علیرضا کلاهی مدیرعامل و رییس هیات مدیره شرکت سیم و کابل ابهر، در سال 76 از کینگز کالج لندن در رشته مهندسی صنایع فار غ التحصیل شده و پس از آن به ایران برگشته و در رشته خدمات مالی و مدیریتی به عنوان مشاور فعال بوده است.
او که در حال حاضر دانشجوی دوره MBA دانشگاه Aultoفنلاند است، از سال ۸۲ تاکنون در گروه صنعتی نورین و شرکت سیم و کابل ابهر فعالیت می‌کند و از هفت سال پیش در هیات مدیره این شرکت فعال است. علاوه براین، کلاهی از سال‌های ۸۹ تا ۹۳ نایب رییس هیات مدیره سندیکای صنعت برق ایران بوده و از سال گذشته به عنوان رییس هیات مدیره در این تشکل صنعتی به فعالیت خود ادامه داده است. وی اخیرا به هیات نمایندگان اتاق تهران راه یافته و نایب رییس کمیسیون تسهیل تجارت اتاق است. در آستانه روز ملی صادرات او با دنیای اقتصاد به گفت وگو نشست که مشروح آن را می‌خوانید.
***
آقای کلاهی، ابتدا لطفا مختصری از فعالیت‌ها و عملکرد شرکت سیم و کابل ابهر بگویید.
شرکت سیم و کابل ابهر بزرگترین تولید کننده سیم و کابل در کشور بوده و در سال جاری نیز کماکان به روند رشد و تعالی کمی و کیفی خود ادامه داد. این شرکت برای اولین بار کابل ۲۳۰ کیلوولت را در خاور میانه تولید کرد و پس از اجرای موفقیت آمیز پروژه انتقال خط فشار قوی بزرگراه صدر به زیرزمین، به اجرای پروژه‌های کابل کشی ۲۳۰ کیلوولت در تهران ادامه و با جمع آوری خطوط فشار قوی شهری، نقشی موثر در بهبود محیط زیست و زیبایی شهر تهران ایفا نموده است. در این رابطه، از سال ۵۷ تا ۸۷ جمعا ۲۰ کیلومتر کابل زیرزمینی ۲۳۰ کیلوولت در تهران نصب شد و از سال ۸۸ تاکنون این رقم ۲۵۰ کیلومتر بوده که تماما توسط این شرکت انجام شده است. همچنین شرکت کابل ابهر پس از اجرای پروژه خط انتقال فشار قوی شهر بصره موفق به اخذ پروژه‌های جدیدی در این کشور شد و اکنون بیش از ۳۰ درصد کل صادرات صنعت سیم و کابل ایران توسط ما انجام می‌شود.

این شرکت تاکنون منشا چه خدماتی بوده و چه طرح‌ها و پروژه‌هایی را در کشور اجرا کرده است؟
شرکت کابل ابهر با هدف جایگزینی واردات و بومی سازی کابل‌های تخصصی تاسیس شد. ما با تکیه بر بهترین فناوری‌های جهان، دانش فنی متخصصین تراز اول ایرانی و خارجی و تکیه بر نوآوری و شیوه‌های نوین مدیریت موفق شده‌ایم اولین کابل‌های ابزار دقیق، کابل‌های ایمنی و ضد آتش را در متروی تهران و سایر شهرهای بزرگ کشور به کار بریم. همچنین ما توانستیم اولین کابل ۱۳۲ کیلوولت تولید ایران، اولین کابل ۲۳۰ کیلوولت خاورمیانه و اولین و تنها کابل زیردریایی منطقه را طراحی و تولید کنیم و به این ترتیب، امروز واردات کابل در کشور به کمتر از یکصد میلیون دلار کاهش یافته است.

در وضعیت کنونی اقتصادی ایران و رکود و بحران سال‌های اخیر، صنعت برق کشور با چه مشکلات و مسائلی دست و گنجه نرم می‌کند؟
بزرگترین مشکل صنعت برق کشور عدم پرداخت مطالبات تامین کنندگان و پیمانکاران است که منجر به انباشت بدهی‌های وزارت نیرو و بحران مالی برای فعالان صنعت برق کشور شده. همزمان عدم اجرای پروژه‌های زیربنایی مورد نیاز و کسری سرمایه گزاری باعث افزایش رکود و بدهی در این صنعت شده است. با توجه به اهمیت این صنعت به عنوان صنعتی زیر بنایی و مادر، لازم است منابع مالی لازم به وزارت نیرو تخصیص یافته و همزمان با واقعی سازی قیمت برق وابستگی آن را به بودجه‌های عمومی کشور کاهش دهیم.

مهم ترین مشکلات و موانع صادراتی شما چیست؟
صنعت سیم و کابل صنعتی سرمایه بر و وابسته به مواد اولیه به خصوص مس، آلومینیوم، فولاد، سرب و مواد پتروشیمی است .عواملی همچون بالا بودن قیمت مواد اولیه، هزینه‌های مبادلاتی که باعث افزایش هزینه‌ها در کل زنجیزه تامین می‌شود و همچنین نرخ بالای تسهیلات بانکی، رقابت با رقبای ترک و عربستان را در بازارهای منطقه بسیار دشوار کرده است.

