پارکومتر؛ سیستمی که کسی آن را جدی نمی‌گیرد - ۳۰ آذر ۹۱
صدرا محقق
بر اساس آخرین آمارها تهران بیش از ۵۰۰ هزار جای پارک خودرو کم دارد. پارکومتر یا آنگونه که شرکت کنترل ترافیک تهران تعریف می‌کند؛ «پروژه مدیریت پارک حاشیه‌ای با دستگاه خودپرداز پارک». این عنوانِ اصلی‌ترین پروژه‌ای است که می‌خواهد وضعیت پارک کردن خودروها را در حاشیه خیابان‌های تهران سر و سامان بدهد. چهل و پنج سال از روزی که اولین نسل پارکومترها در خیابان‌های تهران نصب شد می‌گذرد، این سیستم‌ها نخستین بار در خیابان‌های فردوسی، منوچهری و ولی‌عصر نصب شد که با سکه‌های ۵ یا۱۰ ریالی فعال می‌شد.
بر اساس آخرین آمارها تهران بیش از ۵۰۰ هزار جای پارک خودرو کم دارد. پارکومتر یا آنگونه که شرکت کنترل ترافیک تهران تعریف می‌کند؛ «پروژه مدیریت پارک حاشیه‌ای با دستگاه خودپرداز پارک». این عنوانِ اصلی‌ترین پروژه‌ای است که می‌خواهد وضعیت پارک کردن خودروها را در حاشیه خیابان‌های تهران سر و سامان بدهد. چهل و پنج سال از روزی که اولین نسل پارکومترها در خیابان‌های تهران نصب شد می‌گذرد، این سیستم‌ها نخستین بار در خیابان‌های فردوسی، منوچهری و ولی‌عصر نصب شد که با سکه‌های ۵ یا۱۰ ریالی فعال می‌شد.
صدرا محقق
بر اساس آخرین آمارها تهران بیش از ۵۰۰ هزار جای پارک خودرو کم دارد. پارکومتر یا آنگونه که شرکت کنترل ترافیک تهران تعریف می‌کند؛ «پروژه مدیریت پارک حاشیه‌ای با دستگاه خودپرداز پارک». این عنوانِ اصلی‌ترین پروژه‌ای است که می‌خواهد وضعیت پارک کردن خودروها را در حاشیه خیابان‌های تهران سر و سامان بدهد. چهل و پنج سال از روزی که اولین نسل پارکومترها در خیابان‌های تهران نصب شد می‌گذرد، این سیستم‌ها نخستین بار در خیابان‌های فردوسی، منوچهری و ولی‌عصر نصب شد که با سکه‌های ۵ یا۱۰ ریالی فعال می‌شد. در طول این سال‌ها، در چند نوبت دستگاه‌های پارکومتر پیشرفته‌تر شده‌اند. با این حال، در هیچ دوره‌ای کسی در این کلانشهر، آنها را جدی نگرفت. رانندگان بی‌اعتنا به دستگاه‌های نصب‌شده کنار خیابان، ماشینشان را پارک می‌کردند و برای آنها تره هم خرد نمی‌کردند.
غیر از رانندگان حتی خود شهرداری و راهنمایی و رانندگی هم گویا خیلی به جدی بودن ماجرای پارکبان‌ها اعتقادی نداشتند، چرا اگر جز این بود خیابان‌های بیشتری از شهر زیر پوشش پارکومترها می‌رفت یا آنها که بدون پرداخت هیچ هزینه‌ای ماشینشان را در حاشیه خیابان پارک می‌کردند، جریمه می‌شدند.
همین هم سبب شد چند سال پیش شهرداری عطای استفاده از تکنولوژی را به لقایش ببخشد و در خیابان‌های تهران به جای پارکومتر، از پارکبان استفاده کند. طرح پارکبان با همکاری راهنمایی و رانندگی تهران و شهرداری به اجرا درآمد. برای این کار، ۵۰ هزار فضای پارک شهری در حاشیه خیابان‌ها مشخص شد و در ۱۱۲ معبر تهران، چیزی در حدود ۱۱ هزار فضای پارک فراهم شد. پارکبان‌ها اما برخلاف پارکومترها دستگاه نبودند، آدم بودند، جوان‌هایی با کاورها و کارت‌های شناسایی مشخص.
