کمتحرکی عامل بسیاری از بیماریها
عاطفه چهرهگشا بسیاری از کارها بهخصوص کارهای اداری ذاتا ساکن هستند و در صورت عدم پیشگیری، مشکلات زیادی را ایجاد خواهند کرد. شایعترین و مهمترین مشکلات بیماریهای ناشی از کمتحرکی کارکنان اداری شامل این موارد است: ۱- بیماریهای قلبی و عروقی ۲- فشار خون بالا ۳- دیابت ۴- کلسترول یا چربی خون بالا ۵- اسید اوریک بالای خون ۶- چاقی
بیماریهای قلبی و عروقی بیماریهای قلبی و عروقی از شایعترین بیماریهای قرن ما هستند و سالانه باعث مرگ میلیونها نفر در سراسر کره زمین میشوند.
بیماریهای قلبی و عروقی بیماریهای قلبی و عروقی از شایعترین بیماریهای قرن ما هستند و سالانه باعث مرگ میلیونها نفر در سراسر کره زمین میشوند.
عاطفه چهرهگشا بسیاری از کارها بهخصوص کارهای اداری ذاتا ساکن هستند و در صورت عدم پیشگیری، مشکلات زیادی را ایجاد خواهند کرد.
شایعترین و مهمترین مشکلات بیماریهای ناشی از کمتحرکی کارکنان اداری شامل این موارد است:
۱- بیماریهای قلبی و عروقی
۲- فشار خون بالا
۳- دیابت
۴- کلسترول یا چربی خون بالا
۵- اسید اوریک بالای خون
۶- چاقی
بیماریهای قلبی و عروقی
بیماریهای قلبی و عروقی از شایعترین بیماریهای قرن ما هستند و سالانه باعث مرگ میلیونها نفر در سراسر کره زمین میشوند. pic۱
بیماریهای قلبی - عروقی در حال تبدیل شدن به اصلیترین عامل مرگ و میر و ناتوانی بشر در اغلب کشورهای جهان است.
این بیماریها در حال حاضر جزو سه علت اول مرگومیر و ناتوانی انسان در سراسر دنیا است در گذشته بیماریهای عفونی و واگیردار عامل عمده مرگومیرهای بشر بودند، اما امروزه بیماریهای غیرواگیردار تبدیل به عوامل خطرناکتری شدهاند؛ خطرات ناشی از بیماریهای مزمن مثل بیماریهای قلبی- عروقی ماندگار، پرهزینهتر و ناتوانکنندهتر است؛ هر چند بعضی از عوامل ایجاد و پیدایش بیماریهای قلبی- عروقی مثل سن غیرقابل مداخله است، اما با روش
و شیوههایی میتوان از ابتلا به بیماریهای قلبی- عروقی پیشگیری کرد یا حداقل بروز آنها را
به تاخیر انداخت. بیماریهای قلبی- عروقی شامل بیماریهایی چون سکته قلبی، سکته مغزی و درد قلب (آنژین صدری) است.
عوامل خطرساز بیماریهای قلبی و عروقی
عوامل خطر رفتاری
این عوامل به رفتار و نحوه زندگی بستگی دارد و قابل پیشگیری است:
استعمال دخانیات
زندگی کمتحرک و نبود فعالیت فیزیکی مناسبpic۲
رژیم غذایی ناسالم (حاوی چربی اشباع شده و کلسترول زیاد، مصرف کالری و نمک و مصرف الکل)
عوامل خطر فیزیولوژیک
۱- فشار خون بالا
۲- چاقی
۳- افزایش چربی خون
۴- دیابت (مرض قند)
۵- ژنتیک
استعمال سیگار
استعمال سیگار به دیواره رگهای خونی آسیب میرساند و منجر به رسوب ذرات چربی در دیواره عروق میشود. همچنین سطوح کلسترول خوب خون را کاهش میدهد.pic۳
چاقی و اضافه وزن
چاقی باعث میشود تا به قلب فشار بیشتری برای پمپ کردن خون به سایر نقاط وارد آید.
فعالیت بدنی ناکافی
فعالیت بدنی به افزایش کلسترول خوب و کاهش کلسترول بد کمک میکند. نداشتن فعالیت بدنی کافی شما را در معرض خطر افزایش کلسترول بد خون
قرار میدهد.
