تولید خودرو در جاده سنگلاخ - ۱۸ آبان ۹۱
«تولید خودرو زمین‌گیر شده، خبر ندارید» محمدرضا نجفی‌منش، عضو هیات‌مدیره انجمن قطعه‌سازان، مثل همیشه رک و پوست‌کنده، شمایی کلی از صنعت خودرو کشور به تصویر می‌کشد. تصویری که به اعتقاد وی هنوز مسوولان از آن خبر ندارند. با وی در مورد گره تولید خودرو و همچنین پیش‌بینی وی از زمان باز شدن این گره به گفت‌وگو نشستیم. با توجه به افت ۴۵ درصدی قیمت خودرو، طی شش ماهه گذشته، به اعتقاد شما چه سرنوشتی در انتظار خودروسازان است؟
افت تولید خودرو از سال گذشته هم قابل پیش‌بینی بود، این در شرایطی است که بسیاری از دست‌اندرکاران صنعت خودرو با توجه به مشکلات پیش رو، بارها به مسوولان وزارت صنعت و معدن و تجارت افت تولید را گوشزد کرده بودند، اما متاسفانه کسی باور نداشت که تولید با چنین مسائلی روبهرو شود.
افت تولید خودرو از سال گذشته هم قابل پیش‌بینی بود، این در شرایطی است که بسیاری از دست‌اندرکاران صنعت خودرو با توجه به مشکلات پیش رو، بارها به مسوولان وزارت صنعت و معدن و تجارت افت تولید را گوشزد کرده بودند، اما متاسفانه کسی باور نداشت که تولید با چنین مسائلی روبهرو شود.
«تولید خودرو زمین‌گیر شده، خبر ندارید» محمدرضا نجفی‌منش، عضو هیات‌مدیره انجمن قطعه‌سازان، مثل همیشه رک و پوست‌کنده، شمایی کلی از صنعت خودرو کشور به تصویر می‌کشد. تصویری که به اعتقاد وی هنوز مسوولان از آن خبر ندارند. با وی در مورد گره تولید خودرو و همچنین پیش‌بینی وی از زمان باز شدن این گره به گفت‌وگو نشستیم. با توجه به افت 45 درصدی قیمت خودرو، طی شش ماهه گذشته، به اعتقاد شما چه سرنوشتی در انتظار خودروسازان است؟
افت تولید خودرو از سال گذشته هم قابل پیش‌بینی بود، این در شرایطی است که بسیاری از دست‌اندرکاران صنعت خودرو با توجه به مشکلات پیش رو، بارها به مسوولان وزارت صنعت و معدن و تجارت افت تولید را گوشزد کرده بودند، اما متاسفانه کسی باور نداشت که تولید با چنین مسائلی روبهرو شود.
البته، در سال‌های مشخصی، خودروسازان معتبر دنیا هم با بحران‌هایی روبهرو بوده‌اند، اینطور نیست؟
بله، همینطور است، با این تفاوت که دولت‌های آنها تمام‌قد برای کمک به آنها در کنارشان بودند، مثلا در سال‌های ۲۰۰۸ و ۲۰۰۹، که خودروسازی آمریکا به حالت ورشکستگی درآمد، دولت این کشور مبلغ ۳۸ میلیارد دلار به خودروسازان کمک کرد؛ یا در فرانسه دولت به شرکت پژو ۳ میلیارد وام داد؛ یا دولت ترکیه برای اینکه از صنعت قطعه این کشور حمایت کند ۴۰ درصد هزینه کارگری صنعت یاد شده را تقبل کرد.
در کشور ما، ظاهرا خودروسازان در خلا حمایت‌های دولتی در شرایط فعلی وارد بحران تازه‌ای شده‌اند؟
دقیقا، هم‌اکنون منحنی تولید رو به سقوط است، به‌طوری‌که در شهریورماه تولید محصولات خودروسازان ۶۶ درصد افت داشت و در مهرماه هم این آمار به طور حتم افزایش هم خواهد یافت.
با این شرایط، می‌توان گفت این صنعت احتمال دارد با خطر ورشکستگی روبهرو شود؟
با ادامه روند کنونی، می‌توان گفت که احتمال ورشکستگی وجود دارد. در شش ماهه گذشته، دو خودروساز بزرگ کشور ۷۵۰ میلیارد تومان ضرر کردند، قطعه‌سازان نیز کمتر از خودروسازان ضرر نکردند و زیان‌دهی آنها به ۷۰۰ تا ۸۰۰ میلیارد تومان رسیده است که اگر این زیان‌دهی ادامه‌دار شود، این شرکت‌ها مشمول ماده ۱۴۱ خواهند شد که اتفاق بدی خواهد بود.
