پارکومترها می‌آیند پارکبــان‌هــا می‌روند - ۳۰ آذر ۹۱
گفت‌وگو با الیزابت اشراقی
مدیر واحد ساماندهی امور ترافیک
در معاونت اجرایی سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران اولین بار در تهران در چه سالی از پارکومتر برای مدیریت فضای پارک حاشیه‌ای استفاده شد. بر اساس برخی اطلاعات، من شنیده‌ام به حدود ۴۰ سال پیش برمی‌گردد، آیا این موضوع صحت دارد؟
اولین بار سازمان حمل و نقل و ترافیک شهر تهران، به منظور تحقق بخشیدن به هدف مدیریت ترافیک ساکن، اقدام به خریداری تعدادی پارکومتر نمود. در فاز اول (سال ۱۳۷۳) اقدام به نصب و بهره‌برداری حدود ۷۵۰ دستگاه پارکومتر دیجیتالی کرده و در سال ۱۳۷۴، تعداد آن را به حدود ۴۸۰۰ دستگاه رساند.
مدیر واحد ساماندهی امور ترافیک
در معاونت اجرایی سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران اولین بار در تهران در چه سالی از پارکومتر برای مدیریت فضای پارک حاشیه‌ای استفاده شد. بر اساس برخی اطلاعات، من شنیده‌ام به حدود ۴۰ سال پیش برمی‌گردد، آیا این موضوع صحت دارد؟
اولین بار سازمان حمل و نقل و ترافیک شهر تهران، به منظور تحقق بخشیدن به هدف مدیریت ترافیک ساکن، اقدام به خریداری تعدادی پارکومتر نمود. در فاز اول (سال ۱۳۷۳) اقدام به نصب و بهره‌برداری حدود ۷۵۰ دستگاه پارکومتر دیجیتالی کرده و در سال ۱۳۷۴، تعداد آن را به حدود ۴۸۰۰ دستگاه رساند.
گفت‌وگو با الیزابت اشراقی
مدیر واحد ساماندهی امور ترافیک
در معاونت اجرایی سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران اولین بار در تهران در چه سالی از پارکومتر برای مدیریت فضای پارک حاشیه‌ای استفاده شد. بر اساس برخی اطلاعات، من شنیده‌ام به حدود 40 سال پیش برمی‌گردد، آیا این موضوع صحت دارد؟
اولین بار سازمان حمل و نقل و ترافیک شهر تهران، به منظور تحقق بخشیدن به هدف مدیریت ترافیک ساکن، اقدام به خریداری تعدادی پارکومتر نمود. در فاز اول (سال ۱۳۷۳) اقدام به نصب و بهره‌برداری حدود ۷۵۰ دستگاه پارکومتر دیجیتالی کرده و در سال ۱۳۷۴، تعداد آن را به حدود ۴۸۰۰ دستگاه رساند. در سال‌های قبل از ۱۳۷۳، نیز، حدود ۵۰۰ دستگاه پارکومتر مکانیکی قدیمی در سطح شهر منصوب شده بود. نوع تمامی آنها سکه‌ای بوده است.
از آن زمان تاکنون چند مدل پارکومتر در شهر تهران نصب شده است؟
انواع پارکومتر یا ایست‌سنج‌های منصوب شده در شهر تهران از ابتدا تاکنون به قرار زیر می‌باشند:
1 پارکومترهای مکانیکی که با دریافت سکه مجوز توقف صادر می‌نمود.
۲ پارکومترهای دیجیتالی در دو نوع سکه‌ای و کارتی سکه‌ای که اولین نوع با دریافت سکه و دومین نوع با دریافت سکه و کارت مخصوص مجوز توقف صادر می‌نمود.
3 پارکومترهای هوشمند در دو نوع اولین نوع با دریافت سکه، اسکناس و کارت مخصوص پارکومتر و دومین نوع تنها با کارت هوشمند اعتباری سه منظوره (مترو، اتوبوس تندرو و پارکومتر) مجوز توقف صادر می‌نماید.
