گزارش «دنیای اقتصاد» از اهمیت توجه به انرژی برق و صرفه‌جویی آن؛
هوای برق را داشته باشیم
دنیای اقتصاد، گروه انرژی- پیشرفت تکنولوژی اگر چه ارزشمند است، اما وابستگی انسان‌ها به وسایل مدرنی که این روزها جزء جدایی‌ناپذیر زندگی‌ها شده چندان مطلوب نیست چرا که این وابستگی، افزایش میزان مصرف انرژی‌هایی نظیر برق را به دنبال دارد، برقی که با هزینه‌هایی بسیار سنگین تولید و به آسانی مصرف می‌شود. همه ما به دنبال رفاه بیشتر در زندگی هستیم و برای دستیابی به این رفاه، وسایلی که با انرژی برق کار می‌کند، در اطرافمان به چشم می‌خورد. وسایلی که هر روز با پیچیدگی بیشتر ساخته و به دست بشر می‌رسد و خیلی‌ها بدون هیچ توجهی به میزان مصرف انرژی این وسایل، از آنها استفاده.
دنیای اقتصاد، گروه انرژی- پیشرفت تکنولوژی اگر چه ارزشمند است، اما وابستگی انسان‌ها به وسایل مدرنی که این روزها جزء جدایی‌ناپذیر زندگی‌ها شده چندان مطلوب نیست چرا که این وابستگی، افزایش میزان مصرف انرژی‌هایی نظیر برق را به دنبال دارد، برقی که با هزینه‌هایی بسیار سنگین تولید و به آسانی مصرف می‌شود.همه ما به دنبال رفاه بیشتر در زندگی هستیم و برای دستیابی به این رفاه، وسایلی که با انرژی برق کار می‌کند، در اطرافمان به چشم می‌خورد.وسایلی که هر روز با پیچیدگی بیشتر ساخته و به دست بشر می‌رسد و خیلی‌ها بدون هیچ توجهی به میزان مصرف انرژی این وسایل، از آنها استفاده.
دنیای اقتصاد، زهرا صفدری- پیشرفت تکنولوژی اگر چه ارزشمند است، اما وابستگی انسان‌ها به وسایل مدرنی که این روزها جزء جدایی‌ناپذیر زندگی‌ها شده چندان مطلوب نیست چرا که این وابستگی، افزایش میزان مصرف انرژی‌هایی نظیر برق را به دنبال دارد، برقی که با هزینه‌هایی بسیار سنگین تولید و به آسانی مصرف می‌شود.
همه ما به دنبال رفاه بیشتر در زندگی هستیم و برای دستیابی به این رفاه وسایلی که با انرژی برق کار می‌کند، در اطرافمان به چشم می‌خورد. وسایلی که هر روز با پیچیدگی بیشتر ساخته و به دست بشر می‌رسد و خیلی‌ها بدون هیچ توجهی به میزان مصرف انرژی این وسایل، از آنها استفاده می‌کنند. در گرمای طاقت‌فرسای تابستان، از محیط‌های باز فرار می‌کنیم تا هر چه زودتر خود را به محل کار یا منزل برسانیم و بتوانیم از سرمای مطبوع سیستم‌های سرمایشی استفاده کنیم، سیستم‌هایی که بدون وجود انرژی برق هیچ کارایی ندارند.
برق این روزها با هزینه‌های بسیار هنگفت در نیروگاه‌ها تولید می‌شود و به راحتی توسط بسیاری از افراد بدون هیچ توجهی به مصرف می‌رسد و صرفه‌جویی در مصرف انرژی تنها موضوعی است که برخی‌ها به آن توجهی ندارند. معمولا راهکارهای مختلفی برای صرفه‌جویی در مصرف برق وجود دارد که با استفاده از آنها می‌توان هزینه‌هایی را که بابت مصرف برق پرداخت می‌شود، کاهش داد.
وجود منابع محدود و پایان‌پذیر و هزینه‌های بالای تامین برق، جوابگویی به رشد بسیار سریع مصرف این انرژی را امری دشوار کرده است. اصولا چگونگی مصرف برق از عوامل بسیار تاثیرگذار بر روی هزینه‌های تامین این انرژی است، از این رو با الگوی مناسب مصرف می‌توان نقش مثبتی در کاهش روند رشد مصرف برق و در نتیجه کاهش هزینه‌های آن ایفا کرد.
نباید فراموش کنیم که حتی اگر تمامی مشکلات ناشی از لزوم سرمایه‌گذاری‌های سنگین برای احداث نیروگاه‌های تولید برق را مرتفع کنیم، با روند موجود افزایش مصرف و وجود الگوهای نامناسب باز هم در معادله دو طرفه مصرف و تولید با چالش و معضلات جدی و بنیادی مواجه خواهیم بود و همین موضوع ضرورت توجه به مقوله مدیریت مصرف را بیش از گذشته نشان می‌دهد.
رشد بیش از ۴ درصدی مصرف برق
در خراسان رضوی
معاون بهره‌برداری شرکت برق منطقه‌ای خراسان به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: شرکت برق خراسان تامین‌کننده برق استان خراسان بزرگ است، نیروگاه‌های ما برق را تولید کرده و به شرکت‌های توزیع انتقال می‌دهند و شرکت‌ها نیز برق موردنیاز را به مشترکان می‌رسانند. از ابتدای سال جاری تاکنون نسبت به مدت مشابه سال گذشته، در پیک بار شب، رشد ۴.۱ درصدی و در پیک روز، رشد ۴.۹ درصدی را در مصرف برق در سطح استان شاهد بوده‌ایم.
pic۱
محمدحسن قنبری می‌افزاید: در گذشته موضوع پیک روز مطرح نبود اما در گرمای کنونی فصل تابستان با توجه به استفاده از سیستم‌های سرمایشی، این موضوع مطرح شده است و با توجه به خنکتر شدن هوا در هنگام شب، رشد کمتری در میزان مصرف برق شاهد هستیم.
