م.ر.بهنام رئوف
تلفن هوشمند (به انگلیسی: Smartphone) به تلفن همراهی گفته می‌شود که توانایی‌های پیشرفته‌تر و قدرت محاسبات بیشتر از سایر تلفن‌ها ارائه می‌دهد. در تلفن‌های هوشمند قابلیت‌های گذشته آنچنان که باید و شاید مهم نیست. بلکه این بار سازندگان دستگاه‌های تلفن همراه تمام قدرت خود را در ساخت پردازنده‌های گوشی از یک سو و افزایش مدت شارژ باتری آن جمع کرده‌اند. گوشی هوشمند، گوشی است مجهز به سیستم‌عامل، که توانایی اجرای برنامه‌های متنوع کاربردی را برای کاربرانش فراهم کرده، قابلیت اتصال به اینترنت از طریق وای فای و جی پی آر اس را داشته و به شکل کلی به دستیار شخصی افراد تبدیل شده است.

تعریف‌های اشتباه از گوشی‌های هوشمند
اما در این بین چند تئوری اشتباه درباره گوشی‌های هوشمند وجود دارد. نخست آنکه در بین کاربران تلفن همراه از عنوان گوشی‌های لمسی به اشتباه گوشی هوشمند نام برده می‌شود. این درحالی است که الزاما هر گوشی لمسی گوشی هوشمند نیست؛ چرا که بسیاری از گوشی‌های لمسی در بازار که با قیمت‌های پایین هم عرضه می‌شوند عملا قابلیت‌های یک گوشی هوشمند را ندارند و صرفا در بخش سرگرمی خلاصه می‌شوند.
در بخش گوشی‌های هوشمند تا پیش از روی کار آمدن فناوری لمسی گوشی‌هایی با صفحه کلید کامل و در اختیار قرار دادن طیفی اندک از برنامه‌های کاربردی خاص آغاز کننده نسل گوشی‌های هوشمند بودند. نوکیا از اولین تولید کنندگان تلفن همراه هوشمند بود. البته پیش از آن آی میت سعی کرده بود تحولی جدید در ساخت گوشی‌های هوشمند به وجود آورد که موفق نبود. اما به هر حال این نوکیا بود که با عرضه مدل‌هایی از سری E سعی کرده بود به نوعی به سمت گوشی‌هایی با قابلیت هوشمند رفته و با بکارگیری برنامه‌هایی، کاربرد روزمره تلفن همراه را به یک دستیار شخصی همراه کاربران تبدیل کند. گوشی‌هایی که در آن زمان لمسی نبودند و همانطور که عنوان شد تنها وجه تفاوت آن‌ها در اختیار داشتن صفحه کلید کامل بود.
به هر حال انقلاب اپل در بازار با عرضه گوشی استثنایی آی فون به همراه حجم زیادی از برنامه‌های کاربردی باعث شد تا تعریف یک گوشی هوشمند عوض شده و مسیر پیشرفت این خانواده از گوشی‌های همراه به سمت تازه ای متمایل شود.
