ژاک دو مورگان فرانسوی در قرن نوزدهم هنگامی که با کمک روستاییان کرد از راه آبی وارد غار سهولان شد و نام آن را در کتاب جغرافیای غرب ایران نوشت، شاید هرگز گمان نمی‌کرد این غار دو سده بعد به نمادی از این سرزمین تبدیل شود.

غار سهولان از جمله غارهای استان آذربایجان غربی است که در میان دو شهر کردنشین بوکان و مهاباد قرار گرفته است. سهولان را بعد از علی صدر بزرگترین غار آبی ایران خوانده‌اند، غاری که به گفته هیات اعزامی دانشگاه آکسفورد در 40 سال پیش از عجیب‌ترین و جالب‌ترین غارهای آبی جهان است.


گردشگرانی که می‌خواهند سفری تابستانی با دوستان یا خانواده داشته باشند، می‌توانند سفر به بوکان و مهاباد را در برنامه‌های خود قرار دهند و در این میانه سری به غار سهولان بزنند. شهرهای کردنشین به نسبت سایر شهرهای ایران از جذابیتی دو چندان برخوردارند، مردمانی خونگرم و مهمان‌نواز و بازارهایی با نوای موسیقی شاد کردی. سراسر بازارها از پارچه‌های رنگین پوشیده شده، جایی که می‌توان رنگ را انتخاب کرد و ساعتی بعد پیراهن بلند را به انضمام یک روسری و شال کمر تحویل گرفت. لازم نیست هزینه زیادی برای سفر به یک کشور خارجی برای تجربه ای جدید با لباسی متفاوت بپردازید، خیاطان بازار بوکان با کمترین هزینه لباسی بر شما می‌پوشانند که می‌توانید احساس متفاوت بودن را با هر بار پوشیدن آن تجربه کنید. برای سفر به بوکان نیز مانند دیگر سفرها می‌توان از اتومبیل شخصی یا اتوبوس‌های سفری بهره گرفت. از آنجا که مسیر طولانی است، بهتر است چند خانواده با هم سفر کنند تا به این ترتیب بتوانند در بوکان مینی‌بوس کرایه کرده و کمتر خستگی سفر را حس کنند. ترمینال غرب عموما در ساعت‌های مختلف بلیت برای این شهر دارد و قیمت آن نیز بنا بر اتوبوس انتخابی از زیر ۱۰ هزار تومان شروع و به زیر ۲۰ هزار تومان ختم می‌شود. بعد از ۱۰ ساعت سفر شبانه به بوکان می‌رسید، می‌توانید وسایل خود را در مهمانپذیر میلاد بوکان واقع در میدان اسکندری این شهر بگذارید. صبحانه را در پاساژ نزدیک مهمانپذیر و در یک قهوه خانه قدیمی صرف کنید و پس از آن گشتی در شهر بزنید، (پیش از آن فرصت دارید که ساعتی را استراحت کنید) بازدید از مقبره سردار بوکانی و مسجد جامع این شهر که در نزدیکی مهمانسراست می‌تواند آغاز خوبی برای این سفر باشد، صرف ناهار در نزدیکی رودخانه زرینه رود در منطقه ای زیبا شما را از اینکه رنج سفر را به خود هموار کرده‌اید، راضی می‌کند. پس از صرف ناهار می‌توانید به سمت غار حرکت کنید، این غار در ۱۷ کیلومتری بوکان و در جاده روستای عیسی کند قرار دارد، تابلوی آن در سمت چپ جاده به وضوح مشخص است و راه آن نیز هموار و آسفالته با دشت هایی که چشم گرفتن از آنها سخت و دشوار است. به غار که برسید باید ورودیه را تهیه کنید که مبلغ آن دو هزار تومان است. شما از یک سمت وارد غار می‌شوید و بعد از سوار شدن بر قایق پارویی و گذشتن از سه حوضچه بزرگ و یک دریاچه به سمت دیگر غار می‌رسید. پرواز کبوتر چاهی و خفاش جذابیتی دو چندان به این غار بخشیده، گاه بخش هایی از مسیر چنان تنگ است که به زحمت و با استادی قایقران می‌توانید از آن عبور کنید. او در حین عبور از هر بخش اطلاعاتی درباره نقوش و سنگ‌های غار به شما می‌دهد.


زمانی که از غار بیرون آمدید اگر هنوز فرصت داشتید می‌توانید سری هم به مهاباد و سد این شهر بزنید، جایی که در آنجا قایق سواری را نه در زیر زمین و با قایق پارویی بلکه آن را در دریاچه پشت سد و با قایق موتوری می‌توانید تجربه کنید. به بوکان که برگردید اتاق‌های مهمانپذیر با پاکیزگی تمام انتظار شما را می‌کشند تا شبی آرام داشته باشید و خستگی سفر را از تن به در کنید برای روز بعد که بتوانید دوباره گشتی در این شهر زیبا و جاده‌های اطراف آن بزنید.
سفر به بوکان و مهاباد اگرچه در اینجا به صورت مختصر برای شما شرح داده شد، اما می‌تواند به عنوان یکی از بهترین سفرهای شما باشد. سفر به شهری که جاذبه‌های فرهنگی آن با جاذبه‌های طبیعی و گردشگری برابری می‌کند.