پرده از راز سوئیسی برافتاد
در دنیای امروز هیچ چیز را نمی‌توان پنهان کرد. اینکه می‌گویند آنچه در ذهن شما می‌گذرد، دیگر مخفی نیست و نمی‌ماند، در جهان امروز و این روزها واقعیت پیدا کرده‌ است. از مخفی‌ترین اسناد سیا و دیگر سازمان‌های جاسوسی جهان تا زمزمه‌های درگوشی رهبران و سیاست‌مداران جهان، از چشم تیزبین رسانه درامان نیست. این بار کار به حساب‌های مخفی بانکی سوئیس کشیده شده. بانک‌های سوئیس به‌خاطر پنهان نگهداشتن اطلاعات حساب‌های مشتریان، از جذاب‌ترین بانک‌های دنیا برای برخی افراد خاص است. یکی از منابع درآمدی کشور سوئیس اساسا همین ویژگی بانک‌هایش است. در سال‌های گذشته حتی دولت آمریکا به بهانه تروریسم و مبارزه با آن هم نتوانسته‌بود حریف این بانک‌ها شود و سر از اطلاعات آنها دربیاورد؛ اما در دنیای جدید و با قدرت رسانه، اکنون دیگر این حساب‌ها هم مخفی نمی‌ماند.
با تلاش گروهی از خبرنگاران از ۴۵ کشور جهان و بعداز مدت زمانی چند ماهه، فهرستی از حساب‌های مخفی ۱۰۰ هزار نفر از مشتریان یکی از مهم‌ترین و معتبرترین بانک‌های سوئیس و بلکه جهان، فاش شده‌است. اطلاعات فاش شده از حساب‌های بانکی مشتریان بانک انگلیسی اچ‌اس‌بی‌سی شعبه سوئیس از این نظر اهمیت دارد که نشان می‌دهد این بانک سال‌ها به این میلیاردرها در مخفی کردن پول‌هایشان و فرار از مالیات کمک کرده‌است. این گناهی نابخشودنی در نظام مالی غرب است. از سوی دیگر نام‌های جالب توجه و دیدنی در میان صاحبان این حساب‌ها دیده می‌شود. از بعضی حکومت‌داران تا دلالان اسلحه. صحبت از ۱۰۰ میلیارد دلار پول و کمک مدیران و کارشناسان این بانک به فرار مالیاتی صاحبان این پول است. این اطلاعات فاش شده نشان می‌دهد که این بانک انگلیسی چطور سال‌ها از کمک به پنهان کردن میلیاردها دلار پول دلالان اسلحه در آفریقا و قاچاقچیان و دیکتاتورها سود برده‌است. براساس این اطلاعات فاش شده، بعضی مشتریان گاه به گاه به ژنو سفر می‌کردند تا بخشی از پول‌هایشان را به صورت اسکناس‌های کهنه از بانک تحویل بگیرند. همچنین این بانک کارت‌های اعتباری در شرایط خاص در اختیار مشتریان می‌گذاشت تا آنها بتوانند در کشورهای خودشان به صورتی خاص به پول‌هایشان دسترسی پیدا کنند. در اقدامی دیگر، این بانک برای مشتریانش از اسامی خاص استفاده می‌کرد تا در دور زدن مقررات مالیاتی راحت‌تر عمل کنند. منشأ اولیه این اطلاعات یکی از کارمندان سابق این بانک است که در سال ۲۰۰۷ اطلاعاتی درباره فعالیت‌های این بانک در اختیار خبرنگاران گذاشت. این اطلاعات طلایی، مبنای شروع کار خبرنگاران برای جست‌وجو و افشای حساب‌های بانکی شد. اطلاعات فاش شده نشان می‌دهد ۱۴ درصد از این ۱۰۰ هزار نفر، پاسپورت سوئیسی دارند. این افراد صاحب ۳۱/۲ میلیارد دلار از ۱۰۰ میلیارد دلاری هستند که در این اطلاعات فاش شده از آنها صحبت می‌شود.

