حرکت بازار نفت به سمت ثبات
جایی در آسیای دور! چین با بهرهبرداری از فرصت طلایی به دست آمده مخازن استراتژیک خود را مملو از نفت ارزان کرد و بیشک برنده اصلی این جنگ بود، هندیها هم کمبهره نبودند از این فضای زد و خورد، جایی که آنها برای ذخیره بیشتر از مخازن خارج از سرزمین اصلی نیز استفاده کردند، هندیها بخشی از ذخایر خود را در آمریکا دپو کردند تا در آیندهای نهچندان دور بتوانند از آن برای منافع اقتصادی و سیاسی خود بهرهمند شوند!
عربستان نزدیک به آمریکا در شروع با هدف از میدان بهدر کردن روسها وارد این جنگ شد ولی پس از مقاومت طولانی مدت آنها نوک پیکان این تهاجم به سمت نفت شیل آمریکا چرخید و به بحرانی کمسابقه در صنعت نفت آمریکا تبدیل شد جایی که قیمت برای یک روز تا منفی ۳۸ دلار سقوط کرد، میزان دکلهای حفاری فعال در آمریکا به پایینترین سطح خود از ۱۹۴۵ تا کنون رسید و اینجا بود که ترمز پایان جنگ کشیده شد.
با این حال به نظر میرسد در ماههای آینده با توجه به استمرار کاهش سقف تولید بازار با کسری ۳ تا ۵ میلیون بشکهای مواجه شود، راهکاری منطقی برای ایجاد ثبات قیمت و پس از آن افزایش پلکانی اما این به تنهایی کافی است؟
اکثر کشورهای تامینکننده پس از جنگ نفت و بحران کرونا با کسری بودجه در سقفهای گوناگونی مواجه هستند، بخش عمده این کشورها بودجهای تا ۹۰ درصد وابسته به درآمدهای نفت دارند پس بهنظر میرسد شرایط برای استمرار کاهش سقف تولید نهایتا بازه طولانی مدتی نداشته باشد، از آن سو بحران کرونا بخش بزرگی از صنایع و اقتصاد جهان را درگیر خود کرده و امید به بازگشت سقف مصرف یا ایجاد رکوردی جدید برای مصرف بهشدت دور از ذهن است. تعاملات اوپک و اوپکپلاسیها هم تابعی از شرایط سیاسی و اقتصادی است و همین توافق دستوپا شکسته هم بهنوعی پیروزی بزرگی به حساب میآید و فراتر از آن بهشدت دور از ذهن است. با توصیفات فوق بهنظر میرسد باید شاهد استمرار این آشفتگی تا پایان سال میلادی ۲۰۲۰ باشیم.
همانطور که پیشتر گفته شد نوسانات سینوسی در بازار دور از ذهن نیست، گرچه تصمیم تولیدکنندگان بر ثابت نگه داشتن قیمتهاست اما این تصمیم بدون اراده قطعی امکانپذیر نیست پس باید منتظر تصمیمات در نشستهای آتی بود تا مدلی از همکاری جدید بازتعریف شود مانند آن چیزی که در توافق قبلی دیده شد و بخشی از کاهش تولید مکزیک را آمریکا به گردن گرفت؛ اما آیا این الگو قابل تعمیم به دیگر کشورها است؟ برای پایداری بازار تولید و ثبات قیمتها یکی از مهمترین گزینههای روی میز این جنس از تعاملات است که باید کشورهای تولیدکننده به شدت روی آن تمرکز کنند.
بهطور کل باید گفت بازار به سمت ثبات برای کوتاهمدت در حال حرکت است، ریزش قیمت شدید در شرایط فعلی و بدون برآورد بحرانهای احتمالی دیگر دور از تصور است و افزایش قیمت بهصورت آهسته و پلکانی با استمرار سیاستهای فعلی در عرضه با کندی اما به سمت مثبت است و بحران اپیدمی کرونا نقشی پررنگ را ایفا خواهد کرد. در صورت پیدا شدن راههای درمان یا کاهش همهگیری شاهد افزایش تقاضا خواهیم بود که میتواند بهعنوان یک کاتالیزور در افزایش قیمت و تقاضا عمل کند.
جدا از همه گفتههای بالا و ناگفتههای فراوانتر، راه ثبات در بازار نفت از تونل تعامل میگذرد. اوپک بهعنوان قدیمیترین محفل نفتی برای عرضهکنندگان بهسرعت باید جایگاه قدیمی خود را بازیابی و اصلاح کند؛ ضعف اوپک به ضرر تمام تولیدکنندگان قدیمی و به نفع نفتهای نوظهور است.