد نرخ فروش محصول اصلی این شرکت سبب شده «سیمرغ» از نظر فعالان بازار سرمایه به عنوان گزینه مناسبی برای سرمایه‌گذاری شناسایی شود و در روزهای اخیر شاهد تقاضای قابل‌توجهی در این سهم بودیم.
سپید: شرکت سپید ماکیان، از تازه‌واردان بورس اوراق بهادار تهران، در صنعت مرغ گوشتی فعال است و از ابتدای ورودش به بورس با استقبال قابل‌توجهی از سوی سهامداران روبهرو شد و سود خوبی نیز نصیب آنها کرد. محصولات این شرکت به ترتیب بیشترین سهم از درآمد عبارتند از: مرغ آماده طبخ، قطعه‌بندی شده، مرغ منجمد، دان، قطعه‌بندی شده منجمد، مرغ زنده و جوجه یکروزه. فعالیت شرکت سپید به این صورت است که با مرغداران خرد در قالب قرارداد مشارکت وارد همکاری شده و از این طریق امکان افزایش ظرفیت تولید بدون سرمایه‌گذاری اولیه را فراهم می‌کند. نحوه همکاری از این قرار است که تامین سالن پرورش، هزینه‌‌‌های پرسنلی، سوخت و انرژی، دارو، ویتامین و ضدعفونی توسط طرف قرارداد و تامین جوجه، واکسن، دان و هزینه حمل مرتبط با این موارد توسط شرکت است و در نهایت مرغ تولیدی توسط شرکت دریافت و هزینه‌‌‌ای معادل ۱۳درصد نرخ مصوب به طرف مشارکت پرداخت می‌شود. در واقع از مزیت‌‌‌‌‌‌های بزرگ سپید همین برون‌سپاری تولید مرغ زنده است که با این کار ریسک تولید را به تولیدکننده شریک منتقل می‌کند، از طرفی با توجه به ظرفیت بازار و توان شرکت در جذب واحدهای مشارکتی، این امکان برای شرکت فراهم است که تولیدات خود را در زنجیره تولید گوشت مرغ افزایش دهد. هر چند شرکت سپید ماکیان در نیمه اول سال ۱۴۰۰ توانست مبلغ ۱۴۰۸میلیارد تومان درآمد عملیاتی به ثبت برساند که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۱۱۹درصد رشد را به همراه داشته است، اما در مقابل انتظارات فعالان بازار سرمایه عملکرد فصلی این شرکت کمی ضعیف بود. این شرکت در فصل بهار درآمد ۷۰۰میلیارد تومانی داشت و انتظار می‌‌‌رفت در فصل دوم سال با افزایش تولید خود بتواند درآمد بالاتری را به ثبت برساند که به سبب افت تولید در سه ماه دوم سال درآمد ۷۰۸میلیارد تومانی شناسایی کرد. ثبات در درآمد فصلی و از طرفی رشد بهای تمام شده در تابستان باعث شد سود محقق شده به ازای هر سهم سپید در فصل دوم سال ۱۵۴ تومان اعلام شود که نسبت به فصل قبل افت ۲۱درصدی داشت. در مجموع سپید در نیمه اول سال ۱۴۰۰ به ازای هر سهم ۳۵۰تومان سود ساخته که نسبت به سود ۸۸تومانی سال قبل با رشد قابل‌توجه ۲۹۸درصدی همراه بوده و می‌توان گفت در میان شرکت‌های همگروه خود در بورس یکی از نمادهایی است که نسبت قیمت به سود پایینی دارد و می‌تواند سهم مناسبی جهت سرمایه‌گذاری باشد.