از نگاه شما عواملی مانند نقدینگی، نرخ ارز و حمایت سیستم بانکی چه نقشی در صنعت برق و صادرات آن دارند؟
همانگونه که اشاره شد، هزینه‌های بالای مالی هم باعث تورم هزینه تامین کنندگان ما می‌شود و هم حضور ما را در پروژه‌های صادراتی دشوار می‌سازد.
برای موفقیت در هر بازاری اول باید رقبا را شناخت و تحلیل کرد. اصلی ترین رقبای ما در بازارهای هدف منطقه، ترکیه و عربستان سعودی هستند. با توجه به هزینه بسیار پایین و حتی صفر تسهیلات صادراتی در این کشورها و نقدینگی منفی حداقل 40درصد در پروژه‌های تامین کابل صادراتی، تولیدکننده ایرانی در اولین قدم حداقل 10درصد از رقبای خود عقب می‌ماند.

در مورد نرخ ارز باید اشاره کنم که تجربه اشتباه تثبیت نرخ ارز به رغم تورم در دولت پیشین باعث کاهش رقابت پذیری کل اقتصاد ایران شد. شاهد بودیم که کشاورزی و صنایع ایران نیز به شدت آسیب دید و کشور تبدیل به بهشت واردات شد که نتیجه آن افزایش بیکاری، کاهش نرخ رشد اقتصادی و پسرفت سطح رفاهی جامعه بود. برای جلوگیری از تضعیف بیشتر فعالیت‌های مولد اقتصادی، باید نرخ ارز را واقعی کنیم و سپس با افزایش بهره وری اقتصادی کشور، سطح در آمد و رفاه مردم را افزایش دهیم.
تاریخ نشان داده که هر کشوری که سعی کرده از مسیری غیر از بهره وری و با توسل به دوپینگ مواد اولیه و ....رفاه بخرد، شکست خورده است.

آیا توافق هسته‌ای اخیر ایران با کشورهای 1+ 5تاثیر مشخصی بر وضعیت کاری شما داشته است؟
هنوز تاثیر عملی توافق هسته‌ای را ندیده ایم اما امیدواریم با آزادسازی منابع مالی کشور ،کاهش هزینه‌های مبادلات تجاری و به ثمر نشستن برنامه‌های دولت تدبیر و امید کشور وارد دوران رونق شده و وضعیت زندگی ایرانیان بهبود یابد. شرکت‌های ایرانی نیز باید با تمرکز روی بهره وری و کیفیت، توان رقابتی خود را افزایش داده و آماده رقابت باشند.

چه پیشنهادات و راهکارهایی برای رشد و توسعه صادرات کشور و چه خواسته‌هایی از دولت یازدهم دارید؟
صنعت برق ایران جزو صنایع توانمند و رقابت پذیر کشور است و همانطور که شاهدیم، به رغم مشکلات ایجاد شده و عدم پرداخت مطالبات توسط وزارت نیرو و وجود تحریم ها، کماکان کشور دچار خاموشی گسترده نشده است. این صنعت دارای مزیت‌های نسبی واقعی شامل فناوری بومی، نیروی انسانی متخصص و مواد اولیه در کشور است. یکی از راهکارهای توسعه پایدار و ایجاد اشتغال و ارزش افزوده، تمرکز بر خوشه‌های صنفی هم افزاست. صنعت برق می‌تواند یکی از این خوشه‌ها باشد که علاوه بر تامین نیازهای کشور، نیاز قابل توجه کشورهای منطقه را نیز تامین نماید.

به عنوان مثال، عراق به تنهایی نیاز به ۳۰۰ میلیارد دلار کالا و خدمات برق در ۱۵ سال آینده خواهد داشت. با برنامه ریزی و حمایت منطقی، شرکت‌های برقی ایران می‌توانند حداقل یک سوم این بازار را به خود اختصاص دهند، یعنی یکصد میلیارد دلار صادرات خدمات فنی مهندسی و کالای تخصصی و صنفی با ارزش افزوده بالا. تاثیر این نوع صادرات بر افزایش تولید ناخالص ملی و اشتغال، بسیار پر رنگ تر و فراتر از صادرات سنتی است که عمدتاً مواد اولیه بوده است. پیشنهاد می‌کنم دولت، صادرات کالا و خدمات با ارزش افزوده را از سایر صادرات غیر نفتی مانند میعانات گازی و مواد معدنی که متکی بر انرژی و ذخایر طبیعی هستند، جداگانه سنجیده و برنامه مشخصی برای تشویق و تداوم آن داشته باشد. این حمایت می‌تواند شامل تسهیلات مالی، جوایز صادراتی و قیمت ترجیحی برای مواد اولیه کلیدی باشد. ضمنا دولت ایران باید در کشورهای همسایه در جهت تسهیل حضور شرکت‌های ایرانی در پروژه‌های دولتی این کشورها، استفاده بهتری از نفوذ سیاسی خود بنماید.

آیا برگزاری روز ملی صادرات می‌تواند به معنای حمایت واقعی از صادرکنندگان باشد؟
به هرحال برگزاری این نوع مراسم و بزرگداشت‌ها باعث تشویق و دلگرمی فعالان اقتصادی می‌شود. به عبارتی، حمایت واقعی و همه جانبه از صادرکنندگان نیاز به برنامه ریزی و اجرای جدی این‌گونه برنامه‌ها دارد.
تنها راه توسعه و رشد و شکوفایی اقتصاد ایران، تولید صادرات محور است.
ایران، قطر و امارات و کویت نیست. ما کشوری هستیم با ۸۰ میلیون نفر جمعیت و هرسال ۸۵۰ هزار نفر فارغ التحصیل دانشگاهی وارد بازار کار ما می‌شوند. بدون تولید و صادرات کالا و خدمات دارای ارزش افزوده، نمی‌توانیم موقعیت شغلی مناسبی برای بیکاران ایجاد کنیم و رفاه مردم را افزایش دهیم.