اسپانسر مردمی تیم ملی فوتبال

دنیای اقتصاد: مدت‌ها است که سامانه پیامکی ۹۰۹۰ به پل ارتباطی مردم و تیم ملی فوتبال ایران تبدیل شده است. علاقه‌مندان با عضویت در این سامانه می‌توانند به مبلغ دلخواه به تیم ملی کمک کنند. تا امروز اطلاعات دقیق‌تری در مورد جزئیات کار این سامانه وجود نداشت. حالا اما برای اولین بار این پروژه زیر ذره‌بین «دنیای اقتصاد» رفته و ابعاد آن روشن شده است؛ جزئیاتی مثل اینکه بین یک‌ونیم تا سه میلیون نفر از این طریق از تیم ملی حمایت می‌کنند و رقم کمک آنها سالانه حدود ۱۴ میلیارد تومان تخمین زده می‌شود.

دنیای اقتصاد- رضا خدادادی: فدراسیون فوتبال و به تبع آن تیم‌ملی با مشکلات ریز و درشت در فراهم کردن امکانات حداقلی برای خود مواجه بوده است و به همین سبب این موضوع همیشه محل بحث و چالش وگلایه‌های بسیار بوده است. اتفاقی که بعضا صدای سرمربی تیم‌ملی را هم در آورده است. این وسط شرکتی که پیش از این نقش همکار تجاری برخی باشگاه‌های فوتبال و فدراسیون‌های ورزشی را هم داشت باطرح سامانه هواداری پیامکی پا پیش گذاشت تا در وانفسای مشکلات مالی، هواداران تیم‌ملی امکان حمایت از تیمشان را یافته و بخشی از این مشکلات را مرتفع کنند. «دنیای اقتصاد» که پیش از این سراغ سامانه هواداری سه باشگاه استقلال و پرسپولیس و تراکتور هم رفته بود این بار زمینه گفت‌وگو با مدیرسامانه ۹۰۹۰ حامی تیم‌ملی را فراهم کرد تاهواداران تیم ملی برای اولین بار از زبان «جامه بزرگ» مدیر خدمات ارزش افزوده شرکت فناپ به‌صورت روشن و شفاف در جریان دخل و خرج‌های این سامانه و البته نحوه تقسیم مشارکتشان در حمایت از تیم‌ملی قرار گیرند. اتفاقی که شاید بیش از گذشته ایشان را به حمایت از تیم ملی ترغیب کند.

شروع کار شما با تیم‌ملی فوتبال و چند تیم‌ملی دیگر به چه شکل بوده و چه احساس نیازی باعث شد سامانه‌ای برای تیم‌های ملی به راه بیفتد؛ چون شاید این علاقه مثل باشگاه‌ها از سوی مردم وجود نداشته باشد، چراکه ممکن است نظرشان این باشد که دولت باید از تیم‌ملی حمایت کند.

متاسفانه شرایط در ورزش ما طوری است که تیم‌ها نمی‌توانند از برند خودشان بهره برداری کامل تجاری داشته باشند. باشگاه‌هایی مثل استقلال و پرسپولیس و حتی تیم‌ملی همین مشکل را دارند. شما نگاه کنید ساده‌ترین موضوع، فروش یک پیراهن است اما می‌بینید لباس‌های تقلبی به راحتی در نقاط مختلف کشور فروخته می‌شود. باشگاه‌ها سه جریان درآمدزایی جدی دارند. یکی درآمدهای تجاری است که به برند، تبلیغات و نقل و انتقالات بازیکنان برمی‌گردد مثل فروش لباس و...، دیگری بلیت‌فروشی یا درآمدهای حاصل از روز بازی که خیلی از باشگاه‌های ما از آن به‌خاطر نداشتن استادیوم و هوادار محروم هستند و سوم مساله حق پخش که به خوبی می‌دانید تحقق پیدا نمی‌کند. ما همکاری‌مان را در سال ۹۰ با باشگاه‌های پرسپولیس و استقلال شروع کردیم. در ابتدا در پرسپولیس بود که باشگاه هواداران راه‌اندازی شد. برای اولین‌بار یک پرتال رسمی برای باشگاه پرسپولیس راه‌اندازی شد که روی آن انواع خدمات الکترونیکی نظیر کارت هواداری، فروشگاه اینترنتی، بازی آنلاین، رادیو اینترنتی و دیگر سرویس‌ها وجود داشت. در کنار آن ما آمدیم خدمات ارزش افزوده مثل موبایل را راه‌اندازی کردیم.

