زنان پشت درهای بسته

زنان در دوره‌های مختلف همراه مردان بوده‌اند، چه آن زمان که مرد به شکار می‌رفت و زن در خانه می‌ماند و به خانه و فرزندان رسیدگی می‌کرد و چه آن زمان که یکجانشینی رواج یافت و کشاورزی پدید آمد، اما آیا همراهی زن و مرد در یک تقسیم کار برابر توانست به مرور زمان سهم برابر را نیز نصیب زنان نیز کند؟ آنچه مسلم است و تاریخ نیز بر آن گواهی دارد، این است که سهم‌بری زن و مرد از دارایی خانواده یکسان نبوده است. عموما دارایی خانواده به رغم مشارکت زنان در اختیار مردان بوده و کار زنان به عنوان شغل بدون دستمزد؛ اما وظیفه‌ای دائمی نگریسته می‌شده است - و همچنان در بسیاری از مناطق نگریسته می‌شود - همچنین به واسطه ازدواج دختران در نوجوانی و عنفوان جوانی، رییس خانواده به آنها به چشم سرمایه‌گذاری بلندمدت نگاه نکرده و اختصاص بخشی از درآمد را به آموزش دختران، به عنوان یک هزینه اضافی فرض کرده‌اند. مشکلاتی نظیر دوری مسیر، فقدان امکانات بهداشتی و ... در کنار هنجارها و سنت‌های حاکم بر مناطق روستایی نیز دست به دست هم داده تا در بسیاری از مناطق به ویژه در کشورهای در حال توسعه زنان و دختران روستایی با مشکلات بیشتری در مقایسه با پسران مواجه بوده و از آموزش بازبمانند. فقدان آموزش همچنان زنان را در مشاغل ساده و فاقد مهارت نگه داشته و فقدان مهارت نیز چرخه فقر و بی‌سوادی را در میان این قشر استمرار می‌بخشد. اما تغییر در این چرخه معیوب و توانمندسازی زنان جدا از تغییر در نگرش‌ها و هنجارهای روستاها، نیازمند عزم جدی و حمایت از آموزش زنان در این مناطق است. حمایت‌هایی که همراه با در نظر گرفتن فرهنگ و توانمندی‌های منطقه بوده و آموزش و کارآفرینی زنان را به دنبال داشته باشد. اهمیت تغییر در شرایط زندگی زنان تا آنجا است که سازمان ملل متحد روزی را با عنوان «روز بین‌المللی زنان روستایی» (۲۵ مهر مطابق با ۱۷ اکتبر) نامگذاری کرده و در تلاش است در این روز نگاهی به فعالیت‌های صورت گرفته در این زمینه در کشورهای مختلف داشته باشد و نمونه‌های پیش‌رو را به دیگران نیز معرفی کند. ما نیز در آستانه این روز ضمن مرور برخی پژوهش‌های صورت گرفته در زمینه زنان روستایی در ایران، نتایج و راهکارهای آنها را برای تغییر وضعیت معیشتی زنان روستایی کشورمان مرور و در کنار آن نیز برخی راه‌حل‌های مطرح شده در یکی از مقالات مندرج در صفحه «روز بین‌المللی زنان» یونسکو را نیز مطرح می‌کنیم. با این امید که شاهد باشیم در سال‌های آتی استعدادهای نهفته نیمی از جمعیت روستاها بیش از پیش شکوفا و در راه توسعه پایدار جامعه به کار گرفته شود.