اولین نسل از پارکومترها در تهران به چه شکلی بودند و به چه شیوه‌ای کار می‌کردند؟
اولین نسل از پارکومترها بین سال‌های 1349 تا 1350، توسط شهرداری تهران خریداری و نصب گردید. حدود 500 دستگاه پارکومتر مکانیکی، با توجه به میزان سکه دریافتی، زمان مجاز برای پارک را مشخص می‌نمودند. پس از اتمام زمان مجاز، علامت توقف ممنوع ظاهر می‌گردید.
به گواه گفته‌های مسوولان شهرداری در دوره‌های گذشته تا کنون و همین‌طور نگاهی به وضعیت خیابان‌های تهران، میزان استقبال و استفاده مردم از پارکومترها بسیار ناچیز و اندک بوده است. به نظر شما اصلی‌ترین دلیل عدم استقبال از این تکنولوژی در ایران چیست؟
من به این سوال اعتقادی ندارم. اجرای برخی از طرح‌ها، ایجاد محدودیت برای کاهش حجم است. این حجم بنابه موضوع مورد بررسی در این مجال، مدیریت توقف است. شوارع به عموم تعلق داشته و از سوی دیگر حجم عرضه انواع پارکینگ (حاشیه‌ای و غیرحاشیه‌ای) با حجم تقاضا توازن ندارد، لذا ضرورت دارد از طرح‌هایی برای مدیریت توقف با هدف ایجاد تعادل بین حجم عرضه و تقاضا بهره گرفت. از دیدگاه مدیران شهری، استقبال شهروندان از اجرای طرح را به کاهش حجم توقف در فضاهای تحت پوشش این دستگاه‌ها، بیشتر شدن عرض معابر برای ارتقاء حجم بار ترافیک عبوری و در نتیجه، روانی ترافیک افزایش سوق تقاضای توقف به سوی پارکینگ‌های غیرحاشیه‌ای، سوق بهره‌گیری وسیله نقلیه از نوع شخصی به حمل و نقل عمومی، توصیف نمود. دیدگاه مدیران شهری در این مهم هیچ‌گاه کسب درآمد نبوده است.
تجربه دیگر کشورها در زمینه استفاده از پارکومتر به چه شکل است، به نظر می‌رسد در بسیاری از شهرهای جهان از این شیوه استفاده می‌شود. آیا این تجربه در دیگر کشورها موفقیت‌آمیز بوده است؟
در تمامی کشورهای پیشرفته جهان، مدیریت ترافیک به‌خصوص ترافیک ساکن که بخش زیادی از طول مدت سفرهای روزانه مسافران را تشکیل می‌دهد، انواع ابزارهای پیشرفته به کار گرفته می‌شود. این‌گونه طرح‌ها در معابری که با انواع کاربری‌های جاذب و مولد سفر احاطه شده‌اند، پیاده‌سازی و اجرا می‌شوند. پارکومترهای هوشمند نیز می‌تواند به‌عنوان یکی از این ابزارها معرفی شود. این ابزار با قابلیت‌هایی که در درون آن تعبیه شده، قابلیت‌های بی‌شماری را می‌تواند دارا باشد، که از آن جمله: یافتن فضای خالی برای توقف، مدیریت و شناسایی متخلفان، صدور جریمه بر اساس مقررات، مدیریت و کنترل توقف در فضاهای تحت پوشش توسط عوامل قانون‌گذار و تسهیلات بی‌شمار دیگر قابل برشمردن هستند.
پارکومتر اولین بار در چه کشوری از جهان ساخته و به کار گرفته شد؟
اولین بار در سال 1935 میلادی در خیابان‌های شهر اکلاهمای آمریکا تقاضای توقف در حاشیه معابر با دستگاه پارکومتر مدیریت شده است.
الان مدتی است که نسل جدیدی از پارکومترها در خیابان‌های تهران نصب شده است، پیش از آن مدل دیگری از این دستگاه در شهر بود، مدل قدیمی ساخت چه کشوری بود و چه تعداد از آنها در تهران نصب شده بود؟
پارکومترهای منصوب شده در سال‌های 1373 و 1374 ساخت کشور کانادا بودند. پارکومترهای هوشمند که از سال 1385 تاکنون منصوب شده‌اند همه تولید داخلی هستند.