فشار خون بالا
فشار خون بالا به دیواره شریانها آسیب وارد میکند و منجر به تسریع رسوب ذرات چربی در عروق میشود.pic۴
قند خون بالا (دیابت)
قند خون بالا منجر به افزایش کلسترول بد و کاهش کلسترول خوب میشود همچنین قند خون بالا به دیواره عروق آسیب میرساند. دیابت نیز میتواند در اثر کمتحرکی ایجاد شود.
داشتن سابقه خانوادگی بیماری قلبی
اگر والدین یا خواهر و برادر شما قبل از سن ۵۵ سالگی دچار بیماری قلبی شدهاند، داشتن کلسترول بالا شما را مستعد ابتلا به بیماری قلبی میکند.
رژیم غذایی ناسالم
غذاهایی که غنی از کلسترول است مانند گوشت، قرمز، لبنیات پرچرب، کلسترول کلی بدن را افزایش میدهد. همچنین خوردن چربی اشباع موجود در برخی غذاهای حیوانی و چربی ترانس موجود در برخی شیرینیها منجر به افزایش کلسترول شما میشوند.
راهکارهایی برای کاهش احتمال ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی:
کمتر چربی بخورید
بعضی چربیها خطر ابتلا به بیماریهای قلبی را افزایش میدهند؛ این چربیها شامل روغن نباتی، حیوانی ازقبیل پیه، دنبه، و کره است. چربیهای حیوانی همچنین در مواد غذایی نظیر گوشت، دل، جگر، قلوه، مغز، کلهپاچه، سرشیر، خامه، شیر، ماست، پنیر پرچرب وجود دارند. برای مصرف کمتر چربیها سعی کنید در تهیه غذا، میزان روغن را کاهش دهید و مصرف غذاها، شیرینیها و تنقلاتی را که حاوی چربی زیادی هستند به حداقل برسانید. روغن زیتون روغنی است که برای سلامتی بسیار مفید است، میتوانید این روغن را جایگزین دیگر روغنها کنید.pic۵
کمتر نمک بخورید
مصرف کمتر نمک احتمال ابتلا به افزایش فشار خون را کاهش میدهد. افزایش فشار خون از مهمترین عوامل ابتلا به بیماریهای قلبی است، بدن ما به نمک (به میزان کم) نیاز دارد و معمولا ما بیشتر از مقدار مورد نیاز آن مصرف میکنیم نمک از راههای اضافه کردن هنگام پخت، نمک سر سفره، نمک موجود در انواع چاشنیها و محصولات غذایی آماده کنسروی به بدن ما میرسد، بنابراین از افزودن آن به غذا در سر سفره اجتناب کنید
.
کالری دریافتی بیش از حد نیاز موجب چاقی میشود.
افزایش وزن و چاقی از عوامل مهم ابتلا به بیماریهای قلبی است؛ بنابراین، مواظب باشید بیش از حد نیاز غذا نخورید. مصرف غذاها، نوشیدنیها، شیرینیها و تنقلاتی را که دارای کالری زیادی هستند، کاهش دهید. با فعالیت بدنی منظم و روزانه، کالری مصرفی را افزایش دهید و وزن خود را در محدوده طبیعی نگهدارید. در ضمن از کاهش و افزایش وزن به طور متناوب بپرهیزید، زیرا این نوسانات وزنی نیز خطر بروز این بیماریها را در شما افزایش خواهد داد.
فیبر بیشتر بخورید:
فیبرها در میوهها، سبزیها و دانه کامل غلات و حبوب وجود دارند. مصرف این مواد غذایی ابتلا به بیماریهای قلبی را کاهش میدهد. برای دریافت بیشتر فیبر، مصرف میوهها و سبزیها را افزایش دهید. حبوب را در برنامه غذایی خود بگنجانید. از نان و ماکارونی (سبوسدار) استفاده کنید که نهتنها موجب کنترل وزنتان میشوند بلکه اثرات قابلتوجهی در کاهش چربی و فشار خون دارند.
فشار خون میزان نیرویی است که به جداره سرخرگها وارد میشود تا خون در سراسر بدن گردش پیدا کند.