زنان خانه‌دار هم بودند
از دیگر کسانی که در این فهرست 100 هزار نفره دیده می‌شوند، رشید محمد رشید، وزیر تجارت سابق مصر است که 31 میلیون دلار در این بانک حساب دارد. او در سال 2011 و بعد از انقلاب مصر از این کشور گریخت؛ اما به اتهام اختلاس به صورت غیابی محاکمه و محکوم شده‌است. نام چند قاچاقچی الماس در آفریقا هم در این فهرست دیده می‌شود. همچنین نام چند خواننده و بازیگر آمریکایی و اروپایی و همچنین صاحبان چند برند معروف مد و لباس از جمله ولنتینو هم وجود دارد. اما نکته جالب‌تر، وجود 7300 زن خانه‌دار در فهرست مشتریان این بانک است. البته این عنوانی است که این زنان هنگام ثبت اطلاعات خود برای گشودن حساب، درج کرده‌اند. مثلا یک زن خانه‌دار دانمارکی در این فهرست 100 هزار نفره دیده می‌شود که به تازگی دارایی خود را از بانکی در زوریخ به این بانک در ژنو منتقل کرده‌است.
کدام ملیت‌ها بیشترین پول را مخفی کردند؟
اسرائیلی‌های موجود در این فهرست، بیش از 10 میلیارد دلار دارایی در این بانک مخفی کرده‌اند. شمار آنها 6500 نفر اعلام شده‌است. درواقع درمیان ملیت‌های موجود در این فهرست، اسرائیلی‌ها در ردیف ششم هستند. سوئیسی‌ها، بریتانیایی‌ها، ونزوئلایی‌ها، آمریکایی‌ها و فرانسوی‌ها، پنج ردیف اول این فهرست 100 هزار نفره را تشکیل می‌دهند. در خاورمیانه، برخی چهره‌های شناخته شده بلندپایه در میان مشتریان این بانک دیده می‌شوند. از جمله آنها ملک عبدالله اردنی، شاهزاده بندر سعودی، سلطان قابوس عمانی و ملک محمد مراکشی هستند. فاش شدن این موضوع در بعضی کشورها زلزله‌ای به وجود آورده‌است. در انگلیس و آمریکا نمایندگان مجلس از دولت‌ها خواسته‌اند که سریعا توضیح بدهند درباره این گزارش چه اقدامی می‌خواهند انجام دهند و چگونه آن را پیگیری می‌کنند. در آمریکا به‌ویژه این روزها بحث مالیات به‌خاطر طرح جدید اوباما برای تغییر قوانین مالیاتی داغ و جنجالی است. به همین خاطر این مساله جدی‌تر بروز کرده‌است. سناتورهای آمریکایی در نامه‌ای به اوباما از او خواسته‌اند تا هرچه زودتر درباره اسامی افراد آمریکایی که در بانک اچ‌اس‌بی‌سی حساب داشته‌اند، تحقیق کنند و جریمه مالیاتی آنها را محاسبه و اخذ کنند. تحقیقات و گزارش‌ها نشان می‌دهد که بیش از 6/7 هزار میلیارد دلار در جهان در بانک‌هایی مخفی شده که از دسترس مالیات دور باشند و به اصطلاح به آنها بهشت مالیاتی می‌گویند. این یعنی خسارتی 200 میلیارد دلاری در سال به دولت‌ها در سراسر جهان. بانک اچ‌اس‌بی‌سی که در 74 کشور دنیا و در شش قاره شعبه دارد، مدت‌ها با اتحادیه روزنامه‌نگارانی که روی پیگیری و افشای این اطلاعات کار می‌کرد چانه‌زنی می‌کرد تا این اطلاعات را فاش نکند، اما موفق نشد. سرانجام وقتی ماه گذشته مطلع شد که این روزنامه‌نگاران قصد افشای جزئیات این اطلاعات را دارند، شروع به کار کردن روی بیانیه عذرخواهی خود کرد. این بانک وعده داده که به این موضوع رسیدگی می‌کند و درسال‌های گذشته تلاش‌های زیادی برای اصلاح سیستم و جلوگیری از فرار مالیاتی مشتریان انجام داده‌ است. این اولین بار نیست که این بانک با چنین اتهاماتی روبه‌رو شده‌است. در سال 2012 سنای آمریکا در گزارشی، از کمک بانک اچ‌اس‌بی‌سی به کارتل‌های مواد مخدر در پول‌شویی صدها میلیون دلار درآمد خود خبر داد. در آن سال، این بانک موافقت کرد که با پرداخت 1/9 میلیارد دلار جریمه به تحقیقات جنایی و مدنی از فعالیت‌های این بانک خاتمه داده شود. اکنون سنای آمریکا می‌گوید با گزارش‌های جدید، باید سوابق قبلی این بانک هم بررسی شود. با انتشار این خبر، ارزش سهام این بانک حدود 2 درصد سقوط کرد.