در ادامه با همکاری باشگاه استقلال یک پروژه راه‌اندازی کردیم با مجموعه ایرانسل به‌عنوان رالی هواداران که مردم عضو باشگاه هواداری تیم خودشان می‌شدند و به‌جای اینکه حق پرداخت عضویت ماهانه داشته باشند آن را به‌صورت روزانه پرداخت می‌کردند. قبلا اگر یک خبر برای هواداران ارسال می‌شد و درآمدی داشتند حدود ماهی ۱۰ تا ۲۰ میلیون تومان بود که بین شرکت واسط، اپراتور و باشگاه تقسیم می‌شد و چیزی برای باشگاه نمی‌ماند. منتهی این پروژه که راه افتاد فضا عوض شد و مردم به راحتی توانستند این پرداخت‌ها را انجام دهند و در کنار آن قرعه‌کشی و جوایز هم وجود داشت. آن موقع ما احتیاج به رسانه داشتیم. با صداوسیما مساله داشتیم و خیلی از این پروژه حمایت نمی‌کرد و ما به سمت تبلیغات محیطی رفتیم و از این فضا استفاده کردیم برای معرفی سرویس و خوشبختانه با استقبال خوبی مواجه شد. حداقل ۱۰ و در ماه‌هایی ۱۰۰ برابر بیشتر از درآمدی به‌دست آمد که باشگاه‌ها پیش‌تر یک سرویس خبری پیامکی داشتند و از این سرویس هواداری درآمد پیدا کردند.

آن موقع یک تحول در فضای اقتصادی فوتبال رخ داد. همه گفتند اگر می‌شود از سرویس اس‌ام‌اس یک باشگاه ماهی ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون درآمد داشت پس ببینید سایر ظرفیت‌های تجاری فوتبال چقدر عظیم است! این ظرفیت پنهان برند باشگاه‌ها و فوتبال آنجا خودش را نشان داد. یادم هست همان سالی که رالی هواداران را راه‌اندازی کردیم، هر دو باشگاه استقلال و پرسپولیس دچار تغییرات مدیریتی شدند و تیم‌های مدیریتی جدیدی با اسپانسر جدید روی کار آمدند. آن موقع عدد و ارقام فضایی شده بود. یک نفر از ۱۰۰ میلیارد و یک نفر از ۱۵۰ میلیارد صحبت می‌کرد. آن موقع این پروژه به دلایلی با ایرانسل جلو نرفت و آنها تمایلی به ادامه کار به آن شکل نداشتند.

بعد چطور شد که سراغ تیم‌ملی رفتید؟ خصوصا که در تیم‌ملی فضای هواداری مثل باشگاه داغ نیست.

این مساله همزمان شد با زمستان همان سال که فدراسیون فوتبال مشکل اسپانسر داشت و دولت نمی‌توانست خیلی زیاد منابع مالی تزریق کند. آقای کی‌روش قهر کرده بود، اردوی آفریقای جنوبی لغو شده بود و همه چیز داشت نابود می‌شد. آن موقع پیش آقای کفاشیان رئیس وقت فدراسیون رفتیم و گفتیم چنین طرحی و چنین تجربه‌ موفقی را برای باشگاه‌ها داشته‌ایم. گفتیم بیایید و همین تجربه موفق را با همراه اول در مورد تیم‌ملی به کار بگیرید. انصافا همراه اول هم همکاری و همراهی بسیار خوبی کرد. خود ما هم پیش‌بینی‌مان همین بود که این مساله نمی‌تواند توفیقی که در باشگاه‌ها داشت را در تیم‌ملی داشته باشد. خب بالاخره باشگاه‌ها هر هفته بازی دارند و شاید تیم‌ملی در سال ۷، ۸ بازی داشته و احساس تعلقی که به باشگاه‌ها وجود دارد به تیم‌ملی وجود نداشته باشد. تلقی‌ای که مردم داشتند این بود که دولت باید هزینه‌های تیم‌ملی را تامین کند. به هرحال کار را شروع کردیم. قرارداد سال اول ما ۷ میلیارد تومان بود که واقعا تلقی دوستان این بود که شاید نصف این عدد هم محقق نشود. ما یک کف ۷ میلیاردی تضمین کردیم به علاوه یک بخش از درآمد اضافی بر این عدد که بین دو مجموعه تقسیم شود.

