محاسبات فدرال رزرو به هم ریخت
حمید عزیزی
عضو گروه بانک و بیمه
سیاست‌های پولی و مالی چین، تبدیل به مهم ترین امید فلز زرد شده است. طلا با ادامه احیای بزرگ ترین اقتصاد جهان از سویی و مقاوم شدن بازار در برابر تنش‌های پرشمار ژئوپلیتیک از سویی دیگر، رو به افت نهاد و به سوی مرز ۱۱۰۰ دلار حرکت کرد.

اما آنچه ضربه‌ای شدید به طلا وارد کرد، شکل گرفتن انتظاراتی مبنی بر افزایش نرخ‌های بهره فدرال رزرو بود که اونس را به شدت تحت فشار گذاشت. اونس همین چندی پیش تا محدوده ۱۰۷۰ دلار هم پایین رفت، اما عواملی که مهم‌ترین آنها وضعیت اقتصاد چین بود، اونس را به میانه‌های کانال ۱۱۰۰ دلار بازگرداند.

چین در حال حاضر به دو طریق، اقتصاد جهان را نگران خود نگه داشته است. مساله اول عملکرد کمتر از انتظار دومین اقتصاد بزرگ جهان است که نه تنها در میزان رشد، بلکه در داده‌های مهمی مانند میزان برونداد صنعتی این کشور بازتاب یافته است. اما مساله دوم که در واقع نتیجه وضعیت کلی این اقتصاد است، سقوط عمدی ارزش پول این کشور است که تمام بازارهای جهان را گرفتار خود کرده است. طلا با جواب ندادن سیاست‌های مداخله‌ای بانک مرکزی و دولت چین، رو به رشد گذاشت و بعد تحت تاثیر سقوط بازارهای سهام جهش کرد. در واقع از دو هفته پیش که «بانک خلق چین» ارزش یوآن را حدود ۳ درصد کاهش داده است، بازارهای سهام شاهد تلاطم بوده‌اند تا نفع غیرمستقیم سقوط یوآن سهم طلا شود. اما آنچه اثر نگرانی‌های چینی را در بازار فلزهای گرانبها تشدید می‌کند، احتمال به تعویق افتادن افزایش نرخ‌های بهره فدرال رزرو است.

فدرال رزرو پس از پایان دادن به برنامه خرید اوراق قرضه تحت عنوان برنامه‌های تسهیل کمی در اکتبر ۲۰۱۴ به فکر انقباضی کردن سیاست‌های پولی خود افتاد. با ادامه احیای اقتصاد ایالات متحده برخی از کارشناسان به این باور رسیدند که احتمال افزایش نرخ‌های بهره فدرال رزرو در ژوئن ۲۰۱۵ وجود دارد. اما برخی از داده‌های آمریکا، همراه با کاهش رشد چین، سقوط تورم جهانی و ادامه بحران در منطقه یورو، مقام‌های کمیته بازار آزاد بانک مرکزی آمریکا را در نخستین افزایش نرخ‌های بهره در ۸ سال گذشته مردد کرد. این تردید ادامه پیدا کرد تا اینکه تاکید جنت یلن، رئیس فدرال رزرو بر خوب بودن وضعیت اقتصاد و بازار کار آمریکا، کارشناسان را به این باور رساند که مهم ترین بانک مرکزی جهان نرخ‌های بهره را در سال جاری میلادی افزایش خواهد داد. برخی حتی از دو بار افزایش نرخ تا پایان سال ۲۰۱۵ سخن می‌گفتند. اما چین ممکن است بار دیگر تردیدها را افزایش داده باشد.

اقتصاد چین درگیر بحرانی تمام عیار است که به اعتقاد بعضی از اقتصاددانان ظرفیت درگیر کردن تمام دنیا را دارد. در این شرایط آمریکا ممکن است افزایش نرخ‌های بهره خود را به تاخیر بیندازد. تعویق افزایش نرخ ها، به ضرر دلار و به سود طلا خواهد بود. اما آیا کاهش ارزش یوآن که ممکن است فدرال رزرو را در مورد افزایش نرخ‌های بهره دچار تردید کند می‌تواند طلا را مدتی در حالت رشد نگه دارد؟

افشین نبوی، رئیس بخش بازرگانی و فروش فیزیکی موسسه «ام کا اس» سوئیس که از نامدارترین موسسه‌های فعال در صنعت فلزهای گرانبها در جهان است، می‌گوید: ‌«در یک بازار عادی، کاهش ارزش یوآن به افزایش خرید طلا به‌عنوان سرمایه امن منجر می‌شود. از همین رو است که ما در روزهای گذشته شاهد جهش قیمت اونس فلز زرد بوده‌ایم. با این حال، جهش طلا با موانع بنیادینی هم روبه‌رو است.

اونس ابتدا نتوانست از مرز مقاومتی ۱۱۲۷ دلار عبور کند. این ناتوانی سه دلیل داشت:‌۱- عدم قطعیت درباره افزایش نرخ‌های بهره در نشست ماه سپتامبر فدرال رزو ۲- مساله کاهش نقدینگی در تابستان و ۳- نبود تقاضای فیزیکی عمدتا به دلیل همان عدم قطعیت. حالا اونس از آن مرز مقاومتی و چند مرز مقاومتی دیگر عبور کرده، اما باید توجه داشت که موانع بنیادین همچنان حضور دارند.» نبوی که از سال ۱۹۸۳ میلادی در موسسه ام کا اس مشغول فعالیت است،می‌افزاید:‌«من عقیده دارم که اونس طلا بار دیگر به سوی قیمت‌های پایین‌تر از ۱۱۰۰ دلار حرکت خواهد کرد و بعد ممکن است به زیر بهای ۱۰۰۰ دلار هم برسد. اگر تقاضای فیزیکی وارد بازار شود، جهشی اساسی در قیمت‌ها ممکن است؛ اما در شرایط حاضر،‌ رسیدن به قیمت‌های خیلی بالاتر از سطوح فعلی دشوار است، گرچه غیرممکن نیست.»

محمد کشتی آرای، رئیس اتحادیه کشوری طلا و جواهر نیز می‌گوید:‌ «با کاهش عمدی ارزش یوآن توسط بانک مرکزی چین، سرمایه‌گذاری روی طلا بار دیگر برای معامله‌گران جذاب شد تا قیمت اونس راه کاهشی خود را کج کند و در مسیر افزایشی قرار بگیرد و پس از چین نوبت به‌صورت جلسه فدرال رزرو آمریکا رسید اما پیش بینی آینده دشوار است. هفته گذشته بازارهای سهام و طلا تحت تاثیر این عامل قرار گرفتند.

ابهام در مورد افزایش نرخ‌های بهره موجب شد که طلای جهانی افزایش بیشتری را تجربه کند و در انتهای هفته قبل به قیمت 1160 دلار برسد. با توجه به اینکه اثر اونس در بازارهای داخلی سکه و طلا غیرقابل انکار است، قیمت سکه تحت تاثیر فلز زرد در مسیر افزایشی قرار گرفت و به سرعت از مرز 900 هزار تومان عبور کرد. در دو روز ابتدای هفته جاری، التهاب و هیجان در بازار سکه تحت تاثیر روند افزایشی این دارایی گرانبها بالا بود و سکه و طلا بار دیگر مورد توجه مردم و معامله‌گران قرار گرفته است.»