خریدار اسپایدرکم، رئیس جدید صداوسیما

گروه ورزش: همان‌طور که از قبل هم شایعات زیادی در این مورد به گوش می‌رسید، در آخرین روزهای هفته گذشته سرانجام تغییرات وسیعی در سطح مدیریت کلان در سازمان صداوسیما به وقوع پیوست که بر اساس آن محمد سرافراز جای خودش را به عبدالعلی علی‌عسگری داد. سرافراز کمتر از دو سال ریاست سازمان را برعهده داشت و مجموعه صداوسیما در دوران او حاشیه‌های فراوانی را تجربه کرد. حجم این حواشی چنان بود که سرانجام رئیس تازه‌وارد را به نوشتن استعفا وا داشت و باعث شد او جای خود را به مدیر دیگری بدهد. در دوره مدیریت قبلی سازمان، علی‌عسگری یکی از نزدیک‌ترین چهره‌ها به عزت‌الله ضرغامی بود و درست به همین دلیل بعد از انتصاب او به ریاست جام‌جم، ضرغامی مطلب بسیار مثبتی در مورد وی به انتشار رساند. طبعا وقوع تحولات گسترده در بزرگ‌ترین رسانه کشور، خبر بسیار مهمی است که می‌تواند همه حوزه‌ها را تحت تاثیر قرار بدهد. در این میان عرصه ورزش قهرمانی و به ویژه فوتبال حرفه‌ای هم می‌تواند تحت‌الشعاع جابه‌جایی مدیریت در رسانه ملی قرار بگیرد و به فردایی متفاوت بیندیشد.

گره مهم حق پخش

شاید مهدی تاج باید به اقبال بلندش درود بفرستد که تنها یک هفته بعد از تکیه زدنش بر کرسی ریاست فدراسیون فوتبال، یک تحول بسیار بزرگ در زمینه مهم‌ترین چالش مدیریتی مجموعه فوتبال اتفاق افتاد و مقدمات بازپس‌گیری حق پخش تلویزیونی فراهم شد. چه بسا روز شنبه هیچ کدام از اعضای مجمع فدراسیون فوتبال که در حال رای دادن به تاج بودند و برای او در مذاکره با تلویزیون آرزوی موفقیت می‌کردند، به فکرشان هم نمی‌رسید که به همین زودی مقدمات گره‌گشایی از این پرونده کهنه فراهم شود. حقیقت آن است که سرافراز در زمینه پرداخت حق پخش تلویزیونی، بسته‌ترین مواضع ممکن را اتخاذ می‌کرد. او که به مدیران فدراسیون حتی مجال گفت‌وگوی حضوری هم نمی‌داد، در مقابل پرداخت حق پخش به فوتبال ایستاد و در این مسیر تا آنجا پیش رفت که برای نخستین بار مسابقات فوتبال در دوران این مدیر، از رسانه ملی پخش نشد. موضوع به اواسط لیگ چهاردهم حرفه‌ای برمی‌گردد؛ به جایی که اوج‌گیری اختلاف بین فدراسیون و صداوسیما باعث شد دو هفته از مسابقات لیگ برتر و یک دور از بازی‌های جام حذفی پنهان از دوربین‌های تلویزیونی برگزار شود و تا ابد هیچ تصویری از آنها به جا نماند. با این وجود حتی رخ دادن این اتفاق و نارضایتی عموم مردم هم باعث نرمش مدیران تلویزیون نشد. در نهایت کار به جایی رسید که طرفین دور یک میز نشستند و توافق کردند که فدراسیون به جای دریافت پول، حق استفاده از «IPTV» یا پخش اینترنتی مسابقات را در اختیار بگیرد. مدیران فوتبال که راهی غیر از پذیرش این توافق نداشتند، به ناچار آن را قبول کردند، اما خیلی زود فهمیدند از این سیستم که نه زیرساخت‌های لازم را دارد و نه فرهنگ استفاده از آن در ایران موجود است، آبی گرم نخواهد شد. حتی در همین مجمع اخیر فدراسیون فوتبال هم زمزمه‌هایی در مورد عدم پخش مسابقات دو هفته آخر منتشر شد، هرچند واضح بود که در مقطع حساس فعلی نمی‌شود از این ترفند استفاده کرد.

