شورای شهرباید نماینده همه سلایق باشد

دنیای اقتصاد، سیدمهرداد امیرکلالی- اواخر زمستان سال ۹۳ با محمدرضا دیمه‌کار، عضو صریح‌اللهجه شورای شهر مشهد گفت‌وگویی داشتیم. باتوجه به مسائل جدیدی که در شهر و مجموعه شورای شهر وشهرداری پیش آمده است، باردیگر تصمیم گرفتیم دوباره گفت‌وگو با او داشته باشیم. از دیمه‌کار درمورد رفع نواقص گذشته پرسیدیم که پاسخ داد همچنان اوضاع تغییری نکرده و آن اشکالات پیشین پابرجاست. وی در انجمن اسلامی مهندسین خراسان که تشکلی اصولگراست، عضویت دارد و عضو هیأت علمی دانشگاه فرهنگیان مشهد و دانشجوی دکترای برنامه‌ریزی شهری است. در این گفت‌وگو درباره نقش اقتصاد مقاومتی در مدیریت شهری و همچنین افزایش هزینه‌های استفاده از ناوگان حمل و نقل عمومی صحبت کردیم. از وی درمورد طرح تحقیق و تفحص از سازمان اتوبوسرانی سوال کردیم که در پاسخ به این نکته اشاره کرد که متاسفانه برخی از اعضای شورای شهر امضاهای خود را پس گرفتند و طرح تحقیق و تفحص ملغی شد.

دیمه‌کار از روال فعلی هیأت رئیسه شورا که به بعضا به اعضای اقلیت اجازه طرح سوال را نمی‌دهند، انتقاد می‌کند. از اقدامات مفید سیدمحمد پژمان، شهردار سابق مشهد تشکر و قدردانی می‌کند و طرح المان‌های نوروزی را از اقدامات خوب او برمی‌شمرد. وی به طرح تحقیق و تفحص از حوزه شهرداری اشاره می‌کند و اینکه با وجود ۹ امضا و طی شدن روال قانونی، هنوز هیأت رئیسه این طرح را در صحن علنی شورا مطرح نکرده است.با دیمه کار در مورد شفافیت امور در شورای شهر نیز صحبت کردیم که مشروح آن را می‌خوانید.

چه برنامه‌هایی برای پیشبرد اهداف شورای شهر و شهرداری در راستای اقتصاد مقاومتی مدنظر دارید؟

امسال، سال اقتصاد مقاومتی؛ اقدام و عمل نام‌گذاری شد و در یک بررسی اجمالی می‌بینیم که رهبر معظم انقلاب از سال‌های گذشته به موضوع اقتصاد و معیشت مردم اشاره می‌کنند. اقتصاد مقاومتی نوعی از مهندسی اقتصاد است که براساس آن بتوان از حداقل نیرو و هزینه استفاده کرد و حداکثر راندمان و بازدهی را به‌دست آورد. هنر مهندسی اقتصاد در اقتصاد مقاومتی، حذف بی‌چون و چرای همه هزینه‌های زاید است و البته این به این معنی نیست که منابع را با خساست هزینه کنیم بلکه باید با سخاوت و گشاده‌دستی اقدامات را انجام دهیم.

مشخصا نقش اقتصاد مقاومتی در مدیریت شهری چیست؟

این نقش با مدیریت صحیح و کلان و با حداقل هزینه قابل‌اجراست؛ بدین معنی که از صرف هزینه‌های بی‌حساب و کتاب پرهیز شود و با کنترل و نظارت دقیق و علمی به‌طور معناداری از بار مالی پروژه‌های شهری کاسته شود. از مدیریت شهری مبتنی بر اقتصاد مقاومتی انتظار می‌رود از جیب مردم هزینه نکند بلکه از فکر مدیران شهری و نخبگان در جهت کاهش بار مالی از دوش شهروندان نهایت بهره‌برداری را بکند.