پروژه پارکبان‌ها در تهران گرفت و یکباره حاشیه همه خیابان‌های شهر به دست آنها سپرده شد تا پارک ماشین‌ها را در این نقاط سروسامانی بدهند و در ازای آن از صاحبان خودروها پولی بگیرند، اما لازم به گفتن نیست، همین که ماجرای پول آمد وسط، بساط سوءاستفاده از خیابان‌ها و کوچه‌ها و پس کوچه‌های شهر فراگیر شد. هر کس برای خودش کاوری خرید و شروع کرد به اجاره کوچه و خیابان‌های شهر برای پارک ماشین‌ها. آش آنقدر شور شد که صدای خیلی‌ها درآمد، از جمله رییس راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ در سال 89 که به مردم نسبت به پارکبان‌های جعلی هشدار داده و گفته بود: «گاهی مشاهده می‌شود که برخی از سازمان‌ها و دستگاه‌ها، خودسرانه اقدام به اشغال بخشی از معابر و اجاره آن به شهروندان می‌کنند که راهنمایی و رانندگی با آن برخورد قاطع خواهد کرد.»
همه کار پارکبان‌ها اما بد نبود، در بسیاری از نقاط شهر در کنار این سوءاستفاده‌ها سروسامانی هم به وضعیت پارک خودروها داده می‌شد، علاوه بر این، برای صدها جوان هم فرصت‌های شغلی به وجود آمد بود. کار ادامه داشت تا سر و کله نسل جدید پارکومترها، موسوم به پارکومترهای هوشمند، در شهر پیدا شد. دستگاه‌های زرد رنگ که هر کدام قرار است هشت جای پارک را ساماندهی کنند.
پارکومترهای هوشمند فعال شد، حاشیه خیابان‌ها خط‌کشی شد و جوانان پارکبان به خانه فرستاده شدند، اما آیا نسل جدید پارکومترها می‌تواند پس از 45 سال تجربه ناموفق و شکست‌خورده، سربلند و پیروز به درآید؟ مسوولان حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران که ابراز امیدواری می‌کنند.
جعفر تشکری هاشمی، معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری، یکی از این مدیران است، او در همین‌باره می‌گوید: «به دلیل مشکلاتی که شهروندان تهرانی در بحث پارکبان‌ها با آن مواجه بودند از جمله اینکه پارکبان‌ها همیشه در دسترس نبودند و یا احتمال بروز تخلفاتی در صدور قبوض پارکبان مطرح شده بود، بنابراین با استفاده از دستگاه‌های خودپرداز قبوض پارکبان در سطح شهر، می‌توان ارتباط منطقی و کنترل‌شده‌ای بین میزان تقاضا و ساعت تقاضای پارک خودروها، طی ساعات مختلف روز، ایجاد کرد. هزینه تولید و اداره دستگاه‌های مکانیزه صدور قبض توسط پارکومترهای هوشمند نسبت به پارکومترهای قدیمی بسیار کمتر و مقرون به‌صرفه‌تر است، قدیمی‌ها ۱۰ برابر درآمدی که کسب می‌کردند، هزینه داشتند، درحالی‌که پارکومترهای هوشمند با قابلیت پاسخگویی به ۲۰ تا ۴۰ خودرو در یک ساعت کاملا مقرون به صرفه هستند.»
بر اساس قوانین و محاسبات شهرداری تهران، حداکثر زمان مجاز توقف برای پارک حاشیه‌ای در جلوی این پارکومترها 2 ساعت است که پس از پایان این مدت، صاحب وسیله نقلیه باید محل را ترک کند، قیمت پارک نیز مطابق مصوبه شورای اسلامی شهر تهران برای هر ساعت 300 تومان است و در صورتی که رانندگان تقاضای بیش از 2 ساعت پارک خودرو را دارند، باید از پارکینگ‌های عمومی استفاده کنند.
بر اساس آخرین آمار اعلام‌شده از سوی شرکت کنترل ترافیک شهرداری تهران، تاکنون ۱۵ هزار فضای پارک در پایتخت مجهز به پارکومتر هوشمند شده است. در فضای پارک یادشده ۲ هزار و ۴۰۰ دستگاه پارکومتر هوشمند نصب شده است. در برنامه نهایی و مرحله دوم نصب این پارکومترها در همه نقاط شهر، باید ۵۰ هزار پارکومترجدید نصب شود. اما پیش از آن مسوولان شهرداری مدعی شده‌اند برنامه آنها این است که «با به اتمام رسیدن فاز نخست اجرای طرح تجهیز پایتخت به پارکومترهای هوشمند، قرار است بر روی فرهنگ استفاده شهروندان از این دستگاه‌ها کار شود و فعلا قرار نیست فاز دوم آن به اجرا در آید.»