فکر می‌کنید که مسائل بین‌المللی هم در سرنوشت خودروسازان کشورمان دخیل بوده است؟
هم‌اکنون تولید خودرو در جاده سنگلاخ در حرکت است، به‌طوری‌که ما بیشتر از اینکه از مسائل خارجی رنج ببریم، از مسائل داخلی در عذاب هستیم؛ این در حالی است که امسال به نام سال حمایت از تولید ملی نام‌گذاری شده است، اما بیشترین فشارها متوجه تولید بوده است، مثلا امسال مصوب شد که به واحدهایی که اقساط معوق دارند تسهیلات پرداخت نشود، این در شرایطی است که اقساط معوقه قبل از این بخشنامه ۴۵ هزار میلیارد تومان بود، اما هم‌اکنون به رقم ۶۰ هزار میلیارد تومان رسیده است.
خوب اقساط معوق به ذاته مطلوب هیچ سیستمی نیست
درست است که مطلوب نیست، اما طبق برآورد صورت گرفته، معوقات واحدهای تولیدی بیشتر به‌خاطر بدهی دولتی‌ها و طلبی که از آنها دارند، انباشته شده است و این موضوعات به‌طور کلی باعث قفل شدن واحدهای تولیدی می‌شود. بنابراین می‌توان گفت که بانک‌ها خود در ایجاد مشکلات واحدهای تولیدی و خودروسازی نقش دارند، چرا که حتی مصوبات دولت را هم به درستی اجرا نمی‌کنند.
چرا بانک‌ها نقش دارند؟ مگر بانک‌ها از بدنه دولت نیستند؟
عملکرد بانک مرکزی مطلوب نیست؛ این در حالی است که موتور محرک صنایع بانک‌ها هستند و در بسیاری از کشورها واحدهای تولیدی ۸۵ درصد منابعشان را از بانک‌ها تامین می‌کنند، اما در کشور ما این رقم به ۳۰ تا ۴۰ درصد هم نمی‌رسد. در همین زمینه چندی پیش نیز با حضور آقایان رحیمی، ابوترابی، غضنفری و چند تن از معاونان وزارت اقتصاد و دارایی وامی ۲ هزار میلیاردی به خودروسازان برای جلوگیری از پیشرفت مشکلات کنونی آن هم در مدت زمان ۱۵ روزه، مصوب شد، این در حالی است که بعد از گذشته ۵ ماه، هنوز از وام خبری نشده، وامی که بازپرداخت آن ۶ ماهه بود؛ بعد هم پیشنهاد فروش سهام و دارایی را دادند و به نوعی وام مصوب را لغو کردند.
شرکت‌های خودروساز هم ظاهرا فروش سهام و دارایی‌های خود را آغاز کردند؛ آیا فروش سهام و ملک و املاک برای بازگشت تولید کفایت نمی‌کند؟
خودروسازان هنوز فروش کاملی در این زمینه نکرده‌اند و پولی هم دریافت نکرده‌اند که بتوانند به وضعیت فعلی خود سروسامانی بدهند. اما اگر بتوانند فروش سهام را انجام دهند، به‌طور حتم از زیر بار مشکلات سبک‌تر خواهند شد. از طرف دیگر به دلیل بحث خصوصی‌سازی صنایع اجازه افزایش سرمایه نیز به خودروسازان داده نمی‌شود.
آقای نجفی‌منش، آیا مشکل خودروسازان تنها با تامین نقدینگی حل می‌شود؟ در بسیاری از اذهان این امر جا افتاده که خودروسازان به دلیل بازار انحصاری که برای آنها فراهم است بنگاه‌های ثروتمندی به حساب می‌آیند، کلا چه شد که خودروسازان با کمبود نقدینگی روبهرو شدند؟
خب، مشکلات را می‌توان به نقدینگی و تحریم‌ها تقسیم کرد؛ این در حالی است که نقدینگی سهمی ۸۰ درصدی در بروز رکود خودروسازان دارد و تحریم هم که به نقل و انتقالات پولی برمی‌گردد، ۲۰ درصد دیگر را تشکیل می‌دهد؛ هرچند که مشکلات نقدینگی یک شبه به وجود نیامده است، به‌طور مثال خودروسازان در خلا وام‌های بانکی و همچنین برای اینکه بتوانند نقدینگی خود را تامین کنند، اقدام به پیش‌فروش خودرو کردند، این درحالی است که طبق برآورد خودروسازان، هم‌اکنون از بابت فروش خودروی نقد و نسیه در حدود ۴ هزار میلیارد پول در دست مردم دارند، از طرف دیگر خودروسازان و قطعه‌سازان قبلا برای خرید یک کالا با ۱۰ درصد ال سی باز می‌کردند و بقیه پول را موقع ورود کالا به گمرک پرداخت می‌کردند، اما اکنون مجبورند ۱۰۰ درصد پول را به حساب بانک خارجی واریز کنند و کالا را چند ماه بعد تحویل بگیرند، همین اتفاق نیاز خودروساز و قطعه‌ساز را به نقدینگی برای خرید خارجی ۱۰ برابر می‌کند. اینها گوشه‌ای از مشکلات نقدینگی خودروسازان است.