قنبری با اشاره به وجود هشت نیروگاه برقی بزرگ و دو نیروگاه پراکنده در سطح استان، اظهار می‌کند: نیروگاه‌های بزرگ شامل نیروگاه توس، مشهد، فردوسی، شریعتی، نیشابور، شیروان، شهیدکاوه قائن و گازی قائن است و نیروگاه‌های پراکنده شامل نیروگاه بادی بینالود و دیزل خانه‌ها در سه روستای خراسان جنوبی است. وی ادامه می‌دهد: قدرت نصب تمامی نیروگاه‌ها ۵۱۵۹.۶ مگاوات و قدرت عملی تولید آنها ۴۱۹۰ مگاوات است که این قدرت تولید در صورت نرمال بودن درجه حرارت ممکن می‌شود زیرا در هنگام افزایش درجه حرارت، مقدار تولید نیروگاه‌های گازی کاهش می‌یابد و به همین دلیل امسال میزان تولید به ۴۰۳۰ مگاوات رسید.
معاون بهره‌برداری شرکت برق منطقه‌ای خراسان با تاکید بر اهمیت صرفه‌جویی در مصرف برق، تصریح می‌کند: دو زمان پیک مصرف در حال حاضر وجود دارد که شامل 11 صبح تا 15 و 19 تا 23 می‌شود؛ در این زمان‌ها اگر مصرف‌کننده‌ها از لوازم برقی پرمصرف مثل لباسشویی، ماشین ظرفشویی، جاروبرقی و اتو استفاده نکرده، روشنایی را به حداقل برسانند و از مصرف اضافه خودداری کنند، کمک شایانی به تولیدکنندگان برق و مسئولان استانی در این زمینه خواهند کرد.
قنبری خاطرنشان می‌کند: امکان ذخیره‌سازی برق برای مصرف در زمان‌های پرباری وجود ندارد و میزان برق تولیدی باید متناسب با مصرف باشد تا هر کس در خانه‌اش وسیله و دستگاه برقی را روشن می‌کند، برق موردنیاز آن وجود داشته باشد به همین دلیل ما متناسب با مصرف بار انرژی را کم و زیاد می‌کنیم. مردم باید بدانند با صرفه‌جویی از هزینه بسیار زیاد نیروگاه‌ها در پیک مصرف جلوگیری می‌کنند و این موضوع به نفع کشور است زیرا هزینه مصرف یک واحد ۱۰۰ تا ۱۵۰ مگاواتی تولیدکننده برق حدود ۳۰۰ میلیارد تومان است که می‌تواند در بخش‌های دیگر صرف شود.
معاون بهره‌برداری شرکت برق منطقه‌ای خراسان یادآور می‌شود: در شرایط فعلی تعمیر و نگهداری واحدها و نیروگاه‌ها به موقع انجام می‌شود و مشکلی در این زمینه وجود ندارد و از مردم تقاضا می‌کنیم تا حد ممکن صرفه‌جویی داشته باشند.
لزوم دقت در انتخاب سیستم سرمایشی
برای مدیریت مصرف برق
مدیر بازار برق خراسان نیز به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: درباره تفاوت مصرف آب با برق می‌توان به مشکل ذخیره‌سازی انرژی برق در مقایسه با آب اشاره کرد؛ آب را می‌توان در مدت شب تا صبح ذخیره و سپس در ساعات پیک به مصرف رساند اما این موضوع برای انرژی برق امکان‌پذیر نیست و برق به محض تولید شدن باید به مصرف برسد، به همین دلیل است که برای تامین برق در زمان اوج مصرف گاهی دچار مشکل می‌شویم.
حمیدرضا نی‌ساز ادامه می‌دهد: هزینه تامین برق در زمان اوج مصرف برای کشور بسیار گران تمام می‌شود و این درحالی است که در دوره غیر پیک فقط بخشی از ظرفیت تولید ناشی از فعالیت نیروگاه برق، نیروی انسانی و خط انتقال و توزیع مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ به همین دلیل وزارت نیرو تلاش می‌کند تا در دوره اوج مصرف، میزان مصرف برق را کاهش دهد.
نی‌ساز اظهار می‌کند: اگر زمان مصرف برق را تقسیم‌بندی کنیم، دو دوره پیک مصرف در روز و شب وجود دارد که شامل دو بخش اصلی مصرف یعنی روشنایی و سرمایش در تابستان و هنگام گرمای هوا می‌شود؛ راهکار کاهش مصرف در پیک روشنایی، استفاده از لامپ کم‌مصرف و خاموش کردن لامپ‌های اضافی است و در این زمینه در سال‌های گذشته فرهنگ‌سازی صورت گرفته است.
