به‌طور میانگین برای تولید یک تن اوره ۵۸۰ کیلوگرم آمونیاک مورد نیاز است. حدود ۷۰ درصد از اوره تولیدی؛ در قاره آسیا، ۱۷ درصد در آمریکا و ۱۰درصد در قاره اروپا مصرف می‌شود. هند، برزیل و آمریکا مهم‌ترین وارد‌کنندگان اوره در جهان هستند. هند مهم‌ترین مقصد صادراتی اوره ایران بوده است که پس از تحریم‌های آمریکا مشکلات بسیاری از این بابت متحمل شده است.

سهم شرکت‌ها از بازار

کل تولید اوره در ایران ۵/ ۶ میلیون تن در سال است که حدود ۲میلیون تن آن مصرف داخلی و ۵/ ۴ میلیون تن آن صادر می‌شود. شرکت پتروشیمی پردیس با سهم بازار ۴۶ درصدی به‌عنوان بزرگ‌ترین اوره ساز داخلی شناخته می‌شود. شرکت‌های پتروشیمی شیراز (۲۵درصد)، کرمانشاه (۱۰درصد)، خراسان(۱۰درصد)و رازی (۹درصد) دررتبه‌های بعدی تولید قرار می‌گیرند. بین تولید‌کنندگان اوره داخلی پتروشیمی پردیس به دلیل وزن بالای فروش صادراتی و اعمال نرخ‌های جهانی، از قوی ترین شرکت‌های اوره ساز داخلی بوده است. رکورد بیشترین فروش اوره کشاورزی در ساختار فروش شرکت معمولا در اختیار پتروشیمی کرمانشاه است. همچنین پتروشیمی خراسان به دلیل وجود محصول کریستال ملامین در سبد محصول خود ارزش افزوده بالاتری را ایجاد می‌کند.

بهبود نسبی قیمت اوره به گاز

از ابتدای سال جاری به دلیل شیوع ویروس کرونا اقتصاد جهان با رکود قابل توجهی رو به رو شده است. نرخ گاز جهانی در این مدت با کاهش قابل‌توجهی رو به رو بوده است. نرخ فروش اوره گرانول پس از کاهش حدود ۲۲درصدی در محدوده قیمتی ۲۰۴ دلار تثبیت شد. نکته قابل توجه در این خصوص بهبود نسبی قیمت اوره به گاز طی یک ماه اخیر بوده که باعث توجه بیشتر به این صنعت شده است. از ابتدای سال جاری کمترین نرخ فروش اوره گرانول در بورس کالا در انتهای اردیبهشت ۲۲میلیون ریال در هرتن بوده است که با رشد ۷۸درصدی در دهه اول مهر به ۴۰میلیون ریال در هر تن رسید. اوره پریل نیز با نرخ ۲۳میلیون ریال در هر تن در ابتدای خرداد ماه جاری با ۲برابر شدن نرخ در دهه اول مهر ماه سال جاری ۵۰میلیون ریال در هرتن معامله شده است. بر اساس آخرین گزارش‌های منتشر شده شرکت‌ها در شهریور سال جاری به‌طور میانگین نرخ فروش صادراتی محصولات ۴۰میلیون ریال در هرتن بوده است.

تولید اوره

در حال حاضر تولید اوره در ایران به ازای هر تن ۹۵ دلار هزینه دارد، این درحالی است که در کشور‌هایی مثل هند و چین این هزینه ۱۷۰ دلار به بالا برآورد می‌شود. از همین رو ایران از نظر هزینه تولید در شرایط مناسبی نسبت به نامداران این صنعت قرار می‌گیرد. در منطقه هزینه تولید اوره در ایران با عربستان قابل رقابت است که به دلیل دسترسی ایران به منابع گازی از مزیت نسبی به عربستان برخوردار است.

درسال میلادی جاری با توجه به شیوع کرونا قیمت اوره نسبت به کلیه تولیدات پتروشیمی کاهش چندانی نداشته است و ثبات بیشتری از خود نشان داده است. از مهم‌ترین دلایل ثبات قیمتی اوره تقاضای ثابت کشاورزان برای آن به ویژه کودهای شیمیایی نیتروژن دار است زیرا خاک نمی‌تواند نیتروژن را برای مدت طولانی در خود حفظ کند. همچنین تقاضای این محصول به‌صورت خطی با افزایش تقاضای جهانی محصولات غذایی افزایش پیدا می‌کند.از طرف دیگر برزیل به دلیل طرح توسعه کشاورزی در دشت‌های آمازون مصرف اوره را تا ۱۶درصد در آینده‌ای نزدیک افزایش خواهد داد. در نگاه کلان‌تر وجود طرح‌هایی که معطوف به تولید سوخت از اوره است چشم‌انداز رشد این صنعت را بسیار روشن برآورد کرده است. تعطیلی واحد‌های پتروشیمی به دلیل آلودگی و اثرات سو در محیط زیست توسط دولت چین نیز از عواملی است که موجب بهبود قیمت اوره طی سال‌های اخیر بوده است.

