سنگ آهن چیست و کاربردهای آن
رپرتاژ آگهی: حدود 5 درصد از پوسته زمین از سنگ‌آهن یا Iron Ore تشکیل شده است. این سنگ در دل خود رگه‌هایی از فلز آهن (Fe) را جا داده که تقریباً 20 درصد از هر تکه سنگ‌آهن را تشکیل می‌دهد. 98 درصد از سنگ‌آهن استخراج‌شده در سراسر جهان، برای تولید فولاد مورداستفاده قرار می‌گیرند. این امر نه‌تنها استحکام و مقاومت فلز را بالا می‌برد، بلکه می‌تواند آلیاژی ضدزنگ، ضد سایش و ضد خوردگی حاوی حداقل 50 درصد عنصر را به وجود بیاورد. سنگ آهن یکی از مهم‌ترین مواد اولیه صنعت فولاد است و شرکت گرفت به عنوان یکی از پیشروترین شرکت‌های فعال در این حوزه، نقش مهمی در تأمین نیازهای داخلی و خارجی کشور ایفا می‌کند.در ادامه می‌توانید با نحوه استخراج سنگ‌آهن و کاربرد آن آشنا شوید.
سنگ آهن و کاربردهای آن
سنگ‌آهن، یکی از رایج‌ترین و پرکاربردترین انواع سنگ‌های معدنی است که بیش از ۲۰ درصد آن از آهن تشکیل شده و پس از استخراج از معدن و فرآوری، به‌عنوان مواد اولیه تولید فولاد در کارخانه های فولاد ایران استفاده می‌شود. این سنگ در هنگام استخراج ناخالص بوده و به دلیل عیار پایین، لازم است خالص‌سازی شود. بنابراین، فراوری شده و طی چندین مرحله کنسانتره می‌شود تا عیار آهن بالا برود.
بیش از ۹۸ درصد از سنگ معدن آهن جهان برای تولید فولاد مورداستفاده قرار می‌گیرد. به‌این‌ترتیب، در صنایع مهمی مانند خودروسازی، ساختمان‌سازی، ساخت پل و خطوط ریلی، ساخت لوازم‌خانگی و... کاربرد دارد. از دیگر کاربردهایی که برای سنگ آهن در نظر گرفته می‌شود، می‌توان به شستشوی زغال‌سنگ، تولید بتن و سیمان و رنگ‌دانه اشاره کرد.
نحوه استخراج سنگ آهن
برای استخراج آهن در ایرانی معمولاً از سیستم برش باز (Open cut) استفاده می‌شود که پیچیدگی چندانی ندارد. زیرا ذخایر سنگ‌آهن فاصله چندانی با سطح زمین ندارند و معمولاً در عمق چندم‌تری آن هستند. بااین‌حال، می‌توان از روش استخراج زیرزمینی نیز استفاده کرد. به‌طورکلی استخراج سنگ‌آهن در چهار مرحله زیر انجام می‌شود:
۱. حفاری
در وهله اول با استفاده از دستگاه حفاری چند چال در زمین ایجاد می‌شود. چاله‌ها باید با الگو و عمق خاصی حفاری شده و با مواد منفجره پر شود. به‌این‌ترتیب، برای مرحله بعدی یعنی انفجار آماده است.
۲. انفجار
مرحله انفجار به‌منظور خرد کردن سنگ‌ها و دسترسی پیدا کردن به ذخایر سنگ‌آهن انجام می‌شود. پیش از انفجار لازم است محیط تخلیه شده و همه کارکنان به محل ایمن هدایت شوند. رایج‌ترین مواد منفجره مورداستفاده در استخراج سنگ معدن، امولسیون و مخلوط نیترات آمونیوم و بنزین است.
۳. بارگیری
برای بارگیری سنگ‌های خردشده در مرحله قبل، لازم است از شال و کامیون استفاده شود. شاول‌ها می‌توانند سنگ‌ها را از روی زمین جمع کرده و به درون کامیون انتقال دهند.
۴. باربری
سنگ‌آهن‌ها باید بعد از بارگیری به کارخانه‌ها انتقال پیدا کرده و وارد مراحل فراوری شوند. برای باربری معمولاً از دامپتراک یا کامیون‌هایی با ظرفیت ۱۰۰ تن استفاده می‌شود.
روش های فرآوری سنگ آهن
بلافاصله پس از استخراج، سنگ‌ها را خرد کرده و طی مراحلی شامل غربالگری، آسیاب کردن، سرند کردن و شستشو، برای فراوری و ورود به کوره آماده می‌شوند. پیش از هر کاری لازم است آهن خالص‌سازی شده و از سنگ‌ها جدا شوند. اما کلوخه سنگ‌آهن چیست؟ کلوخه تکه‌های بزرگ سنگ‌آهن است که بیشتر انواع دیگر در فولادسازی کاربرد دارد. این تکه‌ها در مرحله خردایش به تکه‌هایی با ابعاد ۳۴۲ میکرون تبدیل می‌شود.
تکه‌های سنگ‌آهن لازم است مجدداً آسیاب شده و به دو روش جدایش ثقلی و جدایش مغناطیسی، سنگ‌ها از آهن‌ها جدا شوند. به‌این‌ترتیب، از روش فلوتاسیون و جداکننده‌های مغناطیسی استفاده می‌کنند تا عیار آن را بیش از ۶۰-۶۵ درصد افزایش دهند. به‌این‌ترتیب، آماده ورود به کوره خواهند بود. این تکه‌ها پس از پخته شدن در کوره، به آهن کنسانتره شده و گندله تبدیل شده و به کارخانه ذوب‌آهن فرستاده می‌شوند تا به آهن خالص تبدیل شوند.