مدیر بازار برق خراسان خاطرنشان می‌کند: معضل بخش سرمایشی که کشور در سال‌های اخیر درگیر آن شده استفاده بسیار زیاد مردم از کولرهای گازی است و مصرف بالای برق را به دنبال دارد، علاوه بر این مردم در هنگام خرید کولرهای گازی کولرهای چینی که قیمت پایین‌تر اما مصرف برق بیشتری را دارد و در این سال‌ها وارد بازار شده، انتخاب و خریداری می‌کنند.
نی‌ساز با تاکید بر اینکه مردم در استان خراسان رضوی و به ویژه شهر مشهد که دارای آب‌وهوای خشک است باید از کولرهای آبی استفاده کنند، تصریح می‌کند: هر چند ممکن است سرمایش کولر آبی به اندازه کولرهای گازی مطلوب نباشد، اما این نوع سیستم سرمایشی در استان خراسان بهتر پاسخ می‌دهد و لازم است مردم این نکات را رعایت کنند.
مدیر بازار برق خراسان می‌افزاید: شهروندان مشهدی و سایر هم‌استانی‌ها باید در درجه نخست از کولر آبی استفاده کنند و در صورت استفاده از کولر گازی باید کولرهای دارای استاندارد بالا را انتخاب و خریداری کنند؛ در تولید این نوع کولر چند استاندارد وجود دارد، برخی برای هوای مرطوب و برخی برای آب‌وهوای خشک طراحی شده و قیمت هر نوع متفاوت است. وی یادآور می‌شود: متاسفانه در بررسی‌هایی که انجام دادیم مشاهده شد بسیاری افراد از کولرهای گازی مخصوص نواحی مرطوب که قیمت ارزان‌تری دارد، استفاده می‌کنند در حالی‌که مشهد دارای هوایی خشک است و باید از کولرهای مخصوص همین آب‌وهوا استفاده شود؛ این عوامل موجب کاهش راندمان بازار برق و افزایش میزان مصرف می‌شود.
نی‌ساز با اشاره به اهمیت موضوع فرهنگ‌سازی در صرفه‌جویی مصرف برق، می‌گوید: به طور طبیعی هر موضوعی نیازمند فرهنگ‌سازی است؛ برخی مشترکان پرمصرف برق می‌گویند هزینه این مصرف را می‌پردازیم اما اگر آنها قرار باشد هزینه واقعی تولید برق را بپردازند به طور حتم از مصرف زیاد این انرژی خودداری می‌کنند زیرا هزینه واقعی برق بسیار سنگین و گران است.
مدیر بازار برق خراسان عنوان می‌کند: با توجه به اینکه بهای مصرف برق براساس تعرفه‌ای مشخص از مشترکان گرفته می‌شود و این تعرفه سنگین نبوده و نسبت به هزینه واقعی برق قابل‌مقایسه نیست و نمی‌توان به زور و با جریمه این‌کار را انجام داد، به ناچار باید به فرهنگ‌سازی بیشتر روی آورد. وی می‌افزاید: امروز تنها یک چهارم هزینه تمام شده در تولید برق در قالب تعرفه انرژی از مشترکان گرفته می‌شود و با توجه به اینکه نمایندگان در مجلس شورای اسلامی اجازه افزایش تعرفه را نمی‌دهند، افزایش بهای مصرف برق امکان‌پذیر نیست.
نی‌ساز می‌گوید: در حال حاضر هفت نیروگاه تولید برق در استان فعالیت می‌کند که از این تعداد، پنج نیروگاه مربوط به بخش خصوصی و دو نیروگاه متعلق به بخش دولتی است و در خراسان رضوی به اندازه میزان مصرف، تولید انرژی داریم اما اگر روند افزایش مصرف برق ادامه داشته باشد، در سال‌های آینده دچار مشکل تولید خواهیم شد و نیازمند ایجاد نیروگاه جدید می‌شویم که این امر بسیار هزینه‌بر و سنگین است.
مدیر بازار برق خراسان در پاسخ به این سوال که تاثیر صنایع در میزان مصرف برق چگونه است، اظهار می‌کند: مصرف برق را باید به دو دسته تقسیم کرد؛ دسته اول مصرفی که منجر به افزایش تولید ناخالص ملی می‌شود و مربوط به واحدهای صنعتی و تولیدکنندگان است و دسته دوم مصارفی است که افزایش تولید ناخالص داخلی را به دنبال ندارد. با این دیدگاه که مصرف برق صنایع باید کاهش یابد مخالفم زیرا این موضوع کاهش تولید و در نتیجه رواج بیکاری را به دنبال دارد و کاهش مصرف باید در بخش‌های مسکن و تجاری اعمال شود. در سراسر دنیا هم با توجه به اینکه صنایع موجب اشتغال و درآمدزایی می‌شود، تاکید در کاهش مصرف برق در بخش‌های غیرمولد تجاری و مسکونی است.
تاثیر افزایش قیمت انرژی
در صرفه‌جویی و کاهش مصرف
یک کارشناس بازار برق نیز می‌گوید: در ایران سالانه حدود ۱۰۰ میلیارد دلار اتلاف انرژی داریم که این انرژی شامل برق، گاز، گازوئیل، بنزین و... می‌شود و در صورت مصرف بهینه چنین هزینه‌ای وجود نخواهد داشت.
غلامرضا غلامی با بیان اینکه صرفه‌جویی انرژی برق به دو نوع صرفه‌جویی شخصی و اقتصادی تقسیم می‌شود، می‌افزاید: در صرفه‌جویی که جنبه شخصی دارد، مردم باید با رعایت نکاتی ، انرژی کمتری مصرف کنند و این موضوع جنبه اخلاقی دارد اما در صرفه‌جویی نوع اقتصادی، علم اقتصاد برای مصرف بهینه اقداماتی را برشمرده که برخی از آنها در ایران در حال انجام است.
