اخلاق گردشگری، نمادی زیباتر از نتیجه
حمید نوغانی
«مسائل اخلاقی در گردشگری» یا «اخلاق گردشگری» موضوع جدیدی است که با گسترش فضای مجازی و توسعه ارتباطات در قالب کمپین‌ها و گروه‌ها تحت هدف، ایده و خواسته مشخصی شکل گرفته و حضور پررنگی در وب‌سایت‌ها و فروم‌های گردشگری ایفا می‌کند. مقالات و وب‌سایت‌های بسیاری با عنوان «مسافرت‌های اخلاقی» وجود دارد که گستره وسیعی از دغدغه‌های محیط زیستی، سیاسی، اجتماعی و بیشتر حقوق بشری را در بر می‌گیرد. پولی که گردشگران به عنوان منابع مالی به یک کشور سرریز می‌کنند در انتهای مسیر خود موجب تقویت اقتصاد کشور مقصد و در نتیجه افزایش قدرت سیاسی حاکمان آن می‌شود.
«مسائل اخلاقی در گردشگری» یا «اخلاق گردشگری» موضوع جدیدی است که با گسترش فضای مجازی و توسعه ارتباطات در قالب کمپین‌ها و گروه‌ها تحت هدف، ایده و خواسته مشخصی شکل گرفته و حضور پررنگی در وب‌سایت‌ها و فروم‌های گردشگری ایفا می‌کند. مقالات و وب‌سایت‌های بسیاری با عنوان «مسافرت‌های اخلاقی» وجود دارد که گستره وسیعی از دغدغه‌های محیط زیستی، سیاسی، اجتماعی و بیشتر حقوق بشری را در بر می‌گیرد. پولی که گردشگران به عنوان منابع مالی به یک کشور سرریز می‌کنند در انتهای مسیر خود موجب تقویت اقتصاد کشور مقصد و در نتیجه افزایش قدرت سیاسی حاکمان آن می‌شود.
حمید نوغانی
«مسائل اخلاقی در گردشگری» یا «اخلاق گردشگری» موضوع جدیدی است که با گسترش فضای مجازی و توسعه ارتباطات در قالب کمپین‌ها و گروه‌ها تحت هدف، ایده و خواسته مشخصی شکل گرفته و حضور پررنگی در وب‌سایت‌ها و فروم‌های گردشگری ایفا می‌کند. مقالات و وب‌سایت‌های بسیاری با عنوان «مسافرت‌های اخلاقی» وجود دارد که گستره وسیعی از دغدغه‌های محیط زیستی، سیاسی، اجتماعی و بیشتر حقوق بشری را در بر می‌گیرد. پولی که گردشگران به عنوان منابع مالی به یک کشور سرریز می‌کنند در انتهای مسیر خود موجب تقویت اقتصاد کشور مقصد و در نتیجه افزایش قدرت سیاسی حاکمان آن می‌شود.