مشخصات سنگ آهن
مهم‌ترین مشخصات سنگ‌آهن شامل شکل ظاهری و رنگ، نوع سنگ‌آهن، درصد خلوص یا عیار آهن و... هستند. برای مثال، هماتیت معدنی استخراج‌شده از درون زمین، عیار 69.9 درصد آهن دارد. این مشخصات بر روی کاربردهای سنگ‌آهن نیز تأثیر می‌گذارد. هماتیت عمدتاً در کاربردهایی مانند تولید ضدزنگ و رنگ مورداستفاده قرار می‌گیرد. با توجه به عیار و کاربرد متفاوت انواع سنگ‌آهن، قیمت آن‌ها نیز متفاوت خواهد بود.
انواع سنگ آهن موجود در ایران
انواع سنگ‌آهن موجود در ایران شامل چهار نوع اصلی مگنتیت، تیتانو مغناطیس، هماتیت سنگین و سنگ‌آهن پزولیتی هستند. برای شناسایی انواع سنگ‌آهن می‌توان شکل ظاهری آن‌ها را باهم مقایسه کرد. مگنتیت معمولاً به رنگ‌های سیاه، خاکستری تیره و قهوه‌ای بوده و برخی مواقع نیز با ظاهری مات و به رنگ بنفش تیره یافت می‌شود. هماتیت را با رگه قرمزی پس از خراشیدن آن به‌راحتی می‌توان تشخیص داد. این نوع آهن با ظاهری به رنگ‌های قرمز، قهوه‌ای، مشکی، نقره‌ای و خاکستری تیره در طبیعت یافت می‌شود. برخی دیگر از انواع آهن به رنگ زرد و گاهی سفید هستند.
بهترین معادن سنگ آهن ایران
ایران به دلیل برخورداری از معادن متعدد و غنی، به‌عنوان بهشت معادن دنیا شناخته می‌شود. طبق برآوردهای انجام‌شده، ایران حدود 37 میلیارد تن از ذخایر سنگ‌آهن و مس دنیا را در خود جا داده است. باوجود تعدد معادن، چند معدن زیر را می‌توان به‌عنوان بهترین معادن سنگ‌آهن ایران معرفی کرد:
-
معدن سنگ‌آهن گل گلهر
-
معدن سنگ‌آهن چادرملو
-
معدن سنگ‌آهن آهنگران
-
معدن سنگ‌آهن جلال‌آباد
-
معدن سنگ‌آهن بافق
-
معدن سنگ‌آهن بیجار
عوامل تأثیرگذار بر قیمت سنگ آهن
قیمت هر کیلو سنگ‌آهن تحت تأثیر عوامل متعددی مانند نحوه نرخ‌گذاری شرکت‌های بزرگ، قیمت دلار و فولاد و میزان عرضه و تقاضا در بازار قرار دارد. بنابراین، افزایش تقاضا و کاهش عرضه با ایجاد کمبود در بازار موجب گرانی می‌شود و بالا رفتن نرخ دلار با تأثیر بر قیمت مواد اولیه، هزینه‌های تولید و تمایل شرکت‌های معدنی به افزایش صادرات و درآمد ارزی، به این روند دامن میزند. نرخ فولاد به‌عنوان مواد اولیه اصلی برای تولید محصولات فولادی با استفاده از سنگ‌آهن تولید می‌شود؛ بنابراین، نرخ آن در بازار بر روی ارزش سنگ‌آهن تأثیر می‌گذارد. درنهایت، تصمیمات و فعالیت‌های برخی شرکت‌ها و تولیدکنندگان بزرگی مانند چین، استرالیا و برزیل در سطح جهانی بر روی نرخ سنگ‌آهن تأثیر می‌گذارد.
قیمت سنگ آهن صادراتی ایران
قیمت سنگ‌آهن صادراتی ایران از دهه 1380 و پس از دستوری شدن قیمت سنگ‌آهن، از نرخ بازار داخلی فاصله گرفت. افزایش صادرات به کشور چین و به روی کار آمدن معادن خصوصی و کوچک نیز به این روند دامن زدند و شکافی بزرگ میان نرخ سنگ‌آهن صادراتی و داخلی به وجود آوردند. به‌این‌ترتیب، سنگ معدن آهن صادراتی امروزه با قیمت متفاوتی نسبت به بازار داخلی خریدوفروش می‌شود.
میزان عرضه و تقاضای سنگ آهن
میزان عرضه و تقاضای سنگ‌های آهن یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌ها در تعیین نرخ جهانی فولاد است و می‌تواند قیمت محصولات فولادی را در سراسر جهان را دستخوش تغییر و نوسان کند. برای مثال، در 6 ماه گذشته به دلیل کاهش تقاضای سنگ‌آهن در کشورها چین، نرخ جهانی آن افت پیدا کرد و موجب ریزش قیمت در بازار فولاد شد.
تولید محتوای بخش «وب گردی» توسط این مجموعه صورت نگرفته و انتشار این مطلب به معنی تایید محتوای آن نیست.