غلامی اظهار می‌کند: در صرفه‌جویی نوع شخصی مردم باید در خرید لوازم برقی کم‌مصرف در زمینه‌های مختلفی مانند گرمایشی و سرمایشی و عدم‌استفاده از لوازم برقی پرمصرف مثل اتو و لباسشویی در ساعات پیک مصرف و استفاده از آنها در زمان‌هایی که فشار به شبکه برق وارد نشود، دقت کنند. وی ادامه می‌دهد: استفاده از لامپ‌های کم‌مصرف و تمیز کردن مداوم لامپ‌ها برای جلوگیری از افزایش تعداد آنها برای روشنایی بیشتر نیز از جمله موارد تاکیدی در صرفه‌جویی‌های شخصی است. این موارد در میزان مصرف تاثیرگذار است اما آنچنان که بتوان صرفه‌جویی را به حد کمال رساند، تاثیری ندارد زیرا این‌ها حالات شخصی و اخلاقی داشته و بسیاری از افراد می‌توانند رعایت نکنند.
این کارشناس برق با بیان اینکه صرفه‌جویی اقتصادی نسبت به صرفه‌جویی شخصی دارای اهمیت بیشتری است، تصریح می‌کند: بسیاری از اتلاف انرژی‌هایی که در مصرف برق صورت می‌گیرد به دلیل توجه نکردن به موضوع صرفه‌جویی از منظر اقتصادی است.
غلامی می‌گوید: یکی از روش‌های صرفه‌جویی اقتصادی افزایش قیمت انرژی است که کاهش شدید میزان مصرف را به دنبال دارد زیرا مردم در این روش باید پول بیشتری بپردازند و وقتی ببینند می‌توانند آن مبلغ را در جایی دیگر هزینه کنند، مصرف خود را کاهش می‌دهند اما در ایران به دلیل اینکه بهای انرژی کم بوده و هزینه ناشی از صرفه‌جویی تاثیر چندانی در زندگی افراد ندارد، اغلب مردم برای صرفه‌جویی تلاش نمی‌کنند.
این کارشناس بازار برق از افزایش پله‌ای قیمت انرژی با توجه به میزان مصرف مشترکان به عنوان یکی دیگر از راه‌های صرفه‌جویی اقتصادی نام برده و عنوان می‌کند: این روش می‌تواند تا جایی اعمال شود که برای خانواده‌ای با 10 برابر مصرف عادی، هزینه‌ای سنگین منظور شود، روش پله‌ای از افزایش مصرف در پله‌های بالاتر جلوگیری می‌کند اما متاسفانه در ایران انرژی به بهایی ارزان‌تر از قیمت تمام‌شده تولید و در قالب یارانه‌های اعطایی به مردم داده می‌شود.
غلامی خاطرنشان می‌کند: تفاوت قیمت انرژی در ساعات مختلف شبانه‌روز از دیگر روش‌های صرفه‌جویی اقتصادی است، در زمان‌هایی نیروگاه‌های تولید برق در حداکثر توان خود به تولید می‌پردازند که این امر موجب استهلاک آنها می‌شود و در ساعات و روزهایی نیز کمتر از توان خود تولید می‌کنند که بهای انرژی در این زمان‌ها باید متفاوت باشد. وی با بیان اینکه برای مصرف برق سه زمان و مشخصه وجود دارد، می‌افزاید: این مشخصه‌ها شامل زمان کم‌باری مصرف انرژی، زمان بار متوسط و پرباری می‌شود. در دوره کم‌باری میزان مصرف انرژی در حداقل است که در ساعات چهار تا هشت یا ۱۰ صبح بوده و به فصول مختلف بستگی دارد و مردم در این بازه زمانی قیمت کمتری برای انرژی باید بپردازند.
افزایش قیمت پله ای
این کارشناس برق ادامه می‌دهد: در زمان بار متوسط یعنی ساعات 10 تا 17 مصرف کارخانجات نیز به مصرف خانگی اضافه شده و در بازه پرباری که همه مصرف‌کنندگان به انرژی برق هجوم می‌آورند و از ساعات آغازین تا پایان شب ادامه دارد، لازم است هزینه‌های متفاوتی برای مصرف انرژی اعمال شود تا مردم از وسایل برقی پرمصرف در زمان کم‌باری استفاده کنند و هزینه برق برای آنها به صرفه باشد.
غلامی یادآور می‌شود: تفاوت هزینه انرژی در دوره‌های مختلف بار مصرف در ایران اعمال می‌شود به‌طوری‌که قیمت انرژی در زمان پرباری، حدود ۱۰ برابر بیشتر از دوره کم‌باری است و این موضوع و افزایش قیمت پله‌ای در کنتورهای جدید پیش‌بینی شده است. وی می‌گوید: لازم است قیمت انرژی برق در فصول و ایام مختلف سال نیز متفاوت باشد؛ همانطور که روزانه مصرف انرژی برق کم و زیاد می‌شود، در فصول مختلف نیز میزان مصرف متفاوت است. به طور مثال در فصل تابستان نسبت به زمستان میزان مصرف به شدت افزایش می‌یابد و یا در روزهای تعطیل سال به دلیل تعطیلی واحدهای صنعتی میزان مصرف کلی برق نیز کاهش می‌یابد و اگر مصرف انرژی خود را براساس ایام و روزهای غیرپیک برنامه‌ریزی کنیم به طور حتم هزینه کمتری بابت مصرف انرژی خواهیم پرداخت.