باتوجه به اینکه شما در کمیسیون امور حمل و نقل و ترافیک شورای شهر فعالیت دارید، برای کاهش هزینه‌ها در زمینه حمل و نقل شهری چه راهکاری درنظر دارید؟

در یک بررسی عمومی بین کشورهای پیشرفته و همچنین با نگاهی به تجارب جهانی متوجه می‌شویم شهرهایی مثل مشهد به سمت حمل‌ونقل عمومی حرکت می‌کنند. باتوجه به جمعیت زیادی که هرسال به‌عنوان زائر وارد شهر می‌شود و برای تسهیل عبور و مرور چاره‌ای نداریم جز اینکه از ناوگان حمل‌ونقل عمومی استفاده کنیم. در شهر مشهد منابع مالی کافی نداریم که همه خطوط متروی مصوب را اجرایی کنیم اما برای استفاده تمام و کمال از ناوگان اتوبوس‌رانی، تمام زیرساخت‌ها فراهم است.

اخیرا نرخ کرایه‌های اتوبوس و مترو افزایش یافته است که طبیعتا این افزایش بر استفاده از ناوگان حمل‌ونقل عمومی تأثیر می‌گذارد؛ برخی‌ها معتقدند سازمان اتوبوسرانی و قطارشهری مشهد گران اداره می شود. نظر شما در این‌باره چیست؟

با افزایش قیمت‌ها هزینه‌های شهر و مردم را هم زیاد می‌کنیم، چون وقتی هزینه حمل و نقل عمومی برابر با هزینه حمل و نقل شخصی است، مردم نیز ترجیح می‌دهند که از وسیله شخصی استفاده کنند. اگر هزینه‌های استفاده از اتوبوس و مترو را کاهش دهیم مسلما میل و رغبت استفاده از ناوگان حمل و نقل عمومی نیز افزایش می‌یابد. بنده با افزایش بهای استفاده از حمل و نقل عمومی مانند مترو و اتوبوس مخالف هستم و نظراتم را مطرح کردم اما بعضا به‌دلیل اینکه اکثر رسانه‌های حاضر در صحن علنی شورای شهر منتسب به شهرداری هستند، مواضع مغایر با شهرداری انتشار پیدا نمی‌کند. حدود یکسال پیش طرح تحقیق و تفحص از حوزه اتوبوسرانی توسط ۲۰ نفر از اعضای شورای شهر به هیات رئیسه تقدیم شد اما وضعیت فعلی به‌گونه‌ای است که به راحتی درباره عملکرد مسئولان شهرداری نمی‌توان سوال کرد. متاسفانه با چرخش موضعی که برخی از اعضای شورای شهر در طرح تحقیق و تفحص انجام دادند امضاهای خود را پس گرفتند و در نتیجه این طرح ناکام ماند و تصویب نشد. اگر طرح عملیاتی می‌شد به راحتی نقاط قوت و ضعف سازمان اتوبوسرانی را احصاء و براساس آن تصمیم‌گیری می‌کردیم.

بعضی اوقات به نظر می رسد اجازه صحبت کردن در صحن علنی به شما داده نمی شود. آیا سعی کرده اید این موضوع را رفع کنید؟

صحن علنی شورای شهر محل اظهارنظر آزادانه مواضع اعضای شوراست. ما پشت درهای بسته کارهای کارشناسی انجام می‌دهیم و برخی مسائل در جلسات هماهنگی و کمیسیون‌ها حل نمی‌شود و صحن علنی فرصتی است که مردم نمایندگان را بشناسند. به‌دلیل اینکه بنده و برخی اعضای شورا مسائلی را صریحا مطرح می‌کنیم و آن‌ها نیز پاسخی برای سوال‌های ما ندارند، اجازه صحبت به ما داده نمی‌شود. هیات رئیسه شورا فرصت اظهارنظر را برای اقلیت شورا مهیا نمی‌کنند.

