رازغیبت«تاکسی» در بارندگی
نورا حسینی انتظار برای یافتن تاکسی در تهران به یک عادت همیشگی تبدیل شده است و غروب‌های پاییزی خبری از این خودرو‌های زرد و سبز نیست. کافی است نم بارانی بزند و ترافیک خیابان‌ها بیش از همیشه شود. آن زمان است که بیشتر تاکسی‌های گردشی، تبدیل می‌شوند به تاکسی‌های دربستی و هر لحظه نیز بر حجم مسافران منتظر افزوده می‌شود.با وجود مسافران سرگردانی که تا نیمه خیابان را اشغال کرده‌اند. تنها کلیدواژه‌ای که می‌تواند تاکسی ها را متوقف کند کلمه «دربست» است.
برخی رانندگان تاکسی هم نرخ خودشان را در ساعت‌های پرمسافر می‌گیرند. مسیری که کرایه قانونی‌اش هزار تومان است ناگهان به ۲ هزار تومان افزایش پیدا می‌کند و... یکی از رانندگان تاکسی دلیل این بی‌نظمی در روزهای بارانی و پرترافیک شهر تهران را طولانی شدن زمان رفت و برگشت تاکسی‌ها به دلیل افزایش ترافیک می‌داند. او به عدم فعالیت برخی از تاکسی‌ها هم اشاره می‌کند که در آمار ناوگان به حساب می‌آیند. اما جایشان در سطح شهر خالی است. اما چه تعداد از تاکسی‌های شهر تهران غیرفعال هستند. ناصر خاکی یکی از فعالان حوزه تاکسیرانی می‌گوید: حدود ۴۰ درصد تاکسی‌های تهران فعال نیستند. او این آمار را بر اساس اظهار نظرهای مدیران سابق شورای عالی ترافیک می‌دهد. این راننده تاکسی ادامه می‌دهد: تعدادی از این رانندگان تاکسی دو شغله هستند و تاکسی‌هایشان به مدت طولانی در روز غیرفعال است. این نوع رانندگان تنها منتظر مسافران دربستی هستند.
او ادامه می‌دهد: برخی از رانندگان تاکسی هم بازنشستگانی هستند که با توافق با شرکت‌های خصوصی، تاکسی خود را به نام زن یا فرزندانشان کرده‌اند اما همچنان خود از تاکسی استفاده می‌کنند. خاکی با اشاره به دوربین‌های نظارتی سازمان تاکسیرانی می‌گوید: این دوربین‌ها مخصوص ترمینال‌های تاکسیرانی است و نمی‌تواند جلوی تخلفات در سطح شهر تهران را بگیرد.
وی درباره نبود تاکسی در برخی از ساعات روز می‌گوید: برخی رانندگان که از صبح زود فعالیت خود را آغاز می‌کنند بعد از ۱۰ ساعت فعالیت دیگر خسته می‌شوند. قرار بود برای مدیریت این مشکل، تاکسی‌ها شیفت‌بندی شود که با وجود اینکه رانندگان تاکسی بخش خصوصی محسوب می‌شوند نمی‌توان برای ساعت کاری‌شان محدودیتی تعریف کرد. او اضافه می‌کند: راننده تاکسی که در زمان خرابی خودرو‌اش یا بیماری عملا بدون شغل می‌ماند با این محدودیت‌ها روبه‌رو است، ضمن اینکه تنها ۳۰۰ لیتر بنزین یارانه‌ای به تاکسی‌ها تعلق می‌گیرد که رقم ناچیزی است و بهتر است دولت و مسوولان برای این موضوعات فکر اساسی کنند. ابوالفضل قناعتی نماینده شورا در کمیته انضباطی تاکسیرانی معتقد است تعداد تاکسی‌های شهر تهران نزدیک به ۹۰هزار تاکسی است. او درباره تاکسی‌های غیرفعال شهر تهران می‌گوید: ۱۵ تا ۲۰ درصد این تاکسی‌ها غیرفعالندکه با برنامه‌ریزی‌های انجام شده در حال شناسایی هستند. اما پیگیری‌ها برای به سرانجام رساندن این موضوع ضعیف است. قناعتی ادامه می‌دهد: ماهانه ۵۰۰تا ۶۰۰ پرونده تخلفات تاکسیرانی بررسی می‌شود که در برخی موارد حکم ابطال پروانه یا توقف تاکسی صادر می‌شود.