یکی از مشخصه‌هایی که این روزها برای گوشی‌های هوشمند به کار گرفته می‌شود در اختیار داشتن پردازنده قوی در کنار حافظه‌های جانبی بالا برای پردازش اطلاعات و برنامه‌های کاربردی است. داشتن صفحه نمایش بزرگ لمسی که کار با برنامه‌های کاربردی را راحت‌تر کند یا صفحه کلید کامل فیزیکی از دیگر مشخصه‌های یک گوشی هوشمند به حساب می‌آید. هر چند که هم اکنون قابلیت‌هایی همچون بالا بودن کیفیت دوربین عکاسی به واسطه پیشرفت‌های چشمگیر در این فناوری دیگر به عنوان فاکتوری برای گوشی‌های هوشمند محسوب نمی‌شوند، اما به هر حال هم‌اکنون پایین‌تر از دوربین 5 مگاپیکسلی در گوشی‌های هوشمند وجود ندارد. از جمله دیگر مواردی که گوشی‌های هوشمند را نسبت به گوشی‌های معمولی متفاوت کرده علاوه بر در اختیار داشتن صفحه نمایش لمسی و استفاده از سیستم عامل و پردازنده پرقدرت، پشتیبانی از سرویس‌های شبکه‌های نسل سوم، دوربین‌های پیشرفته و رابط‌های کاربری مختلف است. به گفته فروشندگان تعداد زیادی از متقاضیان گوشی‌های هوشمند در کشور ما از کارآیی‌های این گوشی اطلاع درستی ندارند. آنها بیشتر به دلیل یک فاکتور اجتماعی یعنی مد به دلیل طراحی و ظاهر این گوشی‌ها از یک سو و از سوی دیگر به خاطر کنجکاوی به سراغ گوشی‌های لمسی هوشمند می‌روند حال آنکه گوشی تهیه شده که عمدتا هم قیمتی بالای 400 هزار تومان دارد کاربردهای بسیاری می‌تواند برای کاربر خود داشته باشد. به گفته فروشندگان استفاده از اینترنت و به‌کارگیری از نرم‌افزارهای مختلف در کنار برخورداری از GPS و موقعیت‌یابی باعث شده تا افرادی که خواستار چنین سرویس‌هایی هستند به خرید گوشی‌های هوشمند روی آورند. جی‌پی‌اس یا موقعیت یاب یکی از آن کاربردهایی است که هم اکنون بیشتر کاربران گوشی‌های هوشمند با آن آشنا بوده و در ایران هم به واسطه نقشه‌های آنلاین و آفلاین موجود توانسته از موفقیت نسبتا خوبی برخوردار باشد.
کدام هوشمند را بخریم؟
سیستم‌عامل به کار رفته در گوشی‌های هوشمند را می‌توان مهم‌ترین فاکتور برای خرید یک گوشی هوشمند بعد از پردازنده آن به حساب آورد. امروزه دو سیستم‌عامل آندروید گوگل و آی او اس اپل از پر طرفدارترین سیستم‌عامل‌های جهانی هستند. هر چند که مایکروسافت هم با سیستم‌عامل ویندوز فون خود به دنبال گرفتن سهمی از بازار است. اما به هر حال آندروید از شانس بیشتری در بازار برخوردار است. گوشی‌های موبایل بسته به تاریخ عرضه آنها به بازار و فاکتورهای سخت‌افزاری به کار گرفته شده در آنها قابلیت به روزرسانی سیستم‌عامل را دارند. البته از سوی شرکت‌های تولید کننده معمولا عنوان می‌شود که یک دستگاه تا کدام نسخه از سیستم‌عامل قابلیت به روزرسانی شدن را دارد. بعد از سیستم‌عامل، پردازنده داخلی گوشی از دیگر فاکتورهای مهم در یک اسمارت فون به حساب می‌آید که باید به آن توجه شود. پردازنده یا سی پی یو قلب گوشی هوشمند شماست و سرعت کار کردن با برنامه‌های مختلف در گوشی به آن بستگی دارد. حافظه داخلی از دیگر فاکتورهای مهم در گوشی‌های هوشمند است. هم‌اکنون گوشی‌های بالای 500 هزار تومان در بازار عموما دارای حافظه داخلی هستند اما به طور کلی اکثر گوشی‌های موجود قابلیت افزایش حافظه تا 32 گیگابایت را دارند. گوشی‌های هوشمند متوسط رو به بالا دوربینی 5 مگاپیکسلی دارند و تصویربرداری به صورت اچ دی یکی از قابلیت‌های آن‌ها است. در این بین، اما برخی از شرکت‌های سازنده به فکر ساخت گوشی‌های هوشمند ارزان قیمت افتادند. به عنوان مثال، سامسونگ با تغییر در کیفیت برخی از قطعات به کار رفته در گوشی سعی کرده است مدل‌های ارزان‌قیمت‌تری از گوشی‌های هوشمند را روانه بازار کند. شاید همین دلیل باشد که باعث شده سامسونگ هم‌اکنون سهم بالایی در بازار گوشی‌های هوشمند به خود اختصاص دهد. در بین گوشی‌های هوشمند هم اکنون خانواده گلکسی سامسونگ، آی فون و برخی از مدل‌های اچ تی سی و سونی از فروش بالایی در بازار ایران و جهان برخوردارند که از هفته آینده در هر شماره به بررسی قابلیت‌های گوشی‌های هوشمند موجود در بازار پرداخته و سعی می‌کنیم تصمیم‌گیری خرید برای شما را آسان کنیم.