دغدغه اصلی فعالان این حیطه نظارت بر رفتار سیاسی، اجتماعی و بین‌المللی دولت‌ها یا مردم این کشور است: نمی‌توان بدون در نظر داشتن فعالیت‌های ناقض حقوق بشر در کشوری صرفا به قصد تفریح در آن کشور قدم گذاشت. نمی‌توان نادیده گرفت که ما هم در تامین مالی فعالیت‌های آن دولت سهمی ایفا کرده باشیم هرچند بسیار اندک. نمونه‌های بسیار و غالبا موفقی در شکل‌گیری کمپین‌های تحریم مسافرت می‌توان سراغ گرفت. حتی اگر در واقعیت، هر نفر سهم کاملا قابل صرف‌نظر کردنی در توقف روندی غیرانسانی داشته باشد، ولی می‌تواند نمادی باشد، نمادی که زنده است و می‌تواند از دل خود نمادی دیگر بیافریند. گاهی و تنها گاهی نفس تلاش بارها زیباتر و ارزشمندتر از نتیجه است. «آواز» نام یک کمپین اجتماعی است که اخیرا در زمینه تحریم و بایکوت مسافرت به کشور مالدیو فعال شده است. هدف این کمپین حذف قانونی در این کشور است که بر مبنای آن چندی پیش دختر 15 سالهای را که مورد تجاوز قرار گرفته بود به صد ضربه شلاق محکوم کرد. این کمپین تا کنون 2 میلیون امضا جمع‌آوری کرده است. شاید معروف‌ترین و موفق‌ترین نمونه از تحریم سفرهای خارجی به یک کشور، موردِ آفریقای جنوبی است. دولت خودکامه موسوم به آپارتاید بین سالهای 1948 تا 1994 در این کشور حکومت می‌کرد. اولین جریان بایکوت‌های بین‌المللی علیه این کشور تحریم‌های مسابقات ورزشی بود و تمامی کمیته‌های مسابقات جهانی و تورهای آمادگی از دعوت این کشور در بسیاری از رشته‌های ورزشی خودداری کردند. نهضت دیگر تحریم مسافرت به این کشور توسط مردم جهان در بسیاری از کشورها به‌خصوص انگلستان، آمریکا و دیگر کشورهای اروپایی در دهه هشتاد بود. تقریبا در فهرست سفرهای خارجی کمتر گروهی از گردشگران نام آفریقای جنوبی در آن دوره به چشم می‌خورد. پس از سقوط این حکومت و برگزاری انتخابات آزاد در سال 1994 بسیاری از محققان اتفاق نظر داشتند که اعمال تحریم‌ها نقش پررنگی در شکل‌گیری فصل جدید در این کشور داشته است.
تحریم‌های مسافرتی گاهی فصلی یا منطقه‌ای است. تحریم‌ها لزوما به مباحث سیاسی یا حقوق بشری اختصاص ندارد. طرفداران محیط زیست مسافرت به سواحل نیوجرسی را بایکوت کرده‌اند، زیرا دولت آن ایالت از چوب‌های جنگلی استوایی برای تخته‌های پیاده‌روی کنار ساحل استفاده می‌کند. کمپین‌های فعال در انگلستان برای اعتراض به شکار فیل‌های تایلندی و توقف روند آن مسافرت به این کشور را تحریم کرده‌اند که توسط انجمن‌ها و کمپین‌های فعال در حقوق حیوانات در سراسر دنیا حمایت شده‌اند. از طرف دیگر نیز بسیاری از منتقدان این نظریه معتقدند سیاست‌های یک دولت صرفا با کاهش چند درصدی در صنعت گردشگری آن کشور تغییر نخواهد کرد. با افت حتی 99 درصدی در گردشگری اسرائیل بمباران نوار غزه متوقف نخواهد شد و تمامی این حرکت حتی در ابعاد جهانی و همکاری همه‌جانبه مردم نمی‌تواند چندان ضربه زننده باشد که دولتِ کشور مقصد سیاست‌های کلان سیاسی و عقیدتی خود را تغییر بدهد. برخی دیگر از منتقدین تحریم‌ها و بایکوت‌های سفرهای تفریحی برخلاف هر دو گروه فوق، نفسِ تحریم سفر را امری غیراخلاقی می‌دانند. این دسته مقصد نهایی ارزهای مسافران را حساب بانکی سیاست‌مداران نمی‌دانند و متضرران اصلی این تحریم‌ها را فروشندگان و ارائه‌دهندگان خدمات می‌دانند. افزایش بیکاری در نواحی گردشگری، کاهش سطح درآمد کارگران و نیز کاهش سرمایه سرمایه‌داران خرد مانند رستوران‌دارها و هتلداران که سبب کاهش سرمایه‌گذاری در دوره‌های بعدی و رکود بازار کشور، شهر یا ناحیه مورد تحریم می‌شود از عواقب این تحریم‌هاست و هیچ‌یک به‌طور معنادار و قابل توجه نمی‌تواند در تصمیم‌گیری سیاست‌مداری که نقض حقوق بشر می‌کند یا در عملکرد ناعادلانه یا ظالمانه دولت تاثیری بگذارد. کشور برمه (میانمار) کشوری است که در جهان امروز بسیار منزوی و دورافتاده است و از هجوم فرهنگ غربی به دور مانده، فرهنگی ناب و بکر در زمین آن ریشه دارد و نفس می‌کشد. تحقیقات رابطه بسیار قوی و مستقیمی را بین گزارش‌های نقض حقوق بشر و سطح گردشگری این کشور نشان داده‌اند. آنگ‌سان‌سو‌چی در دوران اعتراضات خود به نقض حقوق بشر در این کشور که سال‌ها زندانی شدن وی را نیز در پی داشت، پیشنهاد کرده بود تا برای حفظ شرایط اخلاقی و فرهنگی کشور و نیز تداوم فرهنگ دیرپا و امنیت روانی و عاطفی شهروندان، گردشگران سراسر دنیا این کشور را در فهرست تحریم‌های مسافرتی قرار بدهند و از سفر به این کشور خودداری کنند. پیشنهادی که با استقبال جهانی وسیعی نیز روبه‌رو شد.
