هیلمن، جوان ناکام صنعت خودروی بریتانیا
هیلمن برای ایرانی‌ها نام آشنایی است. اگرچه امروز دیگر نه ردی از آن در خیابان‌ها می‌بینند و نه حتی نامش را می‌شنوند، در سال‌های ابتدایی دهه ۵۰ خورشیدی، شاهد ورود و مونتاژش در ایران بودند. هیلمن اَوِنجر خودروی کوچکی بود محصول صنعت خودروی بریتانیا که تولیدش در واقع از اوایل قرن بیستم آغاز شد و در دهه‌های ۶۰ و ۷۰ میلادی به قصد رقابت با خودروهای شاخص آن زمان جدی‌تر پی گرفته شد. با این وصف هیلمن نه‌تنها در بریتانیا بلکه در ایران هم هرگز آن خودروی محبوبی نشد که سازندگانش رویای آن را در سر داشتند و به همین دلیل رفته‌رفته روند تولیدش کم‌رمق شد و نهایتا متوقف شد.
هیلمن برای ایرانی‌ها نام آشنایی است. اگرچه امروز دیگر نه ردی از آن در خیابان‌ها می‌بینند و نه حتی نامش را می‌شنوند، در سال‌های ابتدایی دهه 50 خورشیدی، شاهد ورود و مونتاژش در ایران بودند. هیلمن اَوِنجر خودروی کوچکی بود محصول صنعت خودروی بریتانیا که تولیدش در واقع از اوایل قرن بیستم آغاز شد و در دهه‌های 60 و 70 میلادی به قصد رقابت با خودروهای شاخص آن زمان جدی‌تر پی گرفته شد. با این وصف هیلمن نه‌تنها در بریتانیا بلکه در ایران هم هرگز آن خودروی محبوبی نشد که سازندگانش رویای آن را در سر داشتند و به همین دلیل رفته‌رفته روند تولیدش کم‌رمق شد و نهایتا متوقف شد. در مقایسه با پسرعمویش هیلمن هانتر، تقریبا همان پیکان عزیز ایرانی‌ها، هیلمن اَوِنجر درواقع هیچ‌گاه دوست‌داشتنی نبود. این مطلب روایتی است از ظهور و سقوط خودروی هیلمنی که یک نسل پیش از همتای ایرانی‌اش در بریتانیا تولید می‌شد و سرنوشتی مشابه هیلمن اَوِنجر در ایران یافت.
در روزهایی که خودروی مینی به نماد صنعت خودروی بریتانیا تبدیل می‌شد، به نظر می‌رسید رقیبی تازه از راه رسیده: هیلمن آی‌ام‌پی (Hillman Imp). وقتی اولین هیلمن آی‌ام‌پی در ماه می ۱۹۶۳ در شهر لین‌وود اسکاتلند تولید شد، امید آن بود که صنعت خودرو را در اسکاتلند احیا کند، اما به شکست تجاری تمام‌عیاری تبدیل شد که یک شهر را به آستانه نابودی کشاند.
هیلمن آی‌ام‌پی ایده روتس (Rootes)، خودروساز بریتانیایی بود. بحران سوئز در سال 1956 به کمبود نفت منجر شده بود و خودروسازان در پی تولید خودروهایی بودند که در مصرف سوخت به‌صرفه باشند. این خودروها چنان طراحی شده بودند که از مینی سریع‌تر و بزرگ‌تر و به رشته‌ای از امکانات نوآورانه مجهز باشند؛ یک موتور آلومینیومی در عقب خودرو، ساسات اتوماتیک، صندلی‌های تاشو و پنجره شیشه عقبی که قابلیت باز و بسته شدن داشت تا بتوان بار بیشتری در خودرو جا داد. روتس قصد داشت هیلمن آی‌ام‌پی را در کارخانه‌ای در دانسمور در نزدیکی کاونتری در جنوب انگلستان تولید کند، منطقه‌ای که قلب تپنده صنعت خودروی بریتانیا بود، اما شورای بازرگانی جای دیگری را برای تولید این خودرو و توسعه صنعتی ناشی از آن در نظر داشت. مذاکرات با دولت محافظه‌کار هارولد مک‌میلان آغاز شد و در نهایت لین‌وود در اسکاتلند به عنوان محل احداث کارخانه قطعی شد. لین‌وود روستایی بود در ده مایلی غرب گلاسکو که به جاده، راه‌آهن، رودخانه و مسیرهای هوایی دسترسی داشت. دولت 10 میلیون پوند از 23 میلیون پوند لازم برای ساخت کارخانه را متقبل شد، با این هدف که برای بیکارشدگان صنعت‌های رو به زوال معدن و کشتی‌سازی شغل ایجاد کند. این کارخانه 5 هزار کارگر استخدام کرد و پس از افتتاح در 2 مه 1963 ظرفیت تولیدش 150 هزار خودرو در سال بود. هیلمن آی‌ام‌پی اولین محصول صنعت خودروی بریتانیا بود که بعد از 35 سال در اسکاتلند تولید می‌شد. شورای منطقه 1800 خانه برای کارگران و خانواده‌شان ساخت و بعد مدارس، کلیسا و فروشگاه‌های تازه‌ای پدیدار شدند. لین‌وود به سرعت چهره عوض کرد. زندگی تازه‌ای حول هیلمن آی‌ام-پی شکل گرفت و ظرف چند سال جمعیت لین‌وود از 2 هزار و 500 نفر به 15 هزار نفر رسید. هیلمن آی‌ام‌پی فرزند گرامی لین‌وود شد و نمادی از خلاقیت و مهارت اسکاتلندی. روزهای خوب اما چندان نپایید.
