زمین 1000 متری آمد
طرحی که دولت دهم برای ایجاد باغشهرها در داخل و خارج از محدوده‌های شهری و روستایی طراحی کرده بود اما بنا به دلایلی به مرحله اجرا نرسید، هم‌اکنون در برخی نواحی اطراف تهران، از طرف بخش خصوصی، در حال اجراست. به گزارش «دنیای اقتصاد» در حالی که دولت دهم طرح ایجاد باغشهر در قالب واگذاری زمین‌های 1000 متری برای ساخت واحدهای مسکونی ویلایی در باغات و سایر زمین‌های مستعد برای ایجاد باغشهر را در دستور کار قرار داده بود اما در نهایت موفق به اجرای آن نشد، ایده‌ای مشابه آنچه در دستور کار دولت قبل قرار داشت، هم‌اکنون از سوی بخش خصوصی در حال اجراست.
مالکان زمین‌ها و باغات وسیع اطراف تهران، با استفاده از این ایده، برخی از این باغات و زمین‌ها را قطعه‌بندی کرده و در قالب باغشهر، به متقاضیان واگذار می‌کنند.
این در حالی است که برخی از این باغشهرها ابتدا روی زمین‌های بایر ایجاد شده و از آنجا که در محدوده‌های سبز اطراف و بیرون از شهر تهران واقع شده‌اند، روند تبدیل آنها از زمین بایر به باغ با سرعت بیشتری صورت گرفته است.

اغلب زمین این باغشهرها که در مناطق مختلف اطراف تهران از جمله پیرامون نواحی شهری و روستاهای اطراف جنوب غربی تهران واقع شده‌اند، در قطعات هزار متری و در قالب باغ به متقاضیان فروخته می‌شود و با توجه به اینکه زمین‌هایی که این باغشهرها در آنها ایجاد شده‌اند جزو زمین‌های زراعی یا با کاربری کشاورزی به شمار می‌روند، هنوز مجوز ساخت‌وساز دریافت نکرده‌اند.
اما، ایجاد این باغشهرها در اطراف تهران مزایای قابل توجهی را متوجه متقاضیان خرید باغ به خصوص در میان شهروندان پایتخت کرده است؛ طوری که به دلیل قیمت مناسب این قطعات از باغشهرها، حتی گروه‌های میان درآمد هم می‌توانند با خرید یک قطعه از این باغشهرها، صاحب فضای تفریحی اختصاصی در فاصله کمی از محل سکونت خود نسبت به ویلاهای واقع در شهرهای شمالی یا دیگر مناطق خوش آب و هوا بشوند. در واقع این باغشهرها علاوه بر اینکه زمین‌های بایر اطراف پایتخت را به محیط‌های سبز و باغات وسیع تبدیل می‌کنند، نیاز مربوط به فضای تفریحی اختصاصی برای گروه‌های میان درآمد را هم پوشش می‌دهد.
این در حالی است که خارج از طرح این باغشهرها، تنها گروه‌های محدودی از اقشار گروه‌های بالای درآمدی قادر به خرید فضای تفریحی اختصاصی یا همان باغ ویلاهای اطراف تهران یا شهرهای شمالی کشور هستند. در یکی از مواردی که هم‌اکنون در قالب باغشهر در یکی از مناطق واقع در محدوده جنوب غربی تهران، بین شهریار و جاده ساوه واقع شده است، حدود 120 قطعه باغ 1000 متری، تفکیک و به متقاضیان که اغلب گروه‌های میان درآمد ساکن تهران هستند، واگذار شده است. قیمت هر یک از این قطعات به طور متوسط مترمربعی 40 هزار تومان تعیین شده که با برخورداری از انشعابات آب و برق اشتراکی، هر قطعه از این باغشهر برای متقاضیان خرید، حدود 40 میلیون تمام می‌شود.
این در حالی است که قیمت حداقلی خرید یک باغ ویلای معمولی در اطراف تهران، در متراژ مشابه (۱۰۰۰ مترمربع)، دست کم ۳۰۰ میلیون تومان به بالا است.

