وسایل شهربازی‌ها غیرحرفه‌ای ساخته می‌شوند
با اتفاقی که در شهربازی ارم روی داد می‌توان بهتر این جمله «مصطفی کاووسی» مدیر شرکت بازرسی کیفیت و استانداردسازی ایران تحت نظارت موسسه استاندارد را درک کرد که می‌گوید: «اول مطمئن شوید بعد سوار شوید.» شرکتی که کاووسی مدیریت آن را برعهده دارد وظیفه نظارت بر وسایل و تجهیزات تفریحی و شهربازی‌ها را برعهده دارد و از سال 1381 این کار را شروع کرده است. او می‌گوید: متاسفانه عمده وسایل شهربازی‌ها در داخل کشور به صورت غیرحرفه‌ای ساخته می‌شوند. این حرف می‌تواند بیشتر خطرات شهربازی‌های ناایمن را تشریح کند. گفت‌وگویی که پیش رو دارید تلاش کرده است تا مختصات استاندارد وسایلی را که ما برای تفریح به سراغ آنها می‌رویم تشریح کند.


عمر تجهیزات و وسایلی که در شهربازی‌ها استفاده می‌شود چند سال است؟
طول عمر این تجهیزات عمدتا حدود 14 سال است اما معمولا عمر تجهیزات غیرمجوز دار بالاتر هم می‌رود مثلا ترنی که موجب مرگ دختر جوانی در پارک بسیج شد به 40 سال نیز می‌رسید.
درحال حاضر چند پارک یا به اصطلاح شهر بازی در کشور وجود دارد که باید نگران آن باشیم؟
ما پارک‌های دارای مجوز را محاسبه می‌کنیم. حدود هزار شهربازی از سوی استاندارد شناسایی شده اما 30 شهربازی موفق به دریافت مجوز مشروط شده‌اند.
آیا قانونی هست که از اجرایی شدن این استانداردها حمایت کند؟ یعنی ضمانت اجرایی دارید؟ و این نظارت چگونه صورت می‌گیرد؟
فرآیند بازرسی و نظارت بر تجهیزات شهربازی از سال 87 پیگیری جدیدی شد و شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد در این سال کد ملی گرفت و در روزنامه‌های رسمی در دو نوبت این مساله اعلام شد. پس از آن و با توجه به اینکه سازمان استاندارد اقدام به تدوین استاندارد ملی و ابلاغ آن کرده بود، به صورت بخش یک، دو و سه به عنوان استاندارد ملی اجباری شد و قرار شد تمامی مراحل از تولید، ساخت و بهره‌برداری مشمول قوانین سازمان استاندارد باشد و تمامی این مراحل تحت نظارت و بازرسی از سوی این شرکت قرار گرفت.
موضوعی هست که زبان به زبان نقل می‌شود. گفته می‌شود وسایلی که از شهربازی شهرهای بزرگ از رده خارج می‌شود یا به آن ایراد گرفته می‌شود به شهرهای کوچک فروخته می‌شود. آیا سیستمی هست که از مالکان شهربازی‌ها حمایت کند تا آنها هم بتوانند ضمن رعایت استاندارد هزینه خرید وسایل مطمئن را تهیه کنند.
در همان زمان طرحی به نام طرح «طاها» اجرا شد به این معنی که سازمان استاندارد، بودجه‌ای را در اختیار شرکت قرار داد و قرار شد تمامی دارندگان تجهیزات به اجبار مراجعه کنند و وسایل آنان به صورت رایگان مورد بازرسی قرار گیرد. در حقیقت ابتدا به‌دلیل عدم استقبال شهربازی‌دارها، ادارات کل استانی بازرسی از تجهیزات شهربازی در استان را در قالب طرح «طاها» ابلاغ کرد و براساس این طرح حق‌الزحمه بازرسی‌ها نوبت اول و دوم توسط ادارات استانی صورت گرفت و بخش عمده بودجه بازرسی و نظارت را اداره استاندارد تقبل کرد این مساله باعث شد بخش عمده‌ای افراد در این طرح تشویقی شرکت کنند و تجهیزات خود را مورد بررسی قرار دهند. در اجرای این طرح ما به صورت داوطلبانه 5 هزارفقره تجهیزات شهربازی را مورد بازرسی ادواری قرار دادیم و متاسفانه این تنها مربوط به بازرسی ادواری بود اما هنوز حمایت‌های جدی از صاحبان این تجهیزات صورت نمی‌گیرد و این کافی نیست. باید گفت همان‌گونه که دولت برای خارج کردن خودروهای فرسوده بودجه‌ای را اختصاص داد باید برای خارج کردن تسهیلات فرسوده نیز بودجه‌ای را اختصاص بدهد.
