روایتی از وزارتخانه ثروتمند دولت پهلوی - ۳ اسفند ۹۱
سال ۴۸، در تهران کسانی که به شهردار پول نمیدادند، زمینهایشان خارج از محدودهشهر معرفی میشد! غلامرضا نیکپی فرزند اعزاز الملک است که نام کامل وی عزیزالله اعزاز نیکپی و لقب او اعزازالدوله نیز ثبت شده است. وی پس از اخذ لیسانس از دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران در سال ۱۳۲۹ که همزمان با مرگ مادرش بود، به انگلیس رفت و ضمن اقامت شش ساله در لندن از دانشگاه آن شهر دکتری اقتصاد در رشته روابط بینالملل گرفت و در شهریور ماه ۱۳۳۵ به کشور بازگشت.
او که به قید قرعه از سربازی معاف شده بود، پس از یک دوره کارآموزی در سال ۱۳۳۶ پروانه وکالت پایه یک دادگستری گرفت.
او که به قید قرعه از سربازی معاف شده بود، پس از یک دوره کارآموزی در سال ۱۳۳۶ پروانه وکالت پایه یک دادگستری گرفت.
سال 48، در تهران کسانی که به شهردار پول نمیدادند، زمینهایشان خارج از محدودهشهر معرفی میشد! غلامرضا نیکپی فرزند اعزاز الملک است که نام کامل وی عزیزالله اعزاز نیکپی و لقب او اعزازالدوله نیز ثبت شده است. وی پس از اخذ لیسانس از دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران در سال 1329 که همزمان با مرگ مادرش بود، به انگلیس رفت و ضمن اقامت شش ساله در لندن از دانشگاه آن شهر دکتری اقتصاد در رشته روابط بینالملل گرفت و در شهریور ماه 1335 به کشور بازگشت.
او که به قید قرعه از سربازی معاف شده بود، پس از یک دوره کارآموزی در سال ۱۳۳۶ پروانه وکالت پایه یک دادگستری گرفت. و در ۱۸ خرداد همان سال در شرکت ملی نفت ایران استخدام شد. استخدام غلامرضا نیکپی در شرکت ملی نفت که مصادف با حضور امیر عباس هویدا به عنوان معاون اداری آن شرکت بود، باعث شد تا هویدا او را که ـ از منسوبین مادرش ـ بود به ریاست دفتر امور اداری منصوب کند.
نیکپی پس از حضور در پستها و مقامهای دیگر که بیشتر به واسطه نزدیکی او با رجلی دیگر چون علم و هویدا بود، شهریور 1347 به وزارت مسکن و آبادانی منصوب شد. وزارتخانهای که تا این زمان تنها 3 سال از عمر آن میگذشت. این انتصاب واکنش مدیر روزنامه اطلاعات را در پی داشت و او خبر انتصاب و معرفی نیکپی به دربار و اخبار مربوط به آن وزارتخانه را دستور داد که به طور خلاصه یا با حروف کوچک در صفحات وسط چاپ کنند یا اصلا از آن صرفنظر کنند. نکته قابل تامل این است که این واکنش برخاسته از نگاه نقادانه نبود، بلکه در زد و بندهای دربار نهفته بود و علت صدور چنین دستوری ناشی از این بود که بهمن میکده داماد سناتور مسعودی و معاون وزارت مسکن و آبادانی مورد توجه وزیر جدید نبود. به نظر میرسد که در کنار موضعگیری مدیر روزنامه اطلاعات برخی رفتارهای دیگر وزیر جدید نیز از جمله باند و باند بازی او مسائلی را به همراه داشت.
در سندی با موضوع پارتیبازی و دوستبازی در ادارات دولت به تاریخ ۲۵/۱/۱۳۴۸ چنین نوشته شده است «دکتر نیکپی وزیر آبادانی و مسکن حتی ماشیننویس خود را از شرکت نفت به نخستوزیری و از نخستوزیری به وزارت آبادانی و مسکن برده است.» به این ترتیب نیکپی تبدیل به یکی از پرحاشیهترین رجال درباری شد. او گاه معاملاتی را به انجام میرساند که از وجاهت قانونی نیز برخوردار نبود. نمونهای از این معاملهها موردی است که به سپهبد گیلانشاه مربوط است. او در نامهای از وزیر آبادانی و مسکن تقاضا نمود که ۷۶ هزار مترمربع از اراضی کن را که قیمت آن تقریبا ۷ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان میشود، به وی واگذار کند و این درخواست در حالی صورت میگرفت که مدارک ارائه شده از طرف نامبرده به نحوی بود که مقررات آن زمان اجازه واگذاری اراضی مورد تقاضا را به او نمیداد.