«مسائل اخلاقی در گردشگری» یا «اخلاق گردشگری» موضوع جدیدی است که با گسترش فضای مجازی و توسعه ارتباطات در قالب کمپین‌ها و گروه‌ها تحت هدف، ایده و خواسته مشخصی شکل گرفته و حضور پررنگی در وب‌سایت‌ها و فروم‌های گردشگری ایفا می‌کند. مقالات و وب‌سایت‌های بسیاری با عنوان «مسافرت‌های اخلاقی» وجود دارد که گستره وسیعی از دغدغه‌های محیط زیستی، سیاسی، اجتماعی و بیشتر حقوق بشری را در بر می‌گیرد. پولی که گردشگران به عنوان منابع مالی به یک کشور سرریز می‌کنند در انتهای مسیر خود موجب تقویت اقتصاد کشور مقصد و در نتیجه افزایش قدرت سیاسی حاکمان آن می‌شود.
دغدغه اصلی فعالان این حیطه نظارت بر رفتار سیاسی، اجتماعی و بین‌المللی دولت‌ها یا مردم این کشور است: نمی‌توان بدون در نظر داشتن فعالیت‌های ناقض حقوق بشر در کشوری صرفا به قصد تفریح در آن کشور قدم گذاشت. نمی‌توان نادیده گرفت که ما هم در تامین مالی فعالیت‌های آن دولت سهمی ایفا کرده باشیم هرچند بسیار اندک. نمونه‌های بسیار و غالبا موفقی در شکل‌گیری کمپین‌های تحریم مسافرت می‌توان سراغ گرفت. حتی اگر در واقعیت، هر نفر سهم کاملا قابل صرف‌نظر کردنی در توقف روندی غیرانسانی داشته باشد، ولی می‌تواند نمادی باشد، نمادی که زنده است و می‌تواند از دل خود نمادی دیگر بیافریند. گاهی و تنها گاهی نفس تلاش بارها زیباتر و ارزشمندتر از نتیجه است. «آواز» نام یک کمپین اجتماعی است که اخیرا در زمینه تحریم و بایکوت مسافرت به کشور مالدیو فعال شده است. هدف این کمپین حذف قانونی در این کشور است که بر مبنای آن چندی پیش دختر 15 سالهای را که مورد تجاوز قرار گرفته بود به صد ضربه شلاق محکوم کرد. این کمپین تا کنون 2 میلیون امضا جمع‌آوری کرده است. شاید معروف‌ترین و موفق‌ترین نمونه از تحریم سفرهای خارجی به یک کشور، موردِ آفریقای جنوبی است. دولت خودکامه موسوم به آپارتاید بین سالهای 1948 تا 1994 در این کشور حکومت می‌کرد. اولین جریان بایکوت‌های بین‌المللی علیه این کشور تحریم‌های مسابقات ورزشی بود و تمامی کمیته‌های مسابقات جهانی و تورهای آمادگی از دعوت این کشور در بسیاری از رشته‌های ورزشی خودداری کردند. نهضت دیگر تحریم مسافرت به این کشور توسط مردم جهان در بسیاری از کشورها به‌خصوص انگلستان، آمریکا و دیگر کشورهای اروپایی در دهه هشتاد بود. تقریبا در فهرست سفرهای خارجی کمتر گروهی از گردشگران نام آفریقای جنوبی در آن دوره به چشم می‌خورد. پس از سقوط این حکومت و برگزاری انتخابات آزاد در سال 1994 بسیاری از محققان اتفاق نظر داشتند که اعمال تحریم‌ها نقش پررنگی در شکل‌گیری فصل جدید در این کشور داشته است.
