چرا ورزش بانوان از تلویزیون پخش نمی‌شود

ایسنا - «می‌خواهیم راهی را برویم که برای زنان ایران الگوسازی داشته باشیم و زن ایرانی را به دنیا معرفی کنیم، در این مسیر، ورزش یکی از ابزارهای سالم و بی‌غل و غش اجتماع مورد غفلت واقع شده است؟» عکس‌ها: خبرگزاری ایسنا

پخش مسابقات زنان مسلمان ایران که تنها از دوربین‌های کشورهای خارجی به صورت مستقیم یا غیرمستقیم صورت می‌گیرد سوالی است که در اذهان عمومی مطرح شده که چرا نیمی از جمعیت ایران، از دیدن و شناختن قهرمانان ورزشی خود محروم هستند، چرا هیچ کس مسابقات زیبای مهروز ساعی، لیلا ابراهیمی، نسیم حسن پور و... را مانند ورزشکاران مرد در این رشته‌ها نمی‌شناسد و آنها را الگوی خود قرار نمی‌دهد، از همه مهم‌تر این که چرا اخبار ورزشی مربوط به ورزش زنان در حاشیه همه چیز قرار گرفته است. پایین‌ترین ستون روزنامه‌های ورزشی، بدترین زمان اخبار ورزشی سیما، توجه کم خبرگزاری‌ها و غفلت رادیو از پخش گزارش مسابقات بانوان همه و همه عواملی است که مخاطبان را به سوی اخبار مردانه سوق داده است. هر چند که این روند با پیشرفت ورزش بانوان در مقایسه با دو دهه گذشته تفاوت چشمگیری داشته است.

سال‌ها است که پس از انقلاب از تشکیل معاونت ورزش بانوان می‌گذرد. فعالیتی که رشته‌های مختلف ورزشی را در برمی‌گرفت. این مسیر به آن جا ختم شد که سازمان تربیت‌بدنی به اجرای طرح ادغام ورزش زنان و مردان پرداخت و توسعه ورزش را در همه زمینه‌ها جز در کنار هم قرار گرفتن مردان و زنان با حفظ شئونات کامل اسلامی ممکن ندانست.

پخش مسابقات ورزشی زنان از تلویزیون به عنوان رسانه‌ای ملی و فراگیر که می‌تواند به توسعه همه جانبه ورزش این قشر بیانجامد،‌ مورد غفلت واقع شده است و مسوولان فدراسیون‌های ورزشی به این قضیه انتقاد دارند.

فاطمه ابوالقاسمی رییس فدراسیون آمادگی جسمانی با بیان این که از نظر من هیچ فرقی بین زنان و مردان وجود ندارد گفت: «اگر اعتقاد داریم ورزشکار فردی موجه در اجتماع، ورزش کردن یک ضرورت و کار در ورزش به عنوان امن‌ترین مکان به شمار می‌رود و در نهایت باعث انگیزه دیگران برای روی آوردن به آن می‌شود و سلامتی‌ را تضمین خواهد کرد، چرا دختر ایرانی برای دیگران الگو و اسوه نباشد؟! چرا ورزشکاران خارجی باید جای الگوهای ایرانی را بگیرند؟!»

وی ادامه داد: «اگر ورزشکار در زمان ورزش کردن برای دیگران نیز الگو قرار بگیرد، بی‌تردید ما هم خیلی موفق خواهیم بود.»

ابوالقاسمی با تاکید بر شناساندن الگوی زن ایرانی به جهان گفت: «وقتی می‌گوییم زن ایرانی با پوشش اسلامی در رقابت‌های بین‌المللی حضور می‌یابد، خانواده‌ها نیز باید او را ببینند و از فرستادن بچه‌های خود به مسابقات مطمئن باشند. زنان و خانواده‌های ما حق دارند که پوشیده بودن ورزشکاران را با چشم خود از تلویزیون ببینند.»

ابوالقاسمی به پوشش کم اخبار ورزش زنان از تلویزیون اشاره کرد و گفت: «نه تنها مسابقات بانوان پوشش داده نمی‌شود، بلکه اخبار بانوان نیز در حد بسیار کمی نسبت به مردان از تلویزیون پخش می‌شود.»