خوشبختانه همان سال جام‌جهانی ما دو برابر عددی که تعهد کرده بودیم به فدراسیون تزریق کردیم و اثبات شد این پروژه جواب می‌دهد. در واقع ما خلأ دو چیز را پر کردیم؛ یکی بحث پرداخت الکترونیکی‌ آسان و یک مرحله‌ای در کشور و تسهیل آن از طریق این سیستم‌های پیامکی و دوم خلأ جریان درآمدی باشگاه‌ها و تیم‌ملی و فدراسیون. وقتی فدراسیون نمی‌تواند از محل پخش تلویزیونی و سایر فرصت‌های تجاری درآمد داشته باشد و دولت هم حمایتی نمی‌کند مردم کمک می‌کنند. به تعبیری این را می‌توان یک جلوه اقتصاد مشارکتی دانست. اوایل که سرویس راه افتاده بود خیلی از مردم آشنایی نداشتند و حتی یک عده در برابر راه‌اندازی آن مقاومت می‌کردند. آن موقع یک جنجال هم به‌وجود آمد که چرا پیامک ۱۴ تومان به قیمت ۵۰ یا ۱۰۰ تومان به دست مردم می‌رسد. درحالی‌که اساسا این پیامک‌ها بستری برای جمع‌آوری حمایت‌های مردمی بود. این اتفاق در همه جای دنیا وجود دارد که هواداران از باشگاه‌های خود حمایت می‌کنند. در آلمان ما مورد داریم باشگاه دسته سومی برای اینکه به یک دسته بالاتر صعود کند احتیاج به استادیوم ۱۰هزار نفری داشت. از طریق مردم خودش این کار را کرد و مردم آن شهر بعد از ساعت کاری می‌آمدند و برای ساختن این استادیوم به‌صورت رایگان کارگری می‌کردند تا این استادیوم ساخته شد. این بحث جمع‌آوری آبونمان هواداری باشگاه‌ هواداران یک روند جدی است و این خلأ را پر کردیم. خوشبختانه سال اول درآمدها مطلوب و دور از انتظار دوستان بود. قرارداد ما تا پایان جام‌جهانی ۲۰۱۸ تمدید شد و ما هر سال همین کار را ادامه می‌دهیم.

اصل خواست ما شفاف‌سازی این مساله است. چه تعداد مشترک در این سرویس وجود دارد و نحوه تقسیم درآمدها چطور است؟ مردمی که به تیم‌ملی خود کمک می‌کنند، باید این حق را داشته باشند که از این شرایط آگاه شوند.

تعداد اعضای هواداران باشگاه ملی عدد ثابتی نیست. ما ایام جام‌جهانی ۲۰۱۴ یک عدد داشتیم و بعد از آن ریزش داشتیم و در ماه‌های اخیر و بعد از بردهای تیم ملی این عدد افزایش داشته است. ما یک سرویس نداریم و هفت، هشت سرویس داریم که بعضی‌ها عضو یکی از آنها و شاید همه باشند. اما بیشترین عضویت در حدود ۳ میلیون نفر و در کمترین حالت یک میلیون و ۷۰۰ هزار نفر بوده است. این آمار با توجه به رویدادهای تیم‌ملی در نوسان بوده است.

کف و سقف کمک هواداران چقدر است؟

سرویس ‌معمول عضویت روزانه ۲۰۰ تومان است. البته در ابتدا ۱۰۰ تومانی بود و بعد مبلغ طی این سال‌ها اضافه شد. در سرویس جاری در یک ماه عدد ناخالص پرداختی هر هوادار می‌شود ۶ هزار تومان. ما یک سیستم حمایت دفعتی هم داریم؛ به این ترتیب که می‌گوییم اگر می‌خواهی امتیازت بیشتر شود و مبلغ حمایتت را افزایش دهی، اس‌ام‌اس دو هزار تومانی، هزار تومانی یا ۵۰۰ تومانی بزن. این پیامک، ماهانه و روزانه نیست و اگر دلت بخواهد این کار را انجام می‌دهی. عضویت نیست که وقتی عضو سرویس شدی هر روز پرداخت مستمر انجام شود. البته همان ۶ هزار تومان آبونمان ماهانه هم که یکسری دوستان از جمله صداوسیما حساب و کتاب می‌کنند و به یک عدد میلیاردی می‌رسند، عددی نیست که به‌صورت خالص به باشگاه‌ها و فدراسیون فوتبال برسد.