درگیری تا روز آخر

در اواخر دوران مدیریت ضرغامی، فدراسیون فوتبال بالاخره توانسته بود راهی برای دریافت حق پخش تلویزیونی پیدا کند و دست‌کم برای سه فصل، سالانه مبالغی بین ۱۰ تا ۲۰میلیارد تومان از تلویزیون پول بگیرد. البته که عدد پرداختی از سوی جام‌جم آنقدرها واقعی و دندانگیر نبود، اما همین پول اندک هم می‌توانست بخشی از مشکلات اقتصادی فوتبال ایران را حل کند. به علاوه عقد چنین قراردادهایی نشان می‌داد سازمان صداوسیما حق فوتبال را به رسمیت شناخته و بر همین اساس می‌شد امیدوار بود که بعدا رقم مزبور افزایش پیدا کند و به استانداردهای حقیقی نزدیک‌تر شود. بعد از وقوع تغییرات و حضور مدیران جدید اما، سرافراز به‌طور کامل جلوی پرداخت حق پخش را گرفت و دادن چنین پولی را خلاف مقررات قلمداد کرد. درگیری بین تلویزیون و فوتبال در این مورد، حتی تا روزهای آخر مدیریت سرافراز هم ادامه داشت؛ تا جایی که کمتر از یک ماه پیش مدیر بازرگانی صداوسیما در مصاحبه با بخش خبر ورزشی شبکه سه اعلام کرد همین که تلویزیون مسابقات را پخش می‌کند، باعث می‌شود فدراسیون بتواند از ناحیه تبلیغات محیطی قراردادهای قابل توجه ببندد و این کافی است! به عبارت دیگر این مدیر صداوسیما فوتبال را حتی وامدار تلویزیون هم دانسته بود که البته همین اظهارات موجب آغاز بیانیه‌نویسی بین دو طرف شد. به این ترتیب روشن است که رخ دادن تغییر در سطح مدیریتی تلویزیون باعث خرسندی اهالی فوتبال و افزایش امید آنها به کسب بخشی از حقوق‌شان در آینده نزدیک شود.

امیدی که بیهوده نیست

نشانه‌هایی وجود دارد که مشخص می‌کند رئیس جدید سازمان صداوسیما از هزینه کردن برای ورزش قهرمانی باکی ندارد و ممکن است مواضع بسیار منعطف‌تری در این مورد داشته باشد. در آخرین روزهای سال۸۹، ورزشگاه آزادی به‌عنوان یازدهمین استادیوم فوتبال جهان به دوربین عنکبوتی مجهز شد. تجهیزات مربوط به این دوربین، در آن زمان با مبلغی در حدود یک میلیارد تومان خریداری شد که همین مساله جنجال‌های زیادی به پا کرد. در آیین آغاز بهره‌برداری از این دوربین، عبدالعلی علی‌عسگری به‌عنوان معاون توسعه و فناوری وقت رسانه ملی در کنار کسانی مثل علی سعیدلو و علی کفاشیان، روسای پیشین سازمان تربیت بدنی و فدراسیون فوتبال حاضر بود. او که به نظر می‌رسد نقش اصلی را در تهیه این دوربین برای فوتبال ایران داشت، در این مورد گفته بود: «سازمان صدا و سیما همواره تلاش می‌کند نشاط اجتماعی و امید را در جامعه افزایش دهد که یکی از بهترین راه‌های آن ورزش است. این تکنولوژی که امروز در کشورهای پیشرفته دنیا استفاده می‌شود قابلیت این را دارد تا تمامی زوایای زمین فوتبال را تعقیب و تصویربرداری کند. ما پس از تاکید دکتر سعیدلو بر راه‌اندازی این سیستم تلاش کردیم تا این امر محقق شود و بسیار خوشحالیم که امروز این تکنولوژی با همکاری دو سازمان تربیت بدنی و صدا و سیما فراهم شد.» واضح است که وقتی مدیری در صداوسیما در آن زمان به درخواست مسوولان ورزش در زمینه خرید تجهیزات فنی مدرن تن داده و بار مخارجش را هم به دوش کشیده، به هزینه کردن ذیل این سرفصل اعتقاد دارد و با او راحت‌تر می‌شود در مورد مسائلی همچون حق پخش تلویزیونی مذاکره کرد. اگرچه اسپایدرکم در کل تجربه خوب و خرید موفقی برای ورزش و تلویزیون ایران نبود و امروز هلی‌شات‌های حرفه‌ای همان خدمات را با بهایی به مراتب کمتر ارائه می‌دهند، اما ماجرای خرید دوربین عنکبوتی می‌تواند یک نشانه روشن از علاقه‌مندی رئیس جدید سازمان صداوسیما به فوتبال باشد؛ مدیری که از قضا برادرزاده‌اش یعنی حمیدرضا علی‌عسگری سال‌ها بازیکن پرسپولیس بوده و در ابتدای همین فصل جاری از جمع سرخپوشان جدا شد!