این کارشناس بازار برق اظهار می‌کند: افزایش تعرفه انرژی در ایران به دلیل مسائل سیاسی، اجتماعی و فرهنگی امکان‌پذیر نیست و برخی‌ها به غلط معتقدند برای حمایت از مردمی که درآمد زیادی ندارند، قیمت انرژی نباید افزایش یابد و این موضوع فقط برای برق نیست بلکه برای دیگر انواع انرژی نیز اعمال می‌شود هرچند در سال‌های اخیر در نرخ انرژی‌ها جهش قیمت داشته‌ایم اما هنوز هم به اندازه قیمت تمام‌شده انرژی نیست و از نظر علم اقتصاد این نرخ باید افزایش یابد.
دنیای اقتصاد، زهرا صفدری- پیشرفت تکنولوژی اگر چه ارزشمند است، اما وابستگی انسان‌ها به وسایل مدرنی که این روزها جزء جدایی‌ناپذیر زندگی‌ها شده چندان مطلوب نیست چرا که این وابستگی، افزایش میزان مصرف انرژی‌هایی نظیر برق را به دنبال دارد، برقی که با هزینه‌هایی بسیار سنگین تولید و به آسانی مصرف می‌شود.
همه ما به دنبال رفاه بیشتر در زندگی هستیم و برای دستیابی به این رفاه وسایلی که با انرژی برق کار می‌کند، در اطرافمان به چشم می‌خورد. وسایلی که هر روز با پیچیدگی بیشتر ساخته و به دست بشر می‌رسد و خیلی‌ها بدون هیچ توجهی به میزان مصرف انرژی این وسایل، از آنها استفاده می‌کنند. در گرمای طاقت‌فرسای تابستان، از محیط‌های باز فرار می‌کنیم تا هر چه زودتر خود را به محل کار یا منزل برسانیم و بتوانیم از سرمای مطبوع سیستم‌های سرمایشی استفاده کنیم، سیستم‌هایی که بدون وجود انرژی برق هیچ کارایی ندارند.
برق این روزها با هزینه‌های بسیار هنگفت در نیروگاه‌ها تولید می‌شود و به راحتی توسط بسیاری از افراد بدون هیچ توجهی به مصرف می‌رسد و صرفه‌جویی در مصرف انرژی تنها موضوعی است که برخی‌ها به آن توجهی ندارند. معمولا راهکارهای مختلفی برای صرفه‌جویی در مصرف برق وجود دارد که با استفاده از آنها می‌توان هزینه‌هایی را که بابت مصرف برق پرداخت می‌شود، کاهش داد.
وجود منابع محدود و پایان‌پذیر و هزینه‌های بالای تامین برق، جوابگویی به رشد بسیار سریع مصرف این انرژی را امری دشوار کرده است. اصولا چگونگی مصرف برق از عوامل بسیار تاثیرگذار بر روی هزینه‌های تامین این انرژی است، از این رو با الگوی مناسب مصرف می‌توان نقش مثبتی در کاهش روند رشد مصرف برق و در نتیجه کاهش هزینه‌های آن ایفا کرد.
نباید فراموش کنیم که حتی اگر تمامی مشکلات ناشی از لزوم سرمایه‌گذاری‌های سنگین برای احداث نیروگاه‌های تولید برق را مرتفع کنیم، با روند موجود افزایش مصرف و وجود الگوهای نامناسب باز هم در معادله دو طرفه مصرف و تولید با چالش و معضلات جدی و بنیادی مواجه خواهیم بود و همین موضوع ضرورت توجه به مقوله مدیریت مصرف را بیش از گذشته نشان می‌دهد.
رشد بیش از ۴ درصدی مصرف برق
در خراسان رضوی
معاون بهره‌برداری شرکت برق منطقه‌ای خراسان به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: شرکت برق خراسان تامین‌کننده برق استان خراسان بزرگ است، نیروگاه‌های ما برق را تولید کرده و به شرکت‌های توزیع انتقال می‌دهند و شرکت‌ها نیز برق موردنیاز را به مشترکان می‌رسانند. از ابتدای سال جاری تاکنون نسبت به مدت مشابه سال گذشته، در پیک بار شب، رشد ۴.۱ درصدی و در پیک روز، رشد ۴.۹ درصدی را در مصرف برق در سطح استان شاهد بوده‌ایم.
pic۱
محمدحسن قنبری می‌افزاید: در گذشته موضوع پیک روز مطرح نبود اما در گرمای کنونی فصل تابستان با توجه به استفاده از سیستم‌های سرمایشی، این موضوع مطرح شده است و با توجه به خنکتر شدن هوا در هنگام شب، رشد کمتری در میزان مصرف برق شاهد هستیم.