ابوالقاسمی پایین آمدن سن بلوغ دختران را یکی از پیامدهای عدم سلامت دختران ذکر کرد و گفت: «طبق اخبار موثق، سن بلوغ در برخی استان‌ها در میان دختران به ۶ سال رسیده است و فقر حرکتی نیز در میان آنها بی‌داد می‌کند و تنها می‌توان از طریق ورزش این خلا را پوشاند.» وی معتقد است: «تا کسی ورزش بانوان را از تلویزیون نبیند، نمی‌توان گفت که در ورزش بانوان کاری انجام می‌شود یا نه!؟ از طرفی ورزش عمومی و همگانی برای بانوان واجب است و حداقل باید آن را ببینند تا راغب به انجام آن شوند. وقتی خانمی ببیند که با لباس پوشیده می‌توان به راحتی ورزش کرد، بیش‌تر به ورزش جذب می‌شود. در ورزش همگانی می‌توان کمک زیادی به زنان کرد و در ورزش قهرمانی با توجه به رشته‌هایی که منعی برای حضور در میادین بین‌المللی ندارند، می‌توان از تلویزیون به پخش آن پرداخت.»

فرهنگ‌سازی برای ورزش بانوان

خدیجه سپنجی نایب رییس فدراسیون فوتبال که مسابقات بین‌المللی مختلفی را برای تیم فوتبال زنان در ایران برگزار کرده و بدون هیچ مشکلی در مسابقات برون مرزی نیز شرکت کرده است، به فرهنگ‌سازی پیش از هر اقدامی اشاره می‌کند و می‌گوید: «به عقیده من موضوع اصلی دیدن مسابقه زنان و مردان نیست، بلکه موضوع فرهنگ تماشاچی است. برای دیدن مسابقات مردان یا دیدن مسابقات زنان در رشته‌هایی که مجاز هستیم، چرا ممنوعیت وجود دارد؟ به خاطر این که فرهنگ تماشاچی در میان ما وجود ندارد. این قضیه آرام، آرام باید برای مردم جا بیافتد.»

وی ادامه داد: «آموزش مهم‌ترین چیزی است که در شرایط فعلی برای انجام هر کاری ما به آن نیاز داریم و حداقل از طریق تلویزیون باید اقدامی صورت بگیرد. در بازی مهم ایران و اردن به غیر از شبکه سوم و برخی رسانه‌ها، اکثر رسانه‌های ورزشی به آن نپرداختند. وقتی ما این بعد کار را نیز از دست بدهیم، خیلی بد است. ما به مسوولان ورزش رادیو هم گفته بودیم، اما، اقدامی صورت نگرفت.»

سپنجی گفت: «آیا این کار اشکالی داشت که یک مفسر زن از رادیو بازی را فقط تفسیر کند. در حال حاضر اگر در خیابان از پانزده نفر مردم در رابطه با فوتبال زنان بپرسید، می‌گویند مگر فوتبال زنان هم وجود دارد؟ چون اطلاع‌رسانی در این زمینه وجود ندارد.»

وی با اشاره به بار سنگینی که بر دوش رسانه‌ها در امور ورزش زنان وجود دارد گفت: رسانه‌ها با رعایت عدالت باید ورزش زنان را از نظر دور نکنند.» سپنجی با اعلام مخالفت خود نسبت به پخش تفکیک شده اخبار زنان و مردان در صداوسیما گفت: «من با پخش اخبار زنان و مردان به صورت جدا از هم کاملا مخالف هستم. اطلاع رسانی به این شکل، صد در صد نیست. وقتی اخبار تنها مردانه باشد، تلویزیون را در آن زمان خاموش می‌کنیم و تنها اخبار زنان را نگاه می‌کنیم. تلویزیون فعلی کاملا مردانه است و از صبح تا شب تنها به پخش اخبار، گزارش و مسابقات مردان می‌پردازد.»

وی ادامه داد: «حتی در کار تفسیر مسابقات ورزشی یک بار شده که مسوولان صدا و سیما از یک کارشناس زن استفاده کنند و در بازی بین دو تیم از یک کارشناس زن بخواهند به برنامه‌اشان بیاید؟! یک بار این کار را انجام دهید، واقعا اگر اطلاعات آنها به روز نبود، دیگر ادامه ندهید. این داستان واقعا مردانه و زنان شده است. بخش ورزش زنان حالا دیگر معنی و مفهوم ندارد و مختص به اخبار ساعت ۱۳:۳۰ سیما شده است.»