تحریم‌های مسافرتی گاهی فصلی یا منطقه‌ای است. تحریم‌ها لزوما به مباحث سیاسی یا حقوق بشری اختصاص ندارد. طرفداران محیط زیست مسافرت به سواحل نیوجرسی را بایکوت کرده‌اند، زیرا دولت آن ایالت از چوب‌های جنگلی استوایی برای تخته‌های پیاده‌روی کنار ساحل استفاده می‌کند. کمپین‌های فعال در انگلستان برای اعتراض به شکار فیل‌های تایلندی و توقف روند آن مسافرت به این کشور را تحریم کرده‌اند که توسط انجمن‌ها و کمپین‌های فعال در حقوق حیوانات در سراسر دنیا حمایت شده‌اند. از طرف دیگر نیز بسیاری از منتقدان این نظریه معتقدند سیاست‌های یک دولت صرفا با کاهش چند درصدی در صنعت گردشگری آن کشور تغییر نخواهد کرد. با افت حتی 99 درصدی در گردشگری اسرائیل بمباران نوار غزه متوقف نخواهد شد و تمامی این حرکت حتی در ابعاد جهانی و همکاری همه‌جانبه مردم نمی‌تواند چندان ضربه زننده باشد که دولتِ کشور مقصد سیاست‌های کلان سیاسی و عقیدتی خود را تغییر بدهد. برخی دیگر از منتقدین تحریم‌ها و بایکوت‌های سفرهای تفریحی برخلاف هر دو گروه فوق، نفسِ تحریم سفر را امری غیراخلاقی می‌دانند. این دسته مقصد نهایی ارزهای مسافران را حساب بانکی سیاست‌مداران نمی‌دانند و متضرران اصلی این تحریم‌ها را فروشندگان و ارائه‌دهندگان خدمات می‌دانند. افزایش بیکاری در نواحی گردشگری، کاهش سطح درآمد کارگران و نیز کاهش سرمایه سرمایه‌داران خرد مانند رستوران‌دارها و هتلداران که سبب کاهش سرمایه‌گذاری در دوره‌های بعدی و رکود بازار کشور، شهر یا ناحیه مورد تحریم می‌شود از عواقب این تحریم‌هاست و هیچ‌یک به‌طور معنادار و قابل توجه نمی‌تواند در تصمیم‌گیری سیاست‌مداری که نقض حقوق بشر می‌کند یا در عملکرد ناعادلانه یا ظالمانه دولت تاثیری بگذارد. کشور برمه (میانمار) کشوری است که در جهان امروز بسیار منزوی و دورافتاده است و از هجوم فرهنگ غربی به دور مانده، فرهنگی ناب و بکر در زمین آن ریشه دارد و نفس می‌کشد. تحقیقات رابطه بسیار قوی و مستقیمی را بین گزارش‌های نقض حقوق بشر و سطح گردشگری این کشور نشان داده‌اند. آنگ‌سان‌سو‌چی در دوران اعتراضات خود به نقض حقوق بشر در این کشور که سال‌ها زندانی شدن وی را نیز در پی داشت، پیشنهاد کرده بود تا برای حفظ شرایط اخلاقی و فرهنگی کشور و نیز تداوم فرهنگ دیرپا و امنیت روانی و عاطفی شهروندان، گردشگران سراسر دنیا این کشور را در فهرست تحریم‌های مسافرتی قرار بدهند و از سفر به این کشور خودداری کنند. پیشنهادی که با استقبال جهانی وسیعی نیز روبه‌رو شد.
ارسال نظر