هم‌اکنون چه تعداد پارکومتر هوشمند در شهر تهران نصب شده است. براساس برنامه نهایی در مجموع پایتخت به چه تعداد از این دستگاه‌ها نیاز دارد؟
حدود 2300 دستگاه پارکومتر هوشمند (خودپرداز پارک) برای مدیریت 15000 فضای پارک نصب شده است.
درصورت نصب همه پارکومترهای پیش‌بینی شده در این شهر براساس محاسبات شما به لحاظ صرفه‌جویی در میزان مصرف سوخت و بهبود وضعیت ترافیکی شهر و ساماندهی به وضعیت عبور و مرور خودروها در خیابان، چه کمکی به تهران خواهد شد؟
بهبود وضعیت عبور و مرور، روانی ترافیک، کاهش آلودگی هوا، کاهش زمان سفر، کاهش سفرهای سرگردان، افزایش عرض معابر با حذف توقف حاشیه‌ای و در نتیجه، افزایش حجم ترافیک عبور سوق سفرها به سمت بهره‌گیری از ناوگان حمل و نقل عمومی، ایجاد تعادل بین حجم عرضه و تقاضای توقف، تماما نتایج اجرای موفق پروژه مدیریت پارک حاشیه‌ای با دستگاه خودپرداز پارک است.
هزینه تمام شده هر دستگاه پارکومتر جدید برای شهرداری چه مبلغی بوده است؟
شهردرای تهران براساس سیاست اتخاذ شده برای ساخت دستگاه خودپردازی از پارک (پارکومتر هوشمند) هزینه‌ای به پیمانکار پرداخت ننموده است.
مدتی قبل مدیریت فضای پارک حاشیه‌ای در خیابان‌های تهران در دست افرادی موسوم به پارکبان وابسته به شهرداری تهران بود. با نصب پارکومترهای جدید آیا کار این افراد به عنوان پارکبان تمام می‌شود یا آنها به کار خود ادامه خواهند داد؟
براساس سیاست موجود، به‌تدریج توقف در حاشیه معابر توسط دستگاه خودپردازی پارک (پارکومتر هوشمند) مدیریت شده و جایگزین طرح پارکبان خواهد شد.
براساس برنامه‌ریزی در چه سالی همه پارکومترهای جدید شهر تهران نصب خواهد شد؟
پارکومترهای هوشمند (خودپرداز پارک) جدید که با کارت هوشمند اعتباری سه منظوره، مدت زمان مجاز برای توقف را براساس تقاضای شهروند صادر می‌نماید، در حال حاضر، 15000 فضای پارک را تحت پوشش قرار داده و همگان منصوب می‌باشند. تا زمان تهیه این گزارش در 43 محور حدود 789 دستگاه 5886 فضای پارک را تحت پوشش قرار داده و فعال می‌باشد. در بقیه معابر، دستگاه‌های خودپرداز پارک منصوب شده، ولی تحت بار و تست فنی قرار دارند. پس از طی زمان لازم برای احراز تایید عملکرد، فعالیت خود را آغاز می‌نمایند. بد نیست اعلام شود آماده‌سازی معابر (خط‌کشی، شماره‌گذاری، نصب تابلوی انتظامی، نصب و راه‌اندازی دستگاه‌ها) از آذرماه سال 1390 آغاز گردید.
نسل‌های قبلی پارکومتر تجربه‌های شکست خورده‌ای بوده‌اند، شهرداری برای موفقیت‌آمیز بودن دستگاه‌های جدید چه تدابیری اندیشیده است؟
بهتر است واژه شکست‌خورده به کار گرفته نشود. هر یک از انواع دستگاه‌های پارکومتر، بنا به زمان فعالیت خود، بهینه بوده‌اند. اگر طرحی در مقطع زمانی خاص موفق‌آمیز تلقی نشد و در حقیقت به اهداف خود نزدیک نگردید، دال بر شکست خوردن نیست. همگان بر این مهم واقفند، در صورت هماهنگی و همراهی مجموعه‌ای از شرایط است که موفقیت طرحی تضمین می‌شود. اگر در دوره‌ای طرحی به هدف نزدیک نشده، هماهنگی و همراهی یکی از حلقه‌های دست‌اندرکار حذف شده است.