نایب رییس فدراسیون فوتبال با بیان این که بعد از ۲۸ سال از انقلاب همه به مفاهیم انقلاب اسلامی پی برده‌اند، گفت: «حالا دیگر همه به وظایف خود آگاهند. دنیا روی این مساله کار می‌کند. پیشنهاد ما به سازمان‌ها و ارگان‌ها این است که اخبار را ویژه نکنند، چرا که ویژه شدن اخبار صدمات مختلفی را در پی دارد.»

وی به زحماتی اشاره کرد که برای آوردن تیم اردن به ایران انجام شده است و گفت: «هیچ کس ندید که ما با چه زحمتی این بازی تدارکاتی را ترتیب دادیم، اما برگزاری این دیدار حتی از یک زیرنویس تلویزیونی هم محروم بود.»

وی افزود: «جوانی که با این همه کمبود کار می‌کند و به این مرحله می‌رسد، وقتی از تلویزیون نشان داده شود و یا با او مصاحبه بگیرند، بی‌تردید جز این که جوان را امیدوارتر کند، چیز دیگری نیست.»

سپنجی در پایان صحبت‌هایش تاکید کرد: «حداقل گرفتن یک گفت‌وگو و معرفی قهرمانان قطعا با شرع اسلام منافاتی ندارد.»

کرباسیان، رییس فدراسیون بدمینتون نیز با بیان این که ۵۰درصد جمعیت کشور مختص بانوان است و ورزش یکی از اصلی‌ترین امکانی است که می‌تواند روح و روان جامعه را سلامت ببخشد و جامعه‌ای تندرست ایجاد کند، گفت: «این شرایط وقتی ویژه‌تر است که اکثر جمعیت کشور نیز جوان زیر ۲۵ سال هستند و قطعا یکی از مواردی که آنها را به هیجان خواهد آورد ورزش است. اگر ورزش نتواند جایگاه واقعی خود را در این جمع پیدا کند، این جمع به مسیر غلط کشیده می‌شوند و پیامدهایی مانند ناهنجاری‌های اجتماعی، مدهای ناپسند‌، موزیک‌های غیرمعمول و یا مواد مخدر را در پی خواهد داشت.» وی تصریح کرد: «از دو سال گذشته بانوان ما با پوشش مناسب در مسابقات مختلف بین‌المللی شرکت داشته‌اند. در قسمت زیر ۱۶ سال برای اولین بار به مسابقات قهرمانی غرب آسیا رفتند و دختران بزرگسال نیز به بازی‌های آسیایی دوحه راه یافتند. آنها تنها در مسابقات «میکس دبل» که دختران و پسران باید به صورت مختلط شرکت کنند حضور نمی‌یابند که خلاف مقررات است. در انفرادی و دوبل هر بار که آنها در مسابقات شرکت دارند، امتیازات خوبی کسب کرده‌اند.»

کرباسیان تشویق و نشان دادن این مسابقات در کشور را راهی دانست که موجب ترغیب بیش‌تر ورزشکاران و تماشاچیان نسبت به این رشته خواهد شد و گفت: «ما همیشه از صدا و سیما برای پوشش مسابقات دعوت به عمل می‌آوریم. به هر حال چگونه پخش کردن مسابقات و مخابره اخبار نیز طبق سیاست‌های سازمان مربوطه انجام می‌شود.» زهرا پورامین، نایب رییس فدراسیون جودو نیز گفت: «همه می‌دانیم که یکی از عوامل پیشرفت در دنیا تبلیغات است و هر کشوری در تبلیغات ضعیف باشد، از بقیه ملل عقب خواهد ماند. با پیشرفتی که طی سال‌های اخیر در ورزش بانوان صورت گرفته، پوشش بانوان در رزمی مورد تایید قرار گرفت و حضور بانوان در میادین با رعایت پوشش کامل هیچ مشکلی وجود ندارد. البته با توجه به این که ما خودمان مقید هستیم، توجه به دین بیش‌تر از ورزش است.»