تولید به سرعت آغاز شد و هیلمن آی-ام‌پی را فورا به میدان رقابت با مینی فرستادند، درنتیجه فرصتی برای بررسی بیشتر و ارزیابی خطاها و اشکالات احتمالی چنین پروژه‌ای باقی نماند، اما حالا هم دیر بود و مینی ۴ سالی می‌شد که نظرها را در بازار جلب کرده بود. قطعات هیلمن آی‌ام‌پی همچنان از کانتری به لین‌وود حمل می‌شدند و گاهی با تاخیر به کارخانه می‌رسیدند و چرخه تولید مختل می‌شد. علاوه بر این کارگرانی که از صنعت کشتی‌سازی به کارخانه خودروسازی آمده بودند چندان تجربه‌ای در حوزه تازه نداشتند. این آخری یکی از عوامل مهم‌ترین مانع کامیابی هیلمن آی‌ام‌پی بود: ایراداتی فنی که آی‌ام‌پی را به تصویری از یک خودروی غیرقابل اطمینان تبدیل کرد.
هیلمن با وجود هواداران وفادارش در اسکاتلند هرگز انتظارها را برآورده نکرد. تنها در سال 1964 تولید 31 بار متوقف شد. آن روزها کارخانه لین‌وود فقط با یک سوم ظرفتیش کار می‌کرد و 50 هزار خودرو در سال می‌ساخت. ستاره بخت هیلمن آی‌ام‌پی رو به افول بود. کرایسلر در سال 1967 روتس را خرید و ساخت دو مدل تازه، هیلمن هانتر و اَوِنجر را آغاز کرد، اما نتیجه باز هم ضرر بود.
تولید هیلمن آی‌ام‌پی در سال 1976 متوقف شد، اما تولید باقی مدل‌ها ادامه یافت. در سال 1978 پژو کرایسلر را خرید و سه سال بعد کارخانه لین‌وود را تعطیل و به کاونتری منتقل کرد. هزاران نفر در یک‌چشم‌به‌هم‌زدن بیکار شدند. نورمن بوچان، نماینده منطقه در صحن پارلمان این اتفاق را «مرگ یک شهر» توصیف کرد. لین‌وود هیچ‌گاه از شوک این تعطیلی ناگهانی خارج نشد. سایت کارخانه را حالا فروشگاه، رستوران، پارک و یک نمایشگاه خودرو پر کرده است؛ جایی که بین سال‌های 1963 تا 1976 مولد 440 هزار دستگاه هیلمن بود. هیلمن آی‌ام‌پی فقط یک خودرو نبود، یک گروی سیاسی بود و روتس به دلیل ساخت کارخانه‌اش در اسکاتلند پیوسته تحت فشار بود. با وجود عیوب پیدا و پنهانش اسکاتلندی‌ها آن را می‌خریدند، چون خودشان ساخته بودندش.
در روزهایی که خودروی مینی به نماد صنعت خودروی بریتانیا تبدیل می‌شد، به نظر می‌رسید رقیبی تازه از راه رسیده: هیلمن آی‌ام‌پی (Hillman Imp). وقتی اولین هیلمن آی‌ام‌پی در ماه می ۱۹۶۳ در شهر لین‌وود اسکاتلند تولید شد، امید آن بود که صنعت خودرو را در اسکاتلند احیا کند، اما به شکست تجاری تمام‌عیاری تبدیل شد که یک شهر را به آستانه نابودی کشاند.