پیش‌بینی خودتان از آینده این طرح در شهر تهران چگونه است، آیا این طرح در نهایت موفقیت‌آمیز خواهد بود یا هنوز نمی‌توان درباره آن اظهارنظر کرد؟
اینکه به صراحت در خصوص موفقیت‌آمیز بودن هر طرحی پیش‌داوری نمود، در صورت واقع‌گرایی، جای تامل است. این مهم همانند حلقه‌های یک زنجیره به‌هم پیوسته است که در صورت حذف یا شکسته شدن تنها یکی از حلقه‌ها، کارایی واقعی بارز نخواهد شد. امید است برای رسیدن به شهری هوشمند برای مدیریت بهینه ترافیک به موفقیت نائل شویم.
مدیر واحد ساماندهی امور ترافیک
در معاونت اجرایی سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران اولین بار در تهران در چه سالی از پارکومتر برای مدیریت فضای پارک حاشیه‌ای استفاده شد. بر اساس برخی اطلاعات، من شنیده‌ام به حدود 40 سال پیش برمی‌گردد، آیا این موضوع صحت دارد؟
اولین بار سازمان حمل و نقل و ترافیک شهر تهران، به منظور تحقق بخشیدن به هدف مدیریت ترافیک ساکن، اقدام به خریداری تعدادی پارکومتر نمود. در فاز اول (سال ۱۳۷۳) اقدام به نصب و بهره‌برداری حدود ۷۵۰ دستگاه پارکومتر دیجیتالی کرده و در سال ۱۳۷۴، تعداد آن را به حدود ۴۸۰۰ دستگاه رساند. در سال‌های قبل از ۱۳۷۳، نیز، حدود ۵۰۰ دستگاه پارکومتر مکانیکی قدیمی در سطح شهر منصوب شده بود. نوع تمامی آنها سکه‌ای بوده است.
از آن زمان تاکنون چند مدل پارکومتر در شهر تهران نصب شده است؟
انواع پارکومتر یا ایست‌سنج‌های منصوب شده در شهر تهران از ابتدا تاکنون به قرار زیر می‌باشند:
1 پارکومترهای مکانیکی که با دریافت سکه مجوز توقف صادر می‌نمود.
۲ پارکومترهای دیجیتالی در دو نوع سکه‌ای و کارتی سکه‌ای که اولین نوع با دریافت سکه و دومین نوع با دریافت سکه و کارت مخصوص مجوز توقف صادر می‌نمود.
3 پارکومترهای هوشمند در دو نوع اولین نوع با دریافت سکه، اسکناس و کارت مخصوص پارکومتر و دومین نوع تنها با کارت هوشمند اعتباری سه منظوره (مترو، اتوبوس تندرو و پارکومتر) مجوز توقف صادر می‌نماید.
اولین نسل از پارکومترها در تهران به چه شکلی بودند و به چه شیوه‌ای کار می‌کردند؟
اولین نسل از پارکومترها بین سال‌های 1349 تا 1350، توسط شهرداری تهران خریداری و نصب گردید. حدود 500 دستگاه پارکومتر مکانیکی، با توجه به میزان سکه دریافتی، زمان مجاز برای پارک را مشخص می‌نمودند. پس از اتمام زمان مجاز، علامت توقف ممنوع ظاهر می‌گردید.