نگاهی به گزارش‌های ماهانه

شرکت پتروشیمی پردیس در حالی در آخرین ماه سال مالی، فروش ۱۲۰۶ میلیاردی را ثبت کرده که این عدد نسبت به ماه قبل ۳۷درصد و نسبت به میانگین سال‌جاری ۹۸درصد رشد داشته است. مجموع فـروش ۱۲ ماهه به ۷.۹۱۲ میلیارد تومان رسیده است. میانگین مبلغ فـروش ماهانه سال مالی قبل ۴۰۹ میلیارد تومان بوده است. پتروشیمی پردیس در این ماه ۲۸۸ هزار تن اوره تولید کرده است. متوسط تولید سال مالی جاری ۲۲۶ هزار تن بوده است. شپدیس نیز در ماه جاری ۳۰۴ هزار تن اوره فروخته است. سهم اوره صادراتی ۲۲۴ هزار تن بوده و در صادرات عالی عمل کرده است. میانگین فـروش سال مالی قبل ۲۱۷ هزار تن و در سال مالی جاری ۲۴۱ هزار تن بوده است. نرخ فـروش اوره داخلی در این ماه به ازای هر کیلوگرم ۲.۲۳۴ تومان و نرخ فـروش صادراتی ۴.۳۹۶ تومان بوده است که نسبت به مرداد ماه رشد ۱۱درصدی  و نسبت به میانگین سال‌جاری ۵۴ درصد رشد داشته است.

پتروشیمی خراسان هم گزارش عملکرد تولید و فروش شهریور را با رشد فروش منتشر کرد. این پتروشیمی طی ماه گذشته ۱۵۶ میلیارد تومان فروش داشت که نسبت به مرداد ماه ۱۳درصد رشد داشته است. همچنین مجموع فروش شرکت در نیمه نخست سال ۹۹، ۷۱۵ میلیارد تومان بوده که نسبت به دوره مشابه سال قبل ۴ درصد رشد داشته است. شرکت در شهریور ماه نزدیک به ۵۳ هزار اوره تن تولید کرده که حدود ۶ هزار تن آن را برای تولید کریستال ملامین استفاده کرده و از مقدار باقی مانده تولیدی اوره خود ۳۵ هزار تن را به فروش رسانده است. مجموع اوره تولیدی شرکت در نیمه نخست سال ۹۹، ۲۴۱ هزار تن بوده که نسبت به دوره مشابه سال قبل ۲۵درصد کاهش داشته است. دلیل اصلی کاهش تولید شرکت نسبت به مدت مشابه سال قبل تعمیرات اساسی شرکت به مدت یک ماه در نیمه نخست سال ۹۹ بوده است. مجموع فروش مقدار اوره شرکت در نیمه نخست سال ۹۹، ۲۰۸ هزار تن بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲۱ درصد کاهش داشته است. موجودی اوره شرکت در پایان فصل بهار ۳هزار تن بوده و در تابستان روند افزایشی داشته و به عدد ۳۵هزار تن رسیده است. نرخ فروش اوره صادراتی شرکت در شهریور ماه نزدیک به ۱۹۴ دلار به ازای هر تن بوده و شرکت اوره صادراتی خود را در مرداد ماه ۱۸۰ دلار به فروش رسانده است. نرخ فروش کریستال ملامین داخلی شرکت در شهریور ماه نسبت به مرداد ۱۱ درصد کاهش داشته است.

پتروشیمی شیراز در شهریور ماه ۵۵۸‌میلیارد تومان فروش داشته که نسبت به ماه قبل ۱۰ درصد رشد داشته است. مجموع فروش شرکت در نیمه نخست سال ۹۹، ۲۵۶۱ میلیارد تومان بوده که نسبت به دوره مشابه سال قبل ۵۰ درصد رشد داشته است.مقدار فروش اوره شرکت در شهریور ماه ۱۵۱ هزار تن بوده که نسبت به ماه گذشته ۵ درصد رشد داشته است. مجموع فروش اوره شرکت در ۶ ماه نخست سال ۹۹، ۸۱۱ هزار تن بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۹ درصد رشد داشته است. همچنین نرخ فروش اوره صادراتی شرکت در شهریور  ۱۹۰ دلار بوده است. ضمن اینکه نرخ فروش ریالی اوره صادراتی شرکت نسبت به ماه قبل ۱۰درصد رشد داشته است.

روند تغییرات قیمت اوره برای تحویل نقدی در منطقه خلیج‌فارس در هفته گذشته نیز شاهد تحولات محسوسی نبود و در نهایت با رشد ۳/ ۰ درصدی (یک دلار) به سطح ۲۶۴ دلار در هر تن دست یافت. در مقیاس ماهانه قیمت اوره ظرف ۴ هفته اخیر شاهد افت ۶/ ۳درصدی بوده است.