قنبری با اشاره به وجود هشت نیروگاه برقی بزرگ و دو نیروگاه پراکنده در سطح استان، اظهار می‌کند: نیروگاه‌های بزرگ شامل نیروگاه توس، مشهد، فردوسی، شریعتی، نیشابور، شیروان، شهیدکاوه قائن و گازی قائن است و نیروگاه‌های پراکنده شامل نیروگاه بادی بینالود و دیزل خانه‌ها در سه روستای خراسان جنوبی است. وی ادامه می‌دهد: قدرت نصب تمامی نیروگاه‌ها ۵۱۵۹.۶ مگاوات و قدرت عملی تولید آنها ۴۱۹۰ مگاوات است که این قدرت تولید در صورت نرمال بودن درجه حرارت ممکن می‌شود زیرا در هنگام افزایش درجه حرارت، مقدار تولید نیروگاه‌های گازی کاهش می‌یابد و به همین دلیل امسال میزان تولید به ۴۰۳۰ مگاوات رسید.
معاون بهره‌برداری شرکت برق منطقه‌ای خراسان با تاکید بر اهمیت صرفه‌جویی در مصرف برق، تصریح می‌کند: دو زمان پیک مصرف در حال حاضر وجود دارد که شامل 11 صبح تا 15 و 19 تا 23 می‌شود؛ در این زمان‌ها اگر مصرف‌کننده‌ها از لوازم برقی پرمصرف مثل لباسشویی، ماشین ظرفشویی، جاروبرقی و اتو استفاده نکرده، روشنایی را به حداقل برسانند و از مصرف اضافه خودداری کنند، کمک شایانی به تولیدکنندگان برق و مسئولان استانی در این زمینه خواهند کرد.
قنبری خاطرنشان می‌کند: امکان ذخیره‌سازی برق برای مصرف در زمان‌های پرباری وجود ندارد و میزان برق تولیدی باید متناسب با مصرف باشد تا هر کس در خانه‌اش وسیله و دستگاه برقی را روشن می‌کند، برق موردنیاز آن وجود داشته باشد به همین دلیل ما متناسب با مصرف بار انرژی را کم و زیاد می‌کنیم. مردم باید بدانند با صرفه‌جویی از هزینه بسیار زیاد نیروگاه‌ها در پیک مصرف جلوگیری می‌کنند و این موضوع به نفع کشور است زیرا هزینه مصرف یک واحد ۱۰۰ تا ۱۵۰ مگاواتی تولیدکننده برق حدود ۳۰۰ میلیارد تومان است که می‌تواند در بخش‌های دیگر صرف شود.
معاون بهره‌برداری شرکت برق منطقه‌ای خراسان یادآور می‌شود: در شرایط فعلی تعمیر و نگهداری واحدها و نیروگاه‌ها به موقع انجام می‌شود و مشکلی در این زمینه وجود ندارد و از مردم تقاضا می‌کنیم تا حد ممکن صرفه‌جویی داشته باشند.
لزوم دقت در انتخاب سیستم سرمایشی
برای مدیریت مصرف برق
مدیر بازار برق خراسان نیز به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: درباره تفاوت مصرف آب با برق می‌توان به مشکل ذخیره‌سازی انرژی برق در مقایسه با آب اشاره کرد؛ آب را می‌توان در مدت شب تا صبح ذخیره و سپس در ساعات پیک به مصرف رساند اما این موضوع برای انرژی برق امکان‌پذیر نیست و برق به محض تولید شدن باید به مصرف برسد، به همین دلیل است که برای تامین برق در زمان اوج مصرف گاهی دچار مشکل می‌شویم.
حمیدرضا نی‌ساز ادامه می‌دهد: هزینه تامین برق در زمان اوج مصرف برای کشور بسیار گران تمام می‌شود و این درحالی است که در دوره غیر پیک فقط بخشی از ظرفیت تولید ناشی از فعالیت نیروگاه برق، نیروی انسانی و خط انتقال و توزیع مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ به همین دلیل وزارت نیرو تلاش می‌کند تا در دوره اوج مصرف، میزان مصرف برق را کاهش دهد.
نی‌ساز اظهار می‌کند: اگر زمان مصرف برق را تقسیم‌بندی کنیم، دو دوره پیک مصرف در روز و شب وجود دارد که شامل دو بخش اصلی مصرف یعنی روشنایی و سرمایش در تابستان و هنگام گرمای هوا می‌شود؛ راهکار کاهش مصرف در پیک روشنایی، استفاده از لامپ کم‌مصرف و خاموش کردن لامپ‌های اضافی است و در این زمینه در سال‌های گذشته فرهنگ‌سازی صورت گرفته است.
مدیر بازار برق خراسان خاطرنشان می‌کند: معضل بخش سرمایشی که کشور در سال‌های اخیر درگیر آن شده استفاده بسیار زیاد مردم از کولرهای گازی است و مصرف بالای برق را به دنبال دارد، علاوه بر این مردم در هنگام خرید کولرهای گازی کولرهای چینی که قیمت پایین‌تر اما مصرف برق بیشتری را دارد و در این سال‌ها وارد بازار شده، انتخاب و خریداری می‌کنند.
نی‌ساز با تاکید بر اینکه مردم در استان خراسان رضوی و به ویژه شهر مشهد که دارای آب‌وهوای خشک است باید از کولرهای آبی استفاده کنند، تصریح می‌کند: هر چند ممکن است سرمایش کولر آبی به اندازه کولرهای گازی مطلوب نباشد، اما این نوع سیستم سرمایشی در استان خراسان بهتر پاسخ می‌دهد و لازم است مردم این نکات را رعایت کنند.