به گواه گفته‌های مسوولان شهرداری در دوره‌های گذشته تا کنون و همین‌طور نگاهی به وضعیت خیابان‌های تهران، میزان استقبال و استفاده مردم از پارکومترها بسیار ناچیز و اندک بوده است. به نظر شما اصلی‌ترین دلیل عدم استقبال از این تکنولوژی در ایران چیست؟
من به این سوال اعتقادی ندارم. اجرای برخی از طرح‌ها، ایجاد محدودیت برای کاهش حجم است. این حجم بنابه موضوع مورد بررسی در این مجال، مدیریت توقف است. شوارع به عموم تعلق داشته و از سوی دیگر حجم عرضه انواع پارکینگ (حاشیه‌ای و غیرحاشیه‌ای) با حجم تقاضا توازن ندارد، لذا ضرورت دارد از طرح‌هایی برای مدیریت توقف با هدف ایجاد تعادل بین حجم عرضه و تقاضا بهره گرفت. از دیدگاه مدیران شهری، استقبال شهروندان از اجرای طرح را به کاهش حجم توقف در فضاهای تحت پوشش این دستگاه‌ها، بیشتر شدن عرض معابر برای ارتقاء حجم بار ترافیک عبوری و در نتیجه، روانی ترافیک افزایش سوق تقاضای توقف به سوی پارکینگ‌های غیرحاشیه‌ای، سوق بهره‌گیری وسیله نقلیه از نوع شخصی به حمل و نقل عمومی، توصیف نمود. دیدگاه مدیران شهری در این مهم هیچ‌گاه کسب درآمد نبوده است.
تجربه دیگر کشورها در زمینه استفاده از پارکومتر به چه شکل است، به نظر می‌رسد در بسیاری از شهرهای جهان از این شیوه استفاده می‌شود. آیا این تجربه در دیگر کشورها موفقیت‌آمیز بوده است؟
در تمامی کشورهای پیشرفته جهان، مدیریت ترافیک به‌خصوص ترافیک ساکن که بخش زیادی از طول مدت سفرهای روزانه مسافران را تشکیل می‌دهد، انواع ابزارهای پیشرفته به کار گرفته می‌شود. این‌گونه طرح‌ها در معابری که با انواع کاربری‌های جاذب و مولد سفر احاطه شده‌اند، پیاده‌سازی و اجرا می‌شوند. پارکومترهای هوشمند نیز می‌تواند به‌عنوان یکی از این ابزارها معرفی شود. این ابزار با قابلیت‌هایی که در درون آن تعبیه شده، قابلیت‌های بی‌شماری را می‌تواند دارا باشد، که از آن جمله: یافتن فضای خالی برای توقف، مدیریت و شناسایی متخلفان، صدور جریمه بر اساس مقررات، مدیریت و کنترل توقف در فضاهای تحت پوشش توسط عوامل قانون‌گذار و تسهیلات بی‌شمار دیگر قابل برشمردن هستند.
پارکومتر اولین بار در چه کشوری از جهان ساخته و به کار گرفته شد؟
اولین بار در سال 1935 میلادی در خیابان‌های شهر اکلاهمای آمریکا تقاضای توقف در حاشیه معابر با دستگاه پارکومتر مدیریت شده است.
الان مدتی است که نسل جدیدی از پارکومترها در خیابان‌های تهران نصب شده است، پیش از آن مدل دیگری از این دستگاه در شهر بود، مدل قدیمی ساخت چه کشوری بود و چه تعداد از آنها در تهران نصب شده بود؟
پارکومترهای منصوب شده در سال‌های 1373 و 1374 ساخت کشور کانادا بودند. پارکومترهای هوشمند که از سال 1385 تاکنون منصوب شده‌اند همه تولید داخلی هستند.
هم‌اکنون چه تعداد پارکومتر هوشمند در شهر تهران نصب شده است. براساس برنامه نهایی در مجموع پایتخت به چه تعداد از این دستگاه‌ها نیاز دارد؟
حدود 2300 دستگاه پارکومتر هوشمند (خودپرداز پارک) برای مدیریت 15000 فضای پارک نصب شده است.
درصورت نصب همه پارکومترهای پیش‌بینی شده در این شهر براساس محاسبات شما به لحاظ صرفه‌جویی در میزان مصرف سوخت و بهبود وضعیت ترافیکی شهر و ساماندهی به وضعیت عبور و مرور خودروها در خیابان، چه کمکی به تهران خواهد شد؟
بهبود وضعیت عبور و مرور، روانی ترافیک، کاهش آلودگی هوا، کاهش زمان سفر، کاهش سفرهای سرگردان، افزایش عرض معابر با حذف توقف حاشیه‌ای و در نتیجه، افزایش حجم ترافیک عبور سوق سفرها به سمت بهره‌گیری از ناوگان حمل و نقل عمومی، ایجاد تعادل بین حجم عرضه و تقاضای توقف، تماما نتایج اجرای موفق پروژه مدیریت پارک حاشیه‌ای با دستگاه خودپرداز پارک است.
