مریخ نوردی با دو مگاپیکسل؟ - ۱۶ شهریور ۹۱
آنچه ناسا را به استفاده از دوربینهای ضعیفتر سوق داده در واقع پدید آمده از محدودیت انتقال اطلاعات در این فاصله و نشات گرفته از تکنولوژی قدیمی زمان طراحی این مریخ نورد (سال ۲۰۰۴) و رشد سریع جهان پردازندهها و حسگرهای مرتبط در صنعت عکاسی است.
آنچه ناسا را به استفاده از دوربینهای ضعیفتر سوق داده در واقع پدید آمده از محدودیت انتقال اطلاعات در این فاصله و نشات گرفته از تکنولوژی قدیمی زمان طراحی این مریخ نورد (سال ۲۰۰۴) و رشد سریع جهان پردازندهها و حسگرهای مرتبط در صنعت عکاسی است. زمانی که این مریخ نورد طراحی میشد داشتن یک دوربین ۲ مگاپیکسلی با حافظه ۸ گیگابایتی واقعا چیز بدی به حساب نمیآمد اما واقعیت این است که استفاده از تمهیدی معمول به نام عکاسی پانوراما محدودیتهایی چون مگاپیکسل را هم کنار زده شده است. شاید یکی از مهمترین دلایل استفاده از دوربینهای با مگاپیکسل پایین در سفینه کنجکاوی مشکلات انتقال حجم اطلاعات در این فاصله (مریخ تا زمین) باشد. این سفینه سه راه انتقال اطلاعات به زمین دارد اما تنها اطلاعات مربوط به عکسها را میتوان صرفا از طریق انتقال دهنده UHF ارسال کرد. آنتن UHF این اطلاعات را به دو سفینه فضایی واقع در مدار مریخ میفرستد و آنها نیز آن را به زمین مخابره میکنند. مشکل آنجاست که از این طریق صرفا میتوان روزانه فقط ۲۵۰ مگاپیکسل مخابره کرده و این میزان بین دستگاههای مختلف به اشتراک گذاشته میشود لذا این پهنای باند اندک نیز کاملا به دوربینها اختصاص نمییابد. مریخ نورد کنجکاوی مملو از دوربینهای متعدد با کاربری مختلف و سنسور ۲ مگاپیکسلی است. پردازنده این دوربین KAI-2020 کوچکترین پردازنده ساخت کداک با قابلیت عکسبرداری ۷۲۰ فریم (اچ دی ) و از بهترینها در زمان خودش بود. سازندگان دوربین حتی سنسور ۴ مگاپیکسلی را نیز برای این ماشین فضایی آزمایش کردند اما سرعت عکسبرداری آن به نصف کاهش مییافت و همین دلیل کنار گذاشتن آن بود. به عبارتی در سال ۲۰۰۴ بهترین چیزی که میشد برای سفینهای از این دست انتخاب کرد همین دوربین و سنسور بود. البته در این انتخاب آشنایی پیشین مهندسان ساخت این ماشین فضایی با کداک و محصولات خاص آن و انطباق این محصول با دیگر دستگاههای موجود در این سفینه نیز نقش داشت. مهندسان این دوربینها در واقع تصمیم گرفتند به جای استفاده از دوربینهای باکیفیتتر به دوربین کمکیفیتتر ولی با عکسهای متعدد بسنده کنند. با استفاده از استانداردهای مرتبط با پیکسلهای کامپیوتری آنها حالا میتوانند با چسباندن عکسهای متعدد به یکدیگر عملا عکسی بسیار باکیفیت را تولید کنند. (شبیه کاری که اخیرا توسط برخی عکاسان با دوربینهای عکاسی معمولی برای ساخت عکسهای گیگاپیکسلی به کار میرود).
حالا البته مهندسان ناسا و به خصوص سازندگان دوربین کنجکاوی به خود میبالند چراکه آنها توانستهاند تصاویری از این سیاره ناشناخته به زمین منتقل کنند که تا پیش ازاین کسی آنها را ندیده است. با این حال اغلب آنها از این ناراحتند که روی دوربینهای مسترکم (MasterCam) لنزهای زوم ۶.۵-۱۰۰ میلی متری که اجازه میداد لنزهای زوم نصب شود و از آن طریق عکسهای بسیار خاصی از این سیاره تهیه شود هیچ گاه روی کنجکاوی قرار نگرفت چراکه مشکلات ناشی از اختصاص انرژی برای تغییر زوم اجازه نصب و توسعه آن را نداد. مهندسان پروژه برای آوردن لنزهای زوم به مریخ نورد ناسا حتی به جیمز کامرون که او هم بخشی از پروژه در ناسا بود روی آوردند ولی وساطت او هم کارساز نشد. ظاهرا ساخت پانوراما با عکسهای متعدد نیازهای متعدد دانشمندان ناسا را برآورده میکرد. نمونه چنین کاری را هماکنون بسیاری از نرمافزارهای سازنده پانوراما انجام میدهند ولی به هر حال تجربه سفینه کنجکاوی نشان داد که تصویر به دست آمده از مریخ جدای از کیفیت و میزان مگاپیکسلش اهمیت دارد. چنانکه اولین عکس سیاه و سفید و بسیار کوچکی که این سفینه به زمین مخابره کرد به یکی از مهمترین
عکسهای تاریخ تبدیل شد. مریخ نورد ناسا همچنین از یک دوربین میکروسکوپی بهره میگیرد، دوربینی که ترکیبی از که میکروسکوب و صفحه حساس دیجیتالی است و تصاویری میکروسکوپی ارائه میدهد. این دوربین که روی بازوی مریخ نورد قرار گرفته عمدتا برای مصارف تحقیقاتی از ذرهها، مورد استفاده دانشمندان قرار میگیرد هر چند دوربین قوی به حساب نمیآید، اما ترکیب میکروسکوپ و دوربین دیجیتالی ایده نوآورانهای است که محققان ناسا سالهاست روی آن مشغول به کارند. دوربین پانورامای مریخ نورد. به جز دوربین مسترکم مریخ نورد ناسا از دو دوربین سریع برای ساخت عکسهای پانورامیک هم بهره میبرد. دوربین پانورامیک (پنکام) یک مجموعه دو دوربینه یا به اصطلاح استریو است که روی میله دوربین این مریخ نورد نصب شده است. این میله مدور با امکان و انعطاف چرخشی خود اجازه عکسهای پانورامای ۳۶۰ را به دستگاه میدهد. خود میله دوربین با انعطاف ۱۸۰ درجهای خود امکان گرفتن عکسهای دقیقتر را فراهم میسازد. محققان از این دوربین برای شناسایی و تحقیق افق مریخ و همچنین جستوجو برای یافتن احتمالی آب در این سیاره بهره میگیرند. این دوربین ۲۷۰ گرمی میتواند عکسهای
موزاییکی بزرگی را ایجاد کند. همچنین روی هر کدام از لنزهای این دوربین چند فیلترچرخان نیز قرار دارد که با قرارگرفتن آنها مقابل لنز میتواند تصاویر متفاوتی را بنا به شرایط ارائه دهد.
این عکس ۳۶۰ درجه که توسط دوربین پنکام مریخ نورد ناسا عکسبرداری شده ترکیبی از ۸۱۷ عکس است. و در صورتی که در محیط کامپیوتری قرار بگیرد میتوان آن را به صورت کاملا ۳۶۰ درجه مشاهده کرد.
ارسال نظر