فشار خون شامل فشار خون سیستولیک یا حداکثر و فشار خون دیاستولیک یا حداقل است.
فشار خون بالا: هر گاه در سه نوبت متناوب در حالت استراحت کامل فشار سیتول بیش از ۱۴۰ میلیمتر جیوه و فشار دیاستول بیش از ۹۰ میلیمتر جیوه باشد، فرد دارای بیماری فشار خون بالا است که خود براساس شدت شامل موارد زیر است:
۱- خفیف: ۹۰/۱۴۰
۲- متوسط: ۱۰۰/۱۶۰
۳- شدید: ۱۱/۱۸۰
از آنجا که فشار خون بالا میتواند پیشزمینهای برای ایجاد بیماریهای قلبی و عروقی باشد، در نتیجه کاهش آن میتواند بسیار باارزش باشد. فشار خون، قاتل خاموش گفته میشود، چون بدون علائم مشخصی به اندامهای حیاتی بدن آسیب میرساند و فقط زمانی دارای علائم است که فرد دچار بحران فشار شود که در این صورت فرد دارای سردرد و در مواردی تهوع و استفراغ است. در فشار خون بالا قلب، کلیه، مغز و عروق درگیر میشوند.pic۶
پیشگیری و کاهش مصرف نمک
انسان روزانه به ۵ گرم نمک نیاز دارد که این مقدار را از طریق آب، نان، دیگر مواد غذایی تامین میکند.
لذا اضافه کردن نمک بهخصوص هنگام صرف غذا فرد را مبتلا به فشار خون بالا میکند.
راهکارهای کاهش مصرف عمومی:
الف/ ارائه آموزش همگانی در ارتباط با فشار خون و عوارض آن
ب/ همکاری بین بخشهای دولت و کارخانههای مواد غذایی برای نصب برچسبهای مناسب جهت آموزش افراد در معرض فشار خون بالا، همچنین انجام معاینه پزشکی و آزمونهای عملکرد کلیوی سالانه، آزمایشهای مربوط به چربی و قند خون.
کلسترول بالا:
کلسترول یک ماده نرم و مومی شکل است که یک نوع چربی به شمار میرود، در خون و همه بافتهای بدن شما وجود دارد. کلسترول در ساختمان غشای سلولها، برخی هورمونها و... وجود دارد که برای سلامت انسان ضروری است. کلسترول بدن از دو راه به دست میآید: راه اول و عمدهترین منبع کلسترول، کلسترولی است که کبد خود انسان تولید میکند. راه دوم کلسترولی است که از خارج بدن تامین میشود و معمولا با خوردن غذاهای حیوانی مانند تخممرغ، گوشت و شیر فراهم میشود. البته خوردن چربیهای اشباع شده (نوع دیگری از چربیهایی که بیشتر خاستگاه حیوانی دارند) نیز به تولید بیشتر کلسترول توسط بدن کمک میکند.
انواع کلسترول، در جریان خون به دو شکل اصلی انتقال مییابد: یکی کلسترول بد که غلظت بالای آن با افزایش رسوب کلسترول در دیواره رگهای خونی و شرایین (مستعد شدن برای بیماریهای قلبی - عروقی) همراه است و باید سعی شود که میزان آن در خون کاهش یابد.
دوم کلسترول خوب انتقال کلسترول اضافی خون به کبد سبب دفع آن از بدن میشود؛ بنابراین با غلظتهای بیشتر کلسترول خوب با بروز کمتر بیماریهای قلبی- عروقی همراه است.
عوامل موثر بر غلظت کلسترول خون
نوع و مقدار مواد غذایی- وزن بدن- فعالیت بدنی- ارث و وراثت و ژنها نقش مهمی در وضعیت کلسترول خون دارند.
سن و جنس
افزایش غلظت کلسترول خون معمولا در حوالی ۲۰ سالگی آغاز میشود. زنان پیش از یائسگی غلظت کلسترول نسبت به مردان همسن خود دارند.