در میان حاشیههای این وزیر مسکن آنچه بیشتر از همه قابل توجه است رشوه خواری و اخاذیهای زمان او است.
نیکپی و همفکرانش نقشه تهران و محدوده آن را وسیله اخذ رشوه از پولداران شهر قرار داده بودند، به این ترتیب که اگر پول مورد نظر آنها پرداخت نمیشد، زمین اشخاص را به وسیله تصویب نامه انجمن شهر خارج از محدوده قرار داده و به این صورت زمین، قیمت و ارزش واقعی خود را از دست میداد. شاید به همین دلیل باشد که امروزه با تهرانی مواجه هستیم که چندان اصول شهرسازی در آن رعایت نشده است.
آنچه تا کنون گفته شد تنها بخشی از پشت پرده فعالیتهای نیکپی بود . او این رفتار را در پست بعدی خود یعنی شهردار پایتخت نیز ادامه داد. به عبارتی نیکپی پس از آنکه به واسطه درگیری با خسروانی از کابینه هویدا اخراج شد، سال 1348 به شهرداری تهران رسید. این انتصاب نیز نارضایتی عدهای از کارکنان شهرداری را به همراه داشت. در گزارشی از ساواک به این موضوع چنین اشاره شده است. در این زمان طرح جامع تهران نیز به تصویب رسید که بخشی دیگر از فسادهای نیکپی به این بخش برمیگردد. او به پیروی از روال سابقش در وزارت آبادانی و مسکن کوشید تا زمینهای خارج از محدوده را به داخل محدوده وارد کند. در گزارشی از ساواک به این موضوع چنین اشاره شده است: اخیرا شایع شده است صاحبان بسیاری از اراضی و زمینهای غرب و شمال غرب تهران که غالبا کلیمی هستند، به منظور ترقی قیمت زمینهای مربوطه که فعلا خارج از محدوده است قصد دارند ضمن تبانی مبلغ دویست میلیون تومان به آقای نیکپی شهردار تهران رشوه داده تا زمینها را جزو محدوده شهر تهران بیاورند و از طرف افراد ناشناسی این موضوع جهت اطلاع در نامههای بدون امضا برای بعضی از مقامات ارسال گردیده است.»
از جمله دیگر اقدامات نیکپی در سال 1354 تخریب خانههای مردم در شمیران نو بود، در این سال در شمیران نو بولدوزرها وسط روز که مردان بر سرکار و در حال عملگی بودند، حمله بردند، زنان در غیاب سرپرستان خانواده مقاومت کردند و برای جلوگیری از خراب شدن خانههایشان بیتوجه به اخطارهای پیاپی ماموران شهرداری در خانهها ماندند. نیکپی موضوع را به عرض رساند، دستور اقدام رسید دو زن و سه کودک کشته شدند.
او که به قید قرعه از سربازی معاف شده بود، پس از یک دوره کارآموزی در سال ۱۳۳۶ پروانه وکالت پایه یک دادگستری گرفت. و در ۱۸ خرداد همان سال در شرکت ملی نفت ایران استخدام شد. استخدام غلامرضا نیکپی در شرکت ملی نفت که مصادف با حضور امیر عباس هویدا به عنوان معاون اداری آن شرکت بود، باعث شد تا هویدا او را که ـ از منسوبین مادرش ـ بود به ریاست دفتر امور اداری منصوب کند.
نیکپی پس از حضور در پستها و مقامهای دیگر که بیشتر به واسطه نزدیکی او با رجلی دیگر چون علم و هویدا بود، شهریور 1347 به وزارت مسکن و آبادانی منصوب شد. وزارتخانهای که تا این زمان تنها 3 سال از عمر آن میگذشت. این انتصاب واکنش مدیر روزنامه اطلاعات را در پی داشت و او خبر انتصاب و معرفی نیکپی به دربار و اخبار مربوط به آن وزارتخانه را دستور داد که به طور خلاصه یا با حروف کوچک در صفحات وسط چاپ کنند یا اصلا از آن صرفنظر کنند. نکته قابل تامل این است که این واکنش برخاسته از نگاه نقادانه نبود، بلکه در زد و بندهای دربار نهفته بود و علت صدور چنین دستوری ناشی از این بود که بهمن میکده داماد سناتور مسعودی و معاون وزارت مسکن و آبادانی مورد توجه وزیر جدید نبود. به نظر میرسد که در کنار موضعگیری مدیر روزنامه اطلاعات برخی رفتارهای دیگر وزیر جدید نیز از جمله باند و باند بازی او مسائلی را به همراه داشت.