هزینه تمام شده هر دستگاه پارکومتر جدید برای شهرداری چه مبلغی بوده است؟
شهردرای تهران براساس سیاست اتخاذ شده برای ساخت دستگاه خودپردازی از پارک (پارکومتر هوشمند) هزینه‌ای به پیمانکار پرداخت ننموده است.
مدتی قبل مدیریت فضای پارک حاشیه‌ای در خیابان‌های تهران در دست افرادی موسوم به پارکبان وابسته به شهرداری تهران بود. با نصب پارکومترهای جدید آیا کار این افراد به عنوان پارکبان تمام می‌شود یا آنها به کار خود ادامه خواهند داد؟
براساس سیاست موجود، به‌تدریج توقف در حاشیه معابر توسط دستگاه خودپردازی پارک (پارکومتر هوشمند) مدیریت شده و جایگزین طرح پارکبان خواهد شد.
براساس برنامه‌ریزی در چه سالی همه پارکومترهای جدید شهر تهران نصب خواهد شد؟
پارکومترهای هوشمند (خودپرداز پارک) جدید که با کارت هوشمند اعتباری سه منظوره، مدت زمان مجاز برای توقف را براساس تقاضای شهروند صادر می‌نماید، در حال حاضر، 15000 فضای پارک را تحت پوشش قرار داده و همگان منصوب می‌باشند. تا زمان تهیه این گزارش در 43 محور حدود 789 دستگاه 5886 فضای پارک را تحت پوشش قرار داده و فعال می‌باشد. در بقیه معابر، دستگاه‌های خودپرداز پارک منصوب شده، ولی تحت بار و تست فنی قرار دارند. پس از طی زمان لازم برای احراز تایید عملکرد، فعالیت خود را آغاز می‌نمایند. بد نیست اعلام شود آماده‌سازی معابر (خط‌کشی، شماره‌گذاری، نصب تابلوی انتظامی، نصب و راه‌اندازی دستگاه‌ها) از آذرماه سال 1390 آغاز گردید.
نسل‌های قبلی پارکومتر تجربه‌های شکست خورده‌ای بوده‌اند، شهرداری برای موفقیت‌آمیز بودن دستگاه‌های جدید چه تدابیری اندیشیده است؟
بهتر است واژه شکست‌خورده به کار گرفته نشود. هر یک از انواع دستگاه‌های پارکومتر، بنا به زمان فعالیت خود، بهینه بوده‌اند. اگر طرحی در مقطع زمانی خاص موفق‌آمیز تلقی نشد و در حقیقت به اهداف خود نزدیک نگردید، دال بر شکست خوردن نیست. همگان بر این مهم واقفند، در صورت هماهنگی و همراهی مجموعه‌ای از شرایط است که موفقیت طرحی تضمین می‌شود. اگر در دوره‌ای طرحی به هدف نزدیک نشده، هماهنگی و همراهی یکی از حلقه‌های دست‌اندرکار حذف شده است.
پیش‌بینی خودتان از آینده این طرح در شهر تهران چگونه است، آیا این طرح در نهایت موفقیت‌آمیز خواهد بود یا هنوز نمی‌توان درباره آن اظهارنظر کرد؟
اینکه به صراحت در خصوص موفقیت‌آمیز بودن هر طرحی پیش‌داوری نمود، در صورت واقع‌گرایی، جای تامل است. این مهم همانند حلقه‌های یک زنجیره به‌هم پیوسته است که در صورت حذف یا شکسته شدن تنها یکی از حلقه‌ها، کارایی واقعی بارز نخواهد شد. امید است برای رسیدن به شهری هوشمند برای مدیریت بهینه ترافیک به موفقیت نائل شویم.
ارسال نظر