آسیب‌شناسی تصادف
خستگی و خواب‌آلودگی، سبقت و سرعت غیرمجاز و عدم توجه به جلو‌ از مهم‌ترین عوامل تصادفات رانندگی هستند. تصادف را شاید بتوان بعد از آلودگی هوا مهم‌ترین عامل مرگ و میر انسان‌ها در ایران دانست. عدم توجه به جلو، سرعت غیرمجاز، سبقت غیرمجاز، عدم رعایت فاصله طولی و خستگی و خواب‌آلودگی رانندگان و به‌طور کلی بد رانندگی کردنی که ایرانی‌ها به آن مشهورند را می‌توان از مهم‌ترین عوامل تصادفات و مرگ و میر جاده‌ای در کشور اعلام کرد.اکثر قریب به اتفاق رانندگان ایرانی و به‌خصوص تهرانی ازانواع خلاف‌های رانندگی در کارنامه خود زیاد دارند با این حال کافی است یک خلاف از سوی دیگری اتفاق بیافتد تا داستان سرایی‌ها درباره فرهنگ بد رانندگی آغاز شود، اما هیچ‌کس خودش را ملزم به رعایت قانون نمی‌داند. شاید به همین دلیل است که ایران در رتبه‌های بالای جدول مرگ و میر بر اثر تصادفات قرار دارد.در هر حال کار به جایی رسیده است که تعداد کشته‌های حوادث رانندگی، به‌دلیل عدم اصلاح فرهنگ رانندگی و اعلام بی‌رویه در رسانه‌ها رنگ عادت به خود گرفته و سالانه ده‌ها هزار نفر جان خود را در تصادفات از دست می‌دهند، اما این آمارها آنقدرها هم برای افکار عمومی تکان‌دهنده نیست.هرچند کارشناسان حوزه ترافیک و حمل‌ونقل معتقدند که آمار بالای مرگ و میر ناشی از حوادث رانندگی در کشور تنها از نبود فرهنگ درست رانندگی ناشی نمی‌شود، بلکه بخشی از آن نیز به ناایمن بودن راه‌ها و عدم نظارت درست بر حمل‌ونقل کشور بازمی‌گردد، اما در هر حال نمی‌توان بی‌احتیاطی‌های رانندگان ایرانی را که برای رسیدن 5 دقیقه زودتر به مقصد نه تنها جان خود را به خطر می‌اندازند بلکه به دیگر خودروها آسیب می‌زنند به سادگی گذشت.با گسترش حمل‌ونقل جاده‌ای و ارتقای کمی و کیفی آن، رفت و آمد وسایل نقلیه نیز نسبت به گذشته افزایش چشمگیری یافته و بر این اساس برای جلوگیری از وقوع تصادف‌های رانندگی، نیاز به اتخاذ تدابیر ویژه‌ای از سوی مسوولان داریم. کارشناسان معتقدند خطاهای انسانی و مشکلات جاده‌ها نقش تعیین‌کننده‌ای در بالارفتن این آمار دارد. امروزه کاهش ایمنی راه‌های کشور به‌عنوان چالش اصلی در بخش حمل‌ونقل جاده‌ای کشور محسوب می‌شود. شناخت عوامل موثر در افزایش حوادث جاده‌ای، برنامه‌ریزان حمل‌ونقل را در سیاست‌گذاری و ارائه طرح‌های افزایش ایمنی و کاهش تصادف هدایت می‌کند.با توجه به افزایش سرعت خودروها، تغییر و افزایش کاربری تاسیسات حاشیه جاده و توسعه شهرهای کوچک در حاشیه راه‌ها ازجمله عوامل به وجود آمدن نقاط حادثه‌خیز در جاده‌ها است.
