مهدی نوروزیان
دبیر گروه بازار پول درآمد نفتی ایران سالانه 80 میلیارد دلار برآورد می‌شود. تبدیل این درآمدها به ریال بر اساس قیمت رسمی ارز یک نتیجه دارد و بر اساس قیمت آزاد نتیجه دیگر. اما اگر شکاف بین نرخ رسمی و آزاد را که در حال حاضر 700 تومان است به این درآمد (80 میلیارد دلار) ضرب شود حاصل 56 هزار میلیارد تومان در یک سال می‌شود. تقسیم این عدد به 12 ماه عددی بیش از 4 هزار و 600 میلیارد تومان می‌شود. به بیان ساده اگر شکاف قیمتی در همین حدود باقی بماند در هر ماه 4 هزار و 600 میلیارد تومان رانت یا امکان سوءاستفاده از این محل وجود دارد. برای آنکه حجم 4 هزار و 600 میلیارد تومان ملموس شود می‌توان آن را مقایسه کرد. یک فرد را در نظر بگیرید که در دوره کوروش زندگی می‌کرده است اگر این فرد از 2500 سال قبل تاکنون ماهانه 150 میلیون تومان پول پس‌انداز می‌کرد، امروز صاحب 4 هزار و 500 ملیارد تومان بود. پس‌انداز 2500 ساله باز هم از رانت ماهانه شکاف ارزی حداقل 100 میلیارد تومان کمتر است. سه نرخی شدن یا دو نرخی شدن و... تنها در نحوه توزیع رانت تفاوت ایجاد می‌کند و حتی می‌تواند به تشدید آن منجر شود. مواجهه با التهاب ارزی نیازمند شناسایی و ریشه‌یابی تلاطمات ارزی است و راهکار خطی برای آن وجود ندارد که با حرکت از نقطه «الف» به نقطه «ب» بتوان آن را حل کرد. پژوهش‌های یک اقتصاددان مطرح کشور نشان می‌دهد: برای کنترل وضعیت فعلی بازار ارز کشور، اشتباه است که تصور شود بازار ارز را می‌توان بدون توجه به سایر متغیرهای اقتصاد کلان کشور مدیریت کرد. بلکه لازم است علاوه بر اتخاذ سیاست‌های مناسب در زمینه بازار ارز، کسری بودجه و سیاست‌های پولی و بانکی و همچنین عوامل غیراقتصادی که روی انتظارات مردم در زمینه قیمت آتی ارز مردم تاثیر می‌گذارد، به خوبی مدیریت شوند