اگر نتایج آزمایش خون خود را گرفتید و کلسترول آن بالاتر از میزان طبیعی بود، مضطرب نشوید. ضمن رعایت نکاتی که ذکر شد از پزشک در این رابطه کمک بخواهید تا این مشکل را کنترل کند. اگر غلظت کلسترول خونتان در محدوده طبیعی باشد، بهتر است در سالهای آینده نیز آن را پایش کنید.
کلسترول بالا تنها یکی از عوامل خطرزا برای ابتلا به بیماریهای قلبی- عروقی است. عوامل دیگر عبارتند از سیگار، بیماری قند، فشار خون بالا و جنس مذکر.
ترکیب شدن دو یا بیش از دو عامل خطرزای قلبی- عروقی، احتمال پیدایش این بیماریها را افزایش میدهد. بهتر است بدانید روزانه چه مقدار چربی مصرف میکنید.
اگر این مقدار بالا است، باید میزان چربی دریافتی را کاهش دهید. براساس گزارش مرکز تحقیقات غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران، کاستن از میزان چربی به ویژه چربیهای اشباعشده، افزون بر اینکه راه خوبی برای کنترل غلظت کلسترول است، یک وضعیت سلامت را نیز در فرد ایجاد میکند. در افرادی که غلظت کلسترول خون فقط با رژیم غذایی پایین نمیآید، باید از داروها استفاده کنند.
نخستین گام در کاهش کلسترول خون، رعایت رژیم غذایی مناسب و ورزش است. توجه داشته باشید هر نوع ماده غذایی که بیش از مقدار مورد نیاز مصرف شود، ممکن است به چربی در بدن ذخیره شود.
کبد چرب
کبد چرب (Cirhosis) با تجمع چربی در سلولهای کبد و التهاب کبد مشخص میشود. این حالت ممکن است در افرادی که الکل مصرف میکنند ایجاد شود، اما در ایران این بیماری علل دیگری دارد که کبد غیرالکلی نامیده میشود. فرم غیرالکلی این بیماری در تعدادی از اختلالات بالینی مانند دیابت، چاقی، سوءتغذیه رخ میدهد. علت اصلی بروز کبد چرب ناشناخته است، ولی تعدادی از اختلالات بالینی معین بهعنوان علل زمینهای شناخته شدهاند. هفتاد درصد بیماران مبتلا به کبد چرب چاق هستند. دیابت و بالا بودن چربیهای خون نیز از علل زمینهای آن است. عوامل مختلفی که باعث تغییر متابولیسم در بدن میشوند، شامل کاهش ناگهانی وزن، سوءتغذیه وریدی (تغذیه از راه تزریق)، گرسنگی طولانیمدت نیز ممکن است باعث کبد چرب شوند.
انجام بعضی از جراحیهای شکم شامل برداشتن کیسه صفرا، برداشتن قسمتی از روده یا معده، جراحی روی لوزالمعده و مصرف بعضی از داروهای خاص شامل قرصهای ضدبارداری، هورمون استروژن، استروئیدها، تاموکسینون و...مصرف زیاد و غیرمعمول الکل، غذای فستفودی (سوسیس، کالباس، سس، پیتزا و...). نیز از علل زمینهساز کبد چرب هستند.
بیشتر مبتلایان دارای علامت نیستند؛ گاهی فرد از درد شکم در ناحیه کبد احساس درد پُری میکند و بهندرت احساس ناراحتی در قسمت بالایی و راست شکم و همچنین احساس خستگی وجود دارد. آزمایشهای لازم برای میزان قند و چربیهای خون و همچنین برای ویروسهای هپاتیتی ضروری است.
درمان
برای درمان و بهبود کبد چرب باید اختلالات زمینهساز درمان شوند. در حال حاضر، از برخی داروها برای کبد چرب استفاده میکنند که تاثیر قطعی آنها ثابت نشده است. ورزش روزانه و مصرف مرتب میوه و سبزیجات اثرات مفیدی بر روی این بیماری دارند. کاهش تدریجی وزن در افراد چاق لازم بوده و مفید است، ولی کاهش ناگهانی وزن، این اختلال را تشدید میکند.
برخی غذاها نیز مثل:
۱- سرکه انگبین
۲- سالادی مخلوط از: کلم، هویج، روغن زیتون بودار، آبغوره میتوانند در بهبود این بیماری مفید باشند.
ارسال نظر