اولین قربانی تصادف رانندگی در ایران
غلامحسین درویش معروف به درویش‌خان یکی از نامدارترین موسیقی‌دانان ایران، اولین قربانی تصادف رانندگی در ایران است. این استاد که در زمان مرگ 54 ساله بود، آخر شب دوم اسفندماه سال 1305 هجری شمسی جهت عزیمت از محفل موسیقی به منزل، درشکه‌ای دو اسبه کرایه و سوار بر درشکه به طرف منزل حرکت می‌کند. در آن زمان اتومبیل به‌تازگی وارد خیابان‌های شهر شده بود و تعداد آنها به سختی به 50 دستگاه می‌رسید و اخذ گواهینامه رانندگی هنوز وجود نداشت و عموم رانندگان ناشی بودند. بنا بر این قوانین راهنمایی و رانندگی نیز وجود نداشت و اعمال نمی‌شد.
زمانی که درشکه حامل درویش خان از خیابان امیریه به سمت شمال می‌پیچد، اتومبیل فوردی از جهت مخالف با درشکه و اسب‌های آن تصادف می‌کند، اسب‌های درشکه درجا تلف می‌شوند و استاد از درشکه به بیرون پرتاب شده و از ناحیه سر به زمین برخورد می‌کند، بلافاصله مردم رسیده و مجروح را به بیمارستان نظمیه تهران که بهترین بیمارستان آن زمان تهران بود می‌رسانند، اما متاسفانه ضربه سنگین بوده و استاد گرانقدر موسیقی ایران بعد از ۵ روز، به‌دلیل ضربه مغزی فوت کرد تا جامعه موسیقی سیاهپوش و داغدار شود. به این ترتیب فاجعه تصادفات رانندگی درایران کلید خورد تا امروز که جاده‌های ایران را مرگبارترین جاده‌های جهان، می‌دانند.
بیشترین علل تصادف در ایران
صحبت کردن با تلفن همراه هنگام رانندگی خطرناک است و طبق بررسی‌ها احتمال تصادف را تا ۴ برابر افزایش می‌دهد، اما محققان می‌گویند فرستادن پیامک پشت فرمان از صحبت کردن با تلفن همراه نیز خطرناکتر است و احتمال خطاهای رانندگی و وقوع تصادف را بیش از پیش افزایش می‌دهد. نتایج مطالعات محققان آمریکایی نشان داده که فرستادن پیامک هنگام رانندگی می‌تواند مرگبار باشد. نتایج این مطالعه که در آن ۲۱ نوجوان از شبیه ساز رانندگی استفاده می‌کردند، نشان داد فرستادن پیامک متنی یا جست‌وجوی آهنگ‌های روی تلفن همراه هنگام رانندگی موجب کاهش سرعت، خارج شدن از مسیر خط کشی‌ها و در برخی موارد برخورد با عابران پیاده می‌شود.بررسی نشان داده نوجوانان حواس‌پرت و آنهایی که تمرکز کمتری دارند در مقایسه با سایر نوجوانان بیشتر از خطوط خارج می‌شوند و سرعت رانندگی شان تغییر می‌کند. این موضوع نشان می‌دهد رفتار افراد می‌تواند خطر را برای راننده و افراد دیگر بیشتر کند. از نتایج این بررسی برای قانون‌گذاری نیز استفاده شد و برای دانستن اینکه چطور و چگونه درباره پیامک زدن هنگام رانندگی، قوانین بازدارنده وضع شود. نتایج این مطالعه به دقت مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
دهه امنیت جاده‌ها در دنیا
براساس گزارش بانک جهانی و سازمان بهداشت جهانی ۸۰ درصد سوانح جاده‌ای در کشورهایی با درآمد سرانه کم یا پایین یا کشورهای آسیب‌پذیر رخ می‌دهد که در این راستا پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۲۰ میلادی تصادفات رانندگی به یکی از مهم‌ترین عوامل مرگ و میر این دسته از کشورها تبدیل شود. براساس اعلام سازمان ملل متحد، سال‌های ۲۰۱۱ و ۲۰۲۰ میلادی به نام دهه عمل در خصوص امنیت جاده‌ای نامگذاری شده و در این رابطه بر توجه خاص به عابران پیاده، موتورسواران، دوچرخه‌سواران و کودکان تاکید شده است. آمارها نشان می‌دهد تا ۵ سال آینده حوادث جاده‌ای علت اصلی مرگ و میر کودکان ۵ تا ۱۴ ساله است.