مدیر بازار برق خراسان می‌افزاید: شهروندان مشهدی و سایر هم‌استانی‌ها باید در درجه نخست از کولر آبی استفاده کنند و در صورت استفاده از کولر گازی باید کولرهای دارای استاندارد بالا را انتخاب و خریداری کنند؛ در تولید این نوع کولر چند استاندارد وجود دارد، برخی برای هوای مرطوب و برخی برای آب‌وهوای خشک طراحی شده و قیمت هر نوع متفاوت است. وی یادآور می‌شود: متاسفانه در بررسی‌هایی که انجام دادیم مشاهده شد بسیاری افراد از کولرهای گازی مخصوص نواحی مرطوب که قیمت ارزان‌تری دارد، استفاده می‌کنند در حالی‌که مشهد دارای هوایی خشک است و باید از کولرهای مخصوص همین آب‌وهوا استفاده شود؛ این عوامل موجب کاهش راندمان بازار برق و افزایش میزان مصرف می‌شود.
نی‌ساز با اشاره به اهمیت موضوع فرهنگ‌سازی در صرفه‌جویی مصرف برق، می‌گوید: به طور طبیعی هر موضوعی نیازمند فرهنگ‌سازی است؛ برخی مشترکان پرمصرف برق می‌گویند هزینه این مصرف را می‌پردازیم اما اگر آنها قرار باشد هزینه واقعی تولید برق را بپردازند به طور حتم از مصرف زیاد این انرژی خودداری می‌کنند زیرا هزینه واقعی برق بسیار سنگین و گران است.
مدیر بازار برق خراسان عنوان می‌کند: با توجه به اینکه بهای مصرف برق براساس تعرفه‌ای مشخص از مشترکان گرفته می‌شود و این تعرفه سنگین نبوده و نسبت به هزینه واقعی برق قابل‌مقایسه نیست و نمی‌توان به زور و با جریمه این‌کار را انجام داد، به ناچار باید به فرهنگ‌سازی بیشتر روی آورد. وی می‌افزاید: امروز تنها یک چهارم هزینه تمام شده در تولید برق در قالب تعرفه انرژی از مشترکان گرفته می‌شود و با توجه به اینکه نمایندگان در مجلس شورای اسلامی اجازه افزایش تعرفه را نمی‌دهند، افزایش بهای مصرف برق امکان‌پذیر نیست.
نی‌ساز می‌گوید: در حال حاضر هفت نیروگاه تولید برق در استان فعالیت می‌کند که از این تعداد، پنج نیروگاه مربوط به بخش خصوصی و دو نیروگاه متعلق به بخش دولتی است و در خراسان رضوی به اندازه میزان مصرف، تولید انرژی داریم اما اگر روند افزایش مصرف برق ادامه داشته باشد، در سال‌های آینده دچار مشکل تولید خواهیم شد و نیازمند ایجاد نیروگاه جدید می‌شویم که این امر بسیار هزینه‌بر و سنگین است.
مدیر بازار برق خراسان در پاسخ به این سوال که تاثیر صنایع در میزان مصرف برق چگونه است، اظهار می‌کند: مصرف برق را باید به دو دسته تقسیم کرد؛ دسته اول مصرفی که منجر به افزایش تولید ناخالص ملی می‌شود و مربوط به واحدهای صنعتی و تولیدکنندگان است و دسته دوم مصارفی است که افزایش تولید ناخالص داخلی را به دنبال ندارد. با این دیدگاه که مصرف برق صنایع باید کاهش یابد مخالفم زیرا این موضوع کاهش تولید و در نتیجه رواج بیکاری را به دنبال دارد و کاهش مصرف باید در بخش‌های مسکن و تجاری اعمال شود. در سراسر دنیا هم با توجه به اینکه صنایع موجب اشتغال و درآمدزایی می‌شود، تاکید در کاهش مصرف برق در بخش‌های غیرمولد تجاری و مسکونی است.
تاثیر افزایش قیمت انرژی
در صرفه‌جویی و کاهش مصرف
یک کارشناس بازار برق نیز می‌گوید: در ایران سالانه حدود ۱۰۰ میلیارد دلار اتلاف انرژی داریم که این انرژی شامل برق، گاز، گازوئیل، بنزین و... می‌شود و در صورت مصرف بهینه چنین هزینه‌ای وجود نخواهد داشت.
غلامرضا غلامی با بیان اینکه صرفه‌جویی انرژی برق به دو نوع صرفه‌جویی شخصی و اقتصادی تقسیم می‌شود، می‌افزاید: در صرفه‌جویی که جنبه شخصی دارد، مردم باید با رعایت نکاتی ، انرژی کمتری مصرف کنند و این موضوع جنبه اخلاقی دارد اما در صرفه‌جویی نوع اقتصادی، علم اقتصاد برای مصرف بهینه اقداماتی را برشمرده که برخی از آنها در ایران در حال انجام است.
غلامی اظهار می‌کند: در صرفه‌جویی نوع شخصی مردم باید در خرید لوازم برقی کم‌مصرف در زمینه‌های مختلفی مانند گرمایشی و سرمایشی و عدم‌استفاده از لوازم برقی پرمصرف مثل اتو و لباسشویی در ساعات پیک مصرف و استفاده از آنها در زمان‌هایی که فشار به شبکه برق وارد نشود، دقت کنند. وی ادامه می‌دهد: استفاده از لامپ‌های کم‌مصرف و تمیز کردن مداوم لامپ‌ها برای جلوگیری از افزایش تعداد آنها برای روشنایی بیشتر نیز از جمله موارد تاکیدی در صرفه‌جویی‌های شخصی است. این موارد در میزان مصرف تاثیرگذار است اما آنچنان که بتوان صرفه‌جویی را به حد کمال رساند، تاثیری ندارد زیرا این‌ها حالات شخصی و اخلاقی داشته و بسیاری از افراد می‌توانند رعایت نکنند.
