درآمدزایی با محوریت هوادار

موضوع مربوط به سال ۱۳۷۳ می‌شود؛ زمانی که دلار در بازار آزاد ۲۳۰ تومان خرید و فروش می‌شد و بنابراین قرارداد با شرکت مبل فقط در دو بازی، برای پرسپولیس آورده‌ای ۲۱ هزار دلاری به همراه داشت. در هر صورت از اواخر این دهه استفاده از اسپانسرهای روی پیراهن در فوتبال ایران به شدت رواج یافت و غیر از سرخابی‌ها که از برندهای ملی و بین‌المللی استفاده می‌کردند، سایر تیم‌ها بعضا حتی با نشان‌های تجاری محلی و بومی به میدان می‌آمدند. درج نام حامی مالی روی پیراهن بدون هیچ کار بیشتری، قدیمی‌ترین نوع تیلیغات در دنیای فوتبال به شمار می‌رود. امروزه اما دنیا تغییر کرده و حامیان مالی هم –حداقل در ایران- آنقدر وضع‌شان خوب نیست که بخش زیادی از مخارج یک سال یک باشگاه بزرگ را بدهند و دلخوش به درج نام روی پیراهن باشند. در نتیجه مدل اسپانسرینگ تغییر کرده و این روزها بیش از گذشته بر مبنا و با محوریت هواداران انجام می‌شود.

موضوع ساده است. اسپانسرهای این نسل سعی می‌کنند با کمک باشگاه، پای هواداران را به فعالیت‌های تجاری بکشانند و سود حاصله را بین هم تقسیم کنند. این فعالیت تجاری هم انواع مختلفی دارد؛ گاهی می‌تواند پرداخت پول برای دریافت پیامک‌های اطلاع‌رسانی در مورد تیم باشد، گاهی هم استفاده از اپلیکیشن‌های خاص و انجام عملیات بانکی روزمره از مسیری که باشگاه معرفی می‌کند. به این ترتیب از هر تراکنشی که هوادار انجام می‌دهد، سودی به دست می‌آید که بین باشگاه و اسپانسرش تقسیم می‌شود. امسال زمانی که از پیراهن استقلال رونمایی شد، شاید برای اولین بار در بیست سال گذشته تبلیغ هیچ برند مستقلی که صرفا کنار بایستد و پول بدهد، روی این پیراهن نبود. آنچه ما می‌بینیم، همان کارگزاری است که قرار شده اپلیکیشن استقلال را راه‌بیندازد و مشابه کار یک سال گذشته پرسپولیسی‌ها را انجام بدهد. بنابراین درآمدزایی از این سیستم ارتباط مستقیم به حضور و مشارکت هواداران دارد؛ هر چقدر بیشتر، بهتر.

استقلال برای یک فصل روی درآمد حداقل ۸۰ میلیارد تومانی از کارگزارش حساب کرده و البته پرسپولیس هم دست‌کم ۳۰ میلیارد تومان بیش از این عدد پول در می‌آورد. به علاوه پرسپولیس با یک بانک هم کار می‌کند که نشانش روی پیراهن این تیم هست و قرار شده با صدور کارت هواداری، دو طرف از محل تراکنش‌های شتابی به سود برسند. در این روند، صفحه اینستاگرام باشگاه‌ها هم اهمیت مضاعف پیدا کرده؛ به‌طوری که در حال حاضر صفحه پرسپولیس حدود پنج میلیون دنبال‌کننده دارد و صفحه رسمی استقلال را هم یک میلیون و ۸۰۰ هزار نفر دنبال می‌کنند. طبیعتا این اعداد در نرخ پذیرش اگهی بسیار مهم است. بنابراین اسپانسرهای امروزی، بیش از آنکه حامی مالی صرف باشگاه‌ها باشند، شریک تجاری آنها هستند و این مدل جدید آنقدر برای سرخابی‌ها سودآوری داشته که حتی بدون حق‌پخش تلویزیونی، آنها را تا حدود زیادی از دریافت کمک‌های دولتی بی‌نیاز کرده است.