پلیس راهور نیز 50 نیروی پلیس را به منظور کنترل معابر تجهیزشده به پارکومتر گماشته است تا کار جریمه خودروهایی را که بدون پرداخت هزینه و اجاره محل پارک کرده‌اند انجام دهند.
نسل‌های قدیمی و کلاسیک پارکومترها تاکنون گرهی از کار فروبسته معضل پارکینگ تهران باز نکرده‌اند، اما نسل جدید عنوان هوشمند را بر خود دارند، باید دید آیا 15 هزار جای پارکی که توسط نسل جدید پارکومترها مدیریت می‌شوند خواهند توانست از آزمون خود سربلند بیرون بیایند، یا آنها نیز مانند نسل پدران و پدربزرگ‌های خود به زائده‌های کنارخیابانی خلاصه می‌شوند.
بر اساس آخرین آمارها تهران بیش از ۵۰۰ هزار جای پارک خودرو کم دارد. پارکومتر یا آنگونه که شرکت کنترل ترافیک تهران تعریف می‌کند؛ «پروژه مدیریت پارک حاشیه‌ای با دستگاه خودپرداز پارک». این عنوانِ اصلی‌ترین پروژه‌ای است که می‌خواهد وضعیت پارک کردن خودروها را در حاشیه خیابان‌های تهران سر و سامان بدهد. چهل و پنج سال از روزی که اولین نسل پارکومترها در خیابان‌های تهران نصب شد می‌گذرد، این سیستم‌ها نخستین بار در خیابان‌های فردوسی، منوچهری و ولی‌عصر نصب شد که با سکه‌های ۵ یا۱۰ ریالی فعال می‌شد. در طول این سال‌ها، در چند نوبت دستگاه‌های پارکومتر پیشرفته‌تر شده‌اند. با این حال، در هیچ دوره‌ای کسی در این کلانشهر، آنها را جدی نگرفت. رانندگان بی‌اعتنا به دستگاه‌های نصب‌شده کنار خیابان، ماشینشان را پارک می‌کردند و برای آنها تره هم خرد نمی‌کردند.
غیر از رانندگان حتی خود شهرداری و راهنمایی و رانندگی هم گویا خیلی به جدی بودن ماجرای پارکبان‌ها اعتقادی نداشتند، چرا اگر جز این بود خیابان‌های بیشتری از شهر زیر پوشش پارکومترها می‌رفت یا آنها که بدون پرداخت هیچ هزینه‌ای ماشینشان را در حاشیه خیابان پارک می‌کردند، جریمه می‌شدند.
همین هم سبب شد چند سال پیش شهرداری عطای استفاده از تکنولوژی را به لقایش ببخشد و در خیابان‌های تهران به جای پارکومتر، از پارکبان استفاده کند. طرح پارکبان با همکاری راهنمایی و رانندگی تهران و شهرداری به اجرا درآمد. برای این کار، ۵۰ هزار فضای پارک شهری در حاشیه خیابان‌ها مشخص شد و در ۱۱۲ معبر تهران، چیزی در حدود ۱۱ هزار فضای پارک فراهم شد. پارکبان‌ها اما برخلاف پارکومترها دستگاه نبودند، آدم بودند، جوان‌هایی با کاورها و کارت‌های شناسایی مشخص.
پروژه پارکبان‌ها در تهران گرفت و یکباره حاشیه همه خیابان‌های شهر به دست آنها سپرده شد تا پارک ماشین‌ها را در این نقاط سروسامانی بدهند و در ازای آن از صاحبان خودروها پولی بگیرند، اما لازم به گفتن نیست، همین که ماجرای پول آمد وسط، بساط سوءاستفاده از خیابان‌ها و کوچه‌ها و پس کوچه‌های شهر فراگیر شد. هر کس برای خودش کاوری خرید و شروع کرد به اجاره کوچه و خیابان‌های شهر برای پارک ماشین‌ها. آش آنقدر شور شد که صدای خیلی‌ها درآمد، از جمله رییس راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ در سال 89 که به مردم نسبت به پارکبان‌های جعلی هشدار داده و گفته بود: «گاهی مشاهده می‌شود که برخی از سازمان‌ها و دستگاه‌ها، خودسرانه اقدام به اشغال بخشی از معابر و اجاره آن به شهروندان می‌کنند که راهنمایی و رانندگی با آن برخورد قاطع خواهد کرد.»