هیلمن آی‌ام‌پی ایده روتس (Rootes)، خودروساز بریتانیایی بود. بحران سوئز در سال 1956 به کمبود نفت منجر شده بود و خودروسازان در پی تولید خودروهایی بودند که در مصرف سوخت به‌صرفه باشند. این خودروها چنان طراحی شده بودند که از مینی سریع‌تر و بزرگ‌تر و به رشته‌ای از امکانات نوآورانه مجهز باشند؛ یک موتور آلومینیومی در عقب خودرو، ساسات اتوماتیک، صندلی‌های تاشو و پنجره شیشه عقبی که قابلیت باز و بسته شدن داشت تا بتوان بار بیشتری در خودرو جا داد. روتس قصد داشت هیلمن آی‌ام‌پی را در کارخانه‌ای در دانسمور در نزدیکی کاونتری در جنوب انگلستان تولید کند، منطقه‌ای که قلب تپنده صنعت خودروی بریتانیا بود، اما شورای بازرگانی جای دیگری را برای تولید این خودرو و توسعه صنعتی ناشی از آن در نظر داشت. مذاکرات با دولت محافظه‌کار هارولد مک‌میلان آغاز شد و در نهایت لین‌وود در اسکاتلند به عنوان محل احداث کارخانه قطعی شد. لین‌وود روستایی بود در ده مایلی غرب گلاسکو که به جاده، راه‌آهن، رودخانه و مسیرهای هوایی دسترسی داشت. دولت 10 میلیون پوند از 23 میلیون پوند لازم برای ساخت کارخانه را متقبل شد، با این هدف که برای بیکارشدگان صنعت‌های رو به زوال معدن و کشتی‌سازی شغل ایجاد کند. این کارخانه 5 هزار کارگر استخدام کرد و پس از افتتاح در 2 مه 1963 ظرفیت تولیدش 150 هزار خودرو در سال بود. هیلمن آی‌ام‌پی اولین محصول صنعت خودروی بریتانیا بود که بعد از 35 سال در اسکاتلند تولید می‌شد. شورای منطقه 1800 خانه برای کارگران و خانواده‌شان ساخت و بعد مدارس، کلیسا و فروشگاه‌های تازه‌ای پدیدار شدند. لین‌وود به سرعت چهره عوض کرد. زندگی تازه‌ای حول هیلمن آی‌ام-پی شکل گرفت و ظرف چند سال جمعیت لین‌وود از 2 هزار و 500 نفر به 15 هزار نفر رسید. هیلمن آی‌ام‌پی فرزند گرامی لین‌وود شد و نمادی از خلاقیت و مهارت اسکاتلندی. روزهای خوب اما چندان نپایید.
تولید به سرعت آغاز شد و هیلمن آی-ام‌پی را فورا به میدان رقابت با مینی فرستادند، درنتیجه فرصتی برای بررسی بیشتر و ارزیابی خطاها و اشکالات احتمالی چنین پروژه‌ای باقی نماند، اما حالا هم دیر بود و مینی ۴ سالی می‌شد که نظرها را در بازار جلب کرده بود. قطعات هیلمن آی‌ام‌پی همچنان از کانتری به لین‌وود حمل می‌شدند و گاهی با تاخیر به کارخانه می‌رسیدند و چرخه تولید مختل می‌شد. علاوه بر این کارگرانی که از صنعت کشتی‌سازی به کارخانه خودروسازی آمده بودند چندان تجربه‌ای در حوزه تازه نداشتند. این آخری یکی از عوامل مهم‌ترین مانع کامیابی هیلمن آی‌ام‌پی بود: ایراداتی فنی که آی‌ام‌پی را به تصویری از یک خودروی غیرقابل اطمینان تبدیل کرد.
هیلمن با وجود هواداران وفادارش در اسکاتلند هرگز انتظارها را برآورده نکرد. تنها در سال 1964 تولید 31 بار متوقف شد. آن روزها کارخانه لین‌وود فقط با یک سوم ظرفتیش کار می‌کرد و 50 هزار خودرو در سال می‌ساخت. ستاره بخت هیلمن آی‌ام‌پی رو به افول بود. کرایسلر در سال 1967 روتس را خرید و ساخت دو مدل تازه، هیلمن هانتر و اَوِنجر را آغاز کرد، اما نتیجه باز هم ضرر بود.
تولید هیلمن آی‌ام‌پی در سال 1976 متوقف شد، اما تولید باقی مدل‌ها ادامه یافت. در سال 1978 پژو کرایسلر را خرید و سه سال بعد کارخانه لین‌وود را تعطیل و به کاونتری منتقل کرد. هزاران نفر در یک‌چشم‌به‌هم‌زدن بیکار شدند. نورمن بوچان، نماینده منطقه در صحن پارلمان این اتفاق را «مرگ یک شهر» توصیف کرد. لین‌وود هیچ‌گاه از شوک این تعطیلی ناگهانی خارج نشد. سایت کارخانه را حالا فروشگاه، رستوران، پارک و یک نمایشگاه خودرو پر کرده است؛ جایی که بین سال‌های 1963 تا 1976 مولد 440 هزار دستگاه هیلمن بود. هیلمن آی‌ام‌پی فقط یک خودرو نبود، یک گروی سیاسی بود و روتس به دلیل ساخت کارخانه‌اش در اسکاتلند پیوسته تحت فشار بود. با وجود عیوب پیدا و پنهانش اسکاتلندی‌ها آن را می‌خریدند، چون خودشان ساخته بودندش.
ارسال نظر