دستگاه‌ها و وسایلی که مردم برای تفریح در شهربازی‌ها سوار بر آنها می‌شوند یا از آنها استفاده می‌کنند در کجا ساخته می‌شوند؟ آیا تولیدکننده معتبر و دارای گواهینامه استاندارد دارند؟
برخی در کارگاه و برخی در محل شهربازی ساخته می‌شوند چون دستگاه‌ها بزرگ است و باید محل استقرار آن بتن ریزی شود و پی آن در محل ریخته شود اما متأسفانه عمده این وسایل در داخل کشور به صورت غیرحرفه‌ای ساخته می‌شوند.
تجهیزاتی که شما مورد بازرسی قرار داده‌اید عمدتا ساخت داخل است یا از خارج کشور وارد کشور می‌شود؟
بالای 60 درصد تجهیزات سبک مانند گیم‌نت‌ها یا ماشین برقی وارداتی هستند و از کشورهای آمریکا، کانادا و دیگر کشورها وارد ایران می‌شوند اما عمده این تجهیزات از کشور چین وارد می‌شود.
صحبت از چین و وارد کردن از این کشور شد. ما در سال‌های اخیر آسیب جدی از محصولات چینی دیدیم چه در صنعت و چه در لوازم خانگی و پزشکی. آیا برای محصولات وارداتی برای شهربازی‌ها هم نظارتی صورت می‌گیرد؟
ما تلاش کردیم تا بتوانیم بازرسان خود را برای نظارت به کشورهای دیگر بفرستیم تا نظارت دقیق‌تری در زمان ساخت نیز صورت بگیرد؛ زیرا اداره استاندارد کشورهای دیگر ممکن است آن نظارت و ساخت مد نظر ما را مورد توجه نداشته باشند و به عنوان مثال کشور چین نمی‌گوید تجهیزات ما مشکل خواهد داشت. تجهیزات وارد شده از کشورها مستقیم از گمرک به اداره استاندارد آورده می‌شود و مورد بررسی قرار می‌گیرد و در زمان نصب نیز بر روی تجهیزات نظارت می‌کنیم. استاندارد اجباری شامل تجهیزاتی که صادر می‌شود هم وجود دارد و آنها هم باید گواهینامه دریافت کنند چون نداشتن استاندارد و در صورت به وجود آمدن مشکل، کشور ما را زیر سوال خواهد برد. به همین دلیل ما برای تجهیزات صادراتی نیز مجوز تخصصی و منطبق با استانداردهای ملی می‌دهیم.
فرآیند نظارت چگونه است، آیا سازمان استاندارد خود پیگیری می‌کند و به سراغ شهربازی‌داران می‌رود یا آنکه خود آن اشخاص موظف هستند پیگیری کنند؟
شرکت‌ها و افراد باید خود اقدام به درخواست مجوز ساخت و بهره‌برداری کنند.
چه تضمینی وجود دارد که افراد بیایند و درخواست مجوز بدهند، چه نظارت شدیدتری برای این موضوع وجود دارد؟
ادارات بازرسی استانی زیر مجموعه شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران هستند و آنها وظیفه نظارت بر شهربازی‌ها و این تجهیزات را دارند و باید از شهربازی‌ها بخواهند تا برای درخواست مجوز و تجهیزات به اداره بازرسی مراجعه کنند.
الان شاهد وقوع حادثه‌ای هستیم که سه دختر جوان آسیب جدی برای ادامه زندگی خود دیده‌اند. آیا بیمه هم نقشی در تامین ایمنی شهربازی‌ها دارد؟
این تیغ دو لبه است. از یک طرف بحث این است که مالکان می‌گویند دستگاه‌هایمان بیمه است و هر اتفاقی افتاده بیمه پشتمان درمی‌آید. اگر شرکت‌های بیمه هم خود را موظف کنند تا هر وسیله‌ تفریحی غیرایمن و فاقد مجوزی را بیمه نکنند، ضمن کاهش ریسک سرمایه‌گذاری خود از مشکلات پیش‌ روی کشور عزیزمان درخصوص استانداردسازی مراکز تفریحی نیز بسیار خواهند کاست.