یعنی اگر بخواهیم این عدد را در ماه پیدا کنیم، این 6 هزار تومان را باید در تعداد اعضا ضرب کنیم؛ به این ترتیب ماهانه حداقل 10میلیارد تومان درآمد سامانه مزبور درماه خواهد بود. این‌طور نیست؟

بله اما این عدد محقق نمی‌شود. خیلی از مشترکان که عضو این سیستم می‌شوند خط تلفن اعتباری دارند و در لحظه دریافت پیامک اعتبار کافی ندارند. یا گوشی آنها درلحظه دریافت خاموش است، یا در دسترس نیست یا بعضا مشکل ارسال پیام پیش می‌آید و بنابراین خالص دریافتی این عدد تبدیل می‌شود به ۲۰ تا ۳۰ درصد مبلغ اولیه و ریزش زیادی دارد. در واقع به‌دلیل عدم امکان ایجاد یک فرآیند پرداخت مستمر پایدار، مطمئن و ساده، از بستر اس‌ام‌اس با همه مشکلات و پیچیدگی‌هایش استفاده می‌کنیم.

از نظر سخت‌افزاری این امکان وجود ندارد که وقتی گوشی را روشن کرد یا در دسترس قرار گرفت پیامک برای او ارسال و مبلغ کسر شود؟

پیچیدگی زیادی دارد و امکان آن وجود ندارد. ظرفیت ترافیک شبکه محدود است. نمی‌توانی به یک مشتری یک پیام را ارسال کنی که یا اعتبار ندارد یا خاموش است، بعد منتظر بمانی و دوباره و دوباره این اتفاق بیفتد.

به این ترتیب این عدد که می‌توانست عدد درخشانی باشد، به شکل چشمگیری تنزل پیدا می‌کند.

دقیقا همین‌طور است. البته در فضای دیجیتال همه چیز قابل نظارت است. اینکه چه تعداد پیامک ارسال شده و چه تعداد موفق دریافت شده و چه تعداد مشترک شارژ شده است.

بنابراین از عدد کل چیزی که شما برای یک ماه با توجه به تعداد اعضا محاسبه کردید بین 20 تا 30 درصد تحقق می‌یابد. پس چرا مثل 3090 این امکان را برای مخاطبان قرار نمی‌دهید که از همان ابتدا یک عدد را انتخاب کنند مثل عدد کف 6 هزار تومان و پیامک از حساب آنها کم شود و خودشان بتوانند شارژ را بیشتر کنند.

برای ما هم به همین صورت است. با این حال خیلی از مشتریان اعتباری نمی‌دانند چقدر اعتبار دارند؛ پیام را ارسال می‌کنند و پیگیری نمی‌کنند که مبلغ پرداخت شده یا خیر.

نحوه تقسیم که برای ما موضوع بسیار مهمی است چگونه صورت می‌گیرد؟

از این عدد ۱۰ درصد را اپراتور مخابراتی به‌عنوان اپراتوری که این بستر را ایجاد کرده است برداشت می‌کند. باقی بین فدراسیون و شرکت ما به‌عنوان مجری تقسیم می‌شود که سهم عمده متعلق به فدراسیون است. البته یک کف درآمد هم برای فدراسیون تضمین کردیم که سالانه افزایش می‌یابد.