این عضو شورای شهر تهران معتقد است برخی از رانندگان تاکسی‌های غیر فعال به دنبال کار ثابتی هستند که درآمد ماهانه ثابتی داشته باشد و چند ساعتی هم در خیابان چرخی بزنند تا درآمدی حاشیه‌ای هم از تاکسی‌هایشان داشته باشند. اما در صورت برخورد با این نوع تاکسی‌ها پروانه آنها باطل می‌شود.
اودرباره استفاده نهادهای دولتی از تاکسی‌ها می‌گوید: برخی از نهادهای دولتی که امکان استخدامی ندارند به صورت پیمانکاری بخش حمل‌و‌نقل شان را اداره می‌کنند. ۱۰ تا ۲۰ تاکسی را برای تردد‌های روزانه شان استخدام می‌کنند که این نوع فعالیت‌ها تخلف است که با آن برخورد می‌شود. اما حسن قوی زری، مدیر مرکز کنترل و نظارت هوشمند تاکسیرانی تمام آمارهای اعلام شده را در خصوص تعداد تاکسی‌های غیرفعال رد می‌کند. اما آماری هم درباره این تاکسی‌ها ارائه نمی‌دهد.
او می‌گوید: تاکسی‌های شهر تهران زیر ۸۰هزار تاکسی است. او به راه‌اندازی مرکز کنترل و نظارت هوشمند تاکسیرانی شهرتهران اشاره می‌کند که در این مدت سبب افزایش نظارت‌ها در حوزه تاکسیرانی شده است. او می‌گوید در روزهای بارندگی و روزهایی که با تجمع مسافران و کمبود تاکسی مواجه هستیم سریعا با واحد مربوطه تماس گرفته تا این کمبود را برطرف کنیم.
قوی زری از طرح ضربتی برای شناسایی تاکسی‌های غیر فعال که از پیش از مهر ماه آغاز شده خبر می‌دهد و می‌گوید: ما چراغ خاموش این طرح را اجرایی کردیم تا تاکسی‌های غیرفعال یا تاکسی‌هایی که خارج از سیستم سازمان فعالیت می‌کنند را شناسایی کنیم.برای شناسایی این تاکسی‌ها از بانک‌های اطلاعاتی متفاوتی استفاده شده است، تاکسی‌هایی که مجوز تردد در محدوده طرح ترافیک را دارند، از تراکنش‌های کارت‌های سوخت، سوابق تخلفاتی و... .
او آماربه دست آمده از این تاکسی‌ها را اعلام نمی‌کند، اما می‌گوید این تاکسی‌ها زیر ۴۰ درصد است. مدیر مرکز کنترل و نظارت هوشمند تاکسیرانی استفاده از تاکسی‌ها در شرکت‌ها و ادارات دولتی را غیر قانونی نمی‌داند و می‌گوید: شرکت‌های تاکسیرانی بر اساس مازاد نیاز خود می‌توانند برخی از تاکسی‌های خود را در اختیار ادارات قرار دهند که البته قوانین خاص خود را دارد.
صف‌های طولانی حاشیه خیابان در روزهای بارانی و سرد پاییز برای یافتن تاکسی، تبدیل بیشتر تاکسی‌ها در روزهای پر مسافر به تاکسی دربستی مشکل قدیمی شهر است. مشکلی که شهروندان هم امیدی به حل شدنش ندارند. در این میان وعده‌ها و برنامه‌های همیشگی مسوولان اجرایی و نظارتی هم تاکنون نتوانسته مشکل مسافران همیشه منتظر را حل کند.