این کارشناس برق با بیان اینکه صرفه‌جویی اقتصادی نسبت به صرفه‌جویی شخصی دارای اهمیت بیشتری است، تصریح می‌کند: بسیاری از اتلاف انرژی‌هایی که در مصرف برق صورت می‌گیرد به دلیل توجه نکردن به موضوع صرفه‌جویی از منظر اقتصادی است.
غلامی می‌گوید: یکی از روش‌های صرفه‌جویی اقتصادی افزایش قیمت انرژی است که کاهش شدید میزان مصرف را به دنبال دارد زیرا مردم در این روش باید پول بیشتری بپردازند و وقتی ببینند می‌توانند آن مبلغ را در جایی دیگر هزینه کنند، مصرف خود را کاهش می‌دهند اما در ایران به دلیل اینکه بهای انرژی کم بوده و هزینه ناشی از صرفه‌جویی تاثیر چندانی در زندگی افراد ندارد، اغلب مردم برای صرفه‌جویی تلاش نمی‌کنند.
این کارشناس بازار برق از افزایش پله‌ای قیمت انرژی با توجه به میزان مصرف مشترکان به عنوان یکی دیگر از راه‌های صرفه‌جویی اقتصادی نام برده و عنوان می‌کند: این روش می‌تواند تا جایی اعمال شود که برای خانواده‌ای با 10 برابر مصرف عادی، هزینه‌ای سنگین منظور شود، روش پله‌ای از افزایش مصرف در پله‌های بالاتر جلوگیری می‌کند اما متاسفانه در ایران انرژی به بهایی ارزان‌تر از قیمت تمام‌شده تولید و در قالب یارانه‌های اعطایی به مردم داده می‌شود.
غلامی خاطرنشان می‌کند: تفاوت قیمت انرژی در ساعات مختلف شبانه‌روز از دیگر روش‌های صرفه‌جویی اقتصادی است، در زمان‌هایی نیروگاه‌های تولید برق در حداکثر توان خود به تولید می‌پردازند که این امر موجب استهلاک آنها می‌شود و در ساعات و روزهایی نیز کمتر از توان خود تولید می‌کنند که بهای انرژی در این زمان‌ها باید متفاوت باشد. وی با بیان اینکه برای مصرف برق سه زمان و مشخصه وجود دارد، می‌افزاید: این مشخصه‌ها شامل زمان کم‌باری مصرف انرژی، زمان بار متوسط و پرباری می‌شود. در دوره کم‌باری میزان مصرف انرژی در حداقل است که در ساعات چهار تا هشت یا ۱۰ صبح بوده و به فصول مختلف بستگی دارد و مردم در این بازه زمانی قیمت کمتری برای انرژی باید بپردازند.
افزایش قیمت پله ای
این کارشناس برق ادامه می‌دهد: در زمان بار متوسط یعنی ساعات 10 تا 17 مصرف کارخانجات نیز به مصرف خانگی اضافه شده و در بازه پرباری که همه مصرف‌کنندگان به انرژی برق هجوم می‌آورند و از ساعات آغازین تا پایان شب ادامه دارد، لازم است هزینه‌های متفاوتی برای مصرف انرژی اعمال شود تا مردم از وسایل برقی پرمصرف در زمان کم‌باری استفاده کنند و هزینه برق برای آنها به صرفه باشد.
غلامی یادآور می‌شود: تفاوت هزینه انرژی در دوره‌های مختلف بار مصرف در ایران اعمال می‌شود به‌طوری‌که قیمت انرژی در زمان پرباری، حدود ۱۰ برابر بیشتر از دوره کم‌باری است و این موضوع و افزایش قیمت پله‌ای در کنتورهای جدید پیش‌بینی شده است. وی می‌گوید: لازم است قیمت انرژی برق در فصول و ایام مختلف سال نیز متفاوت باشد؛ همانطور که روزانه مصرف انرژی برق کم و زیاد می‌شود، در فصول مختلف نیز میزان مصرف متفاوت است. به طور مثال در فصل تابستان نسبت به زمستان میزان مصرف به شدت افزایش می‌یابد و یا در روزهای تعطیل سال به دلیل تعطیلی واحدهای صنعتی میزان مصرف کلی برق نیز کاهش می‌یابد و اگر مصرف انرژی خود را براساس ایام و روزهای غیرپیک برنامه‌ریزی کنیم به طور حتم هزینه کمتری بابت مصرف انرژی خواهیم پرداخت.
این کارشناس بازار برق اظهار می‌کند: افزایش تعرفه انرژی در ایران به دلیل مسائل سیاسی، اجتماعی و فرهنگی امکان‌پذیر نیست و برخی‌ها به غلط معتقدند برای حمایت از مردمی که درآمد زیادی ندارند، قیمت انرژی نباید افزایش یابد و این موضوع فقط برای برق نیست بلکه برای دیگر انواع انرژی نیز اعمال می‌شود هرچند در سال‌های اخیر در نرخ انرژی‌ها جهش قیمت داشته‌ایم اما هنوز هم به اندازه قیمت تمام‌شده انرژی نیست و از نظر علم اقتصاد این نرخ باید افزایش یابد.
ارسال نظر