غدیس: شرکت پاکدیس از جمله شرکت‌های فعال صنعت غذایی در بازار سرمایه است که نسبت قیمت به سود پایینی دارد. این شرکت در تولید محصولات متنوعی از جمله آبمیوه گازدار و بدون گاز، نوشابه، سرکه، رب، الکل، کنسانتره آبمیوه و سبزیجات و... فعالیت می‌کند که آبمیوه، نوشابه و مالشعیر محصولات اصلی آن به شمار می‌‌‌روند. «غدیس» در نیمه اول ۱۴۰۰ موفق به کسب درآمد عملیاتی ۵۸۰میلیارد تومانی شد که نسبت به مدت مشابه سال قبل با رشد ۹۶درصدی همراه بوده است. با بررسی عملکرد فصلی این شرکت می‌‌‌بینیم که سودآوری این شرکت در تابستان سال‌جاری نسبت به بهار با افت ۱۳درصدی همراه بوده است. در سه ماه دوم سال‌جاری، میانگین نرخ فروش آبمیوه که محصول اصلی شرکت است نسبت به میانگین سه ماه ابتدایی سال ۹درصد رشد کرده است، در کنار رشد نرخ اگرچه میزان تولید محصولات شرکت افزایش یافته اما میزان فروش نسبت به بهار کمتر بوده که منجر به افت درآمد فصلی شرکت شده است. با ادامه روند فعلی شرکت می‌توان سود تقریبا ۲۰۰ تومانی به ازای هر سهم را برای «غدیس» تا پایان سال پیش‌بینی کرد که نشان‌‌‌دهنده وضعیت مطلوب شرکت تا پایان سال است.
غبهنوش: شرکت بهنوش نیز محصولات متنوعی از قبیل ماءالشعیر، آبمیوه، انواع نوشیدنی، دوغ، نوشابه گازدار و آب معدنی تولید می‌کند که تقریبا ۶۰درصد ظرفیت نرمال شرکت مربوط به محصول ماءالشعیر است.
«غبهنوش» در گزارش ۶ماهه منتهی به شهریور ماه خود با ثبت درآمد عملیاتی ۱۱۰۹میلیارد تومانی، به ازای هر سهم ۲۷۱ تومان سود شناسایی کرد که نسبت به مدت مشابه سال قبل با رشد ۵۲درصدی همراه بوده است و در عملکرد فصلی خود نیز به صورت خطی پیش رفته و در تابستان تقریبا مشابه بهار بوده است.
غکورش: شرکت صنعت غذایی کورش یکی دیگر از تازه‌واردان بورس اوراق بهادار تهران است که خیلی زود بین فعالان بازار شناخته شد و ارزنده بودن آن نظر سهامداران را به خود جلب کرد. «غکورش» تولیدکننده روغن خوراکی است، محصولی که در صنعت غذا به عنوان یک محصول استراتژیک و اساسی به شمار می‌رود. این شرکت توانسته سهم ۷۸/ ۱۵درصدی از بازار روغن کشور را به خود اختصاص دهد که در این زمینه دومین شرکت در بین تولیدکنندگان روغن در ایران است. «غکورش» در نیمه اول سال‌جاری با درآمد ۳۳۹۸میلیارد تومانی خود که نسبت به مدت مشابه سال قبل با رشد ۸۹درصدی همراه بود، توانست به ازای هر سهم ۱۹۴تومان سود شناسایی کند.
تولید ماهانه روغن خوراکی در این شرکت به طور متوسط ۲۹هزار و ۶۰۰تن بوده که در مجموع ۶ ماه گذشته ۱۶۱هزار و ۴۳۳تن روغن خوراکی تولید شده که نسبت به نیمه اول سال گذشته رشد ۲۰درصدی داشته است. میانگین نرخ فروش این محصول در نیمه ابتدایی سال ۹۹ کیلویی ۹۸۱۰ تومان بوده در حالی که در نیمه دوم سال همین محصول با نرخ میانگین ۱۴هزار و ۷۰۹تومان و با رشد ۶۵درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل به فروش رسیده است. با این وجود «غکورش» در عملکرد فصلی خود نتوانست انتظارات سهامداران را چنان که باید برآورده کند، این شرکت در بهار محصول خود را با نرخ میانگین ۱۳هزار و ۷۴۳تومان و در تابستان با نرخ میانگین ۱۵هزار و ۶۷۵تومان فروخته و با توجه به افزایش نرخ، انتظار می‌‌‌رفت در فصل دوم سال سود بالاتری را کسب کند که با افت میزان تولید این امر محقق نشد. با این وجود شرکت یادشده هنوز هم در میان شرکت‌های همگروه خود از نسبت قیمت به سود کمتری برخوردار است و می‌تواند گزینه مناسبی برای سرمایه‌گذاری باشد.