با تمام توضیحاتی که ارائه کردید، آیا گره تولید خودرو در آینده نزدیک باز خواهد شد؟
باز شدن این گره نیازمند اراده‌ای است که متاسفانه، این اراده در بانک مرکزی وجود ندارد. در هر صورت تامین نقدینگی خودروسازان در قالب وام‌های بانکی و تسهیلات دولتی تا حدودی می‌تواند به نجات این صنعت از مشکلات کمک کند.
و سخن آخر...
سخن آخر اینکه هم‌اکنون تولید خودرو راکد شده و هنوز خیلی از مسوولان از این موضوع خبر ندارند.
افت تولید خودرو از سال گذشته هم قابل پیش‌بینی بود، این در شرایطی است که بسیاری از دست‌اندرکاران صنعت خودرو با توجه به مشکلات پیش رو، بارها به مسوولان وزارت صنعت و معدن و تجارت افت تولید را گوشزد کرده بودند، اما متاسفانه کسی باور نداشت که تولید با چنین مسائلی روبهرو شود.
البته، در سال‌های مشخصی، خودروسازان معتبر دنیا هم با بحران‌هایی روبهرو بوده‌اند، اینطور نیست؟
بله، همینطور است، با این تفاوت که دولت‌های آنها تمام‌قد برای کمک به آنها در کنارشان بودند، مثلا در سال‌های ۲۰۰۸ و ۲۰۰۹، که خودروسازی آمریکا به حالت ورشکستگی درآمد، دولت این کشور مبلغ ۳۸ میلیارد دلار به خودروسازان کمک کرد؛ یا در فرانسه دولت به شرکت پژو ۳ میلیارد وام داد؛ یا دولت ترکیه برای اینکه از صنعت قطعه این کشور حمایت کند ۴۰ درصد هزینه کارگری صنعت یاد شده را تقبل کرد.
در کشور ما، ظاهرا خودروسازان در خلا حمایت‌های دولتی در شرایط فعلی وارد بحران تازه‌ای شده‌اند؟
دقیقا، هم‌اکنون منحنی تولید رو به سقوط است، به‌طوری‌که در شهریورماه تولید محصولات خودروسازان ۶۶ درصد افت داشت و در مهرماه هم این آمار به طور حتم افزایش هم خواهد یافت.
با این شرایط، می‌توان گفت این صنعت احتمال دارد با خطر ورشکستگی روبهرو شود؟
با ادامه روند کنونی، می‌توان گفت که احتمال ورشکستگی وجود دارد. در شش ماهه گذشته، دو خودروساز بزرگ کشور ۷۵۰ میلیارد تومان ضرر کردند، قطعه‌سازان نیز کمتر از خودروسازان ضرر نکردند و زیان‌دهی آنها به ۷۰۰ تا ۸۰۰ میلیارد تومان رسیده است که اگر این زیان‌دهی ادامه‌دار شود، این شرکت‌ها مشمول ماده ۱۴۱ خواهند شد که اتفاق بدی خواهد بود.
فکر می‌کنید که مسائل بین‌المللی هم در سرنوشت خودروسازان کشورمان دخیل بوده است؟
هم‌اکنون تولید خودرو در جاده سنگلاخ در حرکت است، به‌طوری‌که ما بیشتر از اینکه از مسائل خارجی رنج ببریم، از مسائل داخلی در عذاب هستیم؛ این در حالی است که امسال به نام سال حمایت از تولید ملی نام‌گذاری شده است، اما بیشترین فشارها متوجه تولید بوده است، مثلا امسال مصوب شد که به واحدهایی که اقساط معوق دارند تسهیلات پرداخت نشود، این در شرایطی است که اقساط معوقه قبل از این بخشنامه ۴۵ هزار میلیارد تومان بود، اما هم‌اکنون به رقم ۶۰ هزار میلیارد تومان رسیده است.