در سندی با موضوع پارتیبازی و دوستبازی در ادارات دولت به تاریخ ۲۵/۱/۱۳۴۸ چنین نوشته شده است «دکتر نیکپی وزیر آبادانی و مسکن حتی ماشیننویس خود را از شرکت نفت به نخستوزیری و از نخستوزیری به وزارت آبادانی و مسکن برده است.» به این ترتیب نیکپی تبدیل به یکی از پرحاشیهترین رجال درباری شد. او گاه معاملاتی را به انجام میرساند که از وجاهت قانونی نیز برخوردار نبود. نمونهای از این معاملهها موردی است که به سپهبد گیلانشاه مربوط است. او در نامهای از وزیر آبادانی و مسکن تقاضا نمود که ۷۶ هزار مترمربع از اراضی کن را که قیمت آن تقریبا ۷ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان میشود، به وی واگذار کند و این درخواست در حالی صورت میگرفت که مدارک ارائه شده از طرف نامبرده به نحوی بود که مقررات آن زمان اجازه واگذاری اراضی مورد تقاضا را به او نمیداد.
در میان حاشیههای این وزیر مسکن آنچه بیشتر از همه قابل توجه است رشوه خواری و اخاذیهای زمان او است.
نیکپی و همفکرانش نقشه تهران و محدوده آن را وسیله اخذ رشوه از پولداران شهر قرار داده بودند، به این ترتیب که اگر پول مورد نظر آنها پرداخت نمیشد، زمین اشخاص را به وسیله تصویب نامه انجمن شهر خارج از محدوده قرار داده و به این صورت زمین، قیمت و ارزش واقعی خود را از دست میداد. شاید به همین دلیل باشد که امروزه با تهرانی مواجه هستیم که چندان اصول شهرسازی در آن رعایت نشده است.
آنچه تا کنون گفته شد تنها بخشی از پشت پرده فعالیتهای نیکپی بود . او این رفتار را در پست بعدی خود یعنی شهردار پایتخت نیز ادامه داد. به عبارتی نیکپی پس از آنکه به واسطه درگیری با خسروانی از کابینه هویدا اخراج شد، سال 1348 به شهرداری تهران رسید. این انتصاب نیز نارضایتی عدهای از کارکنان شهرداری را به همراه داشت. در گزارشی از ساواک به این موضوع چنین اشاره شده است. در این زمان طرح جامع تهران نیز به تصویب رسید که بخشی دیگر از فسادهای نیکپی به این بخش برمیگردد. او به پیروی از روال سابقش در وزارت آبادانی و مسکن کوشید تا زمینهای خارج از محدوده را به داخل محدوده وارد کند. در گزارشی از ساواک به این موضوع چنین اشاره شده است: اخیرا شایع شده است صاحبان بسیاری از اراضی و زمینهای غرب و شمال غرب تهران که غالبا کلیمی هستند، به منظور ترقی قیمت زمینهای مربوطه که فعلا خارج از محدوده است قصد دارند ضمن تبانی مبلغ دویست میلیون تومان به آقای نیکپی شهردار تهران رشوه داده تا زمینها را جزو محدوده شهر تهران بیاورند و از طرف افراد ناشناسی این موضوع جهت اطلاع در نامههای بدون امضا برای بعضی از مقامات ارسال گردیده است.»
از جمله دیگر اقدامات نیکپی در سال 1354 تخریب خانههای مردم در شمیران نو بود، در این سال در شمیران نو بولدوزرها وسط روز که مردان بر سرکار و در حال عملگی بودند، حمله بردند، زنان در غیاب سرپرستان خانواده مقاومت کردند و برای جلوگیری از خراب شدن خانههایشان بیتوجه به اخطارهای پیاپی ماموران شهرداری در خانهها ماندند. نیکپی موضوع را به عرض رساند، دستور اقدام رسید دو زن و سه کودک کشته شدند.
ارسال نظر