ستاره‌های سرگردان فوتبال

امیررضا نوری‌زاده

با تشدید افت اقتصادی باشگاه‌های بزرگ اروپایی، در فصل نقل و انتقالات لیگ‌های مطرح این قاره، پدیده تازه‌ای را شاهد بودیم. تعداد بازیکنانی که به شکل قرضی به تیم‌های تازه‌شان منتقل شده‌اند به شکل عجیبی افزایش یافته است و به نظر می‌رسد تیم‌ها بیش از آن که علاقه‌ای به خرید و فروش داشته باشند در پی قرض دادن و قرض‌گرفتن بازیکنان مورد نظرشان هستند.

تا چند سال قبل این شیوه فقط برای بازیکنان تازه وارد و جویای نام جوان به کار گرفته می‌شد، اما امسال نام‌های بزرگی چون روبینیو، رابی کین، ایدور گودیانسن، کریگ بلامی، جوزف یوبو والکساندر هلب در لیست بازیکنان قرضی دیده می‌شوند.

همگی آنها به عنوان بازیکنان دست دوم راهی تیم‌های جدید شدند تا هزینه‌های نجومی برای مالکان تازه نداشته باشند. حدود چهار قرن پیش ضرب‌المثلی در بین بازرگانان اروپا متداول شد: نه قرض بده و نه از کسی قرض بگیر، اما در فوتبال امروز با فضای مالی تازه و قوانین جدید همه چیز دستخوش تغییر شده است.

ابزاری برای سبک کردن لیست

برای مثال قانون معرفی ۲۵ بازیکن برای کل نیم فصل در لیگ برتر انگلیس سبب شده تا منچستر سیتی متمول در پی رها شدن از شر بازیکنان اضافه‌اش باشد، اما سایر تیم‌ها که شرایط مالی مالک اماراتی منچستر سیتی را ندارند، از عهده پرداخت دستمزدهای عجیب و غریب این بازیکنان برنمی‌آیند و انتقال قرضی بازیکنان تنها راه خروج آنها از لیست بوده است. با رواج تفکرات محتاطانه مالی در بین باشگاه‌ها بن عرفا یا بیرام دیوف با همین رویکرد از منچستر یونایتد و مارسی به بلک‌برن و نیوکاسل رفته‌اند. رکود اقتصادی در کنار امتناع از خرید بازیکنان جدید، خود را به انحای مختلف به فوتبال تحمیل کرده است.

درگذشته تیم‌های فوتبال انگلستان با این شیوه به نتایج خیره‌کننده‌ای رسیدند و اشلی کول، جان تری و دیوید بکام با حضور در باشگاه‌های موقت، با تجربه بیشتر به باشگاه‌های اصلی‌شان برگشتند.

در این سیستم بازیکنان جوان و کم‌تجربه درکنار باشگاه‌های میزبان و اصلی همه به یک اندازه سود می‌برند و در این فصل هم تام کلورلی از یونایتد راهی ویگان شد و کایل بارتلی از آرسنال به شفیلد یونایتد رفت تا در آینده از آنها خبرهای بیشتری بشنویم.

این بازیکنان هواخواهی ندارند

البته برای بازیکنان اسم و رسم‌دار موضوع چیز دیگری است و در برخی موارد باشگاه‌های اصلی قادر به فروش آنها نیستند.

برای مثال خرید «هلب» سه سال قبل ۱۳ میلیون یورو برای بارسا آب خورد ولی هیچ باشگاهی حاضر نیست برای کاپیتان بلاروس‌ها چنین بهایی بپردازد. از سویی با حضور ماسکرانو و کیتا، بارسا هم نیازی به او ندارد و همین بود که هلب فصل قبل را در اشتوتگارت آلمان به شکل قرضی گذراند و این فصل را هم باید در فوتبال انگلستان باشد.

رابی کین سال ۲۰۰۹ با قراردادی ۱۲میلیون پوندی به تاتنهام آمد، اما یک سال بعد پس از جنجالی که در یک کلوپ شبانه به راه انداخت، راهی سلتیک شد و پس از آن هم به بشیکتاش رفت. او حقوق ۶۵ هزار پوندی در هفته دارد که پرداختش برای هر تیمی ساده نیست و همین موضوع فروش او را بسیار مشکل کرده است.

مساله سن و سال این بازیکنان نامی هم برای خودش مشکلی مجزاست. لیورپول برای فرناندو میرلس پرتغالی ۱۱ میلیون پوند پرداخت کرد و این بیشترین قیمتی بود که بابت یک بازیکن ۲۷ ساله پرداخت شد.

مهم‌ترین ترانسفر برای بازیکنی بیشتر از این سن مربوط به یوسی بنیایون بود که تنها با ۵ میلیون پوند از لیورپول به چلسی آمد و یونایتد هم بعد از انتقال ۲۷ میلیون پوندی برباتف در دو سال قبل، سیاست ترانسفر را کاملا عوض کرده و تنها بابت بازیکنان جوان و آینده‌دار هزینه می‌کند‌.

آرسن ونگر هم فقط زمانی حاضر شد مدافعی چون سباستین اسکیلاچی را خریداری کند که ۴ دفاع وسطش را پیش از فصل از دست داد و باید پذیرفت روزهایی که چلسی حاضر شد برای اندری شوچنکو رکورد ترانسفر انگلستان را بشکند، سپری شده است.

هلب ۲۹ ساله و گودیانسن ۳۲ساله گزینه چندانی برای بازی در اروپا ندارند و باشگاه‌ها هم با توجه به نیازشان برای پست‌های مختلف دست به قرض گرفتن آنها می‌زنند.

ریسک مالی

اما گاهی باشگاه‌های اصلی که قراردادهای کلانی را بدون توجه به عواقبش امضا کرده‌اند، برای رها شدن از شر بازیکن و خالی کردن فهرست‌شان مجبورند دست به ریسک‌های مالی بزنند. حقوقی که باشگاهی چون منچسترسیتی به بازیکنی چون بلامی پرداخت ‌کرده فراتر از توانایی‌های باشگاهی همچون کاردیف سیتی ـ تیم جدید بلامی ـ‌ است و از این رو قرارداد به شکلی تنظیم شده تا هنوز هم سیتی، بخش اعظم حقوق هفتگی بلامی را متقبل شود.

بازیکنان قرضی در سال‌های گذشته مانع سقوط تیم‌های جدیدشان به دسته پایین‌تر شده و گاه به قهرمان‌های فراموش نشدنی شهرهای کوچک انگلستان و سایر کشورهای اروپایی بدل شده‌اند، ولی حالا میلان با بازیکنی چون روبینیو قصد دارد قهرمانی سری آ را به میلان بازگرداند و مانع تکرار قهرمانی همشهری‌اش اینتر با رافا بنیتز اسپانیایی شود. همانطور که قرار است بلامی در کنار بازیکنانی چون اندی کاف (از وولوز) و جیسون کوماس (از ویگان) به دسته بالاتر صعود کند.