مانع ساخت در باغشهرهای خصوصی
البته، گذشته از قیمت مناسب این قطعات، پاسخ به نیاز گروه متوسط به فضای تفریحی شخصی ، تبدیل زمین‌های بایر به باغ و محدوده‌های سبز و همچنین کاهش تخریب اراضی زارعی و جنگلی، این باغشهرها هم اکنون با یک مانع عمده مواجهند.
زمین این باغ‌ها به دلیل اینکه کاربری کشاورزی دارند، امکان ساخت‌وساز ویلا در متراز بزرگ ندارند. اما تا زمانی که مجوز ساخت و تغییر کاربری به این باغشهرها داده شود، مالکان این قطعات می‌توانند در حد بنای کارگری یا ساختمان‌های پیش‌ساخته کوچک متراژ، برای استفاده شخصی در این باغ‌ها بنا کنند. البته همین مورد هم باعث کاهش هزینه‌های بهره‌برداری برای مالکان باغشهرها می‌شود. چرا که هم‌اکنون هزینه ساخت یک بنای کوچک متراژ ۵۰ مترمربعی پیش‌ساخته برای آنان حدود ۳۰ تا ۴۰ میلیون تومان تمام می‌شود و به این ترتیب، کل هزینه‌ای که مالکان برای خرید باغ، استقرار بنا و بهره‌برداری از آن پرداخت می‌کنند، حداکثر مرز ۱۰۰ میلیون تومان یا کمتر خواهد بود.

باغشهر از کجا آمد؟
ایجاد باغشهرها در قالب واگذاری قطعات 1000 مترمربعی زمین در نواحی پیرامونی کلانشهرها به منظور پاسخ به نیاز سرریز جمعیتی یا تفریحی ساکنان این شهرها، طرحی بود که در دولت دهم طراحی شد، اما بنا به دلایلی هرگز صورت عملیاتی پیدا نکرد.
با این حال، مالکان بخش خصوصی، به ویژه طی دو سال اخیر، در برخی مناطق اطراف تهران، باغات یا زمین‌های بایر وسیع واقع در محدوده‌های جنوب غربی تهران را به قطعات هزار مترمربعی تقسیم و آن را به متقاضیان واگذار کرده اند. هر چند اغلب این باغشهرها هم‌اکنون به دلیل نداشتن مجوز ساخت‌وساز با مشکلاتی مواجهند، اما نقش بسیار مهمی در پاسخ به نیاز مصرفی گروه‌های میان درآمد به فضای تفریحی اختصاصی ایفا می‌کنند.
از طرف دیگر، به علت آنکه اغلب این باغشهرها در زمین‌های بایر ایجاد شده‌اند و مانند بسیاری از ساخت‌وسازهای ویلا در شهرهای شمالی کشور و حتی اطراف تهران، در نتیجه تخریب جنگل، باغات و زمین‌های زراعی به‌وجود نیامده‌اند، نیازمند حمایت دولت برای دریافت مجوز ساخت‌وساز در بخشی از این زمین‌ها هستند. البته، معاون عمران روستایی بنیاد مسکن هم چند ماه قبل بر ضرورت حمایت از این باغشهرها که در زمین‌های بایر ایجاد شده و باعث عمران و آبادانی هستند، تاکید کرد.
محمدرضا شاملو در این زمینه معتقد است: در صورتی که ایجاد ویلاهای مسکونی زمینه‌ساز تخریب باغ‌ها و اراضی کشاورزی شود بنیاد مسکن به طور صد درصد با آنها مخالفت خواهد کرد؛ اما در صورتی که این ویلاهای مسکونی در اراضی لم یزرع و غیرقابل استفاده ساخته شود بنیاد مسکن همکاری‌های لازم را برای ایجاد باغ‌شهرها خواهد کرد و لازم است سایر نهادهای ذی‌ربط هم در این زمینه همکاری کنند.