خوب اقساط معوق به ذاته مطلوب هیچ سیستمی نیست
درست است که مطلوب نیست، اما طبق برآورد صورت گرفته، معوقات واحدهای تولیدی بیشتر به‌خاطر بدهی دولتی‌ها و طلبی که از آنها دارند، انباشته شده است و این موضوعات به‌طور کلی باعث قفل شدن واحدهای تولیدی می‌شود. بنابراین می‌توان گفت که بانک‌ها خود در ایجاد مشکلات واحدهای تولیدی و خودروسازی نقش دارند، چرا که حتی مصوبات دولت را هم به درستی اجرا نمی‌کنند.
چرا بانک‌ها نقش دارند؟ مگر بانک‌ها از بدنه دولت نیستند؟
عملکرد بانک مرکزی مطلوب نیست؛ این در حالی است که موتور محرک صنایع بانک‌ها هستند و در بسیاری از کشورها واحدهای تولیدی ۸۵ درصد منابعشان را از بانک‌ها تامین می‌کنند، اما در کشور ما این رقم به ۳۰ تا ۴۰ درصد هم نمی‌رسد. در همین زمینه چندی پیش نیز با حضور آقایان رحیمی، ابوترابی، غضنفری و چند تن از معاونان وزارت اقتصاد و دارایی وامی ۲ هزار میلیاردی به خودروسازان برای جلوگیری از پیشرفت مشکلات کنونی آن هم در مدت زمان ۱۵ روزه، مصوب شد، این در حالی است که بعد از گذشته ۵ ماه، هنوز از وام خبری نشده، وامی که بازپرداخت آن ۶ ماهه بود؛ بعد هم پیشنهاد فروش سهام و دارایی را دادند و به نوعی وام مصوب را لغو کردند.
شرکت‌های خودروساز هم ظاهرا فروش سهام و دارایی‌های خود را آغاز کردند؛ آیا فروش سهام و ملک و املاک برای بازگشت تولید کفایت نمی‌کند؟
خودروسازان هنوز فروش کاملی در این زمینه نکرده‌اند و پولی هم دریافت نکرده‌اند که بتوانند به وضعیت فعلی خود سروسامانی بدهند. اما اگر بتوانند فروش سهام را انجام دهند، به‌طور حتم از زیر بار مشکلات سبک‌تر خواهند شد. از طرف دیگر به دلیل بحث خصوصی‌سازی صنایع اجازه افزایش سرمایه نیز به خودروسازان داده نمی‌شود.
آقای نجفی‌منش، آیا مشکل خودروسازان تنها با تامین نقدینگی حل می‌شود؟ در بسیاری از اذهان این امر جا افتاده که خودروسازان به دلیل بازار انحصاری که برای آنها فراهم است بنگاه‌های ثروتمندی به حساب می‌آیند، کلا چه شد که خودروسازان با کمبود نقدینگی روبهرو شدند؟
خب، مشکلات را می‌توان به نقدینگی و تحریم‌ها تقسیم کرد؛ این در حالی است که نقدینگی سهمی ۸۰ درصدی در بروز رکود خودروسازان دارد و تحریم هم که به نقل و انتقالات پولی برمی‌گردد، ۲۰ درصد دیگر را تشکیل می‌دهد؛ هرچند که مشکلات نقدینگی یک شبه به وجود نیامده است، به‌طور مثال خودروسازان در خلا وام‌های بانکی و همچنین برای اینکه بتوانند نقدینگی خود را تامین کنند، اقدام به پیش‌فروش خودرو کردند، این درحالی است که طبق برآورد خودروسازان، هم‌اکنون از بابت فروش خودروی نقد و نسیه در حدود ۴ هزار میلیارد پول در دست مردم دارند، از طرف دیگر خودروسازان و قطعه‌سازان قبلا برای خرید یک کالا با ۱۰ درصد ال سی باز می‌کردند و بقیه پول را موقع ورود کالا به گمرک پرداخت می‌کردند، اما اکنون مجبورند ۱۰۰ درصد پول را به حساب بانک خارجی واریز کنند و کالا را چند ماه بعد تحویل بگیرند، همین اتفاق نیاز خودروساز و قطعه‌ساز را به نقدینگی برای خرید خارجی ۱۰ برابر می‌کند. اینها گوشه‌ای از مشکلات نقدینگی خودروسازان است.
با تمام توضیحاتی که ارائه کردید، آیا گره تولید خودرو در آینده نزدیک باز خواهد شد؟
باز شدن این گره نیازمند اراده‌ای است که متاسفانه، این اراده در بانک مرکزی وجود ندارد. در هر صورت تامین نقدینگی خودروسازان در قالب وام‌های بانکی و تسهیلات دولتی تا حدودی می‌تواند به نجات این صنعت از مشکلات کمک کند.
و سخن آخر...
سخن آخر اینکه هم‌اکنون تولید خودرو راکد شده و هنوز خیلی از مسوولان از این موضوع خبر ندارند.
ارسال نظر