با چیزی که ما از 3090 پرسیدیم، به نظر می‌رسد شما سهم خیلی بیشتری برمی‌دارید. چرا؟

من نمی‌دانم آن طرف چقدر شفاف عدد را اعلام کرده‌اند یا عددها به چه صورت تقسیم یا مطرح می‌شود. کل هزینه‌های فنی، عملیاتی و اجرایی برعهده خود ماست. با این حال مسائل دیگری هم وجود دارد. وقتی برای باشگاه‌ها فعالیت می‌کنید آنها هفته‌ای یک بار در لیگ بازی دارند و بازی‌های آسیایی و حذفی را هم اضافه کنید. امکان تبلیغات روی پیراهن در همه مسابقات فراهم است و تیم‌های ملی از این فرصت بی‌بهره‌اند. مشخصا سرویس ۳۰۹۰ همزمان برای سه باشگاه با سه بازی در هفته کار می‌کند و این یعنی ضریب توفیق پروژه چند برابر بیشتر از یک پروژه خواهد بود که فقط درمورد تیم‌ملی کار می‌کند.

با این حال هرجور حساب و کتاب می‌کنیم عدد باقی‌مانده نهایی در حال کمتر شدن است. آیا تلویزیون هم امکان و امتیاز ویژه‌ای برای تیم‌ملی در نظر گرفته است؟

صداوسیما همراهی می‌کند ولی نه در حد انتظار. رسانه ملی می‌تواند لااقل استودیوی پخش بازی‌های تیم‌ملی را برای معرفی سامانه هواداری در اختیار فدراسیون قرار دهد، اما این اتفاق محقق نمی‌شود. دوستان گروه ورزش در شبکه سه بسیار همدل و همراه هستند ولی معضلات مالی صداوسیما هم یکی دوتا نیست. در ایام جام جهانی قبلی کمک جدی‌تر بود برای مثال هنگام پخش بازی‌های ملی سامانه هواداری زیرنویس می‌شد (البته خیلی محدود) و ما هم برنامه‌ جدی‌تری داشتیم برای مثال تیم برنامه‌سازی که از شبکه دو به برزیل اعزام شد هزینه برنامه‌سازی آن را ما پرداخت کردیم. به‌خاطر این بود که یک برنامه جدی هم از طریق تلویزیون داشتیم، اما متاسفانه به‌خاطر حساب و کتاب‌هایی که واقعی نبود آنها فکر کردند فدراسیون میلیاردی پول در می‌آورد و سر صداوسیما بی‌کلاه باقی‌مانده بنابراین تعرفه‌ها به‌شدت بالا رفت. نسبت به سال ۲۰۱۴ ما تقریبا دو برابر بابت هر برنامه تلویزیونی پرداخت می‌کنیم و به‌رغم اینکه با تلاش‌های آقای تاج و عابدینی هم قرار شد استودیوی پخش را در شرایط بهتری داشته باشیم اما نشد.

اگر به این تلاش بود که در حق پخش توفیقی داشتیم، اما موضوع این است که تلویزیون نه تنها بخشی که وظیفه خودش است را انجام نمی‌دهد بلکه کارهای ابتکاری را هم به مشکل می‌اندازد.

ما با تلویزیون کار می‌کنیم چون چاره‌ای نداریم چون تنها رسانه فراگیر کشورمان صداوسیما است. یک جاهایی یک تسهیلاتی قائل می‌شوند و دربازی تیم‌ملی اولویت حضور در استودیوی پخش را به سامانه تیم‌ملی می‌دهند (البته پس از دریافت وجه مطابق با همان تعرفه ها) و کمک در همین حد است. یا شاید یک جاهایی در حد ۱۰تا ۱۵ درصد تخفیف قائل می‌شوند.

ما رسیدیم به اینکه حدود 2 میلیارد تومان کف درآمد است و قرار است این عدد را 10 درصد اپراتور، بخشی را شما و مابقی را فدراسیون بردارد که حدود یک میلیارد و خرده‌ای می‌شود. این عددی است که عدد تبلیغات تلویزیونی را از آن کم نکردیم.

همیشه سعی می‌کنیم تبلیغات و سهم جوایز بیش از ۴ تا ۵ درصد از درآمد نشود تا دوباره یک کسری جدی نداشته باشیم و مدیریت کردیم.

به این ترتیب رقم خالص باقی‌مانده برای تیم‌ملی می‌شود سالی 13 تا 14 میلیارد تومان که شاید حقوق کی‌روش هم نشود.

دقیقا همین‌طور است و به همین خاطر تیم‌ملی مشکل دارد و چیزی غیر از این نیست. مشکل این است که از یک سرویس پیامکی بیش از این هم نمی‌توان انتظار داشت.