اخیرا یکی از اعضای شورای شهر در مورد نبود ‌شفافیت در امور شورا و ترک تشریفات پیرامون لایحه انعقاد قرارداد با شرکت ابنیه فنی تهران مصاحبه‌ای انجام دادند و انتقاداتی را مطرح کردند. شما این موضوع را چطور ارزیابی می‌کنید؟

امروز در مدیریت نوین شهری، حکمروایی مطلوب شهری مطرح شده است. ما این شعار را همیشه مطرح می‌کنیم که مردم ولی‌نعمت ما هستند اما در تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری نظرات مردم را کمتر لحاظ می‌کنیم و این نبود ‌شفافیت است. باید در عرصه مدیریت شهری، دایره مشورت و نظرخواهی را بین ۳میلیون نفر مردم شهر پخش کنیم. شورای شهر مشهد نماینده بخش خاصی از مردم نیست بلکه تأمین‌کننده تمام سلایق مردم شهر است. اگر براساس قانون عمل کنیم، مشکلی نخواهیم داشت و در آیین‌نامه‌های معاملاتی ذکر شده است که همه دریافت خدمات باید از طریق مزایده و مناقصه صورت بگیرد. قانون‌گذار ترک تشریفات مناقصه را در شرایط خاص ذکر کرده است، بنابراین هر مصوبه‌ای خارج از این قوانین، شهر را دچار اشکال و رانت ایجاد می‌کند. درنهایت نیز لایحه انعقاد قرارداد با شرکت ابنیه فنی تهران با کیاست و باهوشی اعضای شورای شهر تصویب نشد.

فعالیت‌های معاونت اقتصادی شهرداری را چطور ارزیابی می‌کنید؟

این سوال بیشتر به اعضای کمیسیون اقتصادی شورای شهر مربوط است اما یکی از انتقادات بنده به معاونت اقتصادی شهرداری این است که برای تامین منابع مالی شهرداری بعضا به فروش اموال شهرداری اقدام کردند. برخی اوقات لوایحی از سوی معاونت اقتصادی شهرداری در دستور کار قرار می‌گیرد که اگر کیاست اعضای شورای شهر نباشد در آینده، شهر را دچار مشکل خواهد کرد. ما باید سرمایه‌های شهر را برای اداره آن حفظ کنیم و چوب حراج به این اموال نزنیم.

به نظر شما المان های نوروزی امسال چگونه بود؟

این اقدام خوب که از دوره سوم شورای شهر و شهرداری آقای پژمان اجرایی شد بسیار چشمگیر و دلنشین است. مردم به نشاط و شادابی نیاز دارند و این طرح می‌تواند به این موضوع کمک کند. امسال در برخی از این المان‌ها کپی‌برداری‌هایی از المان‌های کشورهای خارجی مشاهده کردم که با مبانی ارزشی ما همخوانی ندارد.از بعضی از المان‌ها می‌توان به‌صورت ثابت استفاده کرد، مانند المان پاکبانی که در پارک ملت نصب شده است. در حوزه گل و گیاه نیز فعالیت‌های خوبی صورت گرفت؛ ضمن اینکه استفاده از گل‌های بادوام، منابع مالی را بهتر مدیریت می‌کند.

اخیرا شهردار مصاحبه‌ای در نقد دولت انجام داده است. نظر شما درباره مصاحبه‌های سیاسی شهردار چیست؟

با نگاهی به نظرات رهبر انقلاب درباره رفتارشان با دولت‌های مستقر متوجه می‌شویم که ایشان همواره از دولت‌ها حمایت کرده‌اند بنابراین اگر ما از ولایت فقیه تبعیت داریم و تا هنگامی که ایشان حمایت خود را از مسئولان برنداشتند ما نیز ملزم به حمایت هستیم. وظیفه مدیریت شهری و شورای شهر، خدمت‌رسانی به مردم است و هر امری که باعث خدشه به خدمت‌رسانی شود، مردود است که یکی از این امور ورود به مسائل سیاسی است.

اخیرا طرح تحقیق و تفحص از حوزه شهرداری مطرح شده است. به‌نظرشما این طرح به سرانجام می‌رسد؟

اخیرا توسط جمعی از اعضای شورای شهر، طرح تحقیق و تفحص از حوزه شهردار مطرح شد. برای رفع ابهامات در حوزه شهرداری این طرح به هیات رئیسه تقدیم شده اما آن را به سمتی سوق داده‌اند که در صحن علنی شورای شهر مطرح نشود، درحالی‌که ۹ نفر از اعضا این طرح را امضاء کرده‌اند اما به شکلی توسط هیات رئیسه مدیریت شده است که به نتیجه نرسد.