پورامین با اشاره به استفاده‌ای که دنیا از رسانه دیداری و شنیداری انجام می‌دهد، گفت: «چرا ما مسلمانان از این موقعیت استفاده نکنیم،‌ ما باید با پوشش بانوان در دنیا فرهنگ‌سازی کنیم تا دیگران هم بپذیرند که حجاب برای ما محدودیت نیست. برای ساخته شدن فرهنگ نیز به همکاری در تمام ابعاد نیاز داریم.» وی با بیان این که نشان دادن متوالی قهرمانان حساسیت‌ها را از بین خواهد برد، گفت: «چطور همه قهرمانان مرد تکواندو ایران را در اوزان مختلف می‌شناسند، اما چرا قهرمانان رشته زن همیشه برای جامعه ناشناخته‌اند؟! کم کاری کجا بوده است؟!»

نایب رییس فدراسیون جودو با بیان این که تصویرسازی می‌تواند به جذب اسپانسر در ورزش بانوان بیانجامد، گفت: «اگر موقعیتی پیش بیاید، که مسابقات بانوان پخش شود، همان طور که در بخش مردان درآمدزایی داریم، در بخش بانوان نیز اسپانسرها به سوی مسابقات روی می‌آورند و بودجه کلانی نصیب ما خواهد شد.» وی ادامه داد: «زن مسلمان که در مصر، ترکیه، فرانسه و دیگر کشورها به خاطر پوشش محدودیت دارد باید بداند که زن به عنوان یک قهرمان در ایران می‌تواند وسیله تبلیغ باشد، اما با شرایطی که اکنون حاکم است ارتباط ما با دنیا کاملا قطع است.» سرمربی تیم ملی بسکتبال بانوان نیز بر داشتن حق بانوان از پوشش تصویری مسابقات آنها تاکید کرد.

عامل روانی انگیزه‌ای برای ترقی

دکتر فریده هادوی گفت: «به طور کلی یکی از انگیزه‌های ورزشکاران این است که وقتی محبوبیت پیدا می‌کنند، این موضوع به عنوان یک عامل روانی انگیزه‌های آنها را بیش‌تر خواهد کرد. در شرایط فعلی ما این انگیزه را از زنان گرفته‌ایم و هیچ کس آنها را نمی‌شناسد.»

وی افزود: «وقتی یک فوتبالیست را همه می‌شناسند و احساس افتخار می‌کند، انگیزه‌های روانی او از چهره و نام شدن بیشتر می‌شود، در حالی که این انگیزه از دختران سلب شده است. این موضوعی بسیار قابل تعمق است.»

وی با تاکید بر پوشش تصویری مسابقات ورزشی بانوان که دارای پوشش اسلامی هستند اظهار کرد:« ما چه طور به یک هنرپیشه این شانس را می‌دهیم که چهره‌اش را همه ببینند، اما، به دختر ورزشکار که در محیطی کاملا سالم و ورزش فعالیت می‌کند، این حق را نمی‌دهیم.»

دکتر هادوی این روند را تبلیغی برای حضور بیش‌تر دختران در عرصه ورزش ارزیابی کرد و گفت: «در شرایط فعلی روز به روز دختران برای حضور در عرصه هنر و هنرپیشگی راغب می‌شوند، در حالی که نشان دادن ورزش دختران (در رشته‌های مجاز) یک تبلیغ مجانی و همه‌گیر برای دعوت دختران دیگر به محیطی سالم و شاداب است. به طور کلی، در مقایسه ورزش و هنر ما تنها این محدودیت را برای ورزش دختران قائل هستیم و امکان تبلیغ برای آنها را سلب می‌کنیم.»

وی اضافه کرد: «البته برگزاری مسابقات المپیاد ایرانیان (که همان قهرمان کشوری سابق است) با نگاهی نو به ورزش بانوان در پخش مسابقات قایقرانی، این نوید را داد که شاید این آغاز راه است و نباید عجولانه قضاوت کرد.»

استاد دانشگاه تربیت معلم معتقد است:« به هر حال نشان دادن حتی مصاحبه‌های لیلا ابراهیمی‌ها از تلویزیون یک ارزش بزرگ است، نه فقط برای ورزشکار، بلکه برای دعوت شدن زنان برای ورزش کردن. اگر ما می‌توانیم بانوان خود را با پوشش کامل به مسابقات برون‌مرزی ببریم، می‌توانیم در یک بسیج همه جانبه برای تولیدات ورزشی، پخش مسابقات و مصاحبه‌های بانوان را در تلویزیون بیش‌تر کنیم.»