همه کار پارکبان‌ها اما بد نبود، در بسیاری از نقاط شهر در کنار این سوءاستفاده‌ها سروسامانی هم به وضعیت پارک خودروها داده می‌شد، علاوه بر این، برای صدها جوان هم فرصت‌های شغلی به وجود آمد بود. کار ادامه داشت تا سر و کله نسل جدید پارکومترها، موسوم به پارکومترهای هوشمند، در شهر پیدا شد. دستگاه‌های زرد رنگ که هر کدام قرار است هشت جای پارک را ساماندهی کنند.
پارکومترهای هوشمند فعال شد، حاشیه خیابان‌ها خط‌کشی شد و جوانان پارکبان به خانه فرستاده شدند، اما آیا نسل جدید پارکومترها می‌تواند پس از 45 سال تجربه ناموفق و شکست‌خورده، سربلند و پیروز به درآید؟ مسوولان حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران که ابراز امیدواری می‌کنند.
جعفر تشکری هاشمی، معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری، یکی از این مدیران است، او در همین‌باره می‌گوید: «به دلیل مشکلاتی که شهروندان تهرانی در بحث پارکبان‌ها با آن مواجه بودند از جمله اینکه پارکبان‌ها همیشه در دسترس نبودند و یا احتمال بروز تخلفاتی در صدور قبوض پارکبان مطرح شده بود، بنابراین با استفاده از دستگاه‌های خودپرداز قبوض پارکبان در سطح شهر، می‌توان ارتباط منطقی و کنترل‌شده‌ای بین میزان تقاضا و ساعت تقاضای پارک خودروها، طی ساعات مختلف روز، ایجاد کرد. هزینه تولید و اداره دستگاه‌های مکانیزه صدور قبض توسط پارکومترهای هوشمند نسبت به پارکومترهای قدیمی بسیار کمتر و مقرون به‌صرفه‌تر است، قدیمی‌ها ۱۰ برابر درآمدی که کسب می‌کردند، هزینه داشتند، درحالی‌که پارکومترهای هوشمند با قابلیت پاسخگویی به ۲۰ تا ۴۰ خودرو در یک ساعت کاملا مقرون به صرفه هستند.»
بر اساس قوانین و محاسبات شهرداری تهران، حداکثر زمان مجاز توقف برای پارک حاشیه‌ای در جلوی این پارکومترها 2 ساعت است که پس از پایان این مدت، صاحب وسیله نقلیه باید محل را ترک کند، قیمت پارک نیز مطابق مصوبه شورای اسلامی شهر تهران برای هر ساعت 300 تومان است و در صورتی که رانندگان تقاضای بیش از 2 ساعت پارک خودرو را دارند، باید از پارکینگ‌های عمومی استفاده کنند.
بر اساس آخرین آمار اعلام‌شده از سوی شرکت کنترل ترافیک شهرداری تهران، تاکنون ۱۵ هزار فضای پارک در پایتخت مجهز به پارکومتر هوشمند شده است. در فضای پارک یادشده ۲ هزار و ۴۰۰ دستگاه پارکومتر هوشمند نصب شده است. در برنامه نهایی و مرحله دوم نصب این پارکومترها در همه نقاط شهر، باید ۵۰ هزار پارکومترجدید نصب شود. اما پیش از آن مسوولان شهرداری مدعی شده‌اند برنامه آنها این است که «با به اتمام رسیدن فاز نخست اجرای طرح تجهیز پایتخت به پارکومترهای هوشمند، قرار است بر روی فرهنگ استفاده شهروندان از این دستگاه‌ها کار شود و فعلا قرار نیست فاز دوم آن به اجرا در آید.»
پلیس راهور نیز 50 نیروی پلیس را به منظور کنترل معابر تجهیزشده به پارکومتر گماشته است تا کار جریمه خودروهایی را که بدون پرداخت هزینه و اجاره محل پارک کرده‌اند انجام دهند.
نسل‌های قدیمی و کلاسیک پارکومترها تاکنون گرهی از کار فروبسته معضل پارکینگ تهران باز نکرده‌اند، اما نسل جدید عنوان هوشمند را بر خود دارند، باید دید آیا 15 هزار جای پارکی که توسط نسل جدید پارکومترها مدیریت می‌شوند خواهند توانست از آزمون خود سربلند بیرون بیایند، یا آنها نیز مانند نسل پدران و پدربزرگ‌های خود به زائده‌های کنارخیابانی خلاصه می‌شوند.
ارسال نظر