خدماتی که شما می‌دهید به جز قرعه‌کشی به نفراتی که عضو شده‌اند دیگر چه سرویس‌هایی است؟‌

ما در همان ایام جام‌جهانی بحث تولید مستند و بعد ارائه در قالب دی وی دی را داشتیم که در بازار عرضه شد و با ۷۰ درصد تخفیف به اعضای باشگاه هواداران دادیم. امسال هم مستندسازی شروع شده و اولین اپیزود آن با عنوان پرواز ۲۰۱۸ به زودی عرضه می‌شود و با مبلغی بسیار کمتر در اختیار هواداران قرار می‌گیرد. بحث اعزام هواداران برتر به همراه تیم در مسابقات برون مرزی داریم. تا قبل از اینکه بحث پیراهن تیم‌ملی یک مقدار دچار اختلاف بشود بحث عرضه البسه با مبلغ ارزان‌تر را داشتیم. فروشگاه الکترونیکی تیم‌ملی آماده است و ما اتفاقا چند روز پیش یک جلسه با آقای ساکت داشتیم که اگر بحث پیراهن تیم‌ملی نهایی شود ما فروشگاه اقلام هواداری را راه‌اندازی خواهیم کرد که تخفیفات جدی برای مردم خواهد داشت. رویدادهای استانی با حضور ملی پوشان و پیشکسوتان برای دیدار مردم با آنها از نزدیک برگزار شده و می‌شود. در مسابقات، تجهیز هواداران در داخل و خارج را داشتیم؛ از شال و پرچم تا طرح‌های موزاییکی که در بازی ایران - قطر و ایران - کره جنوبی انجام گرفت. ضمن اینکه برنامه‌های جانبی دیگری هم داریم. مثل فراخوان طراحی اتوبوس جدید تیم‌ملی که هواداران طرح بدهند. یا یک جشن ملی داریم که ان‌شاء‌الله زمستان برگزار می‌شود که به مناسبت نودمین سالگرد تیم‌ملی می‌خواهیم در حضور هواداران از زحمت‌کشان قدردانی بشود. بحث تجهیز اتوبوس تیم‌ملی است که البته اخیرا سفارش ساخت اتوبوس بهتری دادیم. ارائه بلیت رایگان مسابقات، ارائه اخبار و محتوای اختصاصی به هواداران عضو سامانه در وب‌سایت تیم‌ملی و... نیز نمونه‌هایی دیگر از این خدمات است.

آیا کسانی را که بیشترین حمایت را از طریق این سامانه از تیم‌ملی دارند، معرفی می‌کنید؟

ما این کار را کرده ایم. در مناسبت‌های مختلف هم از ایشان تقدیر کردیم. در مسابقه اخیر تیم‌ملی با سوریه در مالزی هم دوستانی که بیشترین حمایت را داشتند اعزام شدند و در فیلم مستندی که ساخته می‌شود گزارش آن هست.

آیا پرداخت‌های مالی منظم انجام می‌شود؟ شایعه شده کمی در پرداخت‌ها به فدراسیون عقب هستید.

همواره پرداخت‌ها جلوتر از تعهدات بوده و ارتباطات خوبی داشتیم که در دوره جدید ریاست فدراسیون خیلی هم بیشتر شده است. از لحاظ مالی ما در این چند مدت کمترین اصطکاک را با فدراسیون فوتبال داشته‌ایم.

پیش‌بینی شما این است که تیم‌ملی اگر به جام‌جهانی صعود کند با توجه به داغ شدن فضای مسابقات و... این سامانه چقدر جلو برود و چه بخشی از هزینه‌های فدراسیون را کمک کند. مثلا می‌توانید تا سقف 3 میلیون بروید؟

این عدد تا ۴ برابر می‌تواند توسعه پیدا کند. ما اسپانسر تیم‌ملی نیستیم یک همکار یا کارگزار تیم‌ملی در حوزه درآمدزایی هستیم و به‌زودی فراخوان جذب حامیان مالی جدید فدراسیون را نیز برگزار خواهیم کرد.

اسپانسر مردمی تیم ملی فوتبال

